Exercitationes pathologicae, in quibus morborum penè omnium natura, generatio, & caussae, ex nouis anatomicorum inventis sedulò inquiruntur. A Gualtero Charltono, M.D. ..

201쪽

De Marbarum Venenatorum us u. I sex eorum censu, quae Cerebro determinath inimita creduntur, alia torporem & Coma somnolentum, alia convulsiones, risum Sardonium, deliria varia, Tarantismum sive insanum Choreas ducendi desiderium inducunt , alia e diverso moestitiam, timiditatem, & fatuitatem ad mortem usq; durabilem pariunt: & eorum pariter quae Cordi insidia

antur, alia ii thymiam, syncopen, stigido ,

sudores accerrunt alia autem dolores vehementissimos, ardores, inflammationes, sebres excitant s& sic de caeteris. Ut certissime constet, quod Scut sua est cujusq; veneni species & natura , ita suus cujusque sit in nos agendi modus pecularis: unde ab stis venenis alia symptomata induca

turis

as. Secundo, quanquam haec vera sint,& in tanta Venenorum diversitate reperiri vix possit

Oeconomiam denuo demolietur: rationis patrocinio tamen haud prorsus destituti videbimur, si duplicia tantum statuamus subjecta, quibus unius- , cujusq; veneni labes proxime & immediate infligatur imprimaturque, & quorum interventu reliquum corporis consequutione quadam inquinetur Haec autem, sicuti nos quidem arbitramur, sunt Nectar Uitale, universum corpus perenni circuitu circumfluens s Ac Spirit- Animatis, una cum It ore Nervorum, quem e Cerebro ac Medulla spinali

inomnia membra diffundi in praecedentibus explicate diximus. Nam 26. De

202쪽

r 6 De Venenatorum usio.a 6. De res adeo clara est, ut citra expetientiae offenita fides non abrogari possit. Primo

enim compertum habemus, existere Toxica quaedam Cardiaca, seu quibus cum Spiritu Vitali, &sanguinis masci peculiare intercedit dissidium ., ut ipsemet vitae principia hostiliter aggredi censeamur,

Cerebro interim ab omni noxa, ab omni pertus batione remanente prorsus immuni. Haecq; proculdubio usu venit, quod a Pharmacis quibusdamicterus flavus, aut niger s modo Elephantiasis, modo affectus leprosi, Ledaeq; totius corpo- tis intumescentiae producantur. Quod his, quia Serpente Haemorrhoo morsi sunt, sanguis per

omnes corporiS vias confertim effundatur. Prodet cryptis uibterraneis, ut& a recens accensis carbonibus erumpentes vapores, non raro Spiritus

itales suffocent, um, sanguinem congelent, ac in motu o sistant, quo minus in corde perennet vitae flammula. aodq; a Miasmate Eethymata di Exanthemata (certissima syderati sanguinis indicia in cute agminatim efflorescant. Deinde, ex Circulationis Harveanae doctrina indubitato constat, quod in ictu venenatae sagistae, serpentum morsu, punctura phalangit aut Scorpionis, aliisq; id genus toxicis, quae forinsecus nobis adveniant, virus a particula laesa mox una cum revertente sanguine ad cor deferatur , unde extror

digulam, spiritus, sanguinem, humores, partiumque substantiam contagione labefactate nec ulla alia excogitui possit ratio probabilis, cur cuti iu- Eictum venenum sensim in principes ins partes

serperet,

203쪽

De Morborum Venenatorum Causu.

serperet, ipsam; permutaret & destrueret. ibus subjungatur & llaec considerat, quod e forinsecus admissis venenis alia quidem utius, alia tardius . vires suas prodant: hujus autem diveisitatis ratia, ab expeditiori segnioriq; sanguinis inquinatione videatur potissimum petenda. QEippe, ii virus linflictum stimulo donatur acutiori , tum contingit, ut vis ejus lethdera saniuinis massae impressa, in sae vissima symptomata. e vestigio erumpat, indeq;

consequatur modo febrilis estervescentia, cum vo- ' mitu, siti, de praecordiorum aestu s modo totius intumescentia cutis discoloratio, saepe exanthematum & animacum eruptio, non raro item repentina vitium prostratio, in tantum ut subita mors

sne tumultu, fereqs insensata obrepat s & omnia haec insigniter corrupti, taciteqs oderati san3uinis interventu. E contrario, quoties venenum hebes est, & segnioris activitatis id ipsum non statim se prodit nec fera sui indiciale erit, dum post longa

temporis intervalla tacita fermentatione maturetur,& prius totam sanguinis massam infecerit: uti ob servare licet in quibusdam venenis, quae perhibentur ad distans, &non nisi post aliquot menses, aurannos perimere s cujus sortis est demorsu eructata rabidi Canis saliva, quae tam segniter in sanguinem agit, ut raro ante diem vigesimum, interdum nons nisi anno symptomatis se prodat. Ubi obiter ii, tandum, quod si miritus vitales si anguinis diastodes ab hoste laceniti, ipsam aggredi, & devictoria certare valeant a conflictu hoc ingens sanguinis ebullitio, febrilis incendii aemula, concitetur rsin vero veneni particulae, viribus longe potiores,

A a spiritus

204쪽

i 8 De Morborum Venenatorum Causiis. spiritus istos subito profligent ac extinguant ; tum

statim massa languinea tanta pernicie corrumpitur, '. ut nec in vasis cirstari possit, nec in corde rite accendi.

et . Quo loco si forsan inquiratur adhuc, qπas Mutationes in sub tantia cmsi texti ivh sua subeat

labe venenata infectrac sanguis , unde vitae sapientandae minus idoneus reddatur ' Respondemus,quod

quanquam jstiusmodi alterationes adeo in tenebris fiant, ut ipiarum ratio formalis omnino nos lateat, neq; ratione, neq; sensu, sed solo eventu & experbunento comprehensa : facta tamen cum affectibus aliis consimilibus comparatione , . arbitrari liceat, posse eas omnes vel ad Fusionem, , vel ad Coagulationem in genere reduci. Sunt enim venena quaedam, quae sanguinem ferociter agitando fundunt, ejus ira serositatem nimis praecipitant: cujus census sunt Pharmaca illa ferociora, quae vel hypercalliarsi deleteria, aut urinae profluvio, aut totius intume centia,. vel foeda cutis discoloratione, vel pustui rum eruptione, profusiorem serosi laticis secretiaonem faciunt , dum interea magna ebullitio sanguini inducitur, qua Spiritus vitales copiose dis perduntur, salis & sulphuris particulae ab efferve

centia immoderata supra modum exaltantur, dcta assantur, adeo ut aeteritia aut flava, aut nigra consequatur. Ad quam classem pertinere videtur etiam Serpentis Haemorrhoi virus, de cujus stupenda lacultate mentionem supra fecimus. Listunt autem & alius generis venena, quae sanguinem congelant, ejusq; mixtionem destruendo corrumpunt. . Qistiri

205쪽

De Morborum Venenatorum Causso. et Moties enim a veneno profligati spiritus vitales dissipantur, aut extinguuntur, aequabilem sanguianis mixtionem dissolvi necesse est , unde particularcsessores se mutuo implicant, &, instar lactis ab infuso acido, invicem coagulantur s eoq; pacto grumescens sanguis in vasis circulari reddkur liud

neus. Hujus coagulatae mrtiunculae per venas intus subeuntes, inq; cordis ventriculos delatae, illic stagnare aptae sunt, eoq; nomine crebras on-copas & li thymias pariunt: extrorsum vero effusae per arteriaS, modo uberius congestae per totum nigredinis suffusionem inducunt , modo parcius sparsimq; erumpentes, maculas viantum, aut vibi- cum instar stigmata purpurea, caeteraq; indomitae

malignitatis phaenomena constituunt. Et in hoc quidem venenorum ordine primum sibi locum vendicare videatur infensissimus iste generis humani hostis, Mia a Pestruentiate; cujus vim deleteriam in hoc potistarum .consistere reputemus, quod Spiritus vitales quam Ocyssime extinguendo, universam sanguinis massam coagulare faciat: id quod Exanthemata interdum purpurea, interdum viridia aut nigra, in cute efforescentia chorum quippe materia nil aliud videtur, quam mortificati coagulatiq; sanguinis portiunculae foras in extimam Epidermidem protrusce, illicq; haerentes dilucide t stantur; Dermagna rationum vi persuasum reluquit diuisi milistus noster, in libro suo

a 8. Quod ad Spiritis Animales autem, roscimdumm Nervorum liquorem attinet s experientia Aa a pariter

