Philotei ... Commentaria in Aphorismos Hippocratis. Nunc primum e Graeco in Latinum sermonem conuersa. Ludouico Corado Mantuano interprete

61쪽

PHOR ISMOR VM quae sper ex cretionem. Superius disseruit, euisceret in quibufidam ventri ro uise mutariones excrementorum conducunt. nunc autesermo est ei de ea iudicatione,qua ab ce .

ibi inquit fames aegrota aut tubercula nascunturis corpore,consideranda sunt excretiones: namex hispoteris cognoscere, viruper disributione delatasit materia,an per traflationem.Si en facto abscesseratur excretiones

bilis arei per distributione delatam esse materiam, onon esse absolutum corpu hoc est nobiliores partes a cacochymia, veru adhuc agrotare quamobrem non es tutum nutrire. Si aurem excretione erantursimiles hi quasecun- Eum naturam, tunc intesidendum est omnem Hateriam pertranflationem derivatam esse a nobiliori varitim ad ignobiliores, tunc aurempossimus tuto corpus nutrire. Vbi fames, laborandum non est. I6. L phorismus hic ad sanos attinet, no opo tu enim exerceri σ moueri illis, quifame laborant ne intendatur siccitas ratione g)mnasiorum, o ne ei modi motu vehemetrus refluatur virtutes. Si quis autem roget, quam utilitate asserat hic Aphorymus,in quo Hipsanorm meminis: restoniamin Hip. non solii laborare,

62쪽

LIBER SECUNDUS. aast morbum tollat, verum etiam ut exsentem funitatem coseruet.Praetereascire debemus,duplicem ess famem, est enim vel penuria cibi, cuius meminit H .in epidem,s his verbis, seno ido aeno, qui ob famem leguminibus ves Dantur, crura debilitata sunt priuatio igitur necessarishoc es cibi, fames dicitur. Es etiam

fames inedia, cuius cohoc loco meminis. AH- .maruertendum es autem hunc C horismum etiam de aegrotantibus interpretaripos t. Vbi cibus praeter naturam ingestus est hic morboni facit, ostendit autem san

Nutrimentu triplex futuren nutrimentum,ut cis quasi nutrimentum,uisiccus quiesin vetriculo,e iam nutrit, quod quidem se proprie nutrimentum appellitur, cuius causneruo appo sita innagura nerui transnutatur, En musculo in musculisub antiam, se υenae in menae natura.Hoc igitur loco sententia HV -- resistenda es de omni genere nutrimeti , ut cibin inquit vel qualitate vel qualitate naturae modum excedi morbi,qui exho Aper co-trarium curatio morum nobis ct tutioremiadentis causae cognitionem tradit.

Eorum quae uniuersim & velociter

63쪽

PHORISMORVM nutriunt, veloces quoque fiunt excre

Superim monebat Hip.facilius esse impleri cibo quam potu nuc ut diluate in qui ι δε-bitariposset, onendit quae sunt ea, quae facile, o quae non facile impleant, cito enim inquit

implent ea, quorumsuperfluitates cito ex cerinuntur quorum autemstero, eastro: verbi causa oportet inquirere, utrum una horapon exhibitum nutrimentum excernuntur excreme-

να-pluribus,ses una horvos lenia nutrimentum Egud facile alterari. Si autem ρω-ribu pose, non facile alterari uniuersim quideo' velociter 'urit humidum nutrimentum, mi vinum e uidet odi uniuersim nutrit,

hoc es breuite redis velociter, hoc eis breui tempore osquam exhibitum salteratum. Euaecunque igitur uniuersim ct velociter nu- , trium,horum meloces=unt excretiones,quae autem sero,contrario modo se habent, venire, culus en primus itur cibi ex bis trahes succum. Deriri squa expletuν est,ad excre- ione ver iratum excitatur. Acutorum morborum non omnino sunt certae pronuntiationes salutis aut

mortu.

