장음표시 사용
311쪽
28. Miliaris absque febri. An potius alia passio 8 Collin. pag. 28 JVI. PunPvRA, Graecorum; Perechialis febris Germanorum; Petechiae, Peticulae cet. aliorum; Petechiales vera, Frid. Hosta anni cap. II; is Pourpre. Cf. C. Sirach. tr. de morbo c. peteςhiis. Genus est phlegmasiae, cuius notae sunt potissimum maeulae sub rotundae, morsit His pulicum similes, sed purpurei quandoque, lividi, aut atri, coloris, sine tumore et Pruritu: adde amphimerinam vel tritaeophyam duplicem.
Differt a' a pulicum mors sus, qui in febribus illudere possunt, ex eo, quod. pressione evanescit rubedo horum morsuum, non vero Purpura, et deseelu stigmatis, vel puncti, ab insectis pertuli ; a' a maculis forbuticis, q'od scorbutus sit sine febre, Purpura vero febrim acutam comitem habeat, praeterea scor buticae maculae aliis scor buti signis adiunguntur, ut stomae ci, quae hie defieiunt; 3'in rubeola erumpente adest affectus catarrhalis, erupta ad visum supereminet epiderm idem J holum in ulla sunt in Purpura, si Viennensem anni Hos trito descii piam, excipias ; adde, quod maculae rubeolosae sint incertae saurae, purpuratae vero magis magisque circulares; ψ' in Icarlativa est rubedo quasi uni turmis in trunco, velut a vino rubro assu , in Purpura sunt maculae liuidae, ab inuicem dissitae interuallis, cuti omnino concoloribus et apprime distinctis, nullusque pruritus, qui serinus est in scarlatin . Purpura accidentalis, quam symp omati eam dicunt, concurrit quidem cum variola maligna, rubeola maligna, miliati maligna, peste vulgari, cet. ast ab illis omnibus exanthematis discrepat; de cetero pelech ae saei ei parcunt, truncum vero maxime infesta lat. I. Purpura beuigua Ludat isti Insti ui. Clini e n'. I 5
Cognoscitur ex labri, quae more aliarum incipit ab horrore, frigore, subseq ente calore, et.circa quartam diem per truncum potissimum eiu orescunt maeulae non liuidae, nee atro PurPuxe e
312쪽
sed rosei coloris et paucae; ubi apparent per totum corpus post signa coctionis, instar cri os morbum solutant. Verum si reprimantur, ut in casu Fore si, diros alios morbOS ex itant, ut gastro- dyniam dirissimam cum angustia praecordiorum et dyspnoea. 2. Purpura maligna; Febris purpurata Senuerti lib. cap. XI; Rixerit Cent. I. Obs 2I ; Febris pestilens eiusdem Pr. Med.; Febris peticularis R. Fortis , Eebris lenticularis Germanis; Febris
perechialis 'ncher Tab. 72. Ludistii in1L cliii. n' 1 64 Tubar-dillo Hispanis; Fievre psurpree maligue. Vni eum datur symproma, ait Riverius Lib. XIII. Sect. III. Cap. I, labri pestilenti proprium et peculiare, quod in reliquisse bribus non contingit; maeulae nimirum purpureae in toto corpore, ac praecipue in lumbis, pectore et dorso apparentes, morsibus pulicum plerumque similes, quae periculae seu petecbiae ab
Riverius obc Ι 8. centur. 2, vidit quadragenarium, purpura maligna laborantem, cum siti intensa, praecordiorum aestu, et inquietudinibus; praecesserat choleia, tertio die haemorrhagia copiosa, pulsus erat paruus, maculae liuidae; praeter tulepus cardiacos cum sale prunellae ter in die exhibendos, praescripsit is puluerem ex salis prunellae uncia seniisse, camphorae dragma semisse, sumsit quartam partem tertia quavis hora; eadem die melius habuit aeger, et his remediis iteratis intra paucos dies conualuit.
