장음표시 사용
141쪽
S.I. An inter materiam , O formam detur unio distincta, an se ius uniantur. 18. Mnes admittunt quod materia, & forma debent substatialiter uniri ad hoc , ut faciant unum compo situm planicum. Non tamen leuis dicte uitatis est per quid Drmaliter
uniantur, an scilicet se ipsis, an medio aliquo nexu. Prima ergo sententia est, quod materia, & forma uniantur se ipsis,ad quod suscit quod con nolent intimam praesentiam, di indistantiam, ex una parte, & ex alia pramias dispositiones
explicatur. Vnio materia, ct forma non consistit in indistantia , aut intIma praefentra , materia, ct forma, neque in Ullis
dispositionibus prauys,sed in gata a nexu ,
vntone, aue modo quo uniantur. Pro hac
Gongalem, Herreram, & Arauxum ex Thomistis, Suare Σ, & Ua', ex neotericis, quibus addo Auersa q. Isserit. 3.Arri agam disp. siere. I. Scotum in a. dis. 3. - .ct in dist. Ia. Pontium Scoti discipulum, dicentem esse sententiam omnia Seoti discipulorum.
alicui adueniat noua denominatio realis, novumque praedicatum reale sine noua forma, seu sine noua additione, aut mutatione reali, scd dum materia unitur formae, cui unita non erat, & dum forma unitur materiae, cui non erat unita ponitur noua denominatio realis, novumque praedicatum reale uniti, quod:prius non erat, ergo debet dari noua forma, nouaque mutatio realis, ac proinde noua unio, seu forma, dcc.
saltem humana possunt ad inuicem separari, & existere, quin sint unita, ergo quando uniuntur debet aliquid superaddi, & sic non possint se ipsis uniri, ted debet aliquid superaddi. Antecedens constat. Consequentia probatur, quoniam si nihil amplius habent materia, & forma unitae, quam separais, sequitur quod vel semper sunt unitae, vel semper separatae.
ι a. Ad utrumque argumentum occurrere potes ex doctrina aduersariorum, quod ad hoc ut materia, & forma sint unita, non est necesse , quod aliquid intrinsecum superaddatur , sed suffcit , quod ponatur unio essiciens, seu actio agentis, ipsa uniens. Sed contra nam vel illa actio ponit aliquid intrinsecum in extremis unitis,vel nihil: si primum , habemus intentum . Secundum dici non
potest, quia si nihil ponit manebunt sicut
prius. Tum quia non potest dari noua actio realis de praedicamento actionis, seu transiens quae fit cum fluxu sine alicuius termini productione; sed actio unitiva est actio transiens, ergo debet aliquem terminum producere, sed non pro ducit extrema, ergo nexum illorum. Nec
valet dicere quod illa actio producat to tum compositum ; quia vel totum compositum est aliquid praeter paries, Vel non: si primum, habemus intentum. Si secundum ergo datur noua actio sine nouo termino. Quod si dicant, de quo postea, quod compositum dicit tertiam entitatem a partibus distinctam, resultantem ex partium earumdem simultat . Contra est, nam vel illud tertium distinctum producitur a partibus simul cum agente, vela solo agente, non a sol agente ut patet, neque a partibus qui partes non agunt nis ut simul viailq, ac proinde semper currit idem argumentu.
33. Respondent aliqui, quod ma teria, & forma non possint uniri nisi aliquid de nouo producatur, hoc tam nonon est positiuum, sed priuatiuum, scilicet negatio indistantiae, seu indistantia ;eo namque ipso quod inter materiam s& formam ponitur indistantia, se ipsis
uniuntur. Sed contra nam in distantia ,
vel est terminus actionis, vel non, si est terminus, debet esse quid positiuum ,
142쪽
in primum lib. Arist. de physico auditu,&c. 1 I9
quia terminus actionis positivae debet esse positivus; maxime quia distantia est negatio, ergo in distantia,seu intima praesentia non est negatio, sed quid positiuu: tunc sic: vel hoc positiuum distinguitur a partibus intime prauentibus, vel non; si primum erit vitio: si secundum, actio erit,ine termino, sed de hoc magis lin seqv.
