장음표시 사용
281쪽
opus ULA neque adeo obscura, tenebrisque involuta. Accedit postremo livorem illum , caeterasque affectiones , quibus observavimus foetus ipsius dorsum affeetum fuisse , adhuc Clarius Commonstrare , evidentiusque conficere, eumdem in materno utero plurimum e tulisse ut propterea a perpessis incommodis , tamquam a proXimis & veris caussis monit rosam sui formam contraxisse Videatur.
Atque haec sunt, sapientissimi Academici, quibus expositi mons ros scelus deformitates e X plicari probabilius posse opinatus sum. Probe conspicitis, haec non nisi Conje 'turalia esse argumentari sed
tamen non infirmis eadem rationibus ut Ciri, a roborari. oleram equidem pluribus aliorum monstrorum in totum, aut ex parte nostro non dissimilium exemplis rem illustrare, quae facile aut in Academiarum et is legi possunt, vel apud Li Cetum, ken-chium , angelum , Bartholinum , Culte tum , a reum , talpartium Uander iel, londellium , alis nerium , Morgagnium, in floruium aliosque, praesertim vero penes Jobum a Melare enclarissimum Anglum , qui in suis observationibus Medico chirurgicis Monstrum protulit a nostro foeti, quem in conspectu habetis , non nisi sexu di Uersum verum Consulto omittenda existimavi, ne vos in notissimis narrationibus detinendo, potius quam voluptate, taedio a molestia assicerem Liceat tantum mihi coronidis loco haec quasi corollaria ad praxi fortasse non importuna Colligere Ρrimum est, ejusmodi insormes esse 'fus, potius quam maternae phantasiae viribus mechanicis, accidentariis Caussis generatim se attribuendos. Alterum Cum Constet, plurimum per X terna incommoda matres propriis foetibus no Cere posse, impensus Inonendas esse, ut e X trinsecas quascumque repressiones diligenter caveant, ab iis omnibus abstineant, quae uterum vel contrahere, vel urgere , Vel quovis modo possit ejusdem statum naturalem perturbare. Tertium denique, ubi contingat prodire foetum orbatum Cerebro aut in totum, aut etiam secundum aliquam partem tantum, utcumque vivus egrediatur, non diu fore vidi urum, siquidem in cerebro aut notabiliter vitiato, aut manco imperseelo tanta peragi nequit animalium spirituum secretio, quanta ad nervos omnes plene a perenniter irradiandos, ad organa omnia functionibus naturalibus, vitalibus , animalibus Obeundis a natura destinata in perpetuo motu ad vitam prorsus necessario agenda, conservanda exigitur, S pollulatur.
282쪽
De fissutandis coquationibus in orbitis
planetarum. Lanetarum motus ea lege temperantur in orbitis ellipti-
Cis, ut Cuique notum 1 , quae in eo Continetur , Ut areae descriptae situ temporibus proportionales . Quaestio igitur de inveniendo planetae loco quadraturam circuli involvit , agitur enim de ellipsit area dividenda juxta quem libet numerum , aut juxta quamlibet rationem , ustis radiis ab altero foco . Hoc autem parum negotii facessit in iis, quae ad praxim deducuntur , in quibus utcumque a1tronomicam exactitudinem assequamur, geometricam morari nihil est necesse. Verum alia sunt, quae valde implicitam reddunt problematis solutionem , ac propterea quamvis astronomos non deterruerit problematis dissicultas, deterruit certe labor supputationis. Plures methodi excogitatae fuerunt a recentioribus astronomis, qui in id praesertim studium omne ac diligentiam contulerunt, ut Calculum expeditum redderent. Nun eam propon , quae
cum simplicissimis principiis innitatur , facile ab iis etiam percipietur, qui parum in geometria versati sunt. Quod si commoda, expedita alicui videbitur, is aequationes pro quovisa nomaliae puncto , Constituta orbitae XCentricitate, age ellipsis , assequetur in hunc modum