Idem observ. 21. centur. T. resert historiam febris purpuratae remittentis iam octo dies durantis, in qua aeger semel purgatus et tres phlebotomias passus; pulsus erat frequens et ina qualis, et totum eorpus exanthematis purpureis resertum; urinae laudabiles, paululum coctae; inuitis cucurbitulis, ptisana de cornu cerui, inunctionibus ex oleo seorpionum, undecima die delirium cum conuulsionibus accessit; decima sexta circa vesicatorium
do i si apparuerunt pustulae plurimae quali variolosae, quae sequenti die ruptae exsiccabantur; ast in parte anteriori pectoris infinitae prodiere papulae perexiguae, pollucidaθ, humore seroso reser-lao, verbo miliares, unde labris valde remissa, et delirium immi nutum ; purgatus aeger decima sexta, iterumque vigesima secunda coma alia it. Sue celsum tribuit Auctor potissimum ptisanae, in cuius singulis cyatiris miscebat salis prunellae dragmam unam et
spiritus vitrioli guttas decum.
313쪽
Se HOLIUM. A pete chiis discrepant, me quidem iudice, ribices seu maeulae amplae violaceae, aut liuidae, quae in peste sporadica, nec non opidemica, per cutim dispergaritur: vibi et dicuntur, si virgatae, quasi a flagellis inflictae. Vide Riuerit cent. a. obs 6 . ubi resertur nomine febris malignae, pestis sporadica,
Parotide terminata circa diem undecimam.
Huius morbi historiam vide apud Frid. Hostinannum de s
bribus petechialibus veris cap. II. Π' 3- . 3. Purpura 1 nipetomatica, Ies Perechies accidentelles, Pon pre accidenteL Huxbam pag. 1O5 Ea est, quae aliis morborum generibus superuenit, nee eos iudicat, nec in illis constans est, nec in morbi incremento obsediuatur; morbi, quibus illa iungitur, non Petechiales, sed perecbserantes a Iunckero et Neutero cognominantur, et tales sunt omnes
febres remittentes, potissimum typhi, hemitrita ei et tritaeophyae, omnes phlegmatiae exanthematicae, ut pestis, variola, rubeota maligna, miliaris, quae etiam reeiproce pustulas, aut papulas, suas symptomatice admiscent purpurae, et sibi mutuo; sic in obseruat.2Ι. centur. I ' Riuerit, pustulae variolosae et miliares papulae purpuram malignam symptomatice adornarunt; sic in peste Massiliensi pete chiae, pustulae carbunculosae, vibices, aliaque exanthamata bubonibus se comites addebant. Pestis sporadicae cum pe- techiis historiam vido apud Riverium centur. 2. observ. 64;im Orbus enim, qui parotide soluitur, nomino pestis sporadicae videtur delignandus. Aliis aegritudinibus, maxime sebribus, potissimum exanthematibus, pesti, variolae, rubeolae, rel. superuenit, a*t constituit rudimenta exanthematum tardorum. An possit dici symptomaticavltro diem p. morbi comparere, dum essentialis quas iam diebus 3 ad 7 compareat, dubito.
a. pestis. Samailoaetet ed. germ. praes p. 3 . consueta, sed et ad nummum maiorem, Rubel d. vel rariora, vel corpus tu tum obsidet, loco bubonum et anthracum saepe, mortis, saeῖς instantis, prodromi JVtrum purpura maligna sit contagiosa, ut contendit Ludini gius, valde dubito, cum de pestis contagio maximi in arte viri dubitent, in qua tamen jurpura pesti coniungi solet; venenum tamen multiplicativum in ipsius principio morbifico admitto, id que tenuissimum, halituosum, aere, septicum. In hoc mo bo
314쪽
plalobotomia raro adhiberi potest ob pulsus debilitatem: emetiea vero et cathartica feliciter adhibentur; dein lenia diaphoretica, anti septica praesertim, ut eampla Or3, ellamae melum, serpentaria,
Aegri multos lumbricos reiiciebant, cum mature succurrebatur illis, et tunc Purpura erumpebat; quicumq .e ab ea euadebant epidermide spoliabantur; ceteri intra niduum obibant et tanta erat putredo cadauerum, ut vespillones saepius contagio assi-eerentur. Morbus circa Tullum in Lolliaringia epidemice grassabatur. Geb froi. 5. Purpura neruos. Vteumque hinc inde apud scriptores oecurrit. 6. Purpura septica. Huc Sauυ. sp. a. Sioli rat. med. T. 3. p. Iaa. Ait. Suec. vol. XXVIII. pag. 322. 326. Rigkr l. c.
