장음표시 사용
281쪽
lus ambiens; magnus tumor suboedematosus artuum; demum febris maligna, saepius tritaeophya sua addit symptomata Ommiliari eruptione, qualia in disci eta maligna descripsimus
Prognosis crystallinae tutior, quam cohaerenti S. II. Variola confluens cohaerens; seconde e ise de confluente maligne Helvetii, observ. pag. 2IO. petite Verole coherente.
Huius character sunt pustulae, in apice depressae, inuicem
cohaerentes, in laete unicam superficiem aequalem constituentes, interuallis miliaribus, et purpuratis viplurimum. Praeludium idem, ac Variolae complicatae, sed pyrexia maior, et eXacerbationes longiores, sortiores, praecipue carotidum pulsatio, oculi rubentes, tendinum rigiditas. Eruptio totalis promta, figura pustularum inaequalis, apice depresse, circulo intense rubro, mediocris eleuatio, maxime in facie, quae multum turget, epide r-mide in unicam veluti pustulam planam aequalem intumes acta; cutis ardens, arida, otiam a sudoribus non remollescens, urina pauca, intense flaua: pulsus durus, paruus, vel magnus et celer; oculi nunc rubri, scintiliantes, prominentes, lucis impatientes;
nunc liuidi cum mydriasi; cephalalgia violenta, nisi delirium,
aut coma, accedant; delirium et rigiditas tendinum, ac conuulsiones frequentiores, quam in aliis speciebus.12 Variola consueus nigra Θdeuhami pag. 12 ; species
consueurium malignarum Helvetii pag. 213. aliis Variola haewa-iodes vel scorbutica; sanguinea Mead; Petite Vel ole no ire oujsorbutique, Syriubam i Variolae ann. 167 , Huxham de aere,
Huius character ex pustulis nigris, sanguinem nigrum sun-
dentibus, lando gangraenoso, mictu cruento, haemorrhagiis variis , interuallis pustularum atris cet. eruitur. Praeludium Vt aliarum malignarum. Eruptio secunda die incipiens, pustulae parum elatae, nigricantes; seciae fundunt cruorem atrum, liuidum ; mictus viplurimum cruentus; deiectiones alui, urinae, sputa, vomitiones, lacrimae etiam quibusdam sanguineae; interualla pustularum atra, febris vehemens, paroxysmi violenti. Haec species viplurimum letalis secunda, vel tertia, die.
13. Variola confluens corymbosa; ' Dedire confluentium malignarum Helvetii pag. 2Ιq; Perite Viroti a placardi. Character, vel aggeries pustularum non constuentium, sed densissimarum, potissimum in facie: interualla inter has aggeri
282쪽
pustulis destituta. Praeludimu ex eruptio eadem ne in variola complicata. Eadem prognosis, ac c0mplicatae, seu discretae malignae; quo plaires et densiores corymbi in facie, eo maius
perieulum, quantacumque sit eorum in caetero corpore multitudo, Curatio discretarum malignarum et confluentium. Mittatur
sanguis ante eruptionem semel, aut pluries, in adultis liberalius; postoa vomitorium exhibeatur, etsi tempus eruptionis non urgea , sequatur catharsis quam proxime. His primis diebus diluatur sanguis uberi potu, vel ptisanae hordei, vel decocti cornu cerui in scobem redacti ad unciam semissem pro aquae libris duabus, aut scorro nerae radicum, cet. Quod si aeger calidi sit temporamenti, spiritus vitrioli ad gratam aciditatem addatur usque ad plenam eruptionem pustularum. Cum variolae omnes eruperint, quod est e rei ter sexto die post inuasionem, , spere propinetur serupus papaueris albi usque ad diem decimum ab inuasione, quod mane etiam repetatur in confluentibus, atque magna dos, si phrenitis accesturit, parcissimo insantibus, utpote somnolentis. Si ischuria accidat, aeger electo eXimatur et obambulet paululum. Si saliure adeo sit viscida ut excerni nequeat, fiat gargarisma ex aqua hordei