장음표시 사용
321쪽
Quaestiones logicae et philosophicae.
Unum oppositorum, tot et reliquum. Divisibilitas autem seu divisio, quod idem est, secundum oecium in libro divisionum alia est, qua terminus dividitur in sua significata, alia, qua totum integrale dividitur in suas partes integrales et tercia, qua totum dividitur in suas partes subiectivas. Ab opposito, tot modis dicitur indivisibilis. et primo modo i sor est indivisibilis terminus quia non
habet plura significata Sumptus Veritate. Secundo modo Deus est indivisibilis, cum non habeat partes integrantes. io Tercio modo illa res sor est indivisibilis, cum non habeat partes subiectivas, cum sit in rinitum singulare subiecto. Istis positis est dare quartam indivisibilitatem natur in duas alias distincta S. CONCLUSIO PRIMA: Quo ad suppositum questioni S St . Concitision. ibilare formam substancialem productam probatur: est phodueba ''
dare formatum productum igitur est dare formam pro i ζ βψ
ductam qua productum formaliter denominatur productum consequencia patet eo, quod contradiccionem implicat esse formatum productum sine forma producta 2 eo, quod formatum est posterius forma Sicut compo-F. 2oositum i forma componente et Sic denominatum denominante. Sed antecedens valet, quod est dare productum. Arguitur sic est dare hominem, ignem et , igitur est dare productum: consequencis est nota de se cum 2 arguatur ab interiori per se superius sine impedimento: sed antecedens est Otum eo, quod Si homo negat esse hominem negat se esse, cum sit sine obligacione. Igitur
ponit duo invicem opposita, quod implicat igitur ante
3 COR LARIUM: Prima forma substanciali producta est. Patet, quod est forma substancialis producta igitur est prima forma substancialis producta. Nam si non abibit in infinitum in formis substancialibus, et sic non erit
metrum et menSura, quod est primum omnium in genere 35 formarum, quod est contra Aristotelem 1 o Methaphisice. 2. Cf. n. Mani Severini Boetii Lib. de Divisione iure. Migue LXII 877 m Diuisi namque multis modis dicitur.
Est enim divisio generis in species. Est rursus divisio, cum totum in proprias dividitur partes. Erit alia, cum vox multa
signiscans in significationes proprias nec it sectionem. 7. Vlcf. p. 297, 4, 16. b. Cf. Arist. Metaph. in edd. antiquis X i, Par. II 574, 29 sso: μαλιστα δε ο ιετρον
322쪽
II. Conclusion CONCLUSIO SEDUNDA: Omnis forma substancialis pro fui kigillistb duci Per Se Stans in ali producto subiectante est in-itself ithout divisibilis probatur omnis talis est indivisibilis in partes
subject IntegraleS, cum ea non habeat, nec In dua naturaS,
indi i thlς eum non componitur ex duabus naturis, nec Ut SignUm in significata, nec reperitur alia indivisibilitas quo ad Singulares formas igitur conclusio Vera Consequencia patet ex notabili secundo. Ex quo sequitur, quod
Avincebron et auctor fontis vite et sanctus Thomas equivocant de composicione talium formarum, illi dicentes oesse compositas e materia spirituali et forma, iste dicens componi ex actu et potencia Nam verUm Si omnem rem productam habere posse, ex quo producitur in
eXi Stencia, quod posse cum sit veritas terna in illius producti venit composicionem, et per consequens nulla 15 talis forma dicitur componi ex duabus naturis. CORRO LARIUM: Omnis intelligencia est simplex forma. CORROLARIUM SECUNDUM: Non sequitur intelligencia habet potericiam ad existere, igitur est divisibilis. III. The CONCLU,IO TERCIA Omnis forma substancialis ani-2o ub x'ΠΠRlmi in mali pro lueta est indivisibilis quo ad molem. ecordatur j conclusio patet Primo per libertum, auctorem e Prin-
compOSicioni contingens, simplici et invariabili essen cia
24. Oct. composicionem continens.
9 CL Sancti Thomae Aquinatis De Substantiis separatis seu De Angelorum atura Op. XIVJ, cap. Parm. XUIISTI:
. . . Primo namque Avicebron in libro Fontis vitae, alterius conditionis substantias separatas posuit esse Aestimaa it enim omnes substantias tib De constitutas ex materia et forma compOSita esse . . . Cap. V p. 889 Comparatur enim materia ad formam, sicut potentia ad actum. Manifestum Si autem, quod potentia est minus ens, quam actu . . . et quSqu. - ACcuratius in hanc rem qui inquirere olet, adeat quae de Thoma Aquinate, sedulo libri Fons vitae inscripti investigatore scite disputavit . Guttmann Die Philosophie de Salomon Dii Gabii ol , Gotingae 889, p. 59 . 21. V. Gilberti Porretani Sex Principiorum lib., cap. Ed Arist. n. en I 19 cuius exordium verbolenus expressit ictis. Minus in rem cadunt verba Averrois in Aristot Metaph. VI comm. Ed Uen. VIII 699: Naturalis enim habet confoederare de aliqua forma, scilicet illa, quae impossibilis est absque materia. Et intendebat, quod naturalis habet confoederare in utroque, scilicet de forma, quae est in materia, et de materia propter consXderationem de composito sed consse de ratio eius de formis naturalibus est prima intentione et de materia propter formam.
323쪽
Quaest XI Quaestiones logicae et philosophicae.
consistens et per Commentatorem VI Phisicorum dicentem, forma rei est indivisibilis racione Arguitur sic, et primo de forma substanciali, que est humanitas, arguitur sic, quandocumque forma inseparabilis inest alicui forme ipsam denominanti sed humanita est forma inseparabiliter in existens cuilibet supposito specie humane ergo quodlibet huiusmodi suppositum denominat. Si ergo humanitas est forma divisibilis, dividatur, ne sequatur inconsequens, quo posito arguitur sic hec humanitasio est divisa ergo in duo vel ergo utrumque istorum est humanitas, vel non, Si utrumque illorum est humanitas, tunc utrumque erit homo. Consequencia patet ex priori assumpto, Videlicet, Uandocumque forma inseparabilis inest forme alicui, ipsam denominat, et sic due par-15ciales humanitates divise secundum molem duas partes distinctas denominabunt, et cum quelibet humanitas dat esse, habet aliud sequitur, quod talia essent duo, aliquid essen cialiter realiter ad invicem distincta, et per
consequens in eodem homine erunt duo homines totales Iosecundum existenciam in esse formali, quod est incon-
CORRO LARIUM: Quamvis forma animati substancialis
est indivisibilis quo ad molem, est tamen divisibilis in
parte Subiectivas, primo in formam substancialem in-25 imam entis, secundo substancialem mixti inanimati tercio substancialem mixti vegetabilis, quarto Substancialem formam bruti, quinto formam substancialem hominis, que est forma perfectissima rei corporee.
CORRO LARIUM SECUNDUM: Divisibile est indivisibile, non 3 tamen divisibilitas est indivisibilitas patet, quia forma
substancialis producta est indivisibile in partes subiectivas, et non dividitur secundum molem igitur est indivisibile secundum molem. CORRO LARIUM TERCIUM: Omnis anima est indivisibilis 3 Secundum molem patet, quia omnis forma substancialis producta est indivisibilis quo ad molem, et omnis que libet anima fit forma substancialis producta Sequitur corrotarium. Tercio equitur, quod manente eodem animali manet eadem forma substancialis, a qua huiusmodi in animal capit suam qui ditatem; quare equitur: manente eodem serpente, abscisa aliqua parte eius manet eadem
I9. Cod. duo Singulares totales. i. Cod. indivisibile quo ad molem et omni quelibet in partes sto.
324쪽
forma substancialis Serpentis, que prius fuit. Quarto Sequitur, quod omnis anima humana est indivisibilis quo ad molem, et tamen est divisibile, quia sor, cum idem sit et anima sortis, sicut idem est sor et hominis
CORRO LARIUM ULTIMUM: Questio, ut proponitur, StVera probatur, quod omnis forma substancialis animati producta est indivisibilis quo ad molem. I. V. August. De Quantitate Animae XXXI, et Migne XXXII 1079 et icti De Compositione hominis, cap. V p. Sed nostrae9 b. locu corruptuS.
325쪽
Arguitur primo, quod omnis Si de natura celi, quia Heavenly foris omnis stella est de natura celi; sed omnis cometa est hi. kStella. Igitur ... a lar.
Maior probatur, quia omnis stella est densior pars sui 5 orbis ut dicit Commentator 2 Celi; sed minor patet, quia omnis cometa est stella, cometa igitur est stella. Consequencia patet ab inferiori ad superius; sed antecedens patet, quia cometa dicitur, quod Stella comata. In oppositum est Philosophus 10 et . tractatu 20 a 40. io Primo noto, quod cometa dicitur existen apparens stella, habens comam, caudam vel barbam vere vel apparenter, et Secundum hoc re parte ponuntur comete, scilicet comatus, caudatus et barbatUS. Secundo noto quamvis ly matura dicitur multipliciter, I Conclusion. ictu patet quinto Methaphisice, tamen in proposito volo '' ego uti Pro essencia Tercio noto, quod est volo uti elementary
propria opposicione est vel erit vel fuit vel potest esse. CONCLUSIO RIMA Aliquis cometa est de natura ele-zomentari; patet conclusio per Philosophum primo Met.
5. Q. Averrois in Arist. De Coelo II comm. 15 Et non sequitur ex hac positione, quod in orbe sit pars nobilior alia, ut sit compositus ex virtutibus diversis. Stellae enim sunt partes nobiliores coeli. . G. Arist. Meteorolog. I, VII 4 Ed. Par. III 560 40 s. οιουτον ὁ κομήτης στὶν ἀστηρ, ωσπερ ψιαδρομὴ αστερος, 'χων Ἀν λυτ* τε soli , ta αρχὶῆν. I , 6. y verbum mor signiscat. 15. V. Arist. Metaph. IV In antiquis edd. Ed Pur II 517 84s. . o. Aristot. locum ex Meteorol. supra citatum atque Averrois in eundem comment. CL Algagelis Logica et Philosophica M. Venetiis 1596 Philosoph. lib. II cap. De vento, fulgure et stellis cadentibus Seu
326쪽
in loco prius allegato, et per Commentatorem, conclusionem suam in commento patet clam per Algacelem in philosophia sua dicentem, si fumus fuerit Spissus, ignitur, et si non est talis, qui cito con ertatur, remanebit sic aliquamdiu, ut videbitur stella caudata eciam per Ptolem eum dicentem, quod iudicium tercium est a secundis stellis, super quo dicunt tres conclusion comentatores sui Haly, Abraham et Unga rus. Iois fuerit fumus spissus, ignietur quidem sed quia non est talis
qui cito convertatur, remanebit sic aliquamdiu et videbitur stella caudata que quandoque revolvitur cum celo eo quod partes ignis continue sunt cum partibus concavitatis celi et ideo resol-ν itur propter consortium eius . Signiscatur hoc loco scriptora Dabicus ribu i Hasan, Al ibi ribu-r-Rijal as aibani, seu quo nomine circumfertur Hal Aben aget, interpres libri Ptolemei Centum verbum ' inscripti, in cuius opusculi editione, quae prodiit uua cum per quadripartito, Venetiis 1484, ad textum Claudianum ei b. IV: Anima quae ex natura dat iudicia, iudicabit super secundis stellarum eritque eius iudicium melius, quam illius, qui iudicabit super primas stellas' adnotata in-νeniunt ut haec: Iam docuit te, quomodo se anima habet ex natura nunc dic tibi, quia secunde stellarum ex Opere uiri; quod las faciunt sub circulo lunari, ut intillationes vel iacula et stelle cum caudis et circulis, que a parent quandoque Circa Solem . . . . Sed Significaci earum non tantum valet quantum signiscatio stellarum et cum anima, que habet hoc ex natura, scilicet iudicare per secundas stellas, melius iudicabit per eas, quam alius per stellas primas ' De Abraham in Ptolem eum commentis cum nihil adhuc, quoad sciam notum sit, coicere licet eundem esse illum atque Abrahamum VesnesZre et egera, Iudaeum, scriptorem libelli in magisterio iudiciorum astrorum, quem compilavit Abraham ex dictis sapientium et floribus anti QUOTUm V . . . qui manu scriptus legitur una cum Ptolom ei Quadripartito et in idem commento Hai in codice Dibliothecae Lemovicensi numen insignito C Catalogue genera des manuscrit de Libliotheques de De artem erit etc. Mu velle serie X 455. Ungasorum, inerpretem Ptolemaei indagare non contigit.
327쪽
Utrum persee et eo ieioni CRUS Sedunde Isine periection
Νoto licet titulus questionis secundum suam formam
duos sensu habeat unum, UtrUm perflacci cognicionis hiel ille de causa secunda existens plus medio cogno Scendi. Vb. bii .hΤ' quam a potencia cognoscendi sit accipienda, alium. utrum perlacci cognicionis in causa secunda per Ot Umforme existentis plus a medio cognoscendi, quam a PO- tencia cognoscendi sit accipienda, et quia iuxta argumenta magistri tytulus ad sensum secundum est limitatus ideo de illo sensu primo pretermisso aliquid dicam. io Et noto tunc secundo quod perlacci quandoque dicit Perfection may
modum, secundum quem 'liquid valde et ad plenum diangsacit factum suum quandoque dicit modum, Secundum ni h.
quem aliquid valde vel ad plenum it vel efficitur in persecit genere suo et quo ad primum, hoc nomen per c cio esti, nomen verbale huius verbi perficio quod ad secundum. est nomen verbale huius verbi perlicior. Tercio modo dicit modum, secundum quem res habet c ofesse plenum simpliciter, vel in suo genere, et Sic per-lacci et plenitudo rei; idem dicunt absque respectu Seto facientis vel facti, et sic hoc nomen perlacci communiter pro plenitudine vel totalitate rei solet accipi. Et ulterius perlaccio rei alia analoga vel equivoca alia thdrunt voca alia denominativa. Item quedam extra genus, alia
8, p. iuxta argumenta magistri Magistrum hoc loco a lolii commemoratum si Lasse eundem esse atque venerabilem magistrum , qui iri ictis Logicis et in Neplicatione de Universalibus saepius occurrit H. Ditemichi vir doctissimus, benigne me edocuit.
328쪽
in genere. Extra genus quedam impliciter alia est per- Dccio non simpliciter. Item in genere alia secundum genus, alia Secundum Speciem, alia secundum individuum.
Item quedam est qui ditativa ex partibus uiditativis, quedam quantitativa ex partibus quantitativis. quedam qualitativa ex partibus qualitativis, et quedam perlaccio latitudinalii vel ira dualis, inues consisti in quadam summitate vel plenitudine gradus alicuius latitudinis intrinsece Et quia habere existenciam est sicut plenitudo Uedam, carere autem existencia vel deficere ab illa est 1 o Sicut Vedam vacuitas, quanto igitur res re alia est in maiori habitu existencie et per consequen ampli US a Secarenciam vel defectum existencie excludens, tanto est perlaccior et e consequenti, quanto res re alia est in
maiori habitu existenci qui ditativa, quanta vel qualitativa ibvel gradu ali tanto est perlaccio quo ad hoc et sic de singulis modis supra recitatis. T lino is Ulterius noto quod cognicio est apprehensio obiecti
objector vly Secundum UO. VerUm St. Et quamvis duplex ponitur noticia, apprehensiva et assensiva, omnis tamen noticiacio assensiva est apprehensio obiecti, secundum quod verum est ipsum inde in mente hominis virtus memorativa
vel cognitiva per cognicionem querit et cogitat rem in
Obiectum, ut Verum St, quia quod verum non est nichil eSt, et per Virtutem intellectivam apprehendit obiectum ab SecundUm quod Verum est per virtutem volitivam possidet ipsum, Secundum quod bonum est, et sic primo cogitat rem in obiectum ut unum; et secundo illud obiectum apprehendit ut verum et tercio ipsum possidet, ut bonum est. Satis est mente habere circa rem unam overam et Onnm.
Disserent in d Cognicio autem secundum quosdam ponitur triplex; ψ ''Vς natura in intellectualis et animalis. De animali et intellectuali aliquid dicam, dimissa naturali, scilicet, que talis est. Est autem cognicio animalis apprehensio obiecti bSecUndum quod Verum est per virtutem corporalem
organicam inceptivam specierum rei sensibilis sive materie. Cognicio intellectualis est apprehensio obiecti secundum quod Verum est, et hoc per virtutem substancialem incorpoream. F. 2oi Ulterius noto, quod causa secunda est, que habet causam ante se essen cialiter sibi condistinctam.