7. Purpura chol eptica. Strach de morb. e. pelech. pag.
Leuamen a diarrhoea spontanea.
Io. Purpura inflammatoria. Selle pyri p. I 6 a. Stoll. rati med. T. 3 p. IOZ. ISO. Hae Sauυ. sp. I. Rubra, laete rosea, subinde cinerei coloris, liuida. II. Purpura purulenta. v. Sinieran T. 2. P. qO5. Schroe der d. op. T. a. p. Ι 86. Non raro in morbo putri do: aut exanthemata alia v. g. Variolae, .norbilli, mali moris pro pet chiis Lippumantibus habentur. Sed et comparet in pyogenia spontaiisa. xt Schroederus videret cum magna lassitudine, sebri parua, lingua impura, vomstu bilio-
315쪽
so virides ente, animi magna deiectione, et inbi signis reliquis, per enu restis puruleutam folutae.12. Purpura Icorbutiea. Eugalen. n. 36. Brambilia v. d. Phlegmone. T. a. p. Nae illae purpureae, subliuidae, subnigrae. Purpura intermittens. Strach l. e. e. 8. p. 18 me. IO. p. 247 Aut inter pete chias excitatur intermittens, aut intermittenti perechiae superneniunt.1 Purpura eminens Sagar sp. 2. II en libri. Vidit uterque a I7 68. et 1772. pulpuram, culim supereminen em magnitudine seminis papaueris albi, rosei coloris, b nignam.
Cognoscitur ex pyrexia acuta et tumore diffuso, coloris ru-hro- rosei, cum sensu ardoris. Dissert ab exanthematicis prioribus, quod non per puncta exigua et maculas, pulicum morsibus similes, erumpat, sed in latas, amplas, pollicares, aut maiores, areas subtumidas, se dissun
dat; f Si pustulosum excipias. J
I. Er pelas Rofa Seunerti de febrib. lib. 2. cap. Ι5'bris er)sipelat a Syrinba mi Sect. Ul. cap. 3 ; Febris erysipelace D. Host manui T. II. cap. ; der Rothia in die Rose, Germanis Er pete. Phlegmasia est eum febri continua synocha; cum alicuius
partis, potissimum Dei ei, erythemate iuncta; iuxta Senuertum definitur labris continua a sanguinis parte tenuiore corrupta et inflammata, qua vi natura se liberet, eam in aliquam partem ex ternam expellit forma tumoris aut maeul e rubrae, latae, quRe parte in partem serpit. Praeludit ab horrore, rigore et sequenti ei reiter die invadit, potissimum sub finem aestatis, dum aeger sub dio versatur; sum mut stabitusque rubor . ae dolor exoritur in quadam parte, 'Pψd G imanos in inguinibus, alis, semoribusue eum praeuio gl3ndui
316쪽
xuiri, vel axillatium, vel iirguinaliunt, dolore, ita, ut aeger peste coii eptum iudicet ; apud Anglos vero et Gallos, quin Germanos, saepius faciem occupat hie tumor calore aeri, rubore ro seo, cum summa cutis tensione et eleuatione exigua, lata, diffusa non circumscripta febris intenditur cum calore, siti, anxietate, non raro apud nos linguae albedine, oris foetore. Si vehementius sit malum, phlyctaenae supra tumorem stu neque Hiεrone auditJ eleuantur, aqua sublutea turgidae, hinc per frontem, palpebras , capillitium, collumque circuit, atque si male tractetur,aecedit gangraena, delirium, utplurimum vero morbus intra septi
Sexagenaria mense Februario magna debilitate eum somnolentia ac pulsu paruo corripiebatur, praemisso frigore et horrore illico potionem cardiacam adhibui, sequenti die phlebotomia ebrachio fuit instituta, postridie catharsis ex duobus cyathis piisanae regiae eum pauxillo rartari stibiati; saepius enim praecedunt nauseae, nee quidquam felicius in hoc morbo necedit, quam vomitorium ; eodem vespere iterum vena sedla fuit, tunc seu tertia die erysipelatosas tumor in parte dextra faciei apparuit, caput sensim intumuit nihil applicui; ex aure serum sanguinolentum effluxit, bullae apparuerunt et cito crepuerunt, pullus maior et fresquentior euasit, phlebotomia iterata est, et pii sana regia sine tartaro stibiato alternis diebus sumpta, linguia quae erat sicca et nigra, humida euasit, septima die nitida fuit; eo sipelato sus tumor, qui palpebras in magnum tumorem subalbum inflauerat, easque dein deseruerat, resedit, exsiccatus est, et magnis squammis cuticula delapsa est.
