장음표시 사용
61쪽
hac de re conscripserit. margini ad notare s3ρὶ, cujus argumenta si Spanhemius ceterique accurate legi sient , profecto minime in diversam abiissent sententiam . Erit igitur disserentia inter Quiritium , & Romanorum jus Τ haud equidem: privata , & publica jura eadem erant : at cur Plinius Harpocrati civitatem Romanam impetrat , & libertis Maximillae jus miritium λ Udipo opus non est: libertos Maximillae ingenuis aequare cupiebat ' Harpocratem Romanis libertis , ut jam dictum . Si igitur Romanorum Coloni, ut Sigonius,& Spanhemius ostendere sunt conati , uiritum jure donati sunt, apparet evidenter summo jure dona. tos esse , ideoque munium capessendorum jure , suffragiorum serendorum , jure census, & jure militiae . Sed ne hoc tantum utar tortuoso genere disputandi, de Romana Civitate Colonorum pauca diis ligenter disquirenda aggredior. Nemo Romanorum invitus civitatem amitteare poterate hoc saepius Tullius testatur o), nee . adeo dubium est : cum autem nemo Romana simul, & altera Civitate fungi poterat s i) , hine
est , ut capitalium rerum condemnatis civitatem adimerent, in aliam civitatem , ut recepti essent faciebant f et) ,ἴin qua mutandi soli causa venerant : hocque ut esset, interdicebant condemnatis tectum , aquam , & ignem , ut ea interdictione solum mutare cogerentur . Populus Romanus, L. Sulla Dictatore deferente, comitiis centuriatis Municipiis civitatem ademit , ademit iisdem agros , de agris ratