장음표시 사용
261쪽
perniciosarum febrium in duas supremas Classes , quarum prima septem species, altera unicam tantum Comprehendit, etsi multas ex insignioribus exprima , non omnes tamen ita includit, quin primis septem speciebus alia adjungi queat, quae
ex peculiari quodam symptomlate eam Comitante, ast limatico nempe insultu, ast limatica dici potest . ortus ipse in iis, quas e Mercato transtulit , perniciosarum intermittentium speciebus aliquam hujusce symptomatis Ientionem fecit, Historiam affert fatis mirabilem, a Corghi , Mantuano Medico , sibi communicatam, ebris cuiusdam modo intermittentis, modo continuae aspectu recurrentis , Cum stlimatico insultu semper cui jun 'tae , quae eruciani corticis usu luries repetito curata fuit; sed cum in perniciosis illis, quas ipsi vidisse contigit , raro, fere nunqciam symptoma istud observaverit, ipsUm , tanquam aliquid a CC identales, Cum sobribus conjungi aliquando posse concedit, sed non ideo tamen ad peculiarem aliquam febris speciem Constituenda 1uffcere asserit. Ego vero Cum , non secus a reliquas a Torto descriptas hanc quoque non semel observa Verim, Cum sym,ploma , quod ipsi adjungitur, aeque periculosum lethale sit, ac lethargus , syncope , diarrhina, reliqua symptomata , quae caeteris perniciosis febribus ab ipso recensitis adjungi solent cum denique , non minus ac illa , per uviani Corticis usui facile cedat , ideo , eadem ratione , qua ipsas , inter perniciosarum intermittentium febrium Classem asthmaticam quoque ponendam esse judico Assertum ho meum summopere Confirmant duo insigniores casus, qui elapsis annis mihi se obtulerunt observandi Laborabat enim febre continua periodica acutiore Homo quidam septuagenarius temperamenti anguineo . biliosi, habitus vero corporis satis robusti obesi, largiori vini potui indulgere solitus, qui eo ipso tempore, quo febre correptus fuit, maxima spirandi difficultate, cum aliquo steriore, tussi ita vexari coepit, ut aegre admodum aCens, plerumque in lecto sedere cogeretur. Pulsus erat durus , frequens, lingua arida, vox ob pectoris angustiam languida , rauca tussis vero irrita , sine ullo fere excreatu . Bis , aut ter sanguis extractus fuit, sed nullo fere cum ' levamine , quam Vis enim , horis praesertim matutinis, febris , nec non etiam spi- T. VP. I Ee ran-
262쪽
218 Opus cULA randi difficultas, sterior aliquantulum remittere viderentur, quod primis diebus peractis sanguinis missionibus tribui sole.
bat eius enim crassamentum durum , nigrum, Compae tum Cum aliqua Crust a plerumque apparuit, serum vero turbidum , paucumo horis tamen pomeridianis symptomata Omnia Una cum febres, augebantur, neque ulla per sputum materiae in pulmonibus murrnurantis excretio haberi poterat urinae quoque paucae , turbidae, rubrae , sudor nullus Circa septimam insignior aliqua febris, symptomatum remissio horisdictis apparere coepit, sed post: meridiem omnia magis Xa Cerbabantur , persentiente etiam agro in principio exacerbationis ad artuum extremitates leviorem quemdam frigoris sensum . Spectabilior haec periodorum distinctio , quae obserVari Coeperat me duxit in suspicionem , fermentum aliquod in
hoc moibo latitate simile illi, quod in intermittentibus febri-hu perni Ciosis lethalium symptomatum Causa esse solet , unde
de ipso , per uviani corticis usi, expugnando Cogitavi . Tres itaque Corticis drachmae in aqua violarum infusi in febris re- miluone propinatae sunt prima dies, totidemque etiam iisdem horis altera die mirum dictu, vi secundam chinae chinae do. sim assumpserat aeger, cum non solum febris, Osthmatica
affectio remittere coepit, A erum etiam Copiosa materiae Cujusdam cattarrhalis , sanguineae, biliosae per sputum excretio haberi , ut quod neque oleo sis, neque emollientibus, neque attenuantibus ullis remediis obtineri potuit , sola corticis exhibitione facile assequeremur; unde prosecuto ulterius ejus dem usu, miminuta remedii ossi, donec ad drachmam, i semidrachmam contraheretur, postquam tres Circiter chinae chinae uncias assumpserat, cessato tandem heterogeneae materiae puto, eademque in concoctam, mere cattarrhalem mutata , auctis admodum urinis , aeger perse 'te convaluit , nullis remanentibus prioris orthoplaceae, febris indiciis , neque ulterius eo anno, Vel sequenti recidivam passus est; cumque tertio anno iterum periodica febre, instar tertianae duplicis acutioris recurrente , absque ullo tamen asthmatico insultu correptus fuerit, post largas sanguinis misitones ter factas, solo per uviani corticis usu ad pristinam salutem restitutus filii. Non di similis sui exitus mulieris cujusdam quadragena ride, uri Commorari solitae, quί Cum a tertiana simplici, aesti-VO tempore eam aggressa, praedicti corticis exhibitione liberata satis
263쪽
us , atque ad consueta sua munia is laboriosae Liae genus regressa, circa autumnum contumaci tussi spirandi dissiculatate correpta adeo fuit, ut Vel in edio sedere , vel in uno tantum latere decumbere Cogeretur . Febris quoque Continua , lenta accessit, quae una cum tussi spirandi dissicultate noctu exacerbabatur sputum, quod aegre aliquantulum se abunde excernebat, Crassum is quasi puri simile apparebat. Sanguinis mi isto emollientia , expe floranti dulcorantia plurima remedia administrata fuerant, sed omnia incassum , accedente etiam praedistis symptomatibus aliqua virium prostratione , corporis Iacies, ut Medicus , qui eam curaverat, de phthisi jam jam inchoata suspicionem non levem habuerit. Mulieri huic , meo consili, peruvianus Cortegexhibitus fuit ad duarum dra Climarum quantitatem singulo mane horis a febris Xacerbatione remotioribus , non neglectis tamen remediis iis , quae possent sputi excretionem facilioremi edderes. Vix unam Corticis unciam assumpserat, cum spirandi dissicultas imminuta fuit, ita ut supina in utroque latere facile decumbere posset febris quoque, tussis valde minor fifta , immo Catarrhalis materiae puri similis copia ,
qualitas admodum mutata fuit, ut tandem, Omnibus semper in melius conversis, post unam , Vel alteram hebdomadam
falutem is robur, praedicti corticis usu ad aliquot dies etiam
Non minori facilitate , qua asthmaticam , lethargicam quoque febrem chinae chinae ope fanatam vidi; nam Sacerdoti cui. dam fere octogenario, qui insultu quodam, poplexi simili , repente correptus, anguinis missiones, aliisque remediis, quae poplecticis convenire solent, prim O Uratus, integrum diem 1 ne sensu motu , cum febri , ei steriore permansit; altera vero dies, quasi a somno expergefactus, pristino sensu motu recuperato, me febres, aliove gravi incommodo, vitam ad horas plusquam viginti perduxit. Postquam adventu novae febris iisdem symptomatibus comitatae certi facti fuimus, ipsum tertiana simplici lethargica pernicios asse Otum esse, corticis unciam sequenti die a parogysmo libero administravimus,
eundemque non solum ab apoplesti CO , quem timebamus, insultu postridie immunem non sine admiratione vidimus, verum etiam tam modica febre detentum , ut de integra sanitate, Te a quam
264쪽
quam postmodum, continuato remesii usu, optime fuit consequutus , certam quodammodo spem , in ipso primo per uviani corticis sectu, afferre potuerimUS. Eventum plane similem habuit convulsiva quaedam, 1pasmodica illa ' io , cum febre, sopore Conjuncta, quae in juvenem annorum circiter triginta improviso impetu inva sit. Hic enim vi a tertiana febri , e genere fortasse depurati Varum, peruviani corticis usu liber evaserat, ab icterica, quae post febrem sequuta fuit, affectione aliorum remediorum Ope sanatus vi fuerat, valetudinarius adhuc , cum Consuetis suae artis, bit e muniis se tradere coeperit, loquela, se Iinsu repente destitutus apparuit oculi clausit, facies livida, lingua arida, membraque omnia vel immota, vel spasmodi Cis motibus agitata Cernebantur nisi clamores, eiulatus,
quos intercitam emittebat , Pulsusque, ta vehemens, frequens Vibratus apparebat, Virium robur adhu in eo consistere indictissent , iam an moi ti proximus distus esset Uiginti ultra horas in hoc statu permansit, neque sanguinis missione, nec cucurbitulis, ne violentis iis ictionibus, neque ullo alio artis praesidio, vel incitamento Commo geri , Ut κ- perge fieri potuit donec ponte sua , quiescentibus omnibus, vox rediit , Culos aperuit, potum , quem Vel respuere vel , si violenter in os intrusum , per os evomere solebat, placide assumpsit. Horas non amplius sex duravit haec quies aegro tamen non omnino adhuc a febre libero, cum post me. ridiem , aucta denuo febres, omnia praedicta symptomata resurre-Xerunt, nihil juvantibus adjumentis illis , quae ad eum excitandum iterum administrabantur. A vesicantibus ipsis ovis applicitis , licet affrictu commotis, nullo doloris sensu affici videbatur quamvis a violentioribus praedictis convulsioni, bus interdum perculsus, quasi e lecto surgere tentans, violentum aliquem motum, Vocem ederet, plerumque tamen supinus aphonus, immotus in lecto a rebat. Huiusmodi febris tanto symptomatum numero stipata nos duxit ad suspi . candum, eam e intermittentium lethargicarum genere esse,
ideoque summopere perniciosam , immo etiam lethalem , nisi prompta per uviani Corticis X hibitione funestus ejusdem exi. tus impediretur. Hunc igitur aegro quam citissime propinavimus, cumque nihil aliud assumeret, quam potionem quandam cordialem , quaIn etiam vomitu aliquando ejiciebat, in hanc
265쪽
ipsam injecimus emi unciam corticis in subtilissimum pulve
rem redacti. Hujusmodi potionis haustus identidem offerebantur quanquam , hi per Omitum magnam partem ejeci is , vi praedi 'tae dosis dimidium primis horis recipere , aut retinere potuerit, in progressu tamen, diminuto ebris, symptomatum impetu , aliam similem ossim haud difficulter assumpsiit, intra stomaChum retinuit. Post assumptam utramque chinae do sim non solum illam , quam digimus, anteCedentis diei se circiter horarum quietem habuit, sed horis etiam sequentibus , audia solum aliquantulum febre, nullum e praedictis symptomatibus eam Comitarunt. Resumpsit ita. que iterum Corticem quanquam postridie horis illis , ita quibus febris, ejusdem descripta symptomata magis urgere solebant aph Inus aliquantulum fastus fuerit , in progressu tamen . repetito pluries Ortici tam , QVOCem , sensum , motum reliqua , quae integram perfeci an in eo salutem ante primae intermittentis febris adventum constituere solebant , iterum feliciter et Consequutus.
Non ita porro solicitus promptus fuit corticis esse. eius in febribu, aliis perniciosis , quas solo ejusdem usu facile fanari posse orti observationes nos docent; nam in cholericis, dysentericis pluribus binam chinam 1 mpliciter administratam , neque febres tollere , neque luxus sistere non semel observavi , ita ut ad aliud quodpiam remedium , quod cum ea uniretur, In quidem Confugere pus habuerim , quo pluries exhibito febris tandem, una Cum pernicioso symptomate eam Comitantes, haud dissiculter ablata fuit . qempla duo asseram , unum in Obulliore quodam sene dysenteri fluxu periodica lentiore febre ad plures hebdomadas fi lecto alterum in grandae V muliere, quae post qua in pluries in tertianam modo limplicem , modo duplicem , sed intermittentem reciderit, atque ab ea peruviani corticis usu libera evaserit , vomitu tandem paulo post diarrhaea contumaci una cum febre Correpta fuit . Piimus sanguinis missionibus, di luentibus , ac detergentibus primo, deinde corroborantibus pluribus , sed nullo fere cum levamine curatus fili , postmodum , cum ex notabili Iudam febris remissione horis praesertim matutinis observata , ex Idico rigoris sensu, in ipso exacerbationis initio aegrum interdum divexantes, dubium aliquod oriretur, ne febris ex specie illarum intermittenti uin
266쪽
opuscULA esset, quae holeritae nuncupantur , peruviani orticis usu temtandam esse putavi praesertim cum Certus ab ipso aegro factus fuerim ab hoc remedii genere alias in tertiana usurpato adeo alvum obstri 'tum fuisse , ut clysteribus illum ciere oportuerit. Ad duarum diachmarum pondus praescriptus fuit corte , eodemque in tali dos ad plures dies assumpto , a febre quidem aliquantulum , a dysente rico vero fluxu nihil aegrum levari vidi, immo statim post chinam assumptam dejectiones Crebriores is copiosiores fieri. Imminuta itaque chinae dosi, scrupulum unum Cascar illa pulveris eidem adjunxi , non neglectis etiam aliis quibusdam corroborantibus ante chinae usum adhibitis; ut dias cordio, pulvere nucis moscat torrefacto , similibus. Ut septem, aut octo dies chinam chinam cum CasCarilla conjunctam assumpserat aeger, cum , ablata se
bres, dejectiones etiam rariore , ta minus fluidae apparuerunt,
nec ullo sanguine tinctae tandemque , appetitu viribus restitutis, circa quadragesimum a prima morbi invasione diem
Mulieri autem , quam secundo loco innui, eandem castar illae ossim cum chinae china drachma, tres vel quatuor dies ab ipso morbi initio , exhibere coepi, non neglectis tamen remediis aliis cordialibus, corroborantibus , quae ad vires restaurandas opportuniora duxi; cumque ea primis diebus alvum terVe , quaterve deponere febris singulis diebus post meridiem constanter re Currere soleret, in progressu, post assumptum remedium , ablata febre , dejectiones imminutae admodum fuerunt, circa vigesima am omnino ad naturalem consistentiam, copiam restitutae stomachi quoque, virium languor ominino ablatus, ut quae in ipso principio Iorbi vomitu lentat , Cibos vi assumere valebat vix in lectio moveri , cessat cholerico fluxu cibos appetere le- cito assurgere facile posset immo , aucta etiam urinarum copia, moderata quadam sudoris X Cretione, bonam adeo valetudinem adepta est, ut recidivam , cui saepius obnoXiam diximus, non amplius passa fuerit. Ex his itaque intelligereia Cile olfumus, quantae utilitatis sit in dysentericis is holericis febribus uni cascarillae cum peruviano cortice tali enim conjunctione non solum pernicios a symptomatica Rcretioni Squalitas, Copia corrigitur, verum etiam febri fuga corticis
Vis auget ii quodammodo, ad scopum dirigitur ita ut in
267쪽
OPUICULA . 223 subjestis quoque iis, ii quibus solicitae nimis, copios alvi excretiones impediunt, ne ad debitum tempus cortex inventriculo, in intestinis detineatur , ideoque febrile fermen. tum non fatis per ipsum Corrigatur , addita cascar illae vi , dejeetiones moderentur febris promptius, facilius auferatur. Hoc pluribus exemplis confirmare possem , sed praesertim uno , quod elapso anno mihi observare contigit in do Iescente quodam equit , qui tertiana duplici intermittente labo, rabat in eo enim , Cum immodicae alvi excretiones,, uberrimi sudores , qui Hagulis diebus pol assumptum Corticem succedere observabantur, impedimento essent, ne febris abigeretur ideoque plures Chinae chinae uncias, modo in minore, modo in majore os , viginti, ultra dierum spatio incassum assumpserit; post unionem cascarillae cum Cortice,
excretiones cias, illic moderari se febrile paroxys mos
breviores fieri, tandem , austa urinarum Opi virium robores post trigesimam diem febrem omnino fugari vidimus. Non igitur in universum constare videtur clarissimi orti opinio , chinam chinam scilicet simpliciter sumptam effectum suum felicius praestare , quam si cum alio quopiam remedio
Consocietur nam , praeter ea , quae ego modo attuli, Albertinus quoque in Commentariis nostrae scientiarum Academitae
aperte nos docet , in febribus, quae a suppressa aliqua habituali evacuatione originem habent, ad crisina statim ciendam opportunum esse , ut chinae Chinae adjungantur modo purgantia , modo diu retica , modo diaphoretica remque fere semper
sibi bene cessisse; si, vel in suppressis praedictis habitualibus
evacuationibus, Vel in febribus, quibus antecedunt, aut subsequuntur aliquae viscerum obstructiones, chinam ipsam cum purgante aliquo remedio conjungeret . Doleus vero, man-getus vel cum alliaticis tam fixis, quam volatilibus , vel cum 1alibus mediis, puta cum sal ammoniac mixtam praebent.