Antequam methodum explico de theoria excentrici nonnulla praemittam. Scio equidem hanc theoriam nunc omnium astronomorum Consensu rejestam es ea ea tamen utar propterea quod viam aperit ad aequationes expedite subducendas in theori , quam e plerus primum proposuit, quaeque deinceps
Neν tono si nobilitata est mechanicis rationibus comprobat , ut astronomi omnes nostrae aetatis non modo planetas, sed etiam fatellites, cometas huic parere existiment. Fingamus nobis planetam moveri per orbitam circularem
CFi. i. hexistente sole in puncto S a centro orbita di fato
283쪽
diametro A erit A phelium, perihelium Planeta ea lege moveatur, ut area A PS sit ubique tempori proportionalis, quae
ratio motus longe differt ab ea , quam Veteres sequebantur; sed hoc parum refert, non enim Veterem illam excentrici theo riam illustrandam suscipimus, novam Potius exornamus, quam calculi nostri ratio pollulat. Fingamus praeterea Circa punctum lineam in motu aequabili cirCumvolvi, revolutionem conficere eo temporis patio, quo planeta orbitam praetergreditur. His ita Con1titutis erit ubique area AM areae APS aequalis, a ducto radio C, demptaque communi area AS Crelinquetur triangulum aequale sectori Haec omnia si calculo trigonometrico persequi Volumus, expedita erit supputatio A punctora demittatur perpendicularis SH supra C, cu sumpto quovis angulo C in iii angulo rectangulo Crim , cujus hypothenas data est , supputetur SII, quae necessario aequalis existit arcui M ob triangula aequalia CS, C M. Supputetur praetet ea angulus P in triangulo Cari , in quo datae sunt angulus ab his comprehensus, qui supplementum est anguli assumpti C A
Cum autem supponamus Constitutam esse proportio ae inter
radium, peripheriam circuli , inventam S I UM per numerum graduum , eorum partium sexagesimalium exprime, mus , ex quo dignos Cemus angulum C M. Addito angulo PC angulo VC A conficietur anomalia media , quod si idem angulus C M addatur angulo CΡ Conficietur aequatio seu
prosta phaeresis an Omaliae mediae respondens ACM. Haec sane methodus in directa est , non enim licet quamlibet anomaliam mediam ponere inde aequationem illi respondentem Calculo subducere, sed ea nomalia media habetur , quae prodit ex assumpto angulo CA . Quoniam vero aequationes in duobus proximis Orbitae putariis nihil ad sensu nadifferunt, quoties quaestio Uerit de in Venienda e tu itione , quae datae anomalia mediae respondeat , ea CCurate elicietur, si quo puta 'ta inquirantur satis proxima , quae datam anomaliam Comprehendant; quae ratio Calculi in astronomica praxi frequentissima est. Veniamus nunc ad ellipsin
Moveatur planeta per ellipsim Fig. a. Dexistente sole in altero foco M. Fingamus nobis alium planetam moveri per circulum PR, cujus diameter sit eadem ac major
284쪽
axis ellipsis a mi duo planetae revolutionem conficiant eodem tempore , atque una moveri incipiant a puncto A . Uelocitatis ex ea sit, quam postulant areae temporibus proportionales. His ita positis dico utrumque planetam perpetuo reperiri in eadem recta ad axem normali exem gratia si locus planetae revolventis in circulo fuerit , ducta ordinata Dalterius planetae locus cadet in Q . Demonstratum habent geometra segmentum circuli ΑΡ se habere ad segmentum ellipsis ut se habet ordinata di ad ordinatam id est in ratione axis majoris ad minorem ellipsis atqui eadem est ratio triangulorum DS ergo , si utrumque segmentum adjacenti triangulo addatur , fient areae AJ quae
eamdem rationem sequentur; verum circulus, ellipsis sunt in eadem ratione axium igitur area A US erit ad circulum quemadmodum area AO S ad ellipsim , ac propterea existente altero planet in non poterit quin alter Planeta reperiatur in Q Quod erat demonstrandum
