장음표시 사용
171쪽
sanguinis redundantiam Circuitus menstrualis causalam esse, cum iis etiam, quae sanguinis exiguum congesserunt, quanquam parcius, statis tamen periodis effundatur. Nam sicut in ventriculo, alii . forsan nonnullis corporis partibus; ita & in Utero pariter iuesse semina quaedam Fermentativa, quae per universum corpus sese diffundant; totamq; guinis massam effluviis activis imbuant, ut is statis quibusdam circuitibus, Lunaribus nimirum voletitisetur magis, & acrius effervescat : hincqs provenire , quod Farminae a decimo quarto circiter anno ad quinquagesimum usq; singulis mensibus per uterum purgentur s veritati summe consentaneum est. Experientia siquidem quotidiana edocemur, quod in meminis, a fermento Uterino se recte habente, facies colore florido & eleganti sits funditur, calor in universo corpore vegetus &cc-piosus existit, nimisq; luxurians sanguinis massa
singulo mense, praesertim decrescente aut silente Luna (quae ut luminum varietate, tum crescens,
tum sen cens, mensem dimetitur; sic hominis, ut sane reliquorum omnium humores, rata ordin sconstantia regit atq; moderatur Catamentorum defluxu depleri necesse habet: eo autem deficiente, fiunt tum virgines, tum mulieres pallidae, morbida', ac velut exangueS, anhelosae, & ad quemvis in
tum ineptae s ut velissime dixisse videatur Praeceptorsi. de Morb. numer. ib. Mulieremsanam ex mensibiu judicandam. Bene igitur res eunt mulierum, si menst: ua bene respondeant; nam & universum
corpus a sanguinis pleonasmo, & uterum ipsum ab
excrementorum colluvie ex naturae praescripto vi
172쪽
I 6 De variis Excretreum ac Resemorum vitiis, dicant. Si vero supprimentur, nec statis temporibus emanent, diversimoda malorum gravissimo-rrum emera tum ipsi Litero, tum universo corpori ita affectatum mulierum inferunt , viscerum se obsti uctiones; Nauseam, Lumborum, Scapula- . rum, Capitis , totium; corporis gravitatem, laedum faciet colorem, Lien s tumores, varices. Chimrosin, item Febres Pleuritidem,s Peripneumoniam, Cancrum, morbum Comitialem, Apoplexi am, hujusq; perniciei quamplurima alia, quae ab Hippocrate sLib. I. de Morb., ct tibde Vargis. Morb. num. I, 2. fuse recitata invenies quaeq; eo amplius solent exaccibari, & fieri saeus ora, quo retentio menstruorum est magis diuturna Diu enim in Utero, tanquam in sentina omnis impuritatis, mercitus sanguis, ob moram facillime putrescit, in deterrimamq; abit labem: unde Umvata deletetia aura ex utero, cor lacessente A seriente, emanant diti affectus, ferini & ptotius sibi lyncope, cordis dolor, extatutio, & alia truculenta pathemata repullulant , quae reserunt L remimis hb. I. de re Anatomica, II. &Ludovicus Duretia i in avendice de Vulaver . vescam. text. H. Immodera etam porro Mensium Ptionem excidit eorum symptomatum invasio, quae
inrodaeam L nguinis retusionem sequi solent , c iusmodi sunt virium imbecillitas, inappetentia cruditas, faedus faciei color, pedum ac deinde reliqui
corris tumor indematolus: quorum omnium causi' proximas ac continentes ex eis, quae supra
de stirituum vitalium exliaustione, ebris effectibus a nobis dicta sunt, nullo firme negotio deduca O. Quod
173쪽
ro. Quod ad ultra consuetum tempus retenti, inq; conceptaculis suis putredinem concipientis Seminis (cujus Materiam, utpote sanguine multo nobiliorem, nec non spiritibus generetissimis locinpletatam, e Cerebro medullaqs spinali, alibi, viE. .