Possim enim remedia ista dispositionem illam tollere , quae in sanguine est , propter quam perniciosae febres modo colli- quativae , modo coagulativae a Torto ipso dicuntur . Dispositio enim te cum caussa esse possit multorum symptomatum, quae cum febribus Conjunguntur , nisi a china tollatur, oportet ut aliis remediis auferatur Caeterum neque symptomata, neque febres ipsae om in Curari poterunt. Ego id quoque in re medica egercenda Leptiti ne observavi, rideoque non O lum
268쪽
rima remedia cum peruviano cortice Conjungere opus habui prout humores Vel sistere , vel solvere , vel Compescere, vel amo Vere Oportebat, neque exinde febri fugam corticis vim imminutam, aut mutatam vidi , immo aegros ad vitam is fa-Jutem promptius se melius perductos quandoque fuisse ost
Contigit pr aeterea mihi id saepe expi ri, quod ab obstrinvationibus orti aliquantulum differt, videlicet chinam hinam ad duas, ultra , uncias, ea , quam ipse OCet, me'
thodo administratam , nullum effectum praestitisse in febribus
etiam , quae tum ex natura sua , tum ex symptomatibus , quae eas Comitabantur, vere intermittentes , perniciosae se Corruptivae dici poterant in his enim si chinae usus aliquantulum relinqueretur , perni Ciosae magis se Cutiores reddebantur , ita ut eam iterum soli Cite exhibere porteret, atque
saltem ad dimidiam unciam singulo die, vel horas aliquot ante paroxysmum, vel in ejusdem declinationes unde ad quinque , sex ultra unciarum quantitatem devenire opus fuerit, ut febrilis fermenti vis infringeretur immo in nobili quodam Viro pingui admodum erysipilaceis fluxionibus ad crura pluries subiecto, integram corticis libram spatio
circiter quadraginta dierum impendere necesse fuit, ut a se bre omnino liber evaderet. Laborabat enim hic febre continua periodica horis praesertim matutinis remittente, plerumque post largos sudores , quae si , detracto cortice , tantillum in libertate poneretur, vela emens, sero fieri observabatur, Corti Ce vero depres mitescebat admodum leniebatur , done cortice ipso perfecte subacta , post copio1as uri-TJas , Omnino tandem CessaVit. Hanc autem majoris chinae chi, Dae copiae X hibendae ne Cessitatem observavi praesertim in he- itriteo , in tertiana duplici continua subintrante in iis etiam , quae subcontinuae a Torto dicuntur. Εκ adverso in
iis , quae primo sub spe et continuarum , deinde post aliquot dies, praemissis praesertim sanguinis missionibus , aliisque minorantibus, attemperantibus medicamentis , vere interniit
tentes , sed acutiores perniciosae fiunt, in his, inquam , intermittentibus veluti secundariis, quarum praelaudatuin Ortimentionem nullam fecisse vidi , corticis flectum promptiorem esse observavi, easdemque, non minus ac intermittentes
269쪽
primarias ab ipso orto descriptas is superius recensitas, moderatae illi, quam statuit , duarum unciarum mensurae facile cedere Cedunt autem febres omnes, quae Characterem habeant illum , per quem a peruviano Cortice fanari posse diximus , vel corte ipse eo , quem ortus proponit , modo eκhibeatur , vel si Ortoni , aut Scyden hami methodo administretur; confert tamen saepissime primam illam do sim quam aegris acutioribus febribus detentis praescribimus, paulo ampliorem esse, quam reliquae, quae successive postmodum exhibentur. Haec omnia possem pluribus exemplis confirmare nisi diuturnitas temporis, qua vos , Sodales ornatissimi, in levioribus hisce Historiolis detinui me tandem moneat humanis ima patientia vestra non amplius esse abutendum. HY
270쪽
HYACINTHI FABRI. De humano quodam Monsim .
S quid est in hysiologicis rebus adhuc perobscurum '
cui tu tamen aliqua summa cum utilitate conjuncta ut affulgeat, desiderandum, enitendum sit , illud profecto rerum genus est, quae Mon1uorum rationes , Caussas attinent. Ciemadmodum enim ars obstetricia tanti apud humanum genus interest , quanti in nascentibus foetibus membrorum integritas , inColumitas , a vita facienda est sic profecto nihil magis cordi nobis esse debet, quam ut eas Caussas internoscamus , ex quarum Cognitione ea a Vertere possimus, quae vitiare quoquomodo valeant nascentes foetus. Hinc Plura multa quidem cum laude , summi viri hac de remeditat , in lucem prodiderunt, adeo ut nihil supra a me e X pectandum videretur. Verum, cum Monstrum quoddam fmgulare casu mihi fortuna obtulerit Considerandum , cujus Vi unum , aut alterum apud Criptores, quos per Volutaverim, exemplum reperi; idcirco, ut in O genere Xemplorum Copia augeatur, illud describere hoc spectabili loco constitui, quae de ipso cogitaverim X ponere Itaque , quod intuemini Monstri genus purio complexu susceptum , illica quaedam , bene vigens, robusta Puella , non obscuro prorsus hujus nostra Dioecesis loco , felici partu anno II 8 enixa est. Cum nobis oblatum fuit, erat illud plane mortuum . At vivum tamen in lucem prodi iste, non levia an obis e sacris nysteriis suppetunt argumenta. is vero clam, quali furtim , nobis ab eo fuisset homine exhibitum , quoad Forum Criminale deferebatur , Commodum tamen accidit, ut ejusdem formam , strueturam, habitum explorarem diligenter , uberemque , ut ab industri Pistores, ne ejus memoriai a teriret, diligentissime essingeretur . mctam imaginem , prae stantissimi Academici, pr ae oculis habetis. ut autem ObserV3Π-d comperetim , quidque philosophando conjecerim, paucis