장음표시 사용
131쪽
sed haec sententia falsa est, quoniam materia non est activa, sed pura potentia passiua . Alij quos refert Soto q. T. an. a. putant formam educi, esse eam produci in materia disposita certis dispositionibus ad formae receptionem ordinatis; quod si illis dicas , quod etiam animae rationali hoc conuenirirespondet quod materia noest ex rei natura disposita ad animae rationalis receptionem, sed ex quodam pacto quod Deus pepigit de animς rationalis creatione , quoties in materia essent tales dispositiones . Hanc solutionem ut Philosopho indignam reijcit Soto loco
citato, quia non minus requiritur naturalis dispositio ad receptionem animae rationalis in materia, quam ad receptionem aliarum formarum', nam materia prima
secundum se dicit esse essuntialiter potentiam ad quamcumque formam substanti alain quam recipit, ergo non minus ad unam, quam ad aliam recipiendam debet esse disposita pro conditione formae, non enim omnes eandem requirunt dispositionem . Tum quia si in materia prima non antecederent naturales dispositiones pro rationali anima recipienda, sequeretur quod hominis generatio non ellet naturalis ; hoc est falsum , ergo &c. homo enim quando generat hominem licet non
attingat productionem anime,attingit tamen unionem illius cum materia ex vi
praecedentium dispositionum , quod si
dispositiones non essent naturales, attactio illius unionis non esset naturalis,&c.
38o. Alij dicunt quod formam educi de potentia materiae nil aliud sit quam agens attingerc productionem formae, illiusque uniouem cum materia ; sed isto modus dicendi magis explicat quid sit formam produci virtute agentis naturalis,quam quid sit formam educi de potentia materiae. D. Thomas I. p. q. 9O.
art. 2. ad a. dicit quod formam educi de potentia materiae est formam fieri actu quae prius erat in potentia . Sicut enim rem educi de potentia activa agentis, cst fieri actu quod prius erat in potentia agentis, ita educi de potentia passiua materiae, est fieri actu,quod prius erat in po-
tentia; una quaeque namque causa continet suli effectum eo modo quo est causa : eficiens eontinet in virtute productiva, & passiua in virtute receptiva. 38 I. Modum loquendi D. Thomae magis explicat Caiet.ibidem dicens quod formam educi de potentia materiae est formam fieri dependenter a materia , ut scilicet fiat ex vi actionis transmutatiuae materiae. Unde licet sit necessarium quod forma fiat de pedenter a materia,& quod fiat eadem actione, qua fit compositum , non tamen hoc sufficit, sed ulterius requiritur ut fiat ex vi actionis transmut
titiae materiae, ratione cuius materia quae
erat sub una forma, postea sit sub alia. Et
ratio videtur clara, nam formae elementorum a principio , & formae corporum celestium , cum sint corporei fuerunt factae dependenter a materia , & per eandeactionem per quam fuerunt facta comp sita quorum sunt formae , & tamen noris fuerunt eductae de potentia materiae,cum materia non praeextiterit, sed fuerunt co- creatae;ergo necessario ad eductionem requiritur materiae trasmutatio. 38r. Igitur omnis forma naturalis excepta anima rationali, de qua dicemus
S. sequenti conproducitur ad productionem compositi, ita ut si compositum fiat
per creationem, forma concreetur: si vero per generationem, congeneretur. Hoc probat 1 . Tho. I. p. q. 9o. art. a. quis
fieri est via ad esse; ergo ut competit ali- cui esse, ita competiineri, ergo cum sola anima rationalis sit, & subsistat, aliae vero nec proprie sint, nec subsistant, sed sint id quo totum compositum est, sequitur sola anima rationalis per se fit, aliae vero confiunt,seu comproducuntur ad productionem compositorum . Quare hoc disi crimen intercedit inter generationem hominis, & productionem cuiuscumque alterius rei naturalis,quod in generatione aliarum rerum, agens naturale unica sectione generat totum compositum, attingendo non solum unionem formae Cum, materia, sed etiam formae productio m. At in generatione hominis generans attingit solum unionem animae cum mat ria di
132쪽
In primum lib. Arist. de physico auditu,&c. Ios
ria, anima autem fit a Deo per actionem distinctam scilicet per creationem. At tingit autem homo unionem animae cum
materia mediis dispositionibus, &c. 383. Ex dictis infertur I. quod si
Deus modo crearet aliquod compositum naturale, forma illius non educeretur de potentia materiae , licet eius forma talis esset naturae, ut secundum se posset educi . Quod si ante productionem formae saltem pro aliquo priori supponeretur materia cum potentia ad illam, tunc forma posset educi,virtute aῆentis naturalis, quoniam licet in hoc castu non fiat for
malis materiae transmutatio , cum nota