eum melle rosato. Si sopor accedat, pulsusque deprimatur, langueat, Vesi catorium nuchae applicetur, sinapismus, aut at lium plantis pedum, singulis diebus renovanda. Si undecima die amphim strina secundaria cum inquietudine, Iactatione, ceteri que symptomatis ita oneratur, ut parego-rieis sumaminari nequeat, et mors quali immineat, sanguis illico e pede detrahatur ubertim, et bis, sequentibus diebus, iteretur phlebotomia, si opus sit, et cito intharsis, imo quandoque emetieum in usum advocetur, prout vires sinunt, non Omiissis paregoricis; catharsis autem una vulgo lassicit. Cum pustulae orianino eXaruerint, in uagatur facies per biduum, non Vltra, pomata cum oleo amygdalarum, Duoru IN
Si oculis in sint pustulae, aut palpebrae tumeant admodum, ii ilusio croci in aqua rosarum intra palpebras immittatur. Methodus Ebeberi, Modici Gormani, in curandis variolis est, ut praemissa pblebotomia et calliarii, balneis topidis non eruptio solum, sed maturatio ei datur, at ino plus quam viginti fortuitis Mons pelli sactis obseruationibus consilit, praemissis balneis, etiam
283쪽
aliquot frigidis, non exspectatas soliciter erupisse variolas; verum
ne haec in cacochymicis corporibus tententur balnea, nec dum timentur malignae variolae, certus suadeo Methodus Mortoni consistit in usu diaphoreticorum, praemissis tamen phlebotomia, et vos catoriis ad nucham, atque pedes, nec non interpositis pro re nata anodynis, quibus etiam cardiaca addit. demum vero bolis catharticis curam terminat. Sunt autem plurimi casus, in quibus Sydenhamia et Mortonia methodus debent inuitem combinari, vel alterutra antepo- . Mi. obseruante Huxhamo. Insulam vinosum Lini inae in malignis optimum. Iouru . de Med. Aurit 176 . 3 8. Methodus Iudica L . Ludovici, Colleci. Acad. Tom. 338. Prima die immerguntur variolosi in fluminis proximioris
aqua. Secunda die utuntur sero lactis acido pro potu. Tertia die cucumeres, aceto conditi, esitantur. Quarta die erumpento variola merguntur, etiam vestiti, in flumine, dein in lecto suo re. ponuntur: hac methodo utuntur in insula Lava Nigritae, tum ad Variolam, tum erga puerperas; morbus salubritex sua percurrit stadia; cicatrices vero relictae albae sunt, qui color dedecorusiplis videtur et ridiculus. iQuid sint Variolae pito e CarriPhteri, ignoro.
Pustulas, Variolae larvis muscae carnariae laetas, vidit P.
Eorellus Cent. II. Obs. 72. sed distinctius CL Raetoux M. N
Iq. Variola anomala fanguinea G. Lund act. Suec. XXX. P. 29. R. Comm. Lips. XIX. 39O.
Praeludium anomalarum, pulsus parui, celeres, respir tio difficilis, plerumque diarrhoea. Stadiumsee. a die 2. maeulae rubrae, aliquae parum eleuatae, ad magnitudinem paruae iuglandis, sanguine repletae, aliae minores, aliae exiguae, confluentibus similes. M ima pars vesicularum saepius veluti retracta intra cutim viX amplius conspiciebantur, deinde rursus adparebant pristri magnitudine, quae alternatio 2 dies inteydum durabat. Loca, avariola libera, pallebant, nulla circuli, alias rubentis, signa. Du rabant anxietas virium deiectio, pulsus parui et celeres, ardor non adeo magnus, Stadium 3. Nulla suppuratio: vestentae etiam sanguine plenae, sandus tamen in disruptis non gangraen0'sus, in sponte vero concidentibus locus is cui nigrescebat. I Malternant ardor et frigus, alternant epistaxis, excrementa langsii'
284쪽
