장음표시 사용
21쪽
---- oriundi erant ho mum post cammam ms-----etiss-mna imperi ad popinum Romam pem vena. Inser hoc ιempus et inarum restis Nin irarum, qui princeps rerum tuus, inιersunt anni scos URIVII. Huius temporis aequalis Hesiodus fuit, circa Icentum viginti annos distinctus ab Homeri aetate, vir pe elegantis ingeni et mollissima uleedine carmimma memorabilis, oti quietisque cupidissimus, ut tempore tanto viro, ita operis auctoritate proximus; qui navit, ne in id quod Homerus incideret, patriamque et parentes testatus est, sed patriam, quia mimatus ab ea orat, contume- iosissime. Dum in extemis moror theidi in rem domesti dicam maximique erroris et rultum diserepantem auctorum opinionibus; nam quidam huius temporis tractu aiunt a Tuscis Capuam Nolamque conditam ante annos sero octingentos triginta; quibus equidem adsenserim. Sed a M. Cato quantum differt qui dicat Capuam ab eisdem Tuscis eonditam ac suNnde Nolam stetisse autem eapuam, antequam a manis caperetur, annis circiter ducentis sexaginta. uod si ita est, eum sint a Capua capta anni 4 ducenti quadraginta, ut condita est anni sunt sere min- genti. Em, pace diligentiae catonis dixerim, vix crediderim tam mature tantam urbem crevisse, floruisse, concidisse, resurr isse.
VIII. clarissimum deinde omnium ludicrum eret Imen et ad excitandam eorporis animique virtutem emc eissimum olympiorum initium habuit, auctorem Iphitum Elium is eos ludos mereatumque instituit ante annos, quam tu, . Vinici, consulatum inires, octingentos tris. me sacrum eodem loco instituisse sertur abhinc annosa ferme mille ducentos innquaginta Atreus, cum Pelopi patri lanebris hidos memet, quo quidem in ludiero omnisque generis certaminum Hercules victorextitit. Nn Athe 3nis perpetui archonites esse desierunt, eum suisset tutimus Alcmaeon, coeperuntque in denos annos creari quae consuetudo in annos septuaginta mansit ae deinde annuis commissa est magistratibus respublica F, iis, qui denis annis praenierunt, primus tuit Charops, ultimus Moi sex
22쪽
4,annius primis creon Sexta olympiade, post duo et vi tiannos quam prima constituta fuerat, Romulus, istis filius, ultus iniurias avi Romam urbem Parilibus in Palatio condidit, a quo tempore ad vos eonsulas anni sunt septingenti octoginta unus id actum post Troiam captam annis qua-5 dringentis triginta septem. Id gessit Romulus adiutus legionibus Latinis avi sui; libenter enim his, qui ita prodid
runt, accesserim, cum aliter firmare urbem novam tam vicinis Veientibus aliisquo Etruscis ac Sabinis eum imbelli vi
pastorali ninnu vix potuerit, quamquam eam asylo facto inter duos lucos,auxit. Hic cinitum homines electos appellatosque patres instar habuit consili publiei. Hanc originem nomen patriciorumhabet Raptus virginum Sabinarum '. Nec minus clarus ea tempestate fuit Miltiadis filius Cimon. - . . . . . . . IX. quam timuta at hostis, expetit. ambiennio adeo varia sortuna cum consulibus conflixerat, ut plerumque superior fuerit magnamque partem Graeciae in societatem suam perduceret Nuin Rhodii quoque fidelissimi antea Romanis, tum dubia fide speelitati furtunam proniores regis partibus fuisse visi sunt, et rex Eumenes in eo bello medius suid animi neque diatris inviis neque 3 suae respondit consuetudini. Tum senatus populusque Romanus L. Aemilium Paulum, qui et praetor et consui triumphaverat, virum in tantum laudandum, in quantum intellegi virtus potest, consulem ereavit, filium eius Pauli, qui ad Cannas quam tergiversanter peraiciosam reip-lb cae pugnam inierat, tam fortiter in ea mortem obierat. Is
Persam ingenti proelio apud urbem nomine Pydnam in Macedonia susum fugatumque castris exuit deletisque eius copiis defututum omni speio De Macedonia profugere quam ille linquens in insulam Samo molam profugit templique se religioni supplicem credidit. Ad eum Cn. octavius praetor, qui elassi praeerat, pervenit et ratione magis quam vi persuasit, ait se Romanorum fidei committeret. 5 Italaulus maximum nobilissimumque regem in triumpho duxit. uo anno et octavi praetoris navalis et Antei regem Illyriorum Gentium ante cumun agentis triumphi fuere
23쪽
eelebres Quam si adsidua eminentis tortunae comes in εvidia aliissimisque adhaereat etiam hoc colligi potest, quod eum Anici cimique triumphum nemo inierpellaret, luero qui Pauli impedire obniterentur; cuius tantum pris-
res exo sit vel magnitudine regis Persei vel specie sim.iserorum vel modo pecuniae, ut qua bis miliens centiens aerario contulerit IIS, ut omnium ante aetorum comparationem amplitudine vicerit. X. Per idem tempus cum Antiochus Epiphanes, qui Athenis olympieum inchoavit, tum rex Syriae, Ptolemaeum
puerum Alexandreae obsideret, missus est ad eum legatus M. Popilius Laenas, qui iuberet ineepis desistere; man adataque ut exposuit, regem deliberaturum se dicentem circumseripsit virgula iussitque prius responsum reddere, quam egrederetur finito arenae circulo sic cogitationem regiam Romana disino constantia obeditumque imperio. Lucio autem Paulo, magnae victoriae compoti, quattuor 3 filii luere ex iis duos natu maiores, unum P. Scipioni, P. Africani Nio, nihil ex paloma maiestate praeter sp elem nominis rigoremque eloquentiae retinensi in amo ouem dederat, alterum Fabio Maximo; duos minores natu praetextatos quo tempore victoriam adeptus St, habuit. Is cum in contione extra urbem more maiorum ante triumphi diem ordinem acinruin morum commemoraret, deos immortalis precatus est, ut si quis eorum invideret operibus ac fortunae suae, in ipsum pouus saevirent quam in rempublicam iuuae vox velis oraculo emissa smagna parte eum spoliavit sanguinis sui; nam alterum ex suis, quos in sinitia retinuerat, liberis ante paucos tri-phi, alteriun post pauciores amisit dies Aspera circa haeci tempora censura Fulvi Flacci et Postumi Albini suit; quippe Fulvi censoris irater, et quidem consors, en Fulvius, senatu motus est ab iis censoribus. XI. Post vietum captumque Persen, qui quadriennio Ipost in libera eustodia Alba decessit, Pseudophilippus, in mendacio simulatae originis appellatus, qui se Philippum regiae Estirpis serebat, eum esset ultimae, armis oce ain acedonia, adsumpus regni insignibus brevi teme-
24쪽
Iruatis poenas dedit. uippe se Metellus prastor, otii in virtut Macedonici nomen inditum, praeclas victoria ipsum gentemque supreavit et inlinani etiam Actaeosa 3 bellare incipientis ludit acie in est Metellus moedoni'cus, qui porticus, quae fuere circumdatae duabus aedibus sine inscriptione positis, quae nunc clavias porticibus ambiuntur, secerat, quique hanc iurmam statuarum equestrium, quae 'ontem aedium Spectant, hodieque maximum ornamentum eius loci ex Macedonia detuli Cuius turmae hane causam reserunt, agnum Alexandrum impetrasse a Lysippo, singulari talium auctore operum, ut eorum equitum, qui ex ipsius turma apud Granicum numen ceciderant, expressa similitudine figurarum faceret statuas et 5 ipsius quoque iis interponeret. Hic idem primus omnium Romae aedem ex marmore in iis ipsis monumentis mol, 6 tus, vel magnificentiae vel luxuriae princeps sui Vix ullius gentis, aetatis, ordinis hominem inveneris, cuius selieitatem ortunae intelli compares; nam praeter e cellentis triumphos honoremu amplissimos et principale in republica instigium extentumque vitae spatium et acris innocentisque pro republica cum inimicis contentiones quattuor filios sustulit, omnis adultas aetatis vidit, omnis reliquit superstites et honoratissimo Μortui eius lectum pro rostris sustulerim quattuor filii, unus Onsularis et
censorius, alter consularis, tertius consul, quartus candi datus consulatus, quem honorem adeptus ses Hoc est
nimirum magis selieiter de vita migrare quam mori. XII. Universa diande, ut praediximus, instincta in bellum Achaia, cuius pars magna eiusdem etelli a donici virtute umisque fracta erat, maxime corinthiis in arma cum gravibus etiam in Romanos ontumeliis insu-gantibus, destinatus ei bello gerendo consul mmmius. 2Ε sub idem tempus, magis quila volebant Romani qui quid de earthaginiensibus diceretur credere, quam quia credenda asserebantur, statuit senatus carthaginem excidere. 3Ita eodem tempore P. Scipio Aemilianus, vir mitis P. Afrieani paternisque L. Patui virtutibus simillimus, omnibus belli ae togae lotibus ingeni eae studiorum emine
25쪽
tissimus seculi sui, qui niuit in vita nisi laudandum aut laeti aut dixit ae sensit, quem Paulo gentium, inoptatum a Sei . pione, Asrieani filio, diximus, aedilitMem petens consul ereatus sest; bellum ciathagini iam ante biennium a priori,
bus eo ulibus inlatum malin evi intulit, eum ante in map nia murali corona, in Amea obsidionali donatus esset, in Hispania vero etiam ex provoeatione ipse modicus virium immanis magnitudims hostem interemisset eamque urbem magis invidia imperi quam ullius eius temporis noxiae invisam Romano nomini funditus sustulit laetique suae virtutis monimentum, quod inerat mi eius clementiae Carthagora diruta est, cum stetisset annis se eatis septuaginta duobus, a illic ann minentum septuaginta iris, en cornesio Lentulo, L. Μummio consulibus. Hunc finem habuit Romani imperi Carthago aemula, cum qua bellare maiores nostri coepere claue MFulvio consulibusante annos ducentos nonaginta duos, quam tu, Vinici, eons Matum inires. Ita per annosi centum et viginti aut bellum inter eos populos aut belli praeparatio aut infida pax sui neque se Roma iam terrarum orbe .. superat securam spermit lare, si nomen usquam stantis maneres Carthaginis adeo odium e taminibus ortum ultra metum durat et ne in vietis quidem deponitiu neque ante invisum esse desinit, quam esse desiit Ante triennium, quam 7 Carthago d retur, M. Cato, per us diruendae eius au-etor, L. Censorino, M'. Manilio consulibus mortem obiit XIII. Eodem anno, quo Carthago concidit, L. um 1 mius Corinthum post annos nongentos quinqu/ginta duos, quam ab Alete, Hippolis filio erat condita, landitus eruit. Uterque imperator devietae a se gentis nomine honoratus, 2 alter Amemus, alter appellatus est Achaicus nec quisquam ex novis hominibus prior ummi cognomen vi tute parium vindicavit. Diversi imperatoribus mores, di 3 vorsa suere studia quippe Scipi tum elegans liberalium aindiorum omnisque doctrina et auctor ei admirator suit, ut Polybium Panaetiumque. praedellentis ingenio viros, domi militiaequo secum habuerit; neque enim quisquam hoc Scipione elegantius intervalia negotiorum otio dis-Punxst, semperque aut belli aut paeis seruiit artibus f
26쪽
per inter arma a studia versatus - corpus perieulis aut animum disciplinis exercuit. Mummius iam rudis suit, ut eam cinintho exm maximo martificum persectas ninnibus tabulas ae statuas in Italiam portandas loca L iuberet praedici eonducentibus, si eas perdidissent, novas eos reddituros. Non tamen puto dubites, Vinici, quin m is pro republiea fuerit mandi ad ni rud- corinthiorum intellectum, quam in tantum ea intelligi, et quin hac prudentia illa imprudentia decori publico uerumnvenientior. XIV. Cum facilius euiusque rei in unum contraetas et , quam divisa temporibus oeulis animisque inhaereat, statui priorem huius Voluminis ΡΟ- ioremque partem non inutili rerum notitia in artum contracta distinguere atque huic loco inserere quae quoque tempore post Romam ari illis captam deducta sit colonia iussu senatus; nis militarium et eausae et auctores ex ipsarum praesulgent nomine. Huic rei per idem tempus civitatem propagatam metumque Romanum nomen ommunione iuris haud intempestivo subtexturi videmur. Post septem annos, quam Galli urbem oeperunt, Sutrium deducta colonia est et post annum Selia novemque in neotis annis Nepe; deinde interpositis duobus et triginta Aricini in civitatems reeepu. Abianc annos autem trecentos sexaginta Sp. Postumio, Veturio Calvino consulibus Campanis data est civitas partique Samnitium sine sumasio, et eodem anno cales deducta colonia. Interiecto deinde triennio Fundani et Formiani in civitatem recepti eo ipso anno, quom andrea condita est, insequentibusque consulibus a Sp. Postumio, Philone Publilio censoribus Acerranis data civitas et post triennium Tarracina deducta colonia interpositoque quadriennio Lueeria ac deinde interiecto triennio Suessa Aurunca et Saticula, Interamnaque post bieninum. 5 Decem deinde hoc munere anni vacave mi; tunc Sora atque Alba deductae coloniae, et carseoli post biennium. At se Fabio quintum, Decio Mure quartum consulibus, quo anno Pyrrhus regnare eoepit, Sinuessam intumasque missi coloni, post quadriennium Venusiam interiectoque
biennio Μ'. curio et Rusino cornelio consulibus Sabinis
27쪽
aine suffragio data civitas id actum anima-- tre Nos viginy. Accosam et Paestum abhinc annos sermo trecen 6tosFabio Dors- etciaudio canina eonsulibus interieeio quinquennio Sempronio Sopho et Appio caeci filio, consulibus Aristinium et Beneventum corini missi et sum agi
serendi ius Sabinis datum. At initio primi belli Pumei
Firmum et castram eo onis oceupata ei post annum Aesernia postque decem et septem annos Aesulum etAlsium, Fregenaeque post Uennium, proximoque anno Torquato Sempronioque oonsulibus Brundisium, et post triennium
Spoletium, quo anno Florassium ludorum factum est inbuum postque biviisium doducta Valentia et sub adventum in uatiam Hannibalis cremona atque Placentia. XV. Deindem que dum Hannibal in Italia moratur, Ineque proximis post excessum eius annis vacavit Romanis colonias eondere, eum esset in bello conquirendus
potius miles quam dimittendus, et post bellum vires reso-Vendae magis quam spargendae. n. autem Manlio Vol a sono et Fulvio Nobiliore consulibus Bononi deducta colonia abhinc annos me ducentos septendecim et post quadriennium Pisaurum ae Potentia interiereoque nonnio Aquileia et Graviso ei postri et rivi um Luca. Eodem 3 temporum tractu, quamquam apud quosdam ambigitur, Puteolos Salernumque et Buxentum missi coloni, Auximum autem in Picenum abhine annos ferme centum octoginta quinque, ne triennium quam Cassius oensor a Lupercali in Palatium versus theatrum a re instituit, eui in eo moliendo eximia civitatis severitas et consul Sespio restitise, quod ego inter cinissima publieas voluntatis argumenta numera m Cassio autem Longino et Sextio 4 calvino, qui Sallues apud aquas, quae ab eo Sextiae ap- peumtur, devicit, eonsulibus Fabrateria deducta est abhinc annos ferme emtum quinquaginta tris et post annum Scolacium Minervisum Tarentum Neptunia carthagoque an Asriea prima, ut praediximus, extra Italiam colonia eondita est Do tona ambigitur Narbo autem artius ini Gallia Porcio veloque consulibus abhino annos circitereonium quadraginta Sex dedueta colonia est post duode-
28쪽
viginti annos in Bagiennis Eporedia Mario sexiens Vmlerioque Flaceo considibus. Neque facile memoriae mandaverim, quae, nisi militaris, post hoc tempus deducta sit 1 XVI. Cum haec particula operis velut formam propositi excesserit, quamquam intellego mihi in hae iam praecipiti sestinauone, quae me rotae pronive surgitis ac
verticis modo nusquam patitur eonsistere, paene magis necessaria praetereunda quam Supervacua amplectenda,
nequeo tamen temperare mihi, quin rem saepe agitatam animo meo neque ad liquidum ratione perductam signem stilo. uis enim abunde mirari potest, quod eminenti sim cuiusque professionis ingenia in eandem formam et in idem artati temporis congruerunt apalimn ei quemam modum clausa eapso alitique septo diversi e ris animalia nihilominus separata alienis in unum quaeque corpus congregantur, ita mi quo elari operis capaei ingenia in similitudine et temporum et prosectuum semetipsa ab aliis separaverunt. Una neque multorum annorum spatio divis aetas per divini spiritus viros, Aeschylum, Sophoclen, Euripiden, inlustravit tragoedium, ima priscamillam et veterem sub Cratino, Aristophane et Eupolide e moediam a novam seominamJmenandrus aequalesque eius aetatis non magis quam operis Philemo ac Diphilus et invenere intra paucissimos annos neque imitandam re- 4 liquere Philosophorum Noque ingenia Socratico redinuentia omnium, quos paulo ante enumerminrus, quanto post Platonis Aristotelisque mortem floruere spino suid ante Isocraten, quid post eius auditores eorumque dise,pulos clarum in oratoribus fuit adeo qui in artatum anguεui temporum, ut nemo memoria dignus alter ab altero videri nequiverint. . XVII. Neque i hoc in Graecis quam in Romanis evinnit magis: nam nisi aspin a ac rudia repetas et inuontiam danda nomine, in Accio cireaque eum Romana tragoedia est dulcesque Latini leporis laeetiae per Caecilium rem 2 uiunque et Asranium suppari aetate nituerunt. Historieos etiam, ut Livium quoque priorum aetati astruas, praei
csuonem et quosdam veteres et obseuros, mi et
29쪽
sint annis circumdatum aevum tulit, ut nec po8tarum in antiquius citeriusve processit ubertas. At oratio ac vis 3 forensis persectumque prosae eloquentiae decus, ut idem
separetur Cato, pace P crassi Scipionisquo et Laeli et Gracchorum et Fanni et Servi Galbae dixerim, ita universa
paucissim simu εὐ vero naminem possis. ni. lint ab illo visum aut qui illum viderit. Hoc idem evenisse gramma 4ticis plastis, pictoribus, scalptoribus quisquis temporum
institerit notis reperiet, eminentiam cuiusque operis artissimis temporum claustris circumdatam. Huius ergo re bcedentis intra seculum ingeniorum similitudinis connegantisque se et in studium par et in emolumentum causas cum Somper requiro, nunquam reperio quas e se ver confidam, sed fortasse Verisimiles, inter quas has maxime. Alit aemulatio ingenia et nunc invidiamin admiratio imi 6 talionem, accendit naturaque quod summo studio petitum est, aseindit in summum dissicilisque in perfecto mora est naturaliterque quod procedere non potest, recedit, et ut primo ad consequendos quo priores ducimus, accendimur, ita ubi aut praeteriri aut aequari eos posse desperarimus, studium eum spe senescit et quod adsequi non potest, sequi desinit et velut oecupatam relinquens materiam quaerit novam, praeteritoque eo in quo eminere non possumus, aliquid in quo nitamur, conquirimus tequiturque, ut diequens ac mobilis transitus maximum persecti operis impedimentum Sit. XVIII. Transit admiratio ab conditione temporum iet ad urbium. Una urbs Attica pluribus annis eloquentiae, quam universa Graeci operibusque norun adeo ut corpora gentis illius separata sint in alias civitates, ingema, Vero solis Atheniensium muris clausa existimes. Neque ego hoc magis miratus sim, quam neminem Argi 26m, T anum, Lacedaemonium oratorem aut dum vixit auctoritate, aut post mortem memoria dignum existimatum quae urbes talium studiorum suere steriles, nisi Thebas unum os Pindari inluminaret; nam Alcman Lacones
salso sibi vindicant. Et in Italia ' 'J
30쪽
I roisiniste Romanorum prior Scipio viam .
ruerat, luxu aes aeterior aperuit quippe remotori, thae sinis metu sublataque imperi aere uis non gradu sed pra cipiti cursu a virtute defetium, ad vitia transcursum tus diseiplina deserta, nova inducta in oramum a Viὐ-liis, ab armis ad voluptates, a negotiis in ovum eonversa a civitas. Tum Scipio Nasina in Capitolio porticus, tum quas praediximus Netellus, tum in circo Cn. Octavius multo amoenissimam moliti sunt, publicamque amn-3 centiam semia privata luxuria est. Tristo deinde et contumeliosum bellum in Hispania duce latronum Viriatho secutum est, quod ita varia fortuna ge8tum est, ut ine- pius Romanorum gereretur adversa. . Sed interempto Viriath fraude magis quam virtute Servili Caepionis, Nu- mantinum gravius exarsit. Haec urbs nunquam plura quam dec- milia propriae iuventuus armarit, sed vel serocia ingeni vel inscitia nostrorum ducum vel fortunae indulgenti eum alios duces, tum Pompolum, magni nominis Virum, ad turpissima deduxit foedera hic primus e Pompeiis tonsul uit), nee minus turpia ac detesttibilia vincinum Hostilium consulem. Sed Pompeium gratia impunitum habuit; ancinum verecundia, qumpis cmi reem sando, perduxit huc, ut per secialis nudus ac post tergum