supponatur prius sub alia forma , tamen fit quaedam virtualis transmutatio virtute dispositionum subiectarum in quantitate I quae virtualis transmutatio sufficit in casu per accidens, & supponens miraculu,ut in Sacramento Eucharistic contin-εit, ubi agens naturale introducit dispositiones v. g. ad formam vermis, quae recipiuntur in quantitate, & in eo instanti in quo fieret corruptio formae panis si adesset, & fieret generatio formae vermis. Deus conuertit quantitatem in materiam Primam,ex qua agens naturale in eodem instanti educit formam vermiS. 384. Insertur a. formas elementoruin prima productione, & formas Coelorunon fuisse eductas, sed concreatas, quia non fuerunt productae ex vi actionis traumutatiuae formalis,quia materia non fuit praesupposita sub alia forma; neque fuerunt productae cκ vi actionis transimulatiuae virtualis, ut in cassi corruptionis Eucaristiae, quia non fuit praesupposita qualitas,aut aliquid aliud in quo reciperetur dispositiones agentis naturalis petentes ,& exigentes talem formam, ac si fuisset praesupposita materia sub alia forma. 38s. Sed quaeres I. an formae accidentales educantur de potentia materiae Resp. quod accidentia, quae immediate sequuntur formam , ut sunt in anima rationali intellectus, & voluntas concrcantur ad creationem Uims. At accidentia quae immediate subiectantur in composito, & petunt fieri, vel fiunt cum eodem composito, educuntur de potentia materiar, non primo, & per se, sed ratione alterius cum quo simul comproducuntur. Caeterum accidentia quae fiunt per se, ut eator qui fit per alterationem, & caetera huiusmodi accidentia deducuntur de potentia materiae secundar, scilicet compositi, cum fiant ex vi actionis transnutatiuae totius compositi. Accidentia supe naturalia vi sunt virtutes infusae,& habitus infusi,cduc situr de potentia obedientiali animae veI proxime, & ut quod , ut gratia quae immediate subiectatur in anima, vel remote ut habitus qui immediate sunt in intellectu, & voluntate, qui immediate educuntur ab illis potentijs . Habitus acquisiti educuntur de potentia obedientiali suorum subiectorum.
educantur de potentia materiar in quam introducuntur ξ Resp. quod formae arte- factae educuntur de potentia obedientiali compositi, quod est illarum materiata,
non tamen educuntur ab agente natura
li , cum non sint in potentia naturali materiae, sed ab agente ordinis superioris, scilicet ab artifice.
SAE. An anima rationalis educasur de poten
I 1 stat ex dictis f. prqcedenti.
men quia contra hanc veritatem, quod anima rationalis non educatur, sed a Deo immediate creetur, sunt aliqua non leuia argumenta, ideo separatim eam proponimus. Antiquorum Philosophorum deliarium de animarum transmigratione suscitauit, temperauitque Tertullianus teste D.
Aug. in lib. de haeres statim a principio, quesecuti sunt Apolinaris, & Luciseriani apud Alphonsum a Castro lib.de haeres verb.ani
ma, de qua re fuit aliquando auceps S. P. Aug. vi constat ex eius episti ad D.Hieron. ad quem ex Aphrica misit virum doctissimum Paulum Orosium , pro hac re scienda, &c. Rem autem sic explicabant, viuemadmodum ex semine Patris corpus iij propagatur, ita ex eodem semine abavima
133쪽
anima Patris, anima filii oriretur. Quocirca in semine duas ponebant facultates, unam transmutandi materiam, Sex ea eL sormandi corpus filij;aliam qui ex materia iam transmutata, & preparata , produceret
plicatur . Anima rationalis non es ex traάtice , neque educitur de potentia materia eda Deo creatur . Hanc conci . profitentur Sancti Paties. D.Hieron. in epist.ad rima chitim, o lib. 2. apolog. aduers. Rufinum . D. Aug. in epist. ad Hieron. D.Leo visi ad Torebium. D.Tho. 2. contra GenI. cap. 86. ct Il. q. I I 8. art. 2. Scholastici 1n a. dist. 38.& omnes Τheologi, di Philosophi hoc loco. Colligitur ex illo Gen. Inspirauis Deus in faciem eius spiritum vitς, ofactus es homo in animam vitientem , ex quo habetur quod anima rationalis venit de foris, scili-ect a Deo per creationem. Ratio coli stat
ex dictis in praecedentibus, quoniam illa forma fit per eductionem, quae dependet a materia in esse, fieri, & conseruari, sed anima rationalis non est huiusmodi , cum maneat separata; ergo, Sc. Tum quia ven. 376. dicebamus signum euidens quod forma non educitur est quando habet propriam subsistentiam , & per consequens subsistit separata a materia; huiusmodi est