206쪽

x o De Venenatorum pariter compertum est, existere quoq; venena quid. dam, quae in hos proximius velutiq; ex determinato dissidio latenter agentia, Cerebro specifice nocent, universoq; generi nervom s illaes' int rim Corde. Qualia sunt Solanum hypnoticum, maniacum, I sciamus, optum, herba Sardonia seu Apium ritus, virus rabidi Canis, Tarantulae, Torpedinis, Aspidis, cerebrum Felis, venenum Epit licum, Mercurius, & ejusmodi alia, Cerdibro potissimum & Oeconomiae Animali occulta proprietate infesta. Deinde ex diversis horummet essectibus exsoratum habemus, quod corpora nemosa, una cum Spiritu Animali, hisd eodem prorsus modo a quibussi et impetuntur assiciunturque s modo enim stum, modo spasmis & motiubus convulsivis, iij diveis generis & moris mulctantur. . Ex. Gn a Tarantulit orsi insana tripudiandi libidme tentamur , e Torpedine Insceper tridentem, aut retium laniculos vis transmissa,

manum piscatoris stupefacit ; Pastinacae sylvestris; radices, aut Lollii scinina comesta insaniam indurum s Opium, Mandragora, Hyasciamus, &c. Narcotica somnum altum, & haud raro lethaloen accersunt , Vulneratis ab Aspide supervenit capitis gravedo, oculorum caligo, se um hebetudo, stupor, imities, somnolentia, corporis refrigdi ratio, oscita nes, Spasimus, Convulsio, di tandem, nisi ciso succinatur, trium horarum lio, ipsa mori. Haec autem & pleraq; alia symptomata contingere solent sine insigni qua sanguinis perturbatione, aut noxa coe di illata. Arguarentum prosecto ditissimum, quod Veneniis et corpuscula,

207쪽

De Morborum ven tollim x8t corpuscula, quamcunq s in corporis partem impegerint, Spiritus statim Animales apprehendant, eorumq; interventu ac quasi vehiculo primum in Nervos, ac deinde in Cerebrum convehantur rubi nunc ipsam mei cerebri substantiam, ac Meninges, ut & origines Nervor graviter ferientia &lac entia , nunc vero in Nervis confluum Succum Nutritium fermento suo inficientia ac corrumpentia, modo haec, modo illa symptomata dira respective inducunt. Sed metam nondum attigimus, & non in media via vecorditer subsistendum. Heic Quaerent m- super curiosi, sint Almationes illa, sive noxa impressiones , quas S trimae Animales, una cum Cerebroes Pendice nervo', a iuris renenis patiantur, ut functionibus sensus est motus rite o

eundis non fessant f

eto. Dicimus 'igitur, quod si non facito peras mi possit, quis optimus Splirtuum Animalium in Cerebro nerviris in status, nec quibus illi mo, de optimo statu decedant f quantum tamen per

conjecturam nobis assequi liceat, haud improbabilast, Spiritus hosce: a Veneno vel sigi prorsus, dein motu suo impediri s vel impetuose inq; varias

motuum Ammalias exagitari.

Circa prius, Spirituum scilicet Fixatiorem ac Congelationem s res nec obscura quidem, ne cdifficilis admodum videtur. Quum enim Spiritus

Animales, quibus rara Nervorum corpora inflantur,quorumq; e cerebro excursu, ad idems recumsu ordinato sensus & motus actiones peragi cense

mus, Disitiam by Cooste

208쪽

rsa De Morborum Venenatorum Causis.mus, sint substantiae admodum subtilis , ideoq; in

motibus suis possint vel levissima quaq; caussa aut perverti, aut intercipi: quoties Venenum aliquod fixativum, seu vi styptica donatum occurrit, idip suin certe eos apprehendere potest, & adeo in Nervorum meatibus inconspicuis figere, ut ulteriori progressu prorsus triventur s unde movendi sentiendiq; potentias intercipi necesse est. Hicq;Qrsan modus est, quo omnia Venena Hypnotica ac Narcotica dicta nobis modo profundum lethoq; pei similem somnum, modo stuporem omnimodamque sensus privationem inducere solent. Quoad autem, effrenatam nempe Spirituum Exagitationem 3, si Cerebro Nerviiq; inflicti Veneni particulae tali sint ferocia praeditae, aut ejusmodi configurationis, ut cum Spiritibus