Sint itaque supputanda aequationes in orbita elliptica juxta
legem arearum temporibus proportionalium . rimum in excentrico inveniatur quaesita nomalia media, aequatio illi respondens, ex quo dabitur etiam anomalia Vera . Deinceps ex anomalia vera planetae revolventis in circulo Colligetur anomalia vera planetae revolventis in ellipsi instituta hac proportione , videlicet ut m ad in se ut axis major ellipsis ad κem minorem , si tangens anguli SA ad tangentem anguli QSA, qui a nomaliam veram exhibet in ellipsi . Fiat
demum differentia inter anomaliam eram, mediam , e quo prodibit aequatio, seu prosta phaeresis. Hujusmodi aequationes in primo a nomalia quadrante majores reperiuntur quam in Circulo , minores vero in secundo quadrante ut cuique vel figuram inspicienti fatis manifestum fiet. Cum ipse vellem explicatam methodum experiri ad aequa. tiones solis subducendas me Converti , quod sane exequi non poteram , nisi prius excentricitatem orbitae statuerem , in qua
astronomi 1 Ine non Conveniunt. Celeberrimus Eustachius
Manfredius in eo libro , qui inscribitur Dei nomone Meridiano Bononienis, non modo novam pro investiganda orbitae X-Centricitate methodum proposuit; verum etiam e pluribus observationibus in eodem gnomone habitis excentricitatim de finivit 1681 earum partium , qualium 1emiaxis ponitur IO OOCO.
285쪽
Opus CUIA Hanc itaque eligere volui, tum quod nullus dubitandi locus
relinquitur, quin recte constituta fuerit, tum propter jucundissimam tanti viri, meique praeceptoris recordationem . Elementis calculi sic constitutis, posita ratione semidiametria gradum unum ut OOOO ad 7 si eas solis aequationes inveni, quas subjecto tabula exhibet. Cassinianae solis aequationes, quae accuratissimae habentur, parum ab his disserunt. In mediis longationibus, ubi aequatio maxima est , differentia non excedit scrupula viginti in aliis elongationibus differentia adhuc minor existit. quationes nostrae a praedictis ubique essiciunt, quia scilicet excentricitas a Cassino ponitur mi ullo major. Si comparatio instituatur cum aequationibus Hallei, major dissensus reperitur. Verum ipse Η illejus fatetur solares tabulas emendandas esse , atque orbitae
excentricitatem imminuendam , e quo illi sequationes justo majores prodierunt . Nostrae aequatione a CCurate Conveniunt
cum iis, quas Nicolaus de a Caille tradidit in suis ab is solaribus, saepius enim differentia nulla est , quoties dissensus
aliquis reperitur , is nusquam minuta secunda quatuor XCedit quod an supputationum errorculis potius adscribendum arbitror , quam XCentricitatum differentiae, quae adeo perexigua est , ut pro nulla haberi possit. Ad hoc illud etiam accedit, quod si dissensus ab excentricitate profi Cis Ceretur, Constans ordo es perpetuus in eo appareret . quationes, ut in subjecta tabula conscriptae extant , singulis a nomaliae mediae oadibus respondent , quibus positis, ii datus fuerit apogei locus, ne non epocha mediarum longitudinum , a in Rus medii solis , longitudo vera pro quoVi dato tempore elici poterit. Η ec omnia Manfredius persecutus est in eo libro , quem supra indiximus . Unum deerat nempe ut ex elem natis, quae
diligentissimis observationibus stabilivit, aequationum tabula extrueretur quod ne imposterum desit, proposita methodo diligenter cura VimuS. Tabu
286쪽
Tabuli squationum centri Solis. Anomalia media . Subtrahe
289쪽
Monachum Caelestinum tacensem in Bononiensi Universitate publicum matheseos Professorem onstituti Socium.