anima; ergo, Sc. Tum etiam quia signuquod larma non est educta de potentia materiae est quando habet aliquas operationes eleuatas supra materiam ἱ animata namque quae est educta de potentia materiae in suis operationibus sapit condition εmateriae; sed anima rationalis habet aliquas operationes eleuatas se pra materia, quae non sapiunt conditionem materiae ;ergo, dic. Haec minor probatur , nam anima rationalis intelligit uniuersalia, seu naturas separatas a conditionibus indiuidua tibus, seu materialibus; materia namquo est radix indiuiduationis,& omnium conditionum indiuiduantium, a quibus abstrahit intellectus, nec intelligit singularia, seu indiuidua nisi secundario , cum eius obi ctum etiam pro hoc statu abstrahat a co ditionibus materialibus , seu indiuiduantibus, ut supra deprimo cognito intellectus vidimus. Soluuntur argumenta in conis
389. Primum argum. Si anima rationalis non esset educta de potentia materiae sequeretur quod generatio hominis non esset naturalis; hoc est falsum ; ergo, Jee. Sequela probatur, nam illa generatio non est naturalis , cuius terminus non est naturalis , sed si anima rationalis non educeretur , non esset terminus naturalis generationis naturalis; ergo, &e. Minor ostenditur, quia ille est terminus generationis naturalis , qui peream producitur, sed anima rationalis non producitur per generationem naturalem, cum non educatur, sed a Deo immediate creetur; ergo, &c. Resp. negando maiorem. Ad probationem dico, quod anima rationalis est terminus naturaIis, non quidem per naturam productus, sed per naturam unitus, & sic licee agens naturale non producat animam,eam tamen unit materiae medijs dispositionibus& hoe est sufficiens ut generatio hominis sit naturalis ,& ut homo generet sibi similem, de quo nu.sequenti. 39o. Secundum argum. Si anima rationalis non educeretur de potentia matetiae , sequeretur quod homo non generareesbi simile, hoc est falsum; ergo,&c. sequela probatur, nam similitudo generantis, &geniti non attenditur in materia, sed in Q ma; materia namque est communis ; non forma; ergo si generans non producit irmam, non generabit sibi simile . Resp.n gando maiorem; ad probationem dico , quod similitudo attenditur quidem in ma non ut producta, sed ut communicata, ct unita materiae: homo ergo dicitur generare sibi simile, qui producit sibi simile , scilicet alium hominem, ad quod lassicit,
quod animam a Deo creatam in virtute dispositionum materiae uniat, hominem que producat.
producit ultimam dispositionem ad forma producit eandem formam , educendo eam de potentia materiae; sed homo producit vltimam dispositionem ad introducendam sermam rationalem in materia, ergo eam producit. Minor nota est. Maior est co
134쪽
In primum lib. Afist de physico auditu,&c. m
mune axioma Philosophorum. Resp. diastinguendo maiorem. Qui producit vitimam dispositionem ad formam producit eandem formam , quando forma est eiusdem ordinis cum dispositionibus , secus
non . In nostro autem casu anima rationa-
Iis non est eiusdem ordinis cum dispositionibus, nam istae sunt materiales, & omnino immersae in materia, non anima rationalis , ut ex nostris rationibus constat. Vel dicas quod axioma illud est verum quando dispositiones disponunt tam ad esse sormae, quam ad unionem, secus quando solum disponunt ad unionem, non adesse formae, ut in nostro casu contingit.
392. Quartum argum. nam omnis te
minus intrinsecus generationis habet esse per illam ; sed anima rationalis est terminus intrinsecus generationis humanae,ergo habet esse per illam, ac proinde educetur de potentia materiae . Resp. distinguendo maiorem. Terminus intrinsecus generationis tam quoad esse, quam quoad unionem habet esse per illam, conceditur; terminus intrinsecus generationis solum qu ad unionem, seu communicationem,habet esse per illam , negatur. Anima autem rationalis solum est terminus generationis,ut communicata, seu ut unita , non secundumst, ct quoad esse. S.I. Refluantur aliqua di cultates do
3ρ3- D Rima difficultas est an formar
x intentionales educantur de p tentia materiae, seu subiecti Partem negantem tenet Soncinas Tanetaph.φ8.quod
etiam dicit de lumine quo aer illuminatura sole, ceterisque astris. Communis semientia est quod dicit species intentionales educantur de potentia subiecti,siue medii, vel potentiae, & idem dicendum est de lumine; nam tam species, quam lumen no possunt transire de subiecto in subiectum . . Ratio est, quia dependent in fieri, & conseruari a subiecto, non enim possunt venire de foris, ut anima rationalis, alias crearentur . Nonnulla dissicultas est a quo agente naturali educantur illae species ;nullum enim videtur agens naturale in , euius potentia activa contineantur. Resp . contineri in virtute activa alicuius intelligentiae, & sic educi de potentia subiecti ex virtute intelligentiae ad quam pertinet, vel medium, vel subiectum, seu potentia. Tamen eum istae species sint minimae entitatis educuntur cum minima subiecti
39 . Sed obij cies I. nam forma quae educitur de potentia subiecti potest in ea