in Oecon. Animal. Exercit. Io. enucleate dedux,
mus vitia attinet s testatur experientia, omnibusque in confesso est, ea tum plura esse, tum graviora, quam quae ex intermissis foeminarum tributo Lunari modo diximus suppullulare. Nam, quod Seminis, quam sanguinis pravior sit corruptio, ex communi illo Axiomate perspicuum fit 3 scilicet, res tanto deterior evadit, cum a propria natura recedit, quanto in flatu suo nativo persectior erat. Jam nulluS est in vivente corpore praestantior ac purior succus, quam Semen , quod propterea a natura renutriendis particulis, & insuper Generationis eximio, ac propemodum Hvino operi deligitur ac destinaturi ideoq; nec alius, ubi a seipso degeneravit, ct in venenosam abiit maligniatatem, saevior at is lethalior, ut in progressu mox constabit. Sapienter itaq; Galenuue s 6. de Loo. assecI. quaerens, qia cenam deterior noxa, an quae a Semine retento & vitiato, an quae a Menstruo provenit, decrevit eam, quae a semine, oppido praviorem existere, Jam vero, quod omnia Animalia, Cupidinis cestro , ex pleonasino genitalis nectaris, percita felociant; de nisi se invicem, petvoluptatis Aphrodisiae exei citium, fruantur, C rimum tandem & a consuetis moribus, & a sani tatis statu recedant f apertius est, quam ut lata I et prosequi
174쪽
I 8 De viariis Excretorum ac Retentorum vitiis, Prosequi debeat oratione. Ita profecto Viri, maxime iuniores ac polygoni, ex diutius intermissa, serventiusq; concupita Veneris palaestra, alias quidem Anorexia, universi corporis gravedine ac torpore, summoqs animi etiam angore conturbantur; alias Febres Spermaticas T quarum ideas ac disserentias singulari solertia describit Sinibaldus, Geneanthrop. lib. s. tract. I I capitisq; dolores acerrimos incurrunt , alias, victa honestate, ac pudore despeetidi,
Priapismo insaniunt &Satyriasi. Cujusmodi fuit Sa fiasis illa apud Schenchium, in qua virga biduo
post mortem tensa ac rigida perduravit; itemq; illa Heracliti Imperatoris, qui referente Pomponio Laetos in compendio Hist. Romana periit novo cladis
genere, testium nempe follicula sursum verso simul
cum virili membro, O semper tense, aiso ut quoties meieret , nis tabula umbilico admota prohibente, vultum lotio sparsisset.m arum utraq; A culdubio contigit ex semine acitus cale isto, corrupto, & turgescente. Ita pariter Mulieres quaedam, acrius igniculis prurientes insaniunt prae desiderio consuescendi cum viris , &in nonnullis uris adeo saevit hoc malum, ut vel venescio affata', vel sideratae, aut a Cacoda mone sesse vulgo judicentur. Hinc tantus in Virginibus, juxta ac viduis salacioribus symptomatum Hystericorum proventus. Hinc ardens matricis Pruritus, & Nymphomania, seu Furor Uterinus, in quo tantus pungit libidinis aculeus, ut cogantur
mulieres, fracta pudoris lege, despectaq; bonae
famae reverentia, virum quemcunq; obvium in amplexui accersere, ac sollicitare, beneq; mutoniatos
175쪽
unde succrescans Morbi. toniatos eligere, ut fortius in venerea palaestra velitentur. Nonnullae autem hoc Cestium atrocius, prae verecundia huic sexui innata, fateri non audentes s interim taciturnae vivunt, & in principio
moerore corripiuntur, veneris meditantur illec
bras, de quibus forte si sermo incidat, oculi huc illuc agitantur lascive, genae rubore suffundenturi Iulius immutantur , donec penitus proffigata
tonestate, ac gentilitii omni proriuS decore contempto, garrulae evadunt, petulcae, procaces, impudentes e quare de virorum congressiu, deq;
