장음표시 사용
311쪽
uaesi. IX Quaestiones logicae et philoSophicae.
Unurn, quam reliquum. Alia nullo modo differenter conservaret ista duo, et per consequens sicut et quando et quamdiu, et sic de aliis unum conservaret sic et reliquum, et illi modi non differunt realiter, quia secundum e nullius sunt realitatis eo, quod sumpte ' naturam Superaddit realitatem primo agenti alias perstaret, et sic esse formaliter primum perfectibile igitur non secundum sedisserunt realiter nec realitate primi agentis, quia in eadem penitus persona Singulari primi agentis conveniunt, Ioque non possunt habere realitate plures igitur supposito eciam, quod Ssent plures persone in natura primi agentis. Suppono unicum Simplicissime unum primum agens, There is ut
i, igitur tres sunt partes antecedentis. Prima patet, quia, Sssential
si ponitur tale enS, O pSO nichil OnitUr Imperiecclonis, imple and insum ciencie, defectus vel mali cie, et per consequens δ' ης nichil inconvenientis Igitur per regulam obligisticam possibile est tale esse, et quia impossibile est posse et o tale esse et nullum tale esse, quia tunc posset produci et non a finite minori, quia illud non posset sibi tantum esse dare, quia non haberet, ut adsciret ipso igitur est prima pars Vera Secunda parS, UOdsit summe Unum, patet, in uia de quanto est magis 2 bonum vel sufficiens unum vel unicum, de tanto est rigorosius et inclicius et magis bonum; et eque propo-cionabilior oportet esse, sicut per se patet convertenti; igitur cum primum agens sit infinite bonum, et u Di 97 ficiens erit sum me, et per consequens simplicissime 3o unum, et hoc est secunda pars. Cum igitur de racione
Sua Si SSe Summe Unum, contra racionem suam infiniti
boni est esse multiplex, scilice duplex vel triplex igitur
Correlari patet, quod primum agens essencialiter et 3 intrinsece agit et per consequens agit essenciale et intrin- Secum actum UUm patet, quod agere Secundum Suum proprium modum non est minoris perlaccionis, sed tante vel maioris, sicut est sufficere agere, precipue, cum agere Secundum Se ponit inesse in actu, et per consequens 4 in perlaccione igitur, cum sufficere agere sit sibi essen-
6. perStaret in margine suppletum verbis antecedentibus corruptela subest. i. minori cod. boi. Haec quoque verba labem traxerunt. 23. Coa. igitur est igitur prima.
312쪽
284 Johannis icti Quaest. IX.ciale et intrinsecum, concludo, quod sit infinite sufficere essenciale e Supposicione et non ad pati igitur equeessenciale intrinsecum est ibi agere sicut sufficere; et per OnSequen essen cialiter et intrinsece agit actum suum essen cialem et intrinsecum; eciam contradiccionem implicat aliquid agere ad extra, nisi prius ad intra et per consequens ad intrinsecum agat, cum accio ad extra procedat ab intrinseca substancia rei et producatur; et cum talis sit accidentalis, agitur ab intrinseca substanciare et per consequens accione intrinseca substancte rei toet quia primum agens agit ad extra igitur agit ad intra et per consequens ad intrinsecum et essencialem actum
The eing CONCLUSIO RiMA: Essenciale intrinsecum actum primi produce b agenti est infinite bonitati essen cialis, realiter differens ib
's . ita , τ' ab illo, quod agit ipsum, quod sit infinite bonitatis, quia
insinite essenciale intrinsecum primo agenti et nichil ; quod vero
μ', ii ..isi μ' Secum. Primo utque aliquid finite bonitatis essen cialis est intrinsecum essenciale priori, ut ex prius dictis patet; Oigitur est infinite bonitatis et quod realiter differat ab illo, quod agit ipsum, quia aliquo modo differt ab illo quod agit ipsum alias idem penitus, sed idem omnino
ageret se, et sic quodlibet, cum et habeat sufficienciam ad Se esse ageret quodlibet se ipsum sine alio, et sic periret ab Ordo causarum apud intrinsecum est satis notum disting vere agere ab agi, cum contingit uni distincte assentire reliquo non assenciendo distincte. Igitur . . . Sed quod non reali et realiter differat, quia actum, ut Sic est alicuius realitatis et agens suum, ut sic est alicuius reali 3Otatis, et ut sic distingwuntur, igitur realiter essen cia, accio essencialis intrinseca primi agentis ut sic terminatur ad actum essen cialem ut sic distinctum. Et tale, ut sic, non solum habet esse distinctum, Sed racionem et non idem, cum non esset ut sic vero eius racionis bet per consequen non ut Sic alicuius bonitatis, quod est impossibile ex iam dictis, cum debeat esse essenciale intrinsecum primo ut sic. Igitur et cetera. CORROLARlUM: Tale essenciale actum est primum agen S, quia est infinite bonitatis etc. O
i7. et nichil eiciendum censui b-27. Verba ali distingwere in
mar in cocticis primae signo ad icto su pleta sunt. 3b vero cod. v an delencium ut corr. X ut.