conseruari causa producente amota, ut co- seruatur calor in ligno, igne amoto; sed species non conseruantur amota causit, ut colore amoto pereunt illius species; ergo,&c. Resp. negando maiorem uniuersaliter; nam quando res est minimae entitatis, perit amota illius causa, ut contingit in speciebus nisi aliunde conseruentur in potentiis. 393. Obij cies a. nam duo, aut plura accidentia solo numero distincta non possunt educi ab eodem subiecto in quo subiectantur ; ergo in aere, v. g. non possunt esse species duarum albedinum solo numero distinctarum, ac proinde non possunt ab eodem aere educi. Resp. I. quod species non indiuiduatur a subiecto a quo educuntur, & is quo subiectantur, sed indiuiduantur ab obiecto quod representant, cum enim sint in genere reprssentativo debent a re representata indiuiduari. Resp. a. quod species duarum albedinum solo numero distinctarum no distinguuntur solo numero, sed etiam specie, quia species albedinis A. ita hane representat, ac si es set illa sola, & ut est reduplicatiue huius, quod est distingui specie, plura autem ac cidentia specie distincta possunt esse in eo. dem subiecto. 3 6. Secunda difficultas, an possint duae, aut plures sermae substantiales non subordina ' esse simul in eadem materia p& quid de non subordinatis Formae sub- ordinatae dicuntur illae,quarum una ab alia dependet in operatione, ut sunt in sententia Scoti forma corporeitatisat anima;anima namque supponit formam corporeitatis, S in sententia aliorum sunt formae partiales, ut forma ossis,nerui, dec. quae simul
135쪽
eum anima informant, per suos auctores, eandem materiam . Formae non subordinatae dicuntur illae, quae ita sunt complete, ut non egeant se inuicem ad aliquam operationem , nec una alteram supponit tanquam subiectum,aut constitutivum sui subiecti. 3ς . De hac re prima sententia est , quod formae subordinate de facto sunt in , eadem materia, sic tenent omnes illi, qui admittunt formam corporeitatis, & formas substantiales partiales,quae vel supponunt formam totalem, vel supponuntur ab illa . Secunda sententia est, quod formae non subordinatae ut forma leonis, S bouis naturaliter possunt esse in eadem materia . Sic tenet probabit iter At laga disp. 3. n. I o I. Tertia sententia tenet id fieri non posse naturaliter, bene tamen supernaturaliter. Sie Gregor. in I. dist. D. Suare Z disp. IS. metaph. fur. Io. Hurtad. hic disp. q. ferit.3.
398. Nostra sententia seq. cones. explicatur . Neque duae forma fusordinatae,n
que non subordinata pessunt ut informare
unam, eandemque muriam. Sic S. Doctor,&Caietanus quos reserunt sequuntur
N.Complut. hic disp. q. q. 6. quibus addo ex Seoti discipulis Aretinum, & Fuentem hoc Ioco, & ex alijs Vasque 2 de incarnat. disp.r . Lorcam diis. 2 3. aliosque.
399. Probatur I. nam si duae formae substantiales siue subordinatae , siue nor subordinatae possent simul informare una, eandemque materiamssequeretur quod expulsio formae praececentis non esset effectus formalis formae nouae; hoc est falsum; ergo, &c. sequela patet, quoniam una sorma non aliter expellit aliam, quam per sui introductionem , ac proinde quam forma liter. Minor probatur, quia Dreus non potest supplere effectum formalem, cum inuoluat imperfectionem; ergo , &c. oo. occurrunt aduersari j, quod licet Deus non possit supplere, aut impedire effectum formalem primarium formae,potest tamen impedire effectum secundarium,
qui est expulsio formae praecedentis. Sed
contra,nam ideo Deus non potest impedire effectum primarium formae , quia noris potest supplere talem effectum sine forma non enim potest Deum informare materia; forma namque non aliter causat suum effectum sormalem primarium nisi per dationem sui; sed neque potest sine form is impedire effectum formalem secundariu , quando causatur in genere causae formalis,
expellere formam a materia absque introductione alterius per solam subtractionem concursus conseruatiui quo formam eo seruet Nam contra est I. quia forma materialis dependet in suo fieri, & conseruali non solum a concursu Dei, sed etiam a materia, in genere causae materialis; sed Deus nequit supplere genus causae mate-.rialis; ergo, &c. & sic cum forma dependeat a materia tanquam a subiecto, quod fine forma esse non potest ; nisi haec dependentia suppleatur ab alia forma , illa prior non expelleturi, nec potest Deus tunceestare a conseruatione formae, cum materiae naturalis, & essentialis exigentia oppositum reposcat. a. quia dato quod forma praecedens expelleretur per cessatione divini concursus, tunc forma noua eam non expelleret, cum iam expulsam inii nitet, quod si eam inueniat, formaliter expellet , quia licet ista expulsio si e effectus
secundarius , est tamen valde intimus, di privativus, non positivus , qui aIiquando impeditur , ut est extensio quantitatis in ordine ad locum.
uinam potentiam possunt duae formae su stantiales esse in eadem materia, cum non si maior ratio de istis, quam de illis , ponsent simul esse forma viues, & forma mortua, seu forma cadaueris; hoc implicat; ergo, & illud. Minor probatur, nam forma
eadaueris, & forma viva se mutuo excludunt, sicut esse viuum,& esse mortuum . Aor. Occurrit Pontius loco citato, co-eedendo maiorem, & negando minore is quoniam forma cadaueris non dicit necessario priuationem vitali & sic per Diuinam potentiam potest esse simul cum forme
136쪽
in primum lib. Arist. de physico auditu,&c. II 3
viva, scilicet cum anima . Sed contra, nam implicat concipere cadauer, & non concipere corpus vita priuatum; & sorma cadaueris nou succedit nisi ad ablentiam formae vivae, alias lapis posset dici cadauer,
contra communem sensium loquentiunia ,
maxime quando ad formam lapidis succedit forma metalli. 6o4. Probatur I. nam si in homine po
nerentur duae animae rationales , vel una
vellet quod vellet alia, vel una posset velle unum, de alia oppositum, seu aliud; neutrudici potest; erso, &c. Maior nota est, cum enim tunc essent duo homines, haberent duas voluntates, & sic vel semper conuenirent,vel discordarent. Minor probatur, quia si una anima vellet semper quod vult alia, non liberE vellet. Si una vellet oppOstum alterius, ut si una vellet ambulare,&alia non: si una vellet audire secrum, &alia non: si una peccaret, fle alia non; sivm damnaretur, & alia non ; sequeretur, quod corpus ut informatur ab una anima in resurrectione esset gloriosum ; S ut informatur ab alia, esset damnatum, Jcta os . Respondent aduersarij, quod in illo casu volente uno homine, alter posset nolle, aut velle oppositum. Et tune si unus esset maioris virtutis, de vellet ambularo,
vere ambularet cotra voluntatem alterius.
Quod si essent aequalis virtutis non poneretur ambulatio,quia unius volitio non esset sussiciens ad ponendam ambulationem ob resistentiam aequalem alterius . Sed co-tra quia non satisfaciunt ad illud quod dicebamus de corpore illarum duarum animarum, in casu quo una damnaretur, de alia saluaretur.
quod materia hominis posset simul in tamari anima bovis, de sic idem corpus esset simul homo, & bos,quod videtur absurdu, nam anima hominis alias, Sc diuersas requirit dispositiones, dc organa ab anima a bouis. Occurrit Pontius negando sequela quia in sua conclusione non loquitur de formis requirentibus diuersa subiecta, diuersasque dispositiones , sed de formis,quq possunt naturaliter sibi inuicem suc-eedere in eodem subiecto. Sed contrara, H. Gabri rabis . nam non minus possunt sibi inuicem suci cedere duae fornaae hominis, de bovis, ac duae animae rationales. Imo facilius naturaliter sibi succedunt in eadem materi anima hominis, & bouis quam duq animae rationales, ut consideranti patebit.
f.6. An una forma substantiatis possisti t
I 1 loco disp. q. q. q. n. 63. tenent quod sicut possunt per diuinam potentia
plures formae informare eandem materiam ita potest una, eademque forma informare plures materias, non solum partiales, sed etiam totales. Quod posite una forma informare plures materias partiales separatas , seu discontinuas inadaequatas, quas continuatas posset insormare probat Ma- stritis disp. s. q. 7. exemplo D. Dionys Amreopagite, qui dicitur suum caput abscissu gestasse, de eode praedicasse populis, quod
facere nequiuisset, nisi anima simul in capite, de reliquo corpore fuisset,se hoc probabile mihi videtur, maxime quia non desunt qui velint,quod de facto anima informet partes discontinuas in eodem corpore, ut est sanguis currens per venas, qui videtur discontinuus a reliquis partibus, & tamen secundum communiorem sententia insormatur anima rationali. Idem dicunt de spiritibus, quod scilicet anima informetur ; de tamen citissime mouentur per corpus , nec videtur credibile , quod in tali motu semper maneant partibus vestis per quas tam cito mouentur. Igitur sicut Angelus potest esse prisens duobus loci partibus discontinuis, intra tamen sphaeram suae activitatis contentis, ita etiam anima poterit informare duas partes inadaequatas saltem per diuinam potentiam.
explicatur. Non potes per diuinam potemtiam Una forma informare plures maIerias adaequatas. Sic tenent N. Compluti hoc Ioeo, Mastrius loco citato . Suareet ubi
supra g. pr cedenti, & alij communiter. Probant hane conclusionem N. Complutinam forma naturaliter non potest informa- P re plu-
137쪽
re plures materias adaequatas;ergo neque supernaturaliter nisi aIiquid addatur per
quod possit; sed nihil addi potest, quod
enim adderetur esset forma , ac proinde non excederet virtutem naturalem formς. os occurrit Pontius , quod tunc adderetur novus, aut maior concursus, &nouus terminus, scilicet noua unio cum secunda materia.Sed contra nam id quod
addi debet, oportet quod sit aliquid pertinens ad rationem formae; forma namque naturaliter hon potest informare nisi unam materiam , ergo ut informet duas requiritur noua virtus informatiua,nouus autem, aut maior concursus,& noua viaio non sunt noua virtus informativa.