329쪽
Ulterius noto, quod medium cognoscendi quoddam Means ofPOteSt S Se per Se ut species sensibilis et intelligibili; ''Vi's vel habitus vel veritas per se manifestativa connaturaliter alterius veritatis, Vel passiones per se aliquorum subiec- torum Medium cognoscendi per accidens, sicut passiones per accidens subiectorum : Voce S, cripture, Signa'Umana, et si que sunt similia Proprie tamen medium cognoscendi est intellectuale vel intencionale Spacium, per quod cognoscen et Sua cognicio vadunt intellectualiter adio obiectum cognitum. Et sic secundum Philosophum 30 Ethicorum tria sunt in anima potencie passiones et habitus. Poten cie sunt principia cognoscendi, passione quedam, que alio modo vocantur sensus vel intenciones sensibiles vel intelligibiles, et habitus sunt proprie media, per que15 vadit cognicio. Et cum quedam sit cognicio appropriate apprehensiva quedam appropriate assensiva, passiones sive sensus aut intenciones cognoscendi Sunt appropriate medium cognicionis, que dicitur appropriate apprehensiva. Habitu. autem est medium lappropriate cognicionis et assensive, vel passio Sive sensus est appropriatum medium cognicionis incomplexe distantis sive improporcionalis habitus aut cognicionis proporcionalis, sive distantis
compleXe. Ulterius noto potericia cognoscendi in causa Secundare oml pomeret est duplex substancialis, que S anima Sen Siti Va. UO 6hesii uiue ad counicionem sensitivam, vel mens quo ad coonicionem QCon causes;
in in . . . . . . SubStantia an d
intellectualem Alia est potencia naturalis Iccidentali accidental.
cognoscendi cum unus si magis potens naturaliter cognoscere sensitive vel intellective et alius minus. Talis 3 autem diversitas gradualis in posse naturali non potest cadere in potencia substanciali virorum eiusdem speciei; igitur cadit in potencia naturali accidentali inseparabili; et potencia substancialis est proprie principium principians ipsam cognicionem sed potencia accidentalis est proprie 35 inicium, in quo iniciatur ipsa cognicio transiens per passionem vel habitum in obiectum cognitum. Item potencia cognoscendi in causa secunda quedam est communis et absoluta et quedam respectiva et propria racio cognicionis; et quotquot sunt dabiles cogniciones
330쪽
naturales in causa secunda cognoscere, O poten cie proprie et respectiVe.
Ulterius noto: perlaccio cognicionis in, modo et proprie intelligitur esse accipienda realiter per medium dati vel causati a medio vel potencia cognoscendi. Alio modo intelligitur esses accipienda intellectualiter per
medium estimati et pensati secundum medium cognoscendi vel secundum ipsam potenciam cognoscendi.
1. Conelusion CONCLUSIO PRIMA: Omnis perlacci cognicionis in causa' hisiui. . Secunda potissime a potencia cognoscendi est accipienda iochiesi due o Probatur, quia omnis talis potissime a simpliciter prima' sitio iust potencia cognoscendi, que Deus est. Si accipienda, sicuta fonte primo et infinito IgitUr . . . CORRO LARIUM PRIMUM: Omnis perlacci cognicionis in causa secunda potissime a potencia cognoscendi est 15 mensuranda intellectualiter patet, quod illa prima potencis est simpliciter prima 4 certissima mensura intellectualis cuiuslibet talis perlaccionis Igitur ... F. 2o2 CORROLARIUM SECUNDUM: Nulla perlacci cognicioni Sin causa secunda plus a medio cognoscendi quam amo potericia cognoscendi est accipienda, quia tunc aliqua talis plus a medio quam a Deo esset accipienda, quod
est inconsequens etc. II. Conclusion CONCLUSIO SECUNDA: Aliqua est perlacci cognicionis in causa Secunda, que non est accipienda per medium dati et Iet causati a potencia cognoscendi eiu S de cause Secunde.
Probatur, quia felicitas speculativa intelligenciarum, quas Deus movet, ut animatum desiderativum 2 Methaphisice, illa felicitas, que secundum theologos est clara visio Dei et sue pulcritudinis simpliciter infinite non est causaliteroo accipienda ab aliqua potencia eiusdem intrinsece cum Sit per se finis ultimus et formalis illius intelligencie omnem
eius naturalem essencialem potenciam plus transiens, quam distent celi a terra. Igitur conclusio vera. CORROLARIUM PRIMUM Aliqua est perlacci cognicionis bin causa Secunda, que nec principiatur a potencia essen
29. CL Arist. Met XI 2, 2 Ed. Par. II 695 54s. , qui locus legitur Supra, p. 19, 37 s. et Arist. Metaph. VIII 8, 9 Ed.