Animalibus fermentationis vinculo unitae, impetuose effervescant, & horsum vorsumqs comm veretur et eos ab expansione ac excursu suo saepe in

fugam & retrocessum cogere possunt, & non raro in varias motuum Ammalias prae orgasino adigere. Hincq, cerebri & nervosalum partium affectiones diras, Convulsiones nimirum, Tremores, Resolutiones, Rigores, reliquaq; pessima: notae symp- tomata profluere arbitramur. Et quidni ita arbia

tremur c Equidem rationis fide constat, quod &ipsimet Spiritus Animales, & venenati Miasmatis

particulae adeo agiles sint, inq; motum quemvis vel pernicissimum comparatae s ut alterutrae per totam alterius massam citissime, tanquam luminis radii per medium diaphanum, trajiciant.T Et autopsias testimonium habemus, Nervos tenerioris

esse

209쪽

De Moriarum Venenatorum ausu.

e texturae, sensum: exquisitissimi s ut objeeta quaevis vehementiora ininime ferant. Id quod vel exinde fiat perspicuum, quod in ira, excandescentia, horrore, aliisq; nonnullis Animi pathematis

fortioribus contingit nonnunquam paralyseS, ' tr moreS- contracturas membrorum subito ingruere,

resolutis nempe, aut contractis etiam ob Spirituum Animalium aestus & agitationes inordinatas, Nervorum funiculis. Qinnimmo, quando Succus Nutritius, quo reparari desiderant, nimis acris, acidus, austerus, aliave admodum incongrua qualitate imfamis eis suppeditatur , ut in Scorbum inveterato haud raro accidit , is hac injuria lacessiti modorensitatem suam deponunt, ac resolvuntur s modo sese versus originem, praeter voluntatis imperium, con-s trahentes, spasmos α-ae rigiditates artuum

ciunt. Quid igitur statuendum existimes de malignis veneni effuviis, quae & lonete expeditioris Caeterum quae alterutro ediistis modis, fi ndo nimirum, vel impetuose exagitando Spiritus Animales, in Cerebrum & Nervos agunt Venena emodo crassiora existunt, & solum quando tu sub-

. stantia valde corporea applicantur,noxam infligunt et modo tenuia admodum ac fere corporis expolia, sensusq; nostros edugientia , adeo ut e punctulo quodam in extima cute atomi virulentae, fermenti more intus subeuntes, sese per totum genus nervosum quam Ocyssime diffundant Virus interdumaei pernicio, comestum, primo in ventriculo imchoat tragoediam hi trade dirae vomtiones,fingultus,

cholerar,

210쪽

1M De Morboram mmatorium Causiis. cholerae, dysenteriae, M. saepiussimplici contaimi in superficie corporis inrisina funestum relinquit, quod cito S perfacile fermento suo contagioso spiritus per totum dispersos conlpit & contaminat. Et labes extremitatibus Nervorum ubivis, sive intus sive extus, inflicta, facili eorundem ductu lati-u dispergitur, illico pluribus ejusdem rami surcu sis, ac ipsornet demum Chebro in mali consensum additetis. Jam vero, hisce de natura Veneni in genere , delabjinis quibus Mi ta virulentum, cujuscumq; clamum sortis sit, proxime ac immediate imprimi solet , deq; diversis modis, quibus venena nos duis symptomatis semper excruciant, & haud raro e medio tollunt, praemissis: proxime consequitur, Venenatorum Morborum Causis, harum, qs serentias praecipuas indagare sedulo con

mur.

3o. Quoad eorum Causis itaq; observandum est, ejusmodi Caussanam quae abscondita proprietate nobis contrariae sunt, Alias in ipsomet cor pore nostro progigni s Alias forulsecus asvenire.

3I. Super veneri, quae inim gignuntur, Huaeq; non, ut caetera laris adventitia, primo suae naturae ortus sed longo ordim progressu atqs mutatione talia evadunt experientia persuasum nobis esse debet, in excrementis nostris, immo & in humo ribus utilitatu corruptionem gigra pine adeo i ' signem, quae non modo Veneni iure ac perniciem

exaequet,