I o. Probat alij eandem concl. quia sequereriir quod forma esset infinitar virtutis, quia qua ratione possct informare duas, posset etiam insormare infinitas si darentur. Respondet Pontius loco citato n. 67. negando sequelam , quia non arguit maiorem perfectionem informa reis plures materias ac unam, & quod si a guat maiorem perfectionem, non poterit informare infinitas materias, sed tantum certum numerum . Sed neutrum placet; non primum, quoniam negari non potest quin sit persectio formae, informare, ac proinde quanto plures formas informat, tanto magis forma exerit suam perfectionem . Neque secundum quoniam gratis dicitur, quod debeat assignari certus materiarum numerus, ultra quein non possit forma se extendere,cum per illum auctorem aeque respiciat duas, ac plures , nec sit maior ratio de his, quam de illis. S. 7. An Deus eodem concursu quo conseruat
animam rationalem υnitam materia ,
eam conseruat heparatam, se quid de alys formis s per Luι- nam potentiam sepa
ii. R Liqui putant quod anima ra-Ix tionalis in statu separationis
non conseruetur eodem cocursu quo conseruatur unita materiae, imo quod illi aliquis modus superaddatur, quo sit per se,& vocant modum perseitatis . Nihilominus communis Thomistarum, aliorumq; Philosophorum sentcntia est, quod anima nec nouo Dei concursu , nec aliquomodo perscitatis indigeat, alioue quouis modo . Ratio clara cit, quoniam anima rationalis habet propriam substantiam
qua per se separata subsistat, ac proinde non indiget alio modo quo per se subsistat. Neque etiam indiget novo, aut maiori Dei concursu, ut mancat separat os
cum sit independens a materia in omni genere influentis; & sic cum non dependeat neque in fieri, neque in conseruari a materia, ut conseruetur separata, sibi suia ficiet ille idem concursus qui sibi sui sciebat dum materiam informabat, & suificit continnatio prioris concursus Dei, alias aliquo modo , aliquove influxu dependeret a materia .
I a. Maior difficultas est de formis quae de potentia materiae educuntur, ab eaque dependent, an ad hoc ut per diuinam potentiam maneant separatae a ma teria indigeant novo, maiori ue concursu , an sufficiat continuatio praecedentis , & an rursus debeat superaddi aliquis modus perseitatis Θ Aliqui volunt quod debeat superaddi nouus cocursus, aut prior debeat fieri maior. Alij dicunt quod sufficiat continuatio prioris concursus , debeat tamen superaddi nouus modus perseitatis . Alij ctiam volunt quod nec no
uus concursus, aut maior, nec nouus mo
dus perseitatis requiratur , sed suificiat manulentia Dei, quem modum dicendi sequuti sumus de Euchar. disp. II. q. 3. quoad accidentia, peracta consecratione. Caeterum istum modii dicendi quem ibi tenuimus quoad accidentia Eucharistica,
no possiimus tenere quoad formas materiales a matcria eductas, in casu quo Deus eas separaret a materia, & separatas conseruaret . Ratio discriminis est quia a cidentia habent propriam subsistentiam qua separata possitnt esse, destructa inhaerentia. Caeterum dictae formae non habent propriam subsistentiam, sed subsistunt pers ubsistentiam totius, seu compositi, ac proinde si separentur, debet superaddi
138쪽
In primum lib. Arist de physico auditu,&C. II s
modus perseitatis . Unde magis dependent quantum ad hoc formae eductae a materia, quam accidentia a subiecto; ista namque non sunt essentialiter pars, bene tamen' formae dictae. Tum quia modus perseitatis est substantialis,ac proinde potest conuenire substantiae, non accidentibus , cum modus debeat proportionari rei cuius est modust illa autem subsistentia quam habent accidentia est suus moindus perseitatis. Igitur adhoc ut dictae formae per diuinam potentia possint manere separatae a materia sufficit continuatio concursus quo conseruabantur in materiain additio noui modi perseitatis substantialis. 1 3. Sed obijcies r. quoniam si concursus qui est serieiens ad conseruandas
formas materiales in materia, esset etiam suffciens ad eas conteruadas extra illam, contra, sed hoe est falsum; ergo, &c. Minor probatur, na inde sequeretur quod dictae formae dependerent a solo agente in fieri,& conseruari,& non a materia,quod est falsum. Resp. quod ultra continuationem concursus requiritur additio modi perseitatis qui supplet dependentiam
formae a materia quoad conseruari. I . obiicies a. nam concursus quo
Deus conseruat formam in subiecto, est volitio qua vult formam dependere a subiecto,& concursus quo conseruat forma extra subiectum est volitio qua vult so mam non dependere a subiecto, sed isto concursus est distinctus a praecedenti, &maior illo, cum sit quid maius velle sommam non dependere, cum ex sui natura
dependea ergo,&c. Resp. quod isti concursus quoad rationem concursus sunt prorsus idem, licet secundus diuersificetur a primo quod inserat modu perseitatis, non ille primus,eo namque ipso quod Deus vult formam conseruari sine subi cto debet illi concedere modum perseitatis quo materiae concursus suppleatur . Fri Gabr. P0fica.