64쪽

LIBER SECUN 'VS. as ut morbos vocat, or qui breui tempo- re ingrauescant, o qui eruentemo ardentem habent caliditatem, se qui habent accidentia grauia, se ut pliciter dicam qui ex bile enerantur si hi velaeque in omnibus partius animalis generantur, ut ardentes febres, mel in aliquo loco ruscio, vipulmonia, ctan na. In his igitur acutu morbu non sunt omnino certae aenuntiationes vesalutis, vel mortis, cum mutatio sit in ipsis mometanea, o dissum, datur in natura perniciem humor horum autor morborum, vel humor laedens quandoque transferatur ex altu in ab hoc in a nobilioris

bmparasim in ignobiliores, ct ab ignobiliori-

ου in nobilior . . Quibus iuuenibus adhuc altius humecta est,ijs senescentibus exiccatur. Quibus vero iuuenibus adhuc altius sicca est, ijssi nescentibus humectatur. Σοω iis quiaetatesint consistenti humida talum, vel ob remeterationem existenteis ventriculo, velob robur excretracis facultato, vel ob bilem consentem in uentrici lum, dris in- resina. uibus autem iuuenibus humidaesunt ob restigerationem uentricui iis sinescentibus siccae sunt ob incrementum fgiditatis Euibus

65쪽

HORISMORVM fero iuuenibus humidaesiunt ob robis excreus' cis facultans,ij eneficentibin siccemunt ob - betillitatem eiusdem virtutis. Hersi quibus imuenibus humidasiunt ob a uetem bilem,ijsse nescentibi siccaesunt, cu no amplim in i fg neretur bilis. Rusis in is,quisiunt in aetate co- Menti sic sit alum, o ob caliditatem resentem in ventriculo, vel non confiuat bilis inventriculum eri nisi sina, velφ di ributio

recte ac ratione mat. tauibin autem iuuenibuae

alui siccae fiunt ob caliditatem, his sinesentibin humidaesent obsistidit nem quibu uero tuu idibus alui ccae sunt ob inopiam bilis, dissenseribus humidaesunt Aonsimpliciter autem, cum in ipsis bilis non generetur sed quoniam a multitudine grauentur, quibuου enatavensim humid unocu ob istinoris imbecillitatem di abutio non recussat.Sciendum es autem humidum ct siccum ventriculum dici non ratione sub antiae ed excrementorum. aetereamendum es hunc sermone esse de eo,quod ut inpluribus contingit. Famem thorexis, idest vini potiodoru

Famem hoc loco appeLatmp. ehementisii Nam,o quae nura de Gai ciborum appetetia,

66쪽

quam monulli inam vocan haec autem duplicem habet causam vel immodiuexcretiong et rigidum humorem incumbetem ori ipsisu ventriculi, tu rigiditatis, quidem ratione appetentiam excitat.Displuit autem se obtundie concoctionem, se hac de causa copiosum nutriamentum assumunt,non concoquunt autem, se fame conoscitur totum corpus. Eam igitur Mo-rexi id est vini potiosoluit. Tali enim si ae rationestati edatur ames.Diu autem nobisi urientibus tandem desinit quoniam evaporetur materia famem faciens calfictione-- i ni. Vinum autem non accipiendum espra omni

Gnosimpliciter. Quic que morbi ex repletione fiunt

In proximo C phorismo Hip. particularem famis curationem praescribebat, in hoc autem

uniuersalem habe remonem. In uniuersum inquit omnis repletio euacuatisne curatur, cst econuers, contraria enim contrari' cur an

tur. haec autem refertur omericinaede nitio, quae es eiusmodi, medicina en adiectio is ablatis,adiectio quidem eorum,quae de ciunt, ablatio autem redundantium.

67쪽

; PHORISMORVM Acuti morbi in quatuordecim diebus

iudicantur. Septenorum quartus est index, alterius septimanae octauus principium. Est autem &undecimuS contemplabilis, ipse enim quartus estsecundae septimanae. Rursiis vero & decimvsseptimus cotemplabilis, ipse siquidem quartus est a quatuordecimo. Septimus vero

abundecimo. 23.2 Hoc loco ultimum terminum acutore momborum H .quartumdecimum diem assignat. A cuti enim morbi ex tenui ct acuta materias generantur, quae materia ratione quidem se stantiae habet, vi facio diffietur,rationeau tem

acrimonae habet, v acile excorreatur. Mo

dens enim ct moleuia assiciens naturam,ex Lot ipsam ad pHgendum contraria, quaesunt

in corpore, is ad sustinendam iudicationem. Subjcit si tenorum quartus es index, qua ratione' uoniam decretorim in i cur γε to non at perfectia iudicatio eptimo e cu insammo Mirim sit imbecisia, nopos it cito expellire causis morbumscientes. Si autem 'ptimo non falperfecta, iudicatio in undecimo perficietur Mautem se in undecimo imperfecta, quartodecimo abfluetur. Hi igitur dies indices