313쪽
Quaest. IX Quaestiones logicae et philosophicae.
CORRO LARIUM SECUNDUM: Non valet consequencia illa DP res est primum agens igitur agit essencialem l actum intrinsecum. Patet instancia de ultimo actu intrinseco, cum non sit procedere in infinitum in actis ad intra ut que in hoc derogatur tali actu, quod non agit ad intra datas et c. CORRO LARIUM TERCIUM: Supposito quod inter proprietates etc. non sit realis et formalis distinc cio, intellectus posset concipere et non posSet concipere earum distinc-1ocionem etc. Patet, quia ad impossibile sequitur quodlibet, ut patet faciliter. Igitur et c. De quanto parte in continuo sunt minores, de tanto maior distinc cio, diversitas vel pluralitas et per conSeqUen Sminor unitas earundem; sic de quanto bona sunt minora, 15 de tanto minus sunt una, ut dicantur et magis diversa, quia de tanto plus sunt a fonte summo longata et econtra et per consequen Sic quodammodo plus scissaeciam iuxta modos ad hoc uni voco loquendi et c. CONCLUSIO SECUNDA: Aliques sunt proprietates per Some qualities et laccionales primi agentis comparative, non realiter et formaliter differentes patet de talibus veritatibus, primum agens conservare istam horam et primum conservare istum locum etc. CORROLARIUM: Supposito inter illas datas proprietates ab non esse distinc cionem formalem et realem intellectus non potest concipere earum distinc cionem non comparatiVe quia per se sunt comparacione etc. CONCLUSIO TERCIA Alique sunt proprietates perlacci O A compari son
3 oportet intellectum distinctive facere per comparacionem '': 'IόΤ'
ad essen cias ad extra Patet de talibus, scilicet esse concesve certain
communicabilem pluribu naturam ΓIm agenti S, et agere prime agent actum essencialem sibi intrinsecum etc.
CONCLUSIO QUARTA: Supposito. quod inter proprie Supposio that 3 tates etc. non sit realis et formalis distinc cio, intellectus feni an formai non potest concipere distinc cionem absque comparacione .l: ..ii Si ibad essen cias sive res ad extra, quia nec intellectus qualities of the
humanus, nec divinu nec angelicUS, Ulais UllUS illo TU the nisis det potest concipere quidquam, nisi sint de in mente diVina, hyti hq que ponuntur relaciones ad X tra, ad res sive ad Ssen them
of the prime agent do notdiffer reatly an formal sy. 4. Od. cum non sit cum non sit. 4. Oct. eorundem. 4o Coa. ad extra ad res ad extra sive ad essencias.
8, 35 etc. scilicet perseccionales primi agentis.
314쪽
cias, cum necesSSari tempUS, UndUS, OcUS, Sub Stancia, Vel accidens, homo, sor, animalitas sint producibilia a primo ente etc. CORROLARIUM: Questio, ut in forrna proponitur, Si salsa etc. patet ex Ultima conclusione etc.