EPISTOLA Qtia Eustachii Zanotti oberuatio Veneris Solem trajicientis , ab omni erroris A picione Eboratur . Rri ne impe Salarii ne optime , quid nobis de iis visum sit , quae ingreus , astronomus longe praestans in novissimo ariliensis Academiae Commentario Observationi illi objicit, qua tribus ante annis Eusta Clarus a notius Venerem cum Sole congredientem persecutus est. Qui possim tibi non obsequi ergo ad te scribam , quae, a Zanotio ipso audivi, calculis, illo hortante , subduxi ipse quibus facile intelliges, nec justam esse illam ingre reprehensione , ne fatis astronomo dignam. Oterum qua diligentia in his rebus Zanottus sit, qua solertia , omnes norunt, in illo ipso , quem supra dixi, Commentario deClarat fatis Catilius, qui instar est omnium . Sed
jam ad rem venio Veneris , ut scis , e Sole egressum se diversis tubis observavimus . anottus singularum Observationum tempora O-tavit, quo eorum discrimina e diversa tuborum vi apparerent, daretur optioni locus, si qui Vellet observatione nino 1hram in comparationem adhibere . Qui vero non miretur, Pingreum , quali Zanotti liberalitate abusum , ad eam statim se observationem contulisse, quae tubo habita fuit pedes longo non amplius duos supra dimidium , quam Compararet cum sua , quae habita fuerat tubo longo ad pedes utque decem octo uae enim erat in se illis observationibus minus ad eam comparationem CCommodata , quae Solis parallaxi deducendae servite deberet, in qua nemo 1ironomu non ante omnia, quantum fieri posset, tuborum aequalitatem requisivis et Sed neque minus illud mirandum videtur, quod offende-
290쪽
Op UsCULA rit ingreum anticipatio temporis eodem tubo desiniti ut
statim affirmarit, pluribus opus non esse, quo appareat, quam observatio non sit accurata. Quis enim non illam facile a tanta ejus ubi brevitate repetati nonne etiam satellitum in umbram Iovis immersiones citius tubis non ita longis videre solemus, quam longissimis Nunc autem sic habeto, in se illis observationibus eam nobis anteferri ceteris , atque optimam haberi declarari, quae tubo habita fuit pedum a. Et sane memineris etiamnum, an Otto, jam tum cum totum observationis contextum in dissertationem contulit, in lucem edidit, multa ad Ueneris theoriam pertinentia calculis pluribus deducenti, parallagis effectum eleganti, maximeque apta , a se tum primum excogitata , methodo perquirent , nullos alios numeros usui fuisse , nisi quos Observati illa praebuerat . Fuit enim meliori teles copio instituta ab observatore perspicacissimo, exercitatissimoque quam praeterea Confirmavit Observator alius longe diligens . Nunc vero, quando Gallorum etiam observationes vulgatae sunt , eo accedit, quod eamdem confirmare quoque videtur Veneris mora in limbo solis. Ostendunt enim calculi , eam moram breviorem Videri oportuisse Bononiae quam aristis, minutis secundis paulo amplius sex. Quare cum nemini ex iis, qui arisiis, aut prope observarunt , sit visa minor, quam 8 . a , non levi id quidem argumento est , observationem illam, in qua visa fuit 18 .i , valde fuisse
Quod si ingreus, dimissa observationes, quae tubo breviori habita fuit, alia usus, cujus tempus vi ab eo distat, quod notatum fuit tubo illo pedum a parallaXim Solis adhuc deducit grandiorem , neque Cum ea fatis Consentientem , quae explerisque aliis observationibus sequitur, quas cum sua ad O. driquetium habita comparat videat, ne id non nostrae quidem observationi , sed iis, quae suis ipse Calculis supponit, dandum sit. Atque hic iisdem fere defensionibus possem observationem nostram tueri , quibus tuetur ipse suam . Sed quid verbis opus est Iam enim vitium in longitudinum differentia, quam in greus usurpat, inhaereres, satis declarant a noti calculi Bononia sanes, si Dominici Cassini tabulas consulas , orientalior est , quam Lutetia , horariis minutis scrupulis