634. Probatur 3. omnis vera actio transiens debet habere aliquem terminum productum, sed generatio substantialis v. g. est vera actio transiens : ergo debet habere aliquem terminum; iste non potest esse alius nisi unio substantia. lis; ergo, &c. Confirmatur nam genera tioni v. g. correspondet eius corruptio, sed quando homo corrumpitur non desinit esse neque materia, neque forma, sed tantum unio ergo quando generatur debet produci unio. 43 s. occurrit Lermasib. I.q. t 6.n i negando antecedens,quia non est de ratione actionis aliquid producere,ut patet in actione sensuum externorum, quae selum vnit obiectum cum potentia. Et in visione beatorum ubi solum obiectsi unitur intellectui, & nullum verbum producitur. Deinde de ratione actionis tra-seuntis non est producere , non est quod producat terminum, sed solii quod producat aliquem effectum siue sit aliquid positiuum, siue aliquid unitum . Qua reis generatio non est productio, sed unitio
materiae cum forma; generatio tame quae terminatur ad formam materialem est etiam productio illius, & deinde unitio. Ad confirmationem respondet,quod cor ruptio saluatur tantum in separatione
de ratione actionis immanentis producere terminum, quia haec non est de predicamento actionis, sed qualitatis, quae est fieri, & terminus sui; tamen est de ratione actionis transeuntis,quae est de predicamento actionis, & est coniuncta cum
motu, ut producat terminum, cum non
sit factum esse, sed tantum fieri, fit transitus quidam; sed generatio est actio de
praedicamento actionis; ergo, &e. Dein de si de ratione actionis non est quod producat terminum, sed tantum essectu, Vt unitum, currunt argumenta iam facta, maxime quia producere effectum est producere terminum: & producere unitum, est producere terminum, si semel unitum
est aliquid productum, est effectus, quod si unitum nihil est distinctum a partibus,
sed partes se ipsis uniuntur, este unitum non erit effectus productus. Deinde si incorruptione nihil corrumpitur , sed fal-uatur in sola separatione formae a materia, sequitur quod male corruptio hominis sic vocetur, cum nihil corrum
37. Probatur 4. materia suam exerincet causalitatem erga formam qua prius exercebat, idem dic de forma, sed causalitas quae prius non conueniebat, &modo conuenit requirit aliquid de nouo per quod modo conueniat, quod in nostro casu non potest esse aliud nisi modus unionis; ergo, &c. Confirmatur,nam anima D. Petri modo non exercet suam causalitatem erga materiam eiusdem, in resurrectione cam exercebit, ergo aliquid tune habebit quod modo non habet, M. 38. Respondet Lerma loco citato
n. I a. quod causalitas materiar, & forma
non est aliquid illis superadditum, quia
materia non aliter exercet causalitatem erga formam nisi eam recipiendo & forma non aliter exercet suam causalitatem erga materiam nisi eam informando; quod autem haec causalitas non semper competat, cst quia non semper materia recipit sormam, nec forma semper insommat materiam. Ad confirmationem dicit quod anima D. Petri modo non exercet suam causalitatem, quia modo eam non informat. Sed contra; nam a quo habet materia quod modo exerceat causalitatem erga formam, quam prius non exercebat non a se, quia si a se ergo semper exercet; ergo ab aliquo superaddito a quo habet quod modo praestet, quod
prius non prinstabat. Nec valet recurre
re ad intimam praesentiam, quia potest
143쪽
aliquid esse intime praesens alicui, &non informare illud, ut si anima D. Petri assumat corpus,illique fiat intime praesens, quod absque informatione facere potest. Τum quia nihil transit de potentia ad actum, sine aliquo superaddito, si enim nihil superaddatur, manebit in potentia ut prius I ergo non potest anima D. Petri transire de potentia, seu de non informate m teriam ad eam informantem,nj si illi aliquid superaddatur. 439. Probatur I . nam partes lineae vivniantur indigent punctis, &superficies ut uniantur indigent lineis, quibus tan
quam nexu extrema uniantur; ergo etiam
ut materia ,& forma uniantur indigent aliquo nexu, seu modo unionis. Respo-det Lerma negando consequentiam,quia partes lineae,& superficies non comparatur per modum actus, & potentiae, quia cum sit eiusdem rationis non est maior ratio ut una sit actus aut potentia respectu alterius;& sic debent uniri aliquo me dio. At materia, & forma comparantur per modum actus, & potentiae, & sic Dipsis uniuntur. Sed contra nam si semel materia,& forma uniuntur se ipsis,multo magis deberent uniri se ipsis partes line et, di superficies, etiam si non comparentur per modum actus, & potentiae: nam partes lineae sunt eiusdem ordinis, & rationis, sicut partes aquae, non sic materia,&forma; quae autem sunt eiusdem rationis facilius uniuntur; unde videmus quod ad