68쪽

g ER SECUN S. . asindices sunt se contemplabibiles .Indices quidem,quoniam indicant in morbo nondum futuram iudicationem contemplabiles autem ,

quoniam exsuperiori si sintuentespraedicimus.Sunt igitur hi quaternari=peris , , ct quibus alij per continuationem nominantur, alijautemper interualta in quo quidem non es idem nis quaternari, cum eiusdem incipio ,

quartus aute quaternarius rursus per corin

tionem. Vnilerimus enim dies o principium, omnis nominatur Si quis autem sendat acutos morbos quandoque, o decimolertis, ct --i gesimo iudicari Gathoc essenumeradum interea,quae raro unt. Rursuου quis asperat Hip. inpransiris docere quadrismum diem essem timum terminum acutorum , reso demus Hip.

in eo locosermonem haberenon demorbi tapliciter acutis edde acutis ex decidentia, quorum ultimus terminin es dies quadrate m. Aestiuae quartanae magna ex parte breues autumnales autem longae, &maximae,' quae hyemem attingunt. 2s. In proximo Aphorismo tradebat Hip.ratio-l nem cognocendi morbos acutos, in hoc autem continuari chronicos Osi igitur quartan hoc y quae in aesare generantur, breues uno

69쪽

hoc es breui tempore magna ex parte durane, quoniam continentis caliditas attenuat materiam, rescit meatus, ct difflat i im Autu-nales autem, hoc e quae in autumno a junt, I nete, se maxime quae hyeme attingunt ob refrigerationem, o quoniam condensantur m tus a rigiditate, vel quoniam craseriores mate- 'na . Si quis autem dubitaret qua ratione eripsit, ut m ae te generetur quartana, ubi esealfactio sedi actio ,resondemus, quantum ad tempus attinet non oportere generari, veru in causa esse rationem victas, caliditas enim agens in crassum ct terrefrem cibum,ut cram- hemcarnem bouisiam,se aba id genu generat humor en melancholim,ex quo generaturqua

Febrem conuulsioni superuenire,qua febri conuulsionem, melius est. 26. Conuulsio motus es inuoluntarius,qui t in instrumentis, quae ad electione pertinet, aut emelexmultitudine,qua repleto cerebro es nemnisi neruiint eduntur, vel exsiccitate culingratia nervisimul augentur adinvice, cu auteuelexiccetur uel intendatur motu inuolutariufaciunt Melim es igitur inquit Hip. conuul-μMsuperueniresebrem quam econuerso, nam

70쪽

stris interiores partus penetrans magna ex parte calefacit, o alenuat, o dispar humoris conuulponem generantes. Si atatem bra aperneniat conuulpo haec autem es exsiccitate ma Ium,um enimes curaresiccitat cm, non e sectat autem tempus grauit , morbi sed quam primum resisti virtutem se celerem morte infert. His,qui no ex ratione leuius se habent non oportet confidere, neq; multum timere mala que preter rationem c ueniat, plurima enim talia stabilia non sunt, neq; multum durare & permanere consueuel unt. 27.

me si praecipit Hip.ne qualibet de cammel considat vel timeat his qui praeter ratione algeuatisint non oportet considere verbi cause, quem vehemas morbuου inuaseriissea Miremiseris euacuato corpore, vel per vomitum, mel per sudorem, vel fer excrementa, vel per mrinari vespc anguinis eruptionem, ita nesquamuissigna concoctioni appereant, dele eis mare oportet eiusmodi a Leuationem. quae

enim hacratione eueniunt recidiva acere con

fueuerunt ut in aliis dictum est meinde addi nerue timere Fortasequae praeter rationeχ a pro '