In erysipelate saei et inflammatorio, praesente cephalalgia et delirio, vidit Sioli. R. M. T. IV. p. 65. instantanee profecisse staris eationem nuchae J2. G ipetis choles rica seu id bodes; Redire maligne etasPrelate e J0urn. de med. T. p. p. 55 sq. T. IO. P. qq9. T. I a. p. 35q- Pyr. p. 238. Eiuliel. e. P. 55.JEst iebris maligna, initio typhodes, deinde biliosa, alternis diebus paroxysmum fortiorem, sed unum quotidie inserens, inqtia cum delirio, summa virium prostratione, tertia die erumpit tumor Clysipelato sus jaciei, vel humerorum, colli, brachii. sebri tune tem P0 is iuida, ardente, quae primis diebus ex pulsu ViX
317쪽
Domina de Grasser, triginta annos nata, mense Februario otempl0 exiens, horrore, frigore, cephalalgia, corripitur, lecto post tres dies tantum se addicit, febris erat remittens, tritaeophya duplex, quae crescens cum frigore, et dein calore summo exaceriabans, delirium agerebat; tertio die tumor erysipelaceus faciem affecit, ast recedens ob mutatum lectum, dem in humeris, collo, Pectore, apparuit, mox brachium dextrum ac manum inuasit; vena novies secta suit, sanguis erat coriaceus; diebus a paroxysmo sortiori vacuis, purgata cum ptisana regia et tartaro stibiato; die decima septima, ob iram susceptam paroxysmus vehemens cum
horrore aquae, lucis auersatione, et lacrimatione exigua sine ratione; vena pedis lusa fuit; sequenti die vini emetici puri uneta
una sumpta, eJsipelas, quod recesserat, iterum laciem in sestauit; delirium imminutum est; interea in manu, brachioque quouis mane tumores molles, albi, sese ostendebant sine praevio rubore aut dolore; his apertis pus emuebat, vulnus cito sanabatur; noua apostemata die sequenti apparebant, et illico aperiebantur; trige-sma die sensim paroxysmis debilitata e vivis excessit: iquidni v nae Dest. Iol repetitas accusast JVidi similem morbum Nemausi in muliere quadragenaria. in qua per tres quatuorue dies ex pulsu et delirio obscuro hyst xleum insultum tantummodo incusandum putabant, ast repetitaphlebotomia erysipelas in dorso apparuit, emeticis et catharticis febris illa tritaeophya intra I ' diem recessit. Sunt, qui linteolum aequat. vini et aquae tepidae partibu3 madidum, alii vero decocto florum sambuci in aqua tinctum, et quavis hora renouatum, mythemati imponunt, ast nihil imponere, satius est. 3. Erysipelar a veneno.
Anno I 752, mensis Augusti nono, sutor oppidi Vias dicti,
eius in0r, duoque nati, frixum hepar squali catuli Lmnaei manducarunt, tertius natus nihil ex eo attigit, puella perparum i statima pastu, qui manducauerant hepar, somno correpti decumbunt per biduum, triduumve somno, et delirio detenti; vicini admo
niti ae cedunt, et hos aegros erysipelate uniuersali citra calorem tamen, sed cum acri pruritu correptos, ae velut ebri OS contem plantur; foemina prima exsurgens cutemque exagitans, cuticulam totius corporis a cute secedere sensit; maritus aegrius cuticulam
deposuit non sine violuntis pandiculationibus; tota epidevmi. νας
318쪽
iis intra sex dies omnino atrialis est, ast viro intra mensem: interea Agatham ego arcessitus ad aegram nobilem, stitorem ei Hius uxorem arcesso, et frusta ampla epidei midis ab illis accipio ; ipse a calcaneo viri sitistam amplum adhuc haerens auello; puella partim tantimi desquam mala furunculum in femore passa est. He- par illius piscis semper reiici solet ab ipsis piscatoribus; piscis vero ille non prost. it nisi mense Augusto in nostris oris, vulgo carmius marinus vocatur; hepar constat ex duobus lobis, pedem longis, instar lori coriacet complanatis, ex luteo variegatis vel punctati: 'Simile vero erysipelas, collum et faciem tantum in stans, eorripuit Mon elii tres adolescentes, qui alterius generis pisce manducauerant. Idem Agathae de alterius etiam piscis esu sa- Etum dicunt: sorte illi pisces venenum hoc concipiunt cum frusta carnis putridae, hamis assi Xa, vorant. Hic morbus a mytul rum esu saepe productus fuit, merthosio teste, tr. de morb. a comestis mytulis. in Opp.
q. Etasi pelas ambusto: grande bruture.
Aegritudo est valde periculosa, cum magna pars corporis, praesertim vero faciei, oleo, aqua, aut aliquo liquore seruenti, comburitur; lebete effuso, lapsu in calcem vivam, recenter aqua solutam, aut in ignem, qui conflagrat, aut puluetis pyrii eXplosio iam attingitur; inde dolor atroX, pertinax, febris acuta, peruigili una, et quandoque cita mors, aut etiam spiraςelus partium combustarum, amplae phlyctaenae, cet. Pio arcano est apud mulieres unguentu in ex aqua secunda calcis et oleo; sed ceratum Galeni ad dolores demulcendos aeque valet, ubi partes erosae sunt. Si vero nulla excuriatio, sedato primo dolore, vinum tepidum aquatum continuo admotum Opti nium est. Vide Gangraenam 5 ' curam. Caute utaris saturninis.
1ipelacea n . q. δIn anas arca, ascite, imo aurigine et melasi ero accedit haud raro symptomatice erysipelas et cito aegrum iugulat. Complicatur etiam uni neribus partium tu ruosarum, prae sertim eranti et ira turis ossium, et tune aeger in ancipiti versatur.
319쪽
Opei alii, qui vernicem extrahunt eX arbore, quae Der
nix Linnaeo dicitur, si exhalationes huius excit=iant, erysipelate uniuersali intra diem afficiuntur, facies des Ormatur, corpus intumescit, quasi lepra insectum videtur; cutis ubique crepat, unde multum seri essuit, demum cutis exsiccatur, decidit et noua suc
Cura petitur ex hydragogo vehementi, dein balnea in decocto comarum abietis, corticis castaneartim cum nitro et basella, stuphae huius decocti adhibentur, et cinis basellae vulneribus adspergitur.
8. Erdisi pelas Zoster Plinii lib. 26. cap. II. Langia Epist. pag. 11 O. Zona Frid. Host manui, de febre erysipel n*. 6. Ruffelli de tabe glandulari, pag 125. Anglis ibe Mιngis, pag. 23.