hoc ut materia, & forma uniantur, debet agens materiam disponere, at ut partes lineae uniantur, nullae requiruntur dispositioncs. Soluuntur argumenta in con
6 o. Primum argum. nam materia
se ipsa est potentia in ordine ad formam substantialem, ergo se ipsa recipiet se mam substantialem , & torma se ips
actuabit materiam , ac proinde nullum dabitur medium nectens materiam cum forma. Resp. quod unio non datur ut materia sit potentia receptiua formae,nec ut forma informet materiam , sed ut nectantur, & ut unitae maneant quandiu nexus non dissoluitur, si enim nexus iste nodaretur,posset materia a forma separari,& forma a materia v.g. ab Angelo absq; eo quod ad illum neκum destruendum
dispositiones introducerentur. r. Secundum argumentum nam
si materia indigeret aliquo nexu noris exerceret immediate suam potentialitatem erga formam; sed hoc est falsum, ergo &c. Maior probatur, quia tam materia, quam forma prius exercerent suam potentialitatem erga illum nexum ; ergo&c. Resp. negando maiorem, cum enim unio si quidam modus, & id quo materia recipit formam, & forma informae materiam non ponit in numero cum illis, sed est veluti illaru causalitaS,&c. Vnde si quando D. Tho. excludit medium , intelligi debet de medio ut quod. a. Tertium argumentum quonianatura absque ullo nexu unitur cum pro pria subsistentia; ergo similiter materia absque ullo nexu unietur cum formaea . Nec valet dicere quod subsistentia non indigeat nexu seu modo, quia & ipsa est modus. Nam contra est,inquit Lerma , quia licet subsistentia sit modus essendi, non tamen est modus unionis,ac proind requiret modum unionis. Resp. concedendo totum, nam subsistentia cum non sit modus unionis indiget modo unionis: vel dicas non indigere modo unionis, quia licet non sit modus unionis, est in men absolute modus, qui non potest esse sine re cuius est modus. S. . An inter materiam, o formam detur
materiam, & formam detur duplex unio, una in materia ad formam, alia in forma ad materiam. Sic Scotus in a.dist. i. q. F. quem sequuntur communiter eius discipuli, quibus addo Hurtad. disp.s ect. I. Amicum hoc loco tract. II.
Secunda sententia est quod. Inter materiam , lar formam datur tantam Unica unio entitatiuλct daplex formaliter.
Sic tenent plures hoc loco, qui admittunt
144쪽
In primum lib. Arist. de physico auditu,&c.
tunt unionem superadditam , quibus addo Suarium difflar. I I. metapb ser φ. Ruuium L ph trau. a. q. 6. Auersam qu. 18. aliosq; Qui tamen diuisi sunt, nam SuareZ vult illam unionem esse spiritualem in homine,& subiectari in sola forma: in alijs compositis ab homine unio est corporea,& in forma subiectatur.Ruuius,& Auersa volunt quod dicta unio sit materialis, & subiectetur in sola materi . Nostri Complut. existimant, quod unioentitatiue subiectetur in sola materia, &sit materialis, at formaliter etiam aliquomodo subiectetur in forma. 4 s. Nostra sententia sequentibus
conclus explicatur. Prima concl. Inter materiam, ct smam datuν υnica Unioenritatiuὸ, ct duploe firmaliter , ratione duplicis munerὶs, υniendi materiam firma, ciruermam materiae. Sic tradunt N.COmpluti & dicunt esse sententiam commune I homistarum . Quod ista unio sit entitati vh una. Probatur, quia altera unio superflueret, nam eo ipsi quod materi unitur sormae, forma etiam unitur materiae, ergo una unio supernuit . Tum quia materia unitur formae vi potentia, & subiectu mi & forma unitur materiae ut scir-ma; ergo ratum una unio requiritur. Pr
batur consequentia, nam si daretur duplex unio, una in materia, & alia in se
ma, illa quae est in materia in illa subiectaretur: & illa quae est in forma subiectaretur in illa; ergo forma uniretur materiae ut subiectum,& non ut forma. Probatur conseq. nam taliter unitur quo est subiectum unionis, quo dicit unionem , , sed dicit unionem ut subiectum,& non ut forma; ergo.& . Tum quia unio est causalitas rei cuius est unio;ergo si unio formae est causalitas formae, & est in formave in subiecto, erit causalitas formae ut subiecti. 6. Confirmatur, nam in mysterio
Incarnationis unica tantum datur unio se tenens ex parte naturae, in eaque subiectatur , & terminatur ad Uerbum : ergo etiam in composito naturali v. g. in homine una tantum dabitur unio, quae subiectetur in materia , & terminetur ad
I r. Gabr. P0fica .sermam. Respondent aduersarsi negando consequentiam, quia Uerbum diuinu
non est capax unionis , bene tamen so ma, ut anima rationalis. Sed contra, nam licet Verbum diuinum no sit capax unionis, vere tamen unitur per unicam unio,
nem existentem in humanitate; ergo etia- si sorma sit capax union:S, poterit tamen uniri per unicam unionem, ac proindo alia erit superflua . :q 7. Quod autem ista viaio sit sor- maliter duplex , probatur, nam quoties datur duplex denominatio sormalis, debet dari duplex serma formaliter denominans , sed in nostro casu datur duplex