315쪽
Utrum prima substanei omnia possibili hether the
intellegat et diligat infinite understanos
Arguitur quod non, quia tunc intelligeret et diligeret, '
quod sor currit et quod sor non currit, quod est impos Would
i 9 sor noti currit sint possibilia. contraries. Oppositum arguitur Prima substancia omne intelligi- es; r his bile et omne diligibile secundum infinitam suam intelec Whi init uileicionem et dile ccionem intellegit et diligit infinite igitur H ς' in In Dd UeSti Vera assumptum patet, quia cum omne intelligibile et omne illigibile scit esse intelligibile et diligibile, io Secundum illam scienciam omne tale intelligibile vel facile diligibile intellegit et diligit infinite igitur . . . Noto prima substancia dicitur uno modo racione Definitions:
excellenc1 et via descensUS. Ati modo acione Ublec is sed in twocioni et via ascensus. Primo modo Deus dicitur omnis ς' βψ
ib simpliciter prima substancia, cum sit ens per se existens eingsic, quod nullam habet penitus causam effectivam male hi diis, rialem, formalem aut finalem, a qua, ex qua secundum ph s liquam Vel propter quam sit ens, neque ab aliquo alio potest Subiective sustentari, sed omnia alia sustentat et 2 manutenet potentissime, ne fluant in nichilum. Secundo modo suppositum hominis, lapidis vel ligni of the
d1citur prima substancia, cum a Ullo ente in actu underites allSUStentetur subiective, et sic sit per se existens et alia 'ter, inq
in se compositive, informative vel subiective sustineat; os an stone
2 et qU1 Secundum racione 1am allegatas prima Substancia
secundo modo dicta solum secundum quid est substancia Prima respectu substancte prime primo modo dicte ideo
9. Coa. et omne intelligibile secundum infinitum suam dileccionem et omne diligibile scit esse.
316쪽
We iis it in ad presens dimissa illa de substancia simpliciter prima
Noto secundo sicut possibilia ex prima pura passiva potenci precipue habent cibi esse possibile eorum
minimum et infimum; alias non essent extrahibilia de illa potencia, sicut nec extraheretur aqua de fonte, quenon esset in fonte; sic omnia possibilia, que a prima pura potencia activa residente possunt produci, habent in illa suum esse possibile summum et maximum sive ad extra producantur sive non quomodo enim ad illa o ad extra fluerent, si non prius haberent ibi esse et non esse existen cie, quia Secundum illud sunt extra; igitur esse possibile infimum sicut pura potencia prima activa, qua illud esse possibile non realiter, sed solum secundum racionem differt, est infinita. Sed non ibsequitur, Si primum esse possibile asini secundum rem est prima potencia activa, quod ergo asinus sit prima potencia activa. cum esse illud possibile sit alterius
existencie quam esse existencie asini. I. Conclusion CONCLUSIO PRIMA: Substancia prima omnia possibilia o
kubgiaue intelligit; probatur quia quocumque possibili dabili
understand ali prima substancia distinctissime scit illud possibile esse
illud possibile igitur intellegit illud poss1bile, et 1 de aliis. Item tunc Deus intellegeret, quod aliquid possibile posset intellegere et illud non intellegeret. Et per ab consequens Deus cogitans 'pud se Quod possibile possum intellegere et non intellegere Θ nesciret illud apud se in prima duracione i sciens tamen, quod aliquid F. talium potest intelligere et non intellegit consequenSest absurdum, cum tunc Deus haberet aliquam confusam oet obscuram noticiam. Igitur conclusio vera.