lecti-luela loquuntur solum; obscoena dicteria, ac propudiosa jactant, virosq; tandem ad explendam
illam uteri aviditatem invitant, sollicitantq; essiontes. Haec fuit abstrusa vis morbi, quae oppressit Crotonienses Virgines, auictore Petro Crinito clib. 3. demnest. Disciplin. cap.p. ut cum nullum eX-taret in ipsis morbi levamen, in praealtos puteos se projicerent. Satis insuper Vi um Milesiarum;& I.ugdunensium mulierum sistoriae conspicuae sunt: quibus tamen addenda erit Mulier illa apud. Matthaeum de Grad. (Confit. 8Q. quae dum utero non gestabat, mentis incurrebat tenebricosam pediturbationem , membrorumq; omnium tremorem:
inde st ventris quodam murmure ac rugitu, adeo essieni libidinis incendebatur prurito, ut si vir ejus praesto non erat, in insaniam illaq; turpia symptomata praeceps iret. Sed quis adeo prudens, adeo facundus poterit ingenitae hujus Tarantulae venenatos mille morsus aperire ac depingere et Et dies nos deficeret, si vel enumerandis Faeminarum asefectibus diris, e minera spei matica catervatim
176쪽
i so De variis Excretorum ac Retentorum vitio,
succrescentibus, immoraremur. ramobrem dioisse lassiciat, eos fere omnes vel ad spiritibus fervidis affatum, & effutis seminalibus, tanquam peculiari quodam Fermento, turgescentem Sanguibnem referri deberes vel ad Cerebrum Nervosumque genus, malisna quadam aura ex utero, sive per caeca ac latentia spiracula, sive per nervulos in Plexu superiori Abdominis concurrentes, sursum
sublata, percussum vellicatumque. ae aura certe tam Venenata eXistit, tamq; Det niciosa s ut partium quas attigerit facultates offundat, earum
is functiones intercipiat. In hujus rei specimenent nobis sese offert ab Utero Strangulatus, Hystericorum symptomatum facile gravissimus. Inlioc quippe primum quidem, quum levis adhuc exigua est mali causia, ex Utero sublatus vapor, ventriculum seriens, Nauseam quandam movet, cui tamen raro succedit vomitio, saepe taediuinquoddam & cibi fastidium ; idq; interdum cum
murmure ventrisq; rustu, interdum citra haec.
Quum vapor in Diaphragma Thoracim; partes effertur, Respirationem brevem etebramque, tanquam compresso ore, facit. Simul etiam Corobsidens, levem interdum animi desectionem inducit, qua tamen vix immutatur pulsus. Metus hinc atq; desperatio aegram concutit, ac plerumq;tanta, ut se mox interituram putet, nullaqs ratione in spem erigi & recreari possit. Malum altius in Fauces invadens, Nervorumq; sexti paris, ramulos male muleum, eas quasi vinculo constringere,& Musculos Phalyngis convellere videtur, prorium; spiritum intercipere, magno suffocationis
177쪽
unde succrescitat Morbi. I Imetu, imo nonnunquam&discrimine. Ubi vero cerebri arcem conicenderit, alias quidem Nyim phona imam supra descriptam, cum garrulitate, petulantia, iracundia & inquietudine, excitat , aut alia desipientiae genera metus hortorim, plena: albas quasi soporem quendam ac veternum parit, quo
mulier corrui id mlut attonita jacet, sine motu,
sine sensu ullo, respiratione adeo parva & rara, ut interdum nulla esse credatur, tanquam ipsa jam mortua extinistris sti alias Epilepsiam, cum m tibus crum misivis, fletu, ululatu' c. gigilii. Hiq; varii sunt ordines, variaeq, Hystericarum accessionum formae, quae circuitu & ad ph ses Lunares, more morbi Comitialis, repetunt saliis quidem ciebrius, aliis rarius, pro majori minorim corrupti Seminis copia ac fermentatione.
Et pluribus quidem haec dΩuximus quod haud memendae utilituis sit speculatio.
vatum, ut cerebri, ut maeo , particula a corpore animaq; avult, ut Ig- muros revera autem purissima, generosissima, dchon nisi magno naturae labore hiaborata pars Sucei. Nutritii: manifestum est, neq; Venerem etiam quoquo modo salubrem esse, nisi cui forte multo jam tempore priaeter consuetudinem sit intermissa. Huic idcirco moderata conseri s quod titillantis
aut turgescentis materiae exuperantiam, tanquam onus, infensam deponat. Immo ruta vero multiplex affert detrimentum, summam; pei niciem Spiritus en m affatim exhaurit, succumq; nutritium
178쪽
is et De variis Excretorum ac Retentorum vitiis,
pinguiori sua, balsamica, ac generosa parte spoliatrilla; nominibus Animum infringit, sensus omnesimrmat, oculorum aciem summopere hebetat, sepeq; visum aufert s Arthritidem, & praecipue Podagram & Ischiada progignit; Canitiem, calvitiemq; ante senium, imo& senium qum, ipsem,
ac interitum ante diem accersit, Cerebrum molle laxumq; reddit, universumqs corpus emollit atq;enervat. Hinc docte simul ac lepide vates ille, Est oeneris fugienda tibi immoderata voluptas sNam Capiti, mentiq; nocet, sensilis retundit, Virtutem; hebetas Animalem,ecorporis omnes
Debilitat nervos, infirmae; pectora reddit, Refert Ara diu sis speculo introductario Medie, nae facta aliquando corporis cujusdam Analome, inventum sitiise caput exhaustum Cerebro , cujus rei portentosae eventum prudentes Medici in f equentissimum veneris Usum, cui ille apprime deditus erat, unamini voto rejecerunt: & hinc roboratur opinio Hippocratis, (a nobis alibi ex Moderanorum observationibus stabilita qui majorem s minis portionem a Cerebro desabi vistimavit. Viaden ergo juventus petulans, quantis quamqs multis obnoxiam morbis tua te lascivia reddat e Hem litane hominesaudent impetu est no Genii in V nerem irruere, nullo habito sanitatis studio e Ergo nec a tanta infirmitatum colluvie terreberis miti Antiaropos et ut perbrevi, eris dolosa voluptate fruaris, valetudinem pessum dabis, qua sine nullum
bonum jucundum esse potest e Sed,
179쪽
unde succrescant Morbi. Dura a suis praecepta vocet meas dura fatemur Esse, sed ut valeas multa dolenda feres. ai. Denique, quoad inuocumenta s pamcis advertimus primo, Duplicem agnoscendam esse
Laistis materiame, aliam nempe et Spe maticam autem alteram. Priorem quidem cens mus multo maximam Laetis portionem constituere , non vero immediate a Ventriculo ad Mammas per
vasa peculiaria (talia siquidem, ut ut ab omnibus ferme Anatomicis, qui tu hac aetate lyncea florent, sedulo quaesita, nemini tamen hactenus comparuere; ideoq; non dari omnino conjicere fas sio transemitti , sed per Peraueri Ductum Chyliferum in subclavias primo deserti, indem' per Cordis ventriculos cum sanguine circulari, adeoq; per aete fias Thoracicas, tempore lactandi, in Mammarum
dT sanguis illi modo commixtus iterim per venas
Mammarias in corporis meditullium reducitur. . Posteriar vero, sicut probabile est, nervorum Thoracicorum opera, quorum plurimi surculi ad mam mas tendunt, suppeditatur. Nam hi Nervi, lactationis tempore, multo majores magistis conspicui, ac succulanti, quam aliis terraporibus deprehemduntur , ut evidenter videre est in Vaccis, Canibus, Felibus,&c. lactantibus. Idem confirmatur, quod Lac sit omnium corporis partium suffciens alimem tum , quare continet in se non tantum id, quod X instauret
180쪽
r id variis Excretors--Retentorum vitiu,
instauret sanguinem depraedatum, sed & quod partes etiam spermaticas pariter absumptas reparet, easdemq; plurimum adaugeat. Infantes enim alimento spematico, proPter continuam eorum augmetuationem, quam maxime opus habent.
Cum ergo solo lam e Mammis mclacto nutriantur, necesse est ut lac illud idoneam in se contineat materiam, quae in partium spematicarum alimoniam secile cedat: quam partem laetis ut multo nobiliorem, ita e Newis quoq; quorum succo simillima
existit, in Mammas derivari necesse est. Qiaippe
nullum aliud Vas adhuc repertuni est, unde hujusmodi materia Mammis subministretur. Accedit, nutrices raro impraegnari: si vero forte concipiant, iis lae vel in Mammis sensim deficere, vel ita vitiari, ut infanti insufficientem nutricatum praestet, imo ut plurimum summe noxium. Cuius rei Ratio est, quod nobilissimus Succus Nutritius spermaticis partibus nutriendis maxime idoneus, ad Uterum rertitur, mammam; deserit , quo fit, ut Lac solitis Nereorum vectigalibus destitutum, vapnescat, & nutritioni ineptum evadat s quemadmodum solide ratiocinatur insua Adear graphia. Hoc autem posito, advertimus Secundo,
quod immoderata Lam profusio, vel retentio, in caussa esse possit, ut puerperis, infantulorumq;Iactationi assuetis quamplurima mala obveniant. Ex diuturna opimi hujus liquoris e Mammis exsuctione plurimum emaciari Nutrices, vigoreq; venili, ac vultus amoenitate praepropere spoliati,
experientia certo constat: nec aliter quidem fieri potest. In Mammas quippe converso, maXimamque