De naturali composito g. I .am materia sit deessentia compositi substantialis.
at A. Iandianus ibid. q. II. & alii putant materiam non esse de quiddita compositi,sed solum concurrere ad ipsius
constitutionem tanquam vehiculum fodimae. Durand. ras q. dict. q. q. I. tenet
quod materia in communi sit de essentia compositi in communi,at materia in particulari non est de essentia copositi in particulari. Durandii sequitur Fuentes his q. a. dissis. s. an. I. n. 69. Magister sent. in q. dict. qq. putat quod ad essentia hominis v.g. sola ea materia pertineat quae habetur in generatione a paretibus, non illa
qus successive adquiritur per nutritionet. . I 6. Communis,& vera sententiast-quentibus concl. explicatur. Prima con- cl. Νo solum materia in communi,sed etiam
in particulari est de essentia compositsubctariatis. Sic tenet D. Tho. p. p. q. . ScOtus in 3. dict. 22. q. I. & omnes illorum
diseipuli , videri possunt N . Compluta
hic Pris . 6. q. I. Auersi q. I9.se r. q. Amicus tract. 6. q. 6. & est; communiter hoc loco. Citant Compluta testimonium
D. Athanasij in simbolo, & S. P. Aug.
Ratio est euides quoniam de essentia co- positi ut talis, sunt partes componentes, quae sunt essentialiter partes, sed tam materia quam forma sunt partes compone res, & sunt essentialiter partes, ergo, &C. Non enim minus est pars compositi su stantialis forma, quam materia . Nec valet quod compositum includat materiam ut vehiculu formae, nam ex vehiculo, & re vecta non fit compositum sub stantiale. 4r7 Deinde sic arguo directh contra Durandum. nam sicut se habet materia in eommuni ad compositum in comuni, ita materia particulatis ad comis positum particulare; ergo si materia in communi est de essentia compositi inacommuni, ita materia particularis erit
139쪽
deesse tueompositi particularis. Tum
quia ideo materia in communi est de es- sortia eompositi in communi, quia compositum in communi componitur ex mari certa in communi, sed compositum ilia particulari componitur ex materia in particulari ergo, &c. Τum etiam quia etiam forma particularis est de essentia compositi in particulari, ergo etiam materia in particulari erit de essentia com Mositi in particulari. 418. Sed ijcies i. nam Aristoteles frequenter vocat formam quod quid est
ei, lata essentia res, ecte. materiam dicit esse extra desinitionem rei; ergo sola forma non materia pertinet ad essentiam
rei, seu compositi. Respond. quod ideo Aristoteles vocat formam quod quid est
rei, dc materiam extra essentiam rei,quian materia secundum se, cum nullum haheat actum, non sumitur essentia rei, seu ratio specifica, haec enim cum sit actus. sumitur ab actu , loquendo remote, pro ximh tamen sumitura toto composito vudiximus in Logica. I p. Obijcies 2.nam homo,de equus distinguuntur essentialiter, sed haec distinctio non est in materia, cum si eiusdem rationis in illis ; erso solum distinguuntur essentialiter in se ima, & ne sola
forma est de essentia rei. Resp. concededo maiorem, & negando minorem, licet enim a materia secundum se non sumatur distinctio, sumitur tamen etiam ab ea , ut est pars compositi; trahitur namque materia per formam ad speciem eiusdem
formae; & sic species proxime sumitur a
toto composito, ut num. praecedenti di
rum est de essentia ipsorum, sed sola sorma, sicut sola forma est de essentia eonis
cretorum accidentalium', unde dicebat Arist.quod nomen albi nisi qualitatem n hiisignificati ergo etiam do essentia con
cretorum essentialium erit sola formata. Resp.concedendo antecedens,& negando conseq. Ratio discriminis est quod ar-
tefacta, & concreta accidentalia cum nofaciant unum per se, sed tantum per acincidens, non possunt in recto, di euentialiter importare utramque partem,sed potiorem , scilicet formam in recto, & subiectum in obliquo. Caeterum concreta substantialia eum faciant unum per se , debent utramque partem in recto, & es.sentialiter importare, ut diximus in Lo
ria esset de essentia compositi v. g. hominis, aut equi sequeretur quod non esset idem numero homo in principio vitae, &in fine, praesertim si diu vivat; sed hoc est falsum; ergo licet materia sit ut sic, & incommuni de essentia compositi in communi non tamen materia particularis erit de essentia compositi particularis. Sequela probatur, quia homo non constat eodem numero materia singulari in primcipio , ac in fine vitae, nam in principio vitae habet materiam a parentibus acceptam, quae paulatim deperditur , di is
nutrit Ionem alia acquiritur. Respond. . quod si hoc argumentum valeret, probaret quod forma materialis substantialis maxime quae est diuisibilis non esset diis
essentia rei, seu compositi contra eundem Durandum, cum etiam istae formaevi caloris naturalis deperdantur, & petnutritionem partes deperditae restaurentur. Resp. a. quod licet partes aliquae viealoris naturalis deperdantur, & aliae per nutritionem acquirantur, quia iste uniu-tur cum praecedentibus ad rationem il-
Iarum trahuntur, ut semper censeatu r eadem numero materia ; nemo enim dicit,
quod non sit eadem numero planta quae prius erat parua, & paulatim facta est
magna, per nouae, & nouae materiae ad inditionem, de quo nu. Ie q. 62 a. Secunda concl. Non sum pertinent ad essentiam eampsti . g. hominis partes materia, qua habita sunt in generatione , sed etiam illa qua per nutritionem
acquiruntur. Haec concl. est contra Magistrum,est tamen communis. Ratio con stat ex dictis num . praecedenti, nam par tes materiae, quae acquiruntur per nutritionem intrant in locum deperditarum .di partes quae acquiruntur per dumentationem uniuntur cum praeexistentibus, ab eademque anima informantur non minus
140쪽
In primum lib. Arist. de physico auditu, S C. II
minus quam partes , quae habentur per generationem. Tum quia si esset vera , sententia Magistri scquer tur, quod non effet idem homo iuuenis , S senex, quoniam iecundum magis communem sententiam non selum vi caloris naturalis destriiuntur partes acquisitae post generationem, sed etiam habitae in ipsa generatione, cum etiam in hos agat calor naturalis, &ab illa patiantur, & sic illis. destructis non esset amplius idem homo. S. I. An unio inter materiam, ct formam stri essentia compositi. 4 a 3. Upponimus dari unionem, dio quo postea, quidquid illa sit,
sue modus siue relatio in distantiae, Scc. de qua re,prima sententia est, quod uniost de essentia composti tanquam verae pars illius, non minus ac materia, & forma . Sic tenent Auersa hoc loco q. I9. sita.
qa Communior sententia est,quod vitio substantialis non sit de ementia co- positi, sed vel se habeat ut conditio, vel reducatur ad essentiam per modum modi; modi namque essentiales reuocantur ad genus essentiae. Sic tenent Soncinas T. metaph. qcla. Scotus nν 3 s. a. qu. a &alij communiter. Ratio est, quia compositum sormaliter nil ab ud dicit nisi partes componentes, sed unio non est pars copone ns, sed illarum nexus; ergo unio nopertinet ad egentiam compositi, sed est nexus partium essentialium,non pars essentialis . a s. Sed obiicies r. nam de essentia compositi est compositio, seu unio, aut coniunctio formalis partium componentium , ergo unio est formaliter de essentia compositi. Cum enim compositum sit idem quod unitum , si semel unio est de essentia uniti formaliter,erit etiam deessentia compositi formaliter. Resp. negando antecedens; coniunctio namquo non est de essentia coniuncti, nee unio est de essentia uniti. sed conditio, aut modus requisitus, ut partes essentiales copulentur. Vel dicas quod non sit idem compositum, & unitum, nam compositum dicit conflatum ex partibus componenti bus, at unitum dicit id quod cum alio componitur, & sic dato quod de essentia uniti esset unio non tamen haec esset de ementia compositi sermaliter. 16. Obiheles a. nam compositum est concretum dicens essentialiter compositionem, sed id quod formaliter dicit
concretum est de intrinseca ratione illius , ergo compositio , ac proinde unio erit de intrin ea ratione compositi. Respond. distinguendo maiorem ; compositum est eoncretum dicens formaliter co- positionem, id est unionem, negatur: dicens sormaliter conflatum partium unitarum, conceditur, partes autem unitae dicunt in recto se ipsas, & in obliquo ta- quam conditionem nexum, aut modum
qa7. Obijcies p. non potest concipi
compositum absque unione, sicut non potest concipi altium absque albedineis ;sed albedo est de ementia albi, ergo etiavnio erit de essentia uniti, seu compositi. Resp. concedendo maiorem, & minore,& negando conseq. Maior namque pro cedit in sensu absoluto, & minor in senosu restricto. Maior vera est, quoniam non solum velificatur de re essentialiter importata , sed etiam de re non essentialiter importata, nam dantur aliqua quae non possunt intelligi sine alio, quod tamen non est de essentia ; terminus namque non potest intelligi sine re cuius est terminus, di relatio non potest intelligis ne termino, & tamen terminus non est de essentia relationis. Pariformiter compositum non potest intelligi sine unione, aut modo componente, & tamen unio non est de essentia compositi, &c. S.I. An