CORRO LARIUM Non sequitur: omne possibile Deus intelligit me tacere per hanc horam est possibile igitur me tacere per hanc horam Deus intelligit oporteret autem pro bonitate forme assumi in minore sic: me biacere per hanc horam secundum propriam formam existens est possibile, tunc sequitur CauSa Utem, quare prior consequencia non valet, stat in hoc, quia illa minor extremitas, me tacere per hanc horam sine illa minori, me tacere per hanc horam, est possibile. Supponit orem in solo et puro esse possibili. Sed in illa conclusione, me tacere per hanc horam Deus intelligit,
317쪽
Quaestiones logicae et philosophicae.
supponit rem in sola existencia et quia solum et purum esse possibile in Deo illius possibilis me tacere per hanc horam est longe alterius racionis, quam SSein existencia propria illius possibilis propter hoc ergo, quod minor existens ita equivoce supponit rem Uam possibilem in minori et conclusione notorie consequencia
Sed quia in illa forma omne possibile Deus intellegit, me tacere per hanc horam existens in propria formato est possibile, igitur me tacere per hanc horam existens in propria forma Deus intellegit, minor extremitas uniformiter supponit rem suam possibilem in minore et in conclusione et non equivoce et alia correquisita pro forma danda non definiunt igitur consequencia
CORRO LARIUM SECUNDUII Prima substancia alicuius possibilis habet unicam intelligenciam, alicuius autem duplicem Patet, quia istius possibilis, me tacere per hanc horam habet solam intelligenciam Simplicis appre-2 hensionis, qua solum apprehendit intellectualiter illud possibile, sed non habet illius intelligenciam assensionis, quia non assentit huic primo modo me tacere per hanc horam huius autem possibilis me loqui in hac hora tabe duplicem intelligenciam, inam simplicis ab apprehensionis, quam necessario apprehendit vel intellectualiter illud possibile, et habet consequenter aliam secundum obiectum intelligenciam intuicionis et assensionis, quia intuetur hoc et assentit huic, quod ego loquor in hac
3 CORROLARIUM TERCIUM: Prima substancia omnia posSibilia intelligit infinite patet, quia omne possibile habet
esse possibile infinitum in prima potencia activa, ut dictum est, et Deus habet plenissimam intelligericiam secundum virtutem intelligendi infinitam cuiuslibet 35 possibilis igitur corrotarium VerUm. CONCLUSI SECUNDA: Prima substancia omne possibile II. Conclusion. diligit. Probatur, quia omne possibiles Secundum Sse questanee oves
possibile prima substancia diligit igitur omne possibile δ' ' ζ hJ'
prima substancia diligit consequencia patet, cum licet 4 possibile in conclusione non supponat rem poSSibilem, nisi secundum esse possibile, et assumptum probatUr, quia omne possibile secundum esse suppositum possibile
2o intellectualiter cod. in tu V. I Q
318쪽
Deus diligit. Igitur antecedens verum et antecedenSitem patet, cum cuiuslibet possibilis suppositum esse possibile secundum rem sit bonum infinitum etc F. 199 CORROLARIUM: Prima substancia omne possibile diligit infinite patet quia omne possibile secundum supremum esse possibile diligit infinite eo quod supremum S Secuiuscumque possibilis secundum rem sit bonum infinitum igitur prima substancia omne possibile diligit infinite. CORRO LARIUM SECUNDUM Prima substanci omnia topossibilia intelligit et diligit infinite. Patet ex conclusionibus et corrotariis premi Ssis. III. Conclusion CONCLUSIO TERCIA: Multas bonitates causatas prima
k and whiis substancia non diligit inrinite. Probatur quia unam plus ih primu diligit et aliam is inus. et quam minus diligit quam ib
no iove reliquam. Illam non diligit inlin1te, et antecedens patet.