nea; vires magis prostratae, aegerque plerumque die 5. post cruptionem moriebatur. Nihil salutis ab acidis mineralibus, eam. phora, aut chiiaachina, ut tamen ab analepticio Vesiculae manerent; phlebotomiae, vesicatoria sinapi mi eXiguum viam praestabant. 15. Variola torpida. Sp. 5 et 6. Crystallinae et verrucosae Meadii p. 3 . 36. Huxbam Op. T. a. p. 12 I. 133. 137. I 38. Elier de cogia. m. p. 136. Schroeder de variol. P. 3I. J8. Selle pyret. P. 297. His est pulsus debilis, celer, tremulus, os pallidum, ingens virium prostratio, horror cum aestu alternans, sitis parua, languor perpetuus, ventriculi aegritudo, vertigo. Eruptio demum die p. 8. fit, quo prodeunt stigmata, quae tarde in papulas paIlidas
et depressas conuertuntur. Loco puris vel aer, tumque verru-e a, emphi ematica dicitur, vel sanies corrodens, d prehenditur. urina pallida, cru8a, aut praeter rationem cocta. Pustulae prius in extremis, quam in facie, erumpunt. Deficit solito tempore tumor faciei et manuum: noua pustularum copia post alteram erumpit. rasititiae vulnus pallidum, non tumidum, indolens
16. Variola languida. Op. T. 2. p. 133. Roederer d. de variOl. mali mor. p. 39. Similis iam dictae. 17. Variola in lainmatoria simplex, plethorica. Θdenh. T. I. p. 79. Wiutri/tabam p. 236. 26q. Huxhgm Op. T. 2. p. 12 T. 127. HIer l. c. p. 135. Garti. p. 78. Sauυ. Synochus sp. 3. Benigna. 18. Variola putrida. a. discreta, sanguinea auomala. Selle med. clin. p. 98. Febris prior calore maiori stipata, cum faciei pallore. Pustulae
iam initio atrorubrae, tarde eleuantur, fiunt caeruleae, atra'.
Crisis die 8. II. 13-b. confluens, a nomala nigra. Fors. L. I. ob . I p. Schol. Iuxhani T. I. P. 37. T. 2. P. 58. I 2I. Elter i. c. p. 136. Tqq. Mead de var. p. 37. S deub. T. I. p. I 2 q. Helvetii Spec. 3. Sau P. sp. 12. Staroeder de Var. distrib. p. 3q. Selle pyr. p. I9O. Salus a purgantibus, stalagogis, acido vitrioli, cortice,
285쪽
EXANTHEMATICAE. VARIOLA. 269κ. anomala, miliaris. Helvetii sp te. 3. Sauv. spee. 8. g. 6senteriodes. S delibam a. 167O. I. I. p. d. putrida, verminosa. Cl. Seireis d. de s hv. et variol verm. Nuntas cieatrices relinquit. Non contagiosa iis, qui sustinuerunt aliam speciem.
h. maligna. Ante Cruptionem lumbago, colica, praecipv' si pstr saliuam insectio peracta: exutio dissicilis, promota emet Ocathar si, pustularum sacilior confluXus, diarrhoea, nisi euacuantibus auertitur. Sub finem maturationis pustularum et ineunte iam suppuratione sumpto m. ata grauiora, paraphrosyne, letharguS, orthopnoea, tympanitis, diarrhoea foetida, pulsus abnormes. e. Variola carbarrhina biliosa. LVagier d. de m. muc. P. 18. I9. 37. Roederer de m. Var. P. I9. 23.
Act. Helv. T. IV. p. 63. Comm. Lipsi T. XII. P. I 5 I. Ι5ῖ. tu mi de var. p. 66. R. Syst. aegr. T. a. p. 47. Huj laudi Bem. v. d. blatta p. 67 sq.
Pustulae umbilicatae: eruptio retardata: eelampsa: diar-
2O. Hariola purulenta. Stadium 3. et q. reliquarum speeterum et var. Mead de variol. p. 19. Freiud de purg. in L 2. var. p. 2 q. Cotu uui l. c. p. 247. Synochus, hemitritaea, intermittens. Saliuatio adultis familiaris etiam in benignis. Salus ab acidis mineralibus, ecco- proticis, resoluentibus, et gargarismatibus, vesicatoriis ad aures. In debilioribus subiectis, ob constitutionem, morbum uocort. peruv. adiuuanda Pyo genia. Suppuratione suppressa unde paraphrosyne, haemoptysis) salus a cataplasmate ex sol. hedex. in aqua coit. toti C. adplie. -- Pus variolosum ab alio pure nou disierre, legimus in Comm. Liu. XIII. p. 2o a. quod negant alii. a. Varicella suppurans. Medicus ep. de exilirp. variOl. F. 5q. Sms Obs. on epid. dissid. p. II 5. Comm. Lipl. XX: I. F-1Ι3. Ad suppurationem perducitur, non laro: licet fatear.