denominatio serinalis, nam materia de nominatur unita fornaae, & forma materiae; ergo dari debet duplex forma, aut quasi forma denominans. Quare quan do dantur duo similia , seu quando duodenominantur similia, debent dari duo resperuis, saltem formaliter, ut contingit
in relationibus non mutuis,de quo in logicas 4 8. Secunda conclusio. Vnio inteν materiam, σfrmam es materialis, o δε-biectatur insta materia, licet termineIur ad rmam, eamque per modum non subiecti,sed termini a jiciat, er Uniat materia , Sie tenent N. Complut. hoc Ioco . Sicut enim in mysterio Incarnationis unio subiectatur in natura; & terminatur ad Verbum, ita in homine v. g. vnio subiectabitur in materia , & terminabitur ad formam, &c. Quod unio non possit subiectari informa, constat ex dictis nu. - . Τum quia si unio subiectaretur v. g. In anima rationali deberet esse spiritualis , & indivisibilis,& sic non posset unire materiam, seu corpus diuisibile. Potest quidem res diuisibilis assicere rem indiuisibilem, ut patet de unione humanitatis ad Verbum,non tamen potest res indivisibilis assicere rem diuisibilem ut talem, assiciendo omnes partes illius. Dixi rem diuisibilem ut talem, assiciendo omnes partes illius, ut excludatur v. g. punctu quod est indivisibile,& non assicit omnes partes quantitatis , sed minorem, & minorem usque in infinitum, dcc. Q. 6 9. Oc-
145쪽
4 ς. occurrit Pontius quod illa unio subiectatur in anima; &est spiritualis,&diuisibilis, alias si non esset diuisibilis, de
non haberet multas partes, non posset unire diuersas partes corporis animae, ut caput, pedes ,&ci Verum non intelligo
quomodo unio possit esse spiritualis, α diuisibilis,cum diuis bilitas sit passio corporis. Deinde si aliquid potest esse spirituale, & diuisibile , nulla erit repugnatia dieere quod etiam anima rationalis,
in qua illa unio spiritualis, ct diuisibilis subiectatur, sit diuisibilis; imo oportebit
sic dicere ut subiectum conformetur sormae, quae in eo recipitur, & sic quando scinditur brachium, vel pes hominis, sicut tunc scinditur pars unionis animae qua anima est in illa parte, & qua unitur materiae illius partis, ita scindetur pars animae rationalis, quod est absurdum: S. , An totum disinguatis realiter a suis
Fo. Ertum est quod totum distin- a guttur realiter a quolibet ex suis partibus, ut homo distinguitur realiter ab anima , & a materia . Dubium non leue est an totum, seu compositum physi- eum distinguatur realiter a suis partibus physicis simul sumptis,& vnitis, ita ut preter materiam, sormam, & unionem ipsarudetur alia entitas positiua , quam vocant tertiam emitatem. Pro quo notandum I. esse quinque genera totius, scilicet uniuem
sale, & est illud quod habet plures partes
subiecti uas, ut genus, species,&c. Totum potentiale quod ut distinguitur a toto uniuersali est subiectum respectu suarum potentiarum , ut anima respectu intellectus, de voluntatis. Totum essentiale est id quod constat ex partibus essentialibus,&est duplex, physicum, quod constat ex materia,
de forma, ct metaphysicum quod constat
ex genere, S differentia. Totum integrale est, quod constat ex partibus integrantibus, quod etiam est duplex, similare,quod constat ex partibus similaribus , ut caro,
aqua , Sc. de dissimilare quod constat ex partibus dissimilaribus i illud vocatur etiahomogeneum,&hoc heterogeneu . Tandem datur accidentale, q uod constat ex partibus per accidens unitis, ut aceruus lapidum , tritici, &e. Non procedit dubium de toto uniuersali, quia certum est quod animal non distinguitur realiter ab homine, di equo,& homo non distinguitur realiter a Petro, de Paulo. Neque procedit dubium de toto potentiali,quia certum est quod subiectum distinguitur realiter a suis potenti j s. Neque de toto metaphysico, quia gradus metaphysici ut animal , non distinguitur realiter a suis inferioribus.Ne que de toto per accidens, quia cum hoc
non sit verum totum, non potest ex. eius partibus resultare tertia entitas. Sed dubium procedit de toto physico. II. Notandum a. quod totum phy-scum distinguitur ratione ratiocinata a suis partibus unitis, ut tradunt N. Cominplui. hoc loco, & ali; communiter. Ratio est, quia illa distinguuntur ratione ratiocinata inter quae intellectus habet fundamentum distinguendi unum ab alio , sed ita se habent totum, S partes simul unitae; ergo,&c. Minor probatur, nam ubi sunt diuersae rationes ibi intellectus habet dictum fundamentum, sed in nostro casu
sunt diuersae rationes formales , aut quasi formales, quoniam ratio totius est componi, & ratio partium est componere; ergo, &c. Et hoc probant argumenta contrariorum, quq postea reseremus . Hinc inseruntur duo, unum, quod propter hanc distinctionem aliqua affirmantur de toto , quae negantur de partibus , & e contra, ut constabit ex argumentorum solutionibus.