i'β0j Hy tua alias substancia prima non plus diligeret hominem
virtuosum, quam lapidem insensatum, quod non convenit. Igitur etc. CORRO LARIUM: Non sequitur prima substancia Ua odit eccione substanciali infinite diligit lapidem igitur illa dile ccione infinita diligit lapidem sicut non sequitur: prima substancia dile ccione simpliciter necessaria diligit lapidem, illa prima substancia illa dile ccione simpliciter
necessaria diligit lapidem, cum convenienter diligit eum ab CORROLARIUM SECUNDUM: Quamvis dileccio prime sub Stancte, Un Se et omnem bonitatem creatam diligit, in se absolute sit unica, invariabilis et infinita, ipsa tamen respective obiectum dispariter bona, maior et minor est, et dicitur. Prima pars patet, cum prima substancia inoo se absolute sit omnis bonitatis infinite invariabiliter; et Secunda pars patet, cum Vere dicatur quod prima sub-Stancia Utium bonum causatam plus diligit et aliud minus diligit, quod non potest contingere, nisi ipsa dile ccio prime substanci nequaquam in se habet, sed bsolum Secundum respectu et secundum obiecta disparia maior et minor dicatur. Unde sicut angulus mathematicus iri se absolute est indivisibilis et tamen respective, respectu basis, et unus maior et alius minor a mathematicis denumeratur, sic dile ccio prime substanc te in se est invaria- Iobiliter infinita nec est aliquo modo mutabilis, et tamen
319쪽
Quaestiones logicae et philosophicae.
29 Secundum respectus et varia obiecta maior et minor dicitur in hoc quod substancia prima dicitur magis diligere unum bonum effectum et alium minu et c. CORROLARIUM ULTIMUM: Non sequitur omne possibile, prima substancia diligit innnite me loqui de actu existens est possibile igitur me loqui de actu existens prima substancia diligit infinite. Unde quia ad debitam conclusionem extremorum pervenitur syllogismo oportet
medium non secundum diversas raciones, sed secundumio eandem respicere Unum Xtremorum per OtUm forme.
et aliud per motum materie, et oportet clam, quod nullus terminorum syllogismi rem suam equi Oce SecUndum dispares raciones essenciale supponat. Propter Uod F. 1 oti sic debet linea syllogisari quo ad formam omne possibile
r prima substancia diligit infinite sed me loqui propria
racione existencie formaliter est possibile igitur me loqui prima substancia diligit infinite. Et tunc memor esSet impossibilis, sicut est impossibile, quod propria racio existencie mee locu cionis sit indistincta a quacumquetio impossibilitate eiusdem locu cionis sive illa possibilitas sit simpliciter necessaria, sive necessaria secundum n-
320쪽
. , , ij ij UtrUm omni forma animati substantialis sit formos lirio indivisibilis quo ad molem.
dum quam aliquid est formaliter quid vel aliquale Ex illa diffinicione corrotari sequitur,' Uod Uplex est forma, scilicet forma substancialis et accidentalis. Pro intellectu igitur questionis noto, quod forma sub bstancialis producta est forma intrinseca substanc te producte, qua est formaliter id, quod est. Talis autem forma substancialis producta est duplex vel pure per Se tanS sine alio producto subiectante, et tales forme a philosophis dicuntur intelligencie IoAlia autem forma substancialis producta est formaeSSencialis nature corporee qua formaliter est id, quod est quod trahitur ex ' Methaphisice dicente Aristotele, forma est causa essendi in rebus, id est forma dat esse rei. Si est accidentalis, dat esse quale, si substancialis, ibilat esse essen ciale. Every od ha EX UO corrotarie equitur, quod omne corporeum' 'ς μ' nanet formam substancialem eo, quod quodlibet tale est hoc aliquid, ut homo habet formaliter formam sub-Stancialem, qua est hoc, quod est, et hoc est humanitas 2 o Similiter aqua habet formam, qua est hoc aliquid, et talis est aqueitct S. Variou kiud Oto, ex quo divisibilitas et indivisibilitas sunt opposita Di diVi ibili ty ad invicena quot modis dicuntur divisibilis, tot et indivisibilis, secundum regulam Philosophi, quot modis dicitur abi 3. Arist. Metaph. VI In antiquis edd. VII 7, 5 Ed. Par. II 544, 274s. Εἶδος δε λεγι τ τί ἰν εἶναι καστου καὶ