286쪽
aegre interdum definiri, an variola benigna fuerit lymphatica. Ita puella mea ante annum sustinuit speciem, quam ad Oct. voque diem haberem pro varicella hac, dum seriuS natae pustulae,
quarum vel C. tantum totum corpus Occupabant, suppurabant, inde febricula surgeret, atque benignae instar leuiter ad diem v saque I . aegro faret et gestaret postea foveolas verarum. 21. Variola catarrhalis. Huxham Op. T. 2 s. 137. Lentini niem. p. 65- Febris catarrhalis, et catarrhi symptomata, anxietas, vomituritio , magnae, Variola crystallina, lymphatica, confluens, rupta omnia corroduntur, vel siliquosa: pu alismus.
Salus ab ephidros. 22. Variola scor burica. Liud de scorb. p. 173. 23. Variola Dphiliticorum. Huxbam op. T. a. p. 66.15o. Periculosa. 24. Variola scabiosa. Roederer de var. p. 37. Hauderi-marh de scab. artis.
Scabies non liberat ab exanthematibus, licet cesset eruptio eius tamdiu, quam eXanthemata adsunt. 25. Variola arrabitaria. Grant de labri pi 2 O . Confluens mali moris.
26. Hariola Acropbulosa. Tortum. de m. scroph. T. LP. 2 5. Confluens, mali moris, ptyalismus; sequelae scrophularum suppuratio, phthises, ' caries. Timent eiusmodi subiecta sau
tores inoculationis: vi tamen serophulosi facilius ustr. sustineant. 27. Variola critica. Roederer l. c. Comm. Lips. T. VII. p. 122.
P. 216. 28. Variola laruata. Variolosa febris absque exanthemate
Cf l. c. Cl. Tortum, qui, -- in phthisicis cicatrices leues non tiolam in scrophulosis cicatricos fe- sine periculo videres, grauiores se re nullas relinquere, inuens, quae- licem exitum sponderent Θ Num cxstionem mouet: an variola, bene quo insit tria minor suppuratio locum
supputans, pulmones a dispositio- haberet, Philusci ii equeutiores 'ne ad phthisin liberarcti atque ut
287쪽
EXANTHEMATICAE. PEMPHI GV s. 27 a
Νon pertinet ad non emia, ut primum videri posset, sed explicauda res sic est, ut statuas, sub epidemia variolae obseruari febres billosas, putridas, alias, quae similem desiderant variolae curationem, modo, quod res est, variolosae febri rite opem foras. Non lubet scriptores de variolis enarrare, quum quasi bibliotlaw-ca sit: adeat luctor peculiare hae de notitia scriptum Cl. Muniet. , 'quant uniuia adaugendum.J III. Psidit puro Us, Pe bigos et Amphigodes puretos Galen. 6
Epido Diar. H droa Car. Pisonis; sic dicta a pemphix, bulla, vel phlyctaena; Bul Ua febris, Nouveli. Class. Redire V
Est Phlegma a exanthematica, saepius acuta, bullis, volvesiculis magnis pellucidis, sero flavo turgidis, per cutirn spuriis, insignita. Differt maxime a miliari, alba, in qua vesiculae quidemtunt, sed grano milii non maiores; a variola crystallina, in quaxesiculae etiam sunt, sed pure turgidae, seu ex plurimis pustulis
suppuratis in unam maiorem collectis emitae: in Potnph o bullae sunt auellaia ae circiter magnitudine, quandoque maiores, raro minores, sero dilute flavo turgidae.