Hic corporis truncum in sestat, modo illo racem, modo scapulas, modo latera et elastas occupans; si equenter etiam inserius oritur et medium corpus tamquam cingulum cingit atque totum
amplectitur, in quo casu, teste Plinio, enecat. Subnascuntur ve fculae quaedam flauescentes nonnumquam, sed saepius livescentes, quae ad instar herpetis, euius speciem maxime reserunt, corrodere solent. Hi ne Herpes Scribonio Largo dicitur; febricula tantum stipatur, et si reprimantur vesiculae, magna sympromata enaseuntur. Vide Historiam a Rusello traditam, in qua grauis dyspnoea successit. Duo in cura sunt obseruanda, ae ' ut maturationem ulcusculorum adiuvemus; a vi a purgando nos contineamus, di nec se per cutim euacuarit eruptio; tum autem vel sale Gla uberi, vel aqua marina venter subducendus est. Vide euiam susius apud Erid. H manuum, S. I. cap. 13. de febri erysipelacea. 9. Erisi pelas contagiosum Deflandes Hist. de P Acad. desse. 1716. Aegritudo Tolosae epidemica, et, ut serunt, contagiosa fuit anno 1716: epidermis laciei, apud eos, qui conualescunt, de ciditi Simile, erysipelas phlegm0ncides, nuper concepi, eX aegrota, quae tum alii, tum mihi, Obiubi dum visitarem decumbentem prope sornacem in lecto, labo antem erysipelate facie Iypho de biliosa, putrida. Et in me faciem, maxillas, occupabat, ut scio duo alias sanos, probabiliter a trie suscepisse, quorum unus cum barba abstulit a conualescente.
320쪽
IO. Er sinetis a vespis. Vidi militem caluum, qui apum examine ita suit inuolutus et lacessitus, ut caput, collum et manus quasi erysipelate uniformi mire intumescerent, cum rubore et atroci dolore, ex quibus sere exanimatus suit; vesparum morsus repetiti eumdem murbum pro- dueunt et atrociorem; nullum tutius auxilium est quam frigida
continuo renouata partem abluere, teste Adaumurio.
VII. ERYTHEMA, Erysipelas apyreton.
Erythema est vox Hippocratica, qua rubores erysipelatosos ldesignauit in Coacis, et Epidemiis. Erythema crica nares, ait Hippocrates, profusiorem aluum significat; Daretus erythema vertit per suffusionem erysipelatosam. Differt ab herpete, quod sit sugax, herpes vero pertinari; quod sit uniformis, herpes vero papulis, vel guttis rubris, distinctus. Non raro crisis instar a leui frigore, subsequente calore,
erumpit numini magnitudine circiter, vel iuxta vulnera ad nascitur; pendet a materia aeri, cruore fluxili, et, ut aiunt, bilioso, in vo lsis reticularibus cutis collecto, minime vero in glandulis. Hinc lsit, ut pressione recedat, eaque cessante velocissime reuertatur ru- lbedo, quod nullam sanguinis haerentiam arguit; omnes membra- lnae corporis vltima vasa sanguifera habent reticulata, et hoc retisculum est sedes erysipelatis, vel eutanei, vel introuersi. Mat riam erythematis introuerti, eo peius est, quo acrior est; si serum acre sub cuticula effundatur, fit phlyctaena, quae exsiccata abit incrustam; hine erythemu crustaceum. Sola natura spontaneum erysipelas saepe sanat; quippe ma- lteries aeris, calore resoluta, perspirat, et quod crassaus remanet, leutis de uammatione demum foras emittitur; Mediei itaque ossi- letum est, hane excretionem sustinere, iuuare, quae felicius succe- ldit praemissis generalibus auxiliis, se ilicet phlebotomiis et catharticis; raro, cruor eductus in patella concrescit, quod in phlegmone lsrequentissimum; saepius thrombus sero flavescenti innatat; facies ab erythemate prae aliis locis a Teitur: abstinendum est sedulo a repellentibus frigidis; acria et calida dolorem, seruoremque intendunt; liquida vicia inque initio topida cito refrigescunt, et no cere possunt, ita ut saepe tutius sit, abstinere a topicis; interea decoctum aquosum norum sambuci, linteum vino aquato madidum,