Aliud, quod rationes aliquae possunt praedicari de toto, non de partibus, & c contra , cum sint diuersat formaliter; secum dum rem tamen quicquid praedicatur dototo praedicatur etiam de partibus , & econtra. His positis. 4s a. Prima sententia est quod totum realiter distinguatur a partibus simul sumptis, & vnitis. Sic Scotus in I. dist. a.
Herueus quodlib. a. q. I . Caiet. 3. p. qu. 6.art. . Arrar. q. contra gent. cap. 83. ct hoc loco q. I. Iauel. Aquarius, Antonius, Αndreas
146쪽
In primum lib. Arist de physico auditu,&c. 123
Conimbric. hic. Pontius hin& alij. 13. Nostra sententia sequenti com
clusione explicatur. Totum uallo modo di
Neque enim aliquid est totum, quam partes. Et D. om. q. contra Gent cust. 8 I. rc pro bat illam tertiam entitatem, aut formam dicens . Illa tertia forma consiurgens no
sis subsonalis, sed accidentalis , a du eminret enim enti completo, & con stituto. Pro eadem sententia citant N. Complut. D. Attumnum , D. Athanasium , Alexand.
Themist. Philop. Simplic. Auer. Durand. Gregor. Palud. Astud illum, Sotum, Tole tum , Valessi quibus addo ex Pontio Sua4rium, Ruuium, Auersam, & alios. l sq. Probatur I. Si totum distingue retur realiter a suis partibus simul sumptissct viatis pollet ab illis separari , sed hoe est absurdum: ergo, &e. Minor constat, α admittunt aduersarii. Maior probatur, nas totu disturgiteretur a suis partibus simul sumptis, & vnitis esset quid reale absoluintum, non relatio, non modus, sed omno absolutum realiter ab alio distinctum po test ab eo separari, ut & ipse Scotus testatur teste Masio hoc loco; ergo, &c.
tes , ut unitae non iunt quid absolutumia, cum ut sic formaliter dicant in iam unionem, quae est quid respectivum. Sed contra, quia unio non est qn id respectivum
de pr.edicamento relationis , eli.im per
ipsos Seoti stas, sed est respectivum tran-
stendentale, aud extrinsecus adueniens',
quod licet non possis esse sine partit usvnitis, potest tamen osse sine toto resultante . Unde eκ ea re onsione :ad summum sequitur, quod partes unitae nor a possint esse sine unione, & vnio tine parti bul, &c. non tamen sequitur, quod totum resultas eκ partibus unitis, cum ab illis realiter distinguatur, non possit separari , & esse sine partibus unitis. Tum quia licet respectivum non possit esse sine abi Fr. Gabri P s. a. soluto, absolutum tamen potest esse sino respectivo.
quando absolutum dependet essentialiter ab alio absoluto non potest ab illo separari a bene tamen quando non dependet, in nostro autem catu totum dependet a partibus simul sumptis, S unitis. Sed coneranam saltem sequitur, quod partes simul sumptae , de unitae pol snt separari a toto, sunt enim ipso priores, & independciues , non enim ab illa dependent, neque ta quam a causa intrinseca, neque tanquam a causa extrinseca. Ad hoc occurrit idem Pontius quod licet partes unitae non dependeant a toto ut a priori, dependent ut 4 posteriori, eo modo quo agens ut agens dependet ab ectetu producto per ipsum, quemadmodum enim agens ut agens sor- maliter dicit actionem , quae nequit esse sne termino , ita materia , & forma unitae nequeunt esse sine toto. Sed haec responso non satisfacit, nam prius ut tale no
dependet a suo posteriori, & est inauditum quod agens,seu causa depectat a suo eiseictu; est enim causa id a quo aliud, se
licet effectus dependet; & licet causia causans non possit dari sine causam, & aetio non possit esse sine termino, hoc tamen a non est, quia causa dependeat a causato,& actio a termine , sed quia in illa reduplicatione inuoluitur terminus, ex quo tamen non sequitur, quod entitas actionis,& eausae non possint esse per diuinam potentiam sine effectu, ita in nostro casu ρο- terunt dari partes unitae , licet non ut foris maliter causant, sine toto, M.
tia illa entitas distincta a partibus simul sumptis, S unitis faceret compositionem eum ipsis, & sic ex illa,& partibus resultaret alia tertia entitas , Sc sic in infinitum . Respondent Pontius, & alii Seoti distipuli negando sequelam , cum enim illa tertia entitas sit compositum ex partibus , nodebet facere compositionem cum ipsis. Sed contra, nam illa tertia entitas realiter distinguitur a partibus simul sumptis , di unitis, per suos auctores, ergo vel f
147쪽
cit unum per se cum dictis partibus, vel
unum per accidcvs , quoties enim aliqua duo distinguuntur ad inuicem realiter utentitas, & entitas, ut causa, & effectus , &simul reperiuntur, debent facere aliquod unum per se , vel per accidens , quod non admittunt aduersarii, & tunc per compositionc in aliquam, & sic currit argumen
38. Probatur 3. Quae constant ijsdem partibus sunt realiter idem; sed totum constat ijsdem partibus quibus constant partes unitae, ergo sunt idem realiter. Tum quia totum non potest habere diuersam essentiam a partibus ; ergo non distinguitur realiter ab ipsis. Antecedens ostenditur, nam definitio ,&definitum non habent diuersas essentias,sed partes sunt physica definitio totius ; ergo,&c. Tu etia quia
quod est deessentia rei non potest distingui realiter ab ipsa ; sed partes sunt de essentia totius ἔ ergo non possunt distingui realiter ab ipso . 39. Probatur q. Si homo v. g. dicent tertiana illam entitatem distinctam a partibus simul sumptis, & vnitis , illam Verbum Diuinum assumpsisset cum aD sumpsit humanitatem , & illam dimisitset
in triduo mortis , tunc enim non erat tertia illa entitas, cum non essent partes
unitae, sed hoc est falsum , & contra illud Dam ascent. 2uo emes assumpsit nunquam dimisit.
maiorem, & negando minorem, quoniam Damascenus solum vult, quod non dimisit aliquam partem earum quas assumpsit,
eum quo stat quod dimiserit aliquid quod non cit pars . Vel potest dici, inquit, quod non dimiserit aliquid quod post dimissi
nem exstiterit, ut patet etiam de unione is quam in triduo dimisit. Sed conita nam si S.Ioan. Damascenus, di omnes Theologi cum illo reputant inconueniens quod Verbum assumpserit partem , & postes ,
dimiserit, a fortiori reputarent inconu niens, quod verbum assumpserit intum , seu compositum, aut tertiam entitatem, &eam postea dimiserit. Quod autem uni
nem inter materiam, de formam dimis rit , ideo est, quia ista non est entitas, sed
modus entitatis, at per aduersari , t
tum est entitas reuiter distincta a partibus simul sumptis,& vestis, non modus il
tas est seu stranea ; ergo non datur. Antecedens probatur, quia illa tertia entitate seclusa ipsae partes unitae habent veram, ct persectam rationem totius; ergo, &c.Tum quia tertia entitas resultans ex anima rationali , di materia unius non potest ess corporea , nec spiritualis; ergo, dic. Nec valet respondere ad argum. cum aduersa rijs, quod partes unitae non sunt totum, sed sunt partes intrinsecet totius δε eausa illius. Ad aliam probationem dicunt, quod ter tia illa entitas est partim corporea, Prouisset licet causatura materia, ct est Partim spiritualis, pmut eausatur ab anima rationali . Coeterum ista non satisfaciunt.Non primum, nam quomodo partes unitae sunt partes intrinsecae totius,cum totum sit tertia entitas a partibus unitis distincta Neque secundum, nam una, eademque entiatas non potest esse partim spiritualis ,&partim corporea, eum ista duo se inuicem excludat. Maxime quia si causaretur haec tertia entitas, causaretur a par .ibus simul unitis, ac proinde ut constituunt unam i tegram causam , unde eum effectus sequatur pariem debiliorem , deberet esse illa
entitas corporea. Soluuntur argument in contrarium. 46 a. Primum argum .desumunt eX V
rijs testimonijs Arist. primum habetur . metaph. cap. 1 q. ubi dicit. Sex non sani Myrria , fedsemels x. Vbi euidenter dat intelligi, quod totum , stilicetfex distinguitur realiter a partibus con ponetibus,alias sex esset his tria. Sc cundum habetur lis.7. metaph. cap. IT. ubi sic loquitur. Sstiariam-ba non esse b. er a. Id est syllaba non est elementa, sid toti m , cuius partes sunt et menta . Tertium habetur Iussi. cap. o. ubi se scribit. Toram esse aliquid prater partes. Quartum habetur a. de anima in principio, bi distinguit substantiam in materiam r.
148쪽
In primum lib. Arist. de physico auditu,&c. r 2 s
463. Resp. Aristotelem non esse con ira nos. Ad I. testimoniunt dico sensum Aristotelis esse quod sex non est bis triata, seu duo indiuidua, seu duo tria, sed semel sex, idest tertia alia species distincta, vi ex textu colligitur. Ad a. dico enaem Aristotelis esse quod syllaba ha no cst h. cra. diuisim, sed unita,& in recto posita. Ad dico benedicere Arist. quod totum est aliquid praeter partes, scilicet secundum se,de
diuisas , seu unitas. Eodem modo dico ad a. nam substantia diuiditur in materiam sermam , & compositum , quia compositum addit supra materiam, & formam
464. Secundum argum. Causa , Sensectus realiter distinguntur, nulla namque res potest esse sui ipsius causa ,sed partes sunt causa totius ι ergo totum, & paristes realiter distinguuntur. Resp. argu m. procedere de causis efficientibus, & extrinse-cis, non de intrinsecis, quae sunt de essentia totius, ac proinde non possunt ab eo distingui. Vel dicas, quod etiam partes intrinsecae quasi in fieri, & prout causant totum distinguantur, non prout considerantur in facto esse,& quasi inesse quieto. Vel etiam dicas quod partes distinguntura toto, ut singulae, non ut simul sumptae,& unita . 63. Tertium argum. non ponunt de una, eademque re affirmari duo contradii ctoria , sed de toto affirmamus quod est unum, & compositum et de partibus affirmamus quod non sunt unum , sed multa, quod non sunt compositae, sed componentes; ergo re ipse distinguuntur. Resp. quod adlinc vide aliqua re duo contradictoria , affirmemus, sufficit quod in ea sint diuersae rationes virtualiter, aut ratione ratiocinata distinctae, ut patet in Deo de tu stitia,& misericordia, in homine de animali, Shomine. Deinde dico quod totum id quod affirmamus de toto, affirmamus etiam de partibus unitis , ct simul sumptis, de i liis
enim affirmamus quod sunt unum , compositum, dcc. 66. Quartum argum. Si totum no
esset entitas distincta a partibus unitis, sequeretur quod generatio substantialis non haberet terminum productum; sed hoc est falsum; ergo, Sc. sequela pisatur, na terminus generationis substantialis debet esse aliquid quod oritur, & interit, sed neque materia, neque larma humana oritur , & interit iudicio Arist. 7. 8. 9 Io. metaph. ergo, &c. Resp. quod terminus qui gen rationis humane oritur, & interit, non partes illius. Compositum namque , stumateria, de Arma unitae quoad unionem oriuntur, S intereunt, non materiain is
149쪽
In lib. L. Physicorum, ubi agitur potissime
S T E secundus liber diuiditur in nouem capita . Iu I .capite agit Aristoteles de natura , &arte, seu de rebus naturalibus,& artificialibus, in eodem proposit naturae definitionem,& explicat quibus illa conueniat. In a.diis stinguit physicam,& mathematicas,& pure mathematisat a scientijs taedijs. In s. capite assignat q. genera causarum. . In q. capite agit de fortuna, & casu, variasqueis antiquorum opiniones recenset. In s.c piae proserto Aristoteles propriam sente . tiam de fortuna, &casu. In 6 cap. statuit disserentiam inter sortunam, & casum. I ii 7. capite assignat sufficienti si diuisionis causarum. In 8. ostendit naturam agere propter finem . In s. capi re explicat, quae sit radix necessitatis in rebus. Sed sit.
rae nomen usurpat Galenus comment. I. in
lib. de natura hominis. a. Significat id quod tribuit speciem, & certam naturam, siuei sit forma substantialis iuxta Philosophos, siue temperamentum iuxta multos mediis cos . 3. Significat principium motus,quod iuxta Simplicium neque est materia, neque forma, sed vis quaedam rei essentiae super addita. q. significat rei essentiam . s. Totum naturale . Seuerinus Boetius lib. deis duabas naturis in raristo , quatuor ponit naturae significationes . Primo significae quidquid quouis modo est, siue sit substatia, siue accidens. a. significat solas subiastantias tam corporeas,quam incorporeas. 3. significat principium motus in solis substant ijs corporeis. q. significat dissere tiam essentialem. Alii duas naturae significationes ponunt. Prima qua significatur virtus, & facultas arborum, herbarum, I pidum, aliarumque rerum, qua ratione dicimus , hic est natura huius herbs, huius lapidis . Secunda qua significatur facultas
corporum caelestium , planetarum, si N. umque astrorum ad haec inseriora regen-An natura recte definiatur . 'da, &c. Coeterum Arist. hoc Ioco usurpat naturam pro principio motus, & qui Ristoteles s. metaph. can. . varias iis eius in quo est, &c.
proponit naturae significationes. a. Diuidunt naturam Philosophi in - c G riuuzrsalem, & particularem. Particularis est illa quae inest cuilibet rei, quae est ita huius propria, ut non conueniat alteri , ut est natura humana, quae in solo homine reperitur, & in eo solo est principium suorum motuum, seu passionum. Quid autemst natura uniuersalis non est ita exploratu
apud Philosophos. Platonici namque ut
vide. Primo significat ortum, seu natiuitatem iuventium. a. mat riam re i ut habet certa n,& definitam essentiam . 3. Formam a qua res habet certam, & determinatam speciem . q. Ri i cssciat iam per definitionem declaratam . Simplicius hoc loco quinque proponit natur* significationcs. I. Significat materiam, in qua signi ficatione natu-Disiti red by Corale s
150쪽
In primum lib. Arist. de physico auditu,&c. I 2
videre est apud Marsilium Ficinum insignem Platonicum , commens in Putinam Aeneade I lib. 2. cap. II. putant naturam
uniuersalam esse vim quandam , aut mentε se se per totam hae mundi machinam diffundentem , quae omnibus tribuit esse , vitam, motumque. Hec vis repugnantiam elementorum,aliarumque rerum conciliat;
formas, figuras, & temperamenta imprimit; ex non viventibus uiuentia facit, Sc. quae omnia egregie cecinit Uirgilius 6.Aeneados ex Anchisee. 4' Seneca q. de benefic. cap. 7. Lactantius Firmianus tib. a. instis. Hum. cap. 8. Scali j volui quod natura uniuersalis nil aliud
sit quam Deus αM.qui etiam vocatur na tura naturans , quasi faciens alias naturas particulares, ab eo namque nature particulares tanquam a fonte legitimo proma nant,& sic vocantur naturae naturate.Deus namq; iuxta propria uniuscuiusque exemplaria cuncta producit,regit, gubernatque. iCceterum secundum Aristotelem natura
uniuersalis est quid diuersum a Deo I. na-que de caelo dicit, quod Deus, ct natura nihils ra Laciant; ubi Deum a natura plane distinguit. Sed concordari possunt si dicamus quod natura uniuersalis est duplex. Prima, & secunda. Prima est Deus, qui est prima causa omni u naturarum. Se eunda teste Scaligero contra Cardanun
exercitatione 288. n. r. est ordo, connexi
que causarum secundarum ad effectus in mundo producendos. Hoc loco Arist.nihil agit de natura uniuersali,sed tantum de particulast.
s. inturam ergo particularem sic definit Arist. hoe loco dicens. Est principirict causa motus, ct quietis eius in quo es prima, ct perse, ct non secundam scidens. Dicitu r principium , ct causa ad excludendam priuationem, quς licet sit principium motus, non tamen est causa,natura autem debet esse caula ; & licet satis fuisset dicere causa, tamen utrumque positum est mai ris explicationis gratia. Dicitur motus, ct quietis, seu ut alij dleunt mouendi, sequie- simia in passim , idest quo mouetur, &quiescit id in quo est natura . Solet autem dici motas ct quietis, eius namque quietis quae est in termino ad quem motus natu ratis; nam si lapis detineatur in aere, ut ibi quiescat, illa quies non est lapidi secundunaturam, quia non est terminus motus naturalia lapidisi sed quies in terra est illi naturalis, quae est terminus motus deorsum , qui conuenit lapidi secundum naturam . Dicitur eius in quo es, scilicet eius corpo ris in quo est ipsa natura , ita ut natura sit principium ut moueatur, & quiescat illud corpus in quo est ipsa natura, & sic per has particulas excluditur omnis causa efficiens extrinseca in quantum est principium motus in alio; unde excluduntur Deus, & intelligentiae a natura physica, quia no sunt principium motus in se ipsis, sed in aliis corporibus. Dicitur primo hec particula iungitur illis, principium , ct causea, qui non quodlibet principium est natura , sed quod est primum . Quare excluduntur multa accidentia, quq in corporibus naturalibus sunt quide principia alicuius motus, sed non prima, ut leuitas in igne, de grauitas in terra,quae sunt principia motus localis, sed quia sunt veluti instrumenta formae substantialis, ideo non sunt prima, natura autem debet esse primum principium, & prima eausa motus in eo in quo est. Dicitur demum perse ,σnon secandilaccidens, quae particulet idem significant,
ponuntur autem ad maiorem claritatem.
Excluduntur autem per illas aliquet artes,quq sunt principia motus in eo in quo sunt sed non per se. v.g. ars medendi potest esse principium sanitatis etiam in ipso medico in quo est, sed per accidens, accidit enim
eum qui sanatur esse medicum, ac proinde hqc propositio, medicussanatur,est per acincidens, sanatur enim in quantum fger,no in quantum medicus, & potuisset sanari etiamsi non esset medicus. Per hane ergo definitionem corpora naturalia distinguum tur ab artificiatis, quod fuit intentum. Arist. nam artificiata, ut talia non habent principium motus, & quietis, possunt tamen habere in quantum sunt corpora naturalia .
6. Sed obiicies I. nam natura est se stantia, ergo non potest definiri per ordinem ad accidens, scilicet ad motum, &quie