Morbi huius nulla distincta apud Graecos, Arabe sue, inuenitur historia; non ita tamen rarum esse, quin eum sexies saltem
I. Pemphius maior Chr. Soligori; Hdidati es C. Pisonis
obf. I 7, 1 9. descriptio morbi. Febris vesicurari; catarrba lis Delii amoenit, med. dec. T. cas. 9. p. 7Ι. Vbi curatio lPS. Est morbus, pyroxia acuta continua stipatus, in quo altera, vel tertia, die ampullae, seu vesteulae, pollucido-flauescente soroeurgidae, per cutim oboriun rur, nucis auellanae magnitudinu. quibus ruptis et effuso sero laceedunt amplue maeulae arro- u brae, crustis epiderinidis nigricantibus circumdatau: morbus intra duas soptimanas terminatur. Primum illum obsoruaui anno 1725 in No socomio Monspeliensi apud mili: em, eui in febris acui ucsentanum initio, numerosae in abdon ino Et lamoribus exuriu
288쪽
bantur vesicae hemisplaaericae, pellucidae, in ambitu rubrae, quibus correptus lato cessit. Deinde pluries eumdem morbum in mendicis et pauperibus nolaeo inii generalis obseruaui, inter quos bis vidi pemphium a retum, ita Vt hoc commune sit exanthematicis, ut pesti benignae, variolae benignae, aut saltem lymphaticae, quasdam species sine notabili pyrexia prodir9. Huius morbi nomen se ignorare latebatur Deidier, atque eum vesicularis moris nosnine indigitari posse.
z. Pemphigus Castrensis D. Thieo Medic. experimentat. pag. 13 . Regnabat, ait ille celebris Medicus, anno I 736. Pragae
morbus valde contagiosus, aduersus quem artis medicae praesidia nulla proderant; ferocia morbi omnes methodos eludebat. Magnus huius urbis Clinicus tandem considerans vesiculas, auellanae magnitudine per cutim erumpentes, ipsas cum vesicatoriorum
phlyctaenis affines esse percepit, suspicatusque, idem esse genus
sermenti acris, quod has vesiculas eXcitaret, atque illud, quod cantharides suppeditant, acetum beZo articum aegris suis praescripsit et omnes saluos secit, interea dum vix unus aliis Medicis
2. pag. 26O. Peculiaris morbus epidemicus, qui anno 1752. in .alle Simmia epidemice grassatus est, a nemine huc usque neque Obseruatus, neque deseriptus, exeunte hieme praecedente exortus est, qui per togam aestatem aequali vehementia durauit, ita, ut omnes, qui eo corripiebantur, obierint. Contagiosus omnino est; quoties unicum ex tota familia invadit, reliqui ex eadem sa- milia omnes breui post ametuntur. Invadit cum dolore leui, tensivo, vix perceptibili in faucibus et externe pone aures usque ad thoracis partem anticam, cum horrore, nausea, frigore, ut in labribus intermittentibus, sed nullus calor, aut aestus, vel leuis tantum, subsequitur. Collum eXterne plerumque intumescit, interne in saucibus, circa v uulam et pharyngem, bullae, aut pustulae magnitudine nucis aliellanae circiter, sine magno dolore oriuntur, quae ichorem flauum, odoris valde ingrati, in se continent; f Vti aphthae sunt interne miliaris, ita aphthae maiores sunt pemphigi comites.J saepe et in ali Is corporis partibus, ut iii inguine, inter semora et Pudenda, in digitis, in labiis, cet. ,
289쪽
enascuntur, e quibus vel sponte ruptis vel lanceola incisis, telio- rosa materies exstillat. Die secundo, tertio, vol quarto, collabuntur pustulae in saucibus, earum loco apparent frustula albida; aeger anuietatem sentit in thorace, tumor externe in collo incipit evanescere, vel increscere et in abscessum degenerare, quo, si cito aperiatur, vita seruatur, at si prius, quam colli tumor aut penitus evanescat cum pustulis saucium, aut abscedat, grauitas in pectore sentiatur, pereunt aegroti initar eorum, qui a rupto empyemate suffocantur. Quidam a retropulsa pustularum materie subito exspirarunt sine ulla antea praegressia suppuratione. Quoties venenosa illa materies sebrili quodam impulsu ex faucibus in externas corporiS PartUS protruditur, aeger ab omni periculo liberatur. Sic morbum soluit abscessus in glandulis inguinalibus, axillaribus, par tidibus, maXillaribus, oesophageis, exortus. Idem praellant vesiculae in partibus externi, pro deum tes; saepe digiti manuum vesicula quadam circumdantur, in qua venenum totum colligitur et eX qua tandem eXpellitur. Incolao credunt, hoc venenum a nebulis, hanc regionem antea infestantibus, originem tras ille : familiaris illis est potus spiritus frumenti, raseram, etc: cibus est caseus acer et pinguis. Curatio. Praemista Vna, aut altera, larga phlebotomia, amplum vesiuatorium syncipiti applicabatur, collum cataplasmatis,eκ lacte paratis, omni biliorio renovandis, inuoluebatur, simul aeger sudorificum sumebat ex oxymolitis scillitici, et helleborati, 'ana, diag. II. mellis rosati et spiritus nitri dulcis, ana, drag. I supei bibendo aquae scordii, via c. III: mixturae simplicis seu camphoratae scrupul. Ι: hine sudor copiosus sero laetis teli insu-so salutae ad Dr: horas promouendus. Sequenti die tumoreS CX- terni, et pii stulae oris evanescere solorat; altera die puluis resoluens ex sale ain moniaeo et nitro propinatur cum haustu largo Infusi salutae, nocte sequenti thoriacae dosis cum aqua se si dii hauritur, unde sudores profusi, et aeger sic restitutus post aliquot ditis salo Sed licensi purgatur. q. Pensbigus putridas seu Iuditur Bontii de medicina Indorum observ. vlti in a. fallosa febris cum duli uteria Morron. Pyretolog. appendi c. Pag. 163. Muignus Vorethi prael. P. II 6
290쪽
Hane speciem comitatur apud Indos labris maligna eum dysenteria: obseruauit etiam in amphimerina epidemica ab anno 1658 ad 169I vesiculas aqueas per collum et pectus sparsas Bontius. Extractum croci et opii a Boutio commendatur. 5. Pemphigus Brasidiensis, Obseruations curieulas sur Ia Physique tom. I; 173O, te P. Bougeant J. Tactus colubri bicephali, etiam mortui, apud Brasilienses, excitat hanc speciem, quam ipse passus est et expertus D. Cou- plet Acad. Reg. Parisin. Socius; vesiculae scilicet ipsi erupere, aqua fauescente turgidae, quaeque tres menses durauere. Num ad pauciores species reduci debeant huius generis morbi, aliis ad indagandum relinquimus.f6. Pemphius chol epticus. Finhe c. p. TIO R. Phlyctaenae pellucidae, pallescentes, tenacem humorem prosun-
7 Pemphigus pletboricus seu inflammatorius simplex. Rogur. II 6. Selle pyr. P. 16 T. 8. Pemphius ulcer uri Ob decubitum in dorso, quem Oeeupant eXanthemata, sa-cile eXulceratio e Vario morbo nati exanthematis. 9. Pewbigus arthriticus. Act. Haun. n. VOl. I. p. 8.Tumor dedematosus totius C. paraphrosyne, ephidrosis. J
IV. punEOLA sic primitus nominata a traductoribus Ini eis Praeficae lib. 3. cap. I. de Variolae et Rubeolae medela: Elacciae Aaronis interpret. Morbilli a Latino-Barbaris, in
plurali, dicti, quasi parui morbi; IJofa fui nec non Rofeotioselli Lerici Medic.; Aluresuiu Maabah Arabum ex Golio;
A Rougeole. Cognoscitur ex papulis, pulicum morsus aemulantibus, asperis, in squamulas sursuraceas abeuntibus, quam eruptionem praecessit tussis sicca, sternutatio, lacriimatio et labris catarrhalis. I. Rubeola vulgaris Piens; Morbilli regulares ΘΔ ibamiann. 167O febris morbiliosa Frid. Ho anni. Roueole ordi.
Insantes insta et supra septimum annum maxime adoritur; in eadem urbe nune a septentrionali 'ad meridionalem plagam vel reciproce, progreditur epidemia, laeseus terminanda intra