Joannis Saresberiensis ...

81쪽

vota compleat deprecanti. Expedite autem arbitor sanctitati vestrae ad vitam, et nobilitatem decere ad gloriam, ut contemplatione divinae miserationis parvulorum Christi necessitatibus communicetis, et ubicumque ratio permiserit, in eorum consolatione aut promotione caritati quae in Christo est satisfaciatis, et generi vestro quod plures parvulos suos dignoscitur exaltasse, quam mundus, licet in maligno positus, adhuc possit deprimere Lator praesentium unus parvulorum Christi est: est et mecum unus de parvulis veAtris, potestisque collata vobis opportunitate divinitus, ut dici solet, sine sanguine et sudore, Sine dispendio facultatum, et cum augmento opinionis vestrae et conscientiae, necessitatibus ejus juxta preces

domini archiepiscopi subvenire. Quod ut faciatis tantae majestatis precibus meae parvitatis adjicio preces, mihi reputaturus impensum quicquid ei beneficii aut honoris a vestra fuerit bonitate collatum. ecimmemor sum consolationis, quam Senonis a vestrae liberalitatis verbo percepi, nec vos immemorem SSepatiar, quum aut necessitas importunior urgebit aut modestia verecundiae, necessitatis importunitati, quam nondum inexorabilem expertus sum, Victa succumbet Unum autem prae caeteris rogo, moneo et in verae

amicitiae consulo fide, ut memineritis in causa Ecclesiae conscientiae, quod ad Deum, samae, quod ad homines nec in calamo AEgyptio confidatis, qui et nulli opem seri, et membra perforat incumbentis: rerumque exhibitione monstretis, quod ad vos, fallacem esse et vanum, qui maliciam, quae adversus Eccletiam exercetur, excusans, accusantibus Praetendere consuevit. Gens sua et pontificium tradidit Uam mihi. Sacerdotem Christi alloquor, Ecclesiae pastorem, pontificem animarum, filium illustris comitis, qui in regum catalogo dignus uerat numerari, nisi

82쪽

1167. EPISTOLAE. 65 quia magnificas virtutis titulo meruit, ut in liberiatis culmine constitutus, reges viderit in ordine secundo, et regum parens quos adoptione promovit haberi

debet in sempiternum. Non ergo vereor ne in ventum verba emiserim, aut quod mihi captiosum sit in tantae sanctitatis auribus vera esse locutum. Non tamen ex causa veritatis insidiantium laqueos timeo, qui utinam totam vitam devoverim veritati, et in asseditione ejus impenderim animam inluvio est, pater, qui Ecclesiam regere putat esse dominatum in clero, et fastum in populo, pauperum Christi loculos exhaurire, ut hostes Crucifixi, histriones et mimos, et caeteras hujusmodi mulceat pestes placere potestatibus seculi, ut emiciosa et infami patientia pastorum Christi

conculcetur Ecclesia, Sua quaerere non quae Iesu

Christi, otiari in talento Domini, et usurariam viri tum accessionem negotiatione sollicitudinis et laboris non exercere. Aderit in brevi pastorum pastor qui a vobis et nobis districtam exiget rationem: eritque tunc memoria justi cum laudibus, et nomen impiorum putrescet. Sed ne in longum videar prophetare, citissimo per misericordiam Dei videbitis Ecclesiam resurgere, ut qui eam hactenus prodiderunt, aut cum Petro lachrymentur ad veniam, aut cum Juda laqueo se

suspendant.

Guillelmo Britoni subpriori Cantiae.

REFLORESCIT, auctore Domino, status universalis ecclesias, et schismaticorum impetus frustratus est, et

superbia Moab indies infirmatur. Eo de nocto Vastatua eat nunc, ut ab initio, sed in meridie suffossa

83쪽

est Aar, et muri ejus dejocti sunt funditus, ut exultatio

Moab ex necessitato Petro cedens do caetero conquiescat. Unde spes est in Domino, ut vociferantibus tubis sacerdotalibus in proximo corruat et Hiericho, et regnum proprio sanguine adquisitum obtineat triumphator Iesus, et in pace possideat quod sui juria Est aponsu si custos ecclesiae Christus Quum enim Romanus pontifex per patientiam Teutonicum tyrannum diutius expectasset, ut vel aio provocaretur ad poenitentiam, et schismaticus, abutens patientia mus, Peccata peccatis adderet jugiter, ut error in amentiam verteretur, vicarius Petri a Domino constitutus supergentes, et regna Italos, et omnes qui ei ex causa

imperii et regni religione jurugurandi tenebantur astricti, a fidelitate ejus absolvit et Italiam sero

totam a facio furentis et praesentis tanta felicitat et celeritate excussit, ut in ea nihil habere videatur, nisi tortores, quos evitat interdum, et angustiarum, quaseritare non potest, juge supplicium. Abstulit ei etiam regiam dignitatem, ipsumque anathemate condemnavit et inhibuit auctoritate Dei ne vires ullas amodo in bellicis eongressionibus habeat aut de

Christiano aliquo victoriam consequatur, aut alicubi quiete et pace gaudeat, donec fructus poenitentiae condignos operetur. In quo sequutus est exemplum Gregorii VII, decessoris sui, qui nostra aetate Henricum imperatorem ecclesiae privilegia convellentem deponens in concilio Romano simili sententia condemnavit, et quidem illa sententia effectum sortita est et hanc de privilegio Potri latam videtur ipse Dominus confirmasse. Hoc enim Itali audito, ab eo discedentes, reaedificaverunt Μediolanum schismaticos expulerunt, Catholicos reduxerunt episcopos, et Apostolicae sediunanimiter adhaeserunt. Sed quid nota recenseo Hoc utique loeorum fama quani praeconia voce con-

84쪽

IIM. EPIsTOL E. mee obrat me aliquibus dubium puto, nisi sorte lateatinos qui soli hae tempestate exulant domi suae. Quia ergo ab Oriente jam radius serenitatis illuxit

per Christum, et incolumitas ecclesiae in capite reparatur, superest spes fidei certissima, quod unguentum a capite in Apostolicam barbam exuberans, descendet in eaput et oram Anglicanae ecclesiae et qui Pr phetam exterminare nititur de Israel, nisi foris resipiscat, divinam sententiam excipiet dicent Amos

ad ipsum Uamratia in rivi te fornicabitur, ει uia ιvi, et suom me in gladio eadent, ει humus vacin

est enim poena resistentium verbo Dei, et potestatum, quae ora sacerdotum nituntii occludere. Prosecto tunc risus dolore miscebitur, et extrema gaudii luctus occupabit, et amarum erit, cibum et potum et amica colloquia cum exeommunicatis communicasae. umquid tunc Balaamitas, Pontifices et acerdotes, et principes Taphneos et Moli consiliis auia salvare poterunt adianitas, quum eos gladius Domini peraequetur Numquid Cardinales proderunt aut legati, si

Balaamitae suerint in is Dominil Certo si ipso

assuerit Balaam, aut benedicet tabernaculis Iacob, quae nunc proscribi et exulare videntur in eremo, aut gladio cadens verbi Dei sibi adversarium esse experietur Spiritum Sanctum et sentiet quia sicut allophylomm messes et sata, ita et incendentium vulpium caudas ignis exurit. Haec idcirco praemiserim, ne quis amicorum ponat carnem brachium suum, et excommunicatis participans in se gladium provocet bis acutum. Dicit autem, quod sine dolore et lachrimis neque reminisci, quod sancta Cantuariensis ecclosia participatione illius insignis excommunicati Randulphi de

85쪽

Bro anathema contraxit, et lege Dei contempta Melchom adorans litteras domini papae pro archiopiscopo sibi missas regi ad subteriugium obedientia

et opera debitae misericordias excludenda transmiserit. Unde precor attentius, consulo, et quanta Possum instantia moneo, ut, si salsa sunt quae dicuntur, et

adhuc ab anathemate immunia est, sibi, ne tale quid de ea probabiliter fingi possit, de caeter caveat. Et si in anathema incidit, redeat per poenitentiam, ne quas inter occidentales ecclesias hactenus religione insignis extitit, in posterum sit insignis et crimine. Si haec duriuscule videantur esse eoncepta, scio quia nec diabolo loquor nec schismatico Bathoniensi, sed amico veritatis et fidei, et per eum ecclesiae Christi habenti caritatem Velit nolit mundus, Cantuariensem ecclesiam, quod Deus novit, sincera diligo caritate, et periculo ei imminente tacere non possum.

Nam ut ait propheta, Leo mumicitiis non timebit 'Dominu laquum est, quis non prophetabit De

caetero si vocationem domini Cantuariensis audisti, ex ea causa ecclesiam tuam invitus non exeas, nisi alia causa te exire compellat. Scio enim, et tu utinam scires, quid ab ipso obtinuerim tibi. Vale. EPISTOLA CCXIX.-ΑD ALEXANDRUM PAPAM-

Domino Alexand Papae Ioannes Sar beriensis. ANIMA O8tra, pater, in amaritudine est, ut quod in conspectu vestro timeo plurimum, verbo modestiam subtrahat vis doloris, et patientia prae miseriarum cumulo querelas omnino nequeat cohibere. Alii enim nostrum pro defensione justitias morientes a Deo et

86쪽

II 67. EPIATOL E. 69 ab ecclesia expetunt innocentia sanguinis ultionism: alii variis assiciuntur suppliciis omnes exulamus, et jam diu proscripti sumus, ut vel sic nefarias hominum traditiones compellamur praeserre legi Dei et sanctionibus patrum sed unicum est fidelibus in tribulatione remedium Precibus aures Pulsare majestatis, et totiua mentis arcana retexere, ut sic patris clementiam moveant, et miseriae solatium consequantur. Hoc

quoties usi sunt filii Israel, toties do necessitatibus et angustiis leguntur erepti. Recurrebant illi ad tabe

naculum scederis, ubi sancta sanctorum servabantur,

id est mandata Dei, quas cunctis justificationibus

antecellunt in opportunitatibus suis conveniebant Moysem et Aaron sanctos Domini et miseris Cantuariensibus, ad quos inter Deum et se mediatores confugiendum est, nisi ad Romanam ecclesiam, ubi viget divinas legis custodia, et totius sacerdotii principatus p am si illa post Deum decreverit salvarenos, continuo liberabimur. Si manus erexeritis, te netur Amalech, et qui vos Pharaoni dedit in Deum, dejiciet omnes adversarios ecclesiae a facie vestra. Et utinam ille qui se gloriatur annulo, honore et beneficio manu apostolica subarrhatum, juramentis et promissionibus suis prudentiam vestram non delusisset, nec erectarum manuum flexisso rigorem, quia ecclesia jam navigabat in portu, quando ille rediens cum triumpho sacrilegos impoenitentes secit absolvi, et suspensa potestate domini Cantuariensis usque in adventum legatorum, quorum erat praeambulus, Persequutoribus ecclesiae adjecisset audaciam delinquendi. Νam antea plures obediebant archiepiscopo, sed exinde quod meminerim, nullus vel admodum Tarus. Data enim erat spes aemulis ejus, quod a legatis dejiciendus sit quod spoliatus citra restitutionem rerum

aut temporis debeat subtro judicium; quod legati

87쪽

D IOANNI RARESBERIENSIS A. D. veniebant in ea plenitudine potestatis, ut abrogatis his quae nunc Vigent, Possint nova condere jura. Proni erant homines ad credendum, videntes assertoris annulum et honorem, et quia, convocatis

episcopis in adventu ejus excommunicati domini Cantuariensis absoluti sunt impoenitentes et ipsius evacuatae sententiae. De sacto inquam absoluti Certe adhuc ligati sunt ante oculos Domini, qui criminosos impoenitentes nunquam absolvit. Constat autem de impaenitentia quia nec satisfaciunt quum possint, nec aliquid restituunt ablatorum. Profecto si res ablata reddi potest, et non redditur, non agitur poenitentia, sed fingitur. Vana sunt haec si non adhuc Cantuariensis ecclesiae possessionibus incubant, si alicui nostrum de tot et tantis ablatis vel obolus restitutus est, nisi illis qui retro abierunt et juramento praestu firmaverunt sibi jure regis esse vivendum. Nec tamen est quod sanctitati vestrae illa non absolutio, sed juris illusio debeat imputari, quum in s audem mandati vestri non tam praestita sit, quam commissa. Indulseratis enim, ut si quem eorum aegritudine laborare contingeret, mortis imminente periculo praestito juramento secundum morem ecclesias quod vestro mandato pareret, tunc demum absolveretur. In quo ecclesiae Dei et nobis prospectum esse voluit dignatio vestra. Illi autem absolvi doli patrocinio meruerunt, simulantes se in mortis Periculo versari, quia eis de mandato Domini regis imminebat necessitas transfretandi. Unde quia ille qui absolvit, nec ordinariam habebat potestatem, nec a vobis Pra scriptam servavit formam, credo, si vobis aliter non videtur, collatam absolutionem de jure non tenere; et illos ecclesiae pervasores in anteriori manere sententia. am illi qui vobis illudendo Gallicanam et Anglicanam ecclesias scandalizando peccavit cin

88쪽

II67. EPIATOLAE. 7l Spiritum Sanctum, Deo inspirante et vestra justitia cooperante respondebunt merita sua et hoc, sicut Christianissimus rex et regnum ejus de vobis confidit, in brevi. Exultat enim in his quae dicta sunt ei, et

quae in adventu cardinalium plenius innotuerunt: vanam scilicet esse gloriationem eorum qui Cant ariens archiepiscopo, immo ecclesiae Anglicanas ruinam minabantur. amat ob hanc causam dejiceretur archiepiscopus, quia auderet mutire de castero Hrex auctoritate vestra confirmationem vel dissim lationem consuetudinum, quas petit, obtineret, quid vereretur amodo princeps aliquia contra ecclesiam postulare Unum acto quod salva professione, et citra divinas legis injuriam ea non modo episcopus, sed nec Christianua poterit conservare. Nec satia mirari

P sum, qua mente Sacerdos ausus est innuere face

doti ut Siculorum vel Hungarorum exemplo tantis pravitatibus tolerantiam adhiberet. Absit hoc consilium a sanctitate pontificatus vestri, et ut tantarum praesumptio pravitatum remanens impunita a diebus vestris in alias aetate ad consequentiam protrahatur. Νon tamen legatos, quos misistis, ad compescendam immanitatem regis populus credit idoneos, quia idem

rex emper alterius Patrocinio usus est, et de eo praesumit plurimum alter, etsi bonam habeat voluntatem, eam ex causis variis non potest producere in essectum, sed nec aliquem, ut ex animi sententia

loquhar, ad hoc credo idoneum. Quia fructum legationis expectet in terra sua, ubi nec litigatori vel judici ad

dicendum aliquid contra eum in potestate sua locus est opportunus tmon creditur a prudentibus alterutri regni, quod ille quem rex a sanctitate vestra petivit ex nomine, modo sit aut fide purior, aut caritala serventior, aut virtute constantior, quam mi Papias inter cognatos et amicos et notos, ubi siluit, videna

89쪽

2 aoΑΝΝI AARESBERIENSIS A. D. ab haereticis qui convenerani causam fidei condemnari, et apostolicae sed gravissimum de schismati, .corum OnSensu roborato subinferri dispendium. Sed benedictus Deus qui misertus ecclesiae contrivit auctorem schismatis illum detestandum seculis redericum coram facie vestra, docens annum placabilem Domino, et tempus visitationis jam advenisse ut et vos qui gladium Dei videtis eductum in capita tyrannorum, in eos Petri gladium exeratis sciatisque quod constituti estis, coadjutores Dei in extermini eorum, qui, ut stabiliant iniquas hominum traditiones, Verbum Dei moliuntur extinguere. Sic utique manus veStras Domino consecrabitis in exterminio idoli, Levi restituetur ut gaudeat benedictione patris, et sacerdotium Vestrum plusquam Phinees reddetur omnibus seculis gloriosum. Valeat patemitas vestra et pauperum

Christi meminerit in bonum iEPISTOLA CCXX. D ΗΟΜΑΜ ΑΝΤUAR ARCHIEPISCOPUΜ A. D. II67. JDomino Thomas Cantuariensi. IΝsPECTIs litteris, quas domiuo Willelmo apiensimittere decrevistis, et si mentem scribentis judicare

non audeam, stili tamen formam probare non Possum. Νon enim sonare videntur humilitatem aut processisse

de mente hominis qui Apostolum audierit exhortanto discipulos Christi, odestia vestra nota sit omniabus, Dominus prope est. Si enim litterarum vestrarum et ipsius articuli singuli conserantur, ex amaritudine

potius et rancore animi quam ex caritatis sinceritate videbitur processisse responsio. Quid autem scripsit, ut loedorias et commata, id est, patente morsus et figuratos taceam, ut eum recte dicatis in medio litterarum vestrarum vobis propinare venenum t umquid

90쪽

1167. EPISTOLAE. 73 vobis visus est cardinalis presbyter, Immo et apostolicae sedis legatus in prima salutatione suspicionibus inurendus et gratis exacerbandus contra consilium domini papae, et contra Romanae ecclesiae reverentiam dehonestandus conviciis Profecto ego nec domini P ae cursorem sic alloquendum fuisse arbitror. Si suas et vestras domino papae remiserit litteras, regis causam justificasse videbitur attestatio scripti vestri, et Propriam contumaciam convicisse. Esto quod fuerit et sit adhuc illelmus inimicus. Dissimulandum puto donec mala ejus opera in lucem prodeant, quoniam et dominum papam ita consuluisso

ex relatione nuntiorum vestrorum certum est. eo

tamen dico quod antequam fidem hominis bonis peribus exploretis et experiamini, acquiescatis eum recipere judicem sed nec recusare Praepropere Onsulo, etsi judicium declinandum esse non ambigam, restitutione, quae ad praesens fieri nequit, non habita. Hic interim haerendum credidi, et ipsos cardinales alliciendo quatenus salva conscientia et fama fieri poterit et expectandum a Domino, ut in parte adversa deprehendatur iniquitas, et impugnatio veritatis, et desectus promissionum. Si se dixit missum ad terminandas quaestiones, prout Ecclesiae Dei viderit expedire, in quo vos laesit Νonne possunt, sicut per sententiam, ita et per compositionis benignitatem terminari λ Si exhortatus est, ut vitetis, quantum in. Obi est, ea quae solent amplioris dissidii causas generare, non video quid peccaverit: quum hoc ipsum sapientissimi et amicissimi consulant, monentes ut,

quatenus salva honestate ecclesiae et personae vestrae

licuerit, paci diligentius intendatis. Rogandus ergosuerat, ut opinor, quatinus ea quae vitanda dicit, praescribat, ut de restitutione vestra et vestrorum et ecclesiae libertate agat cum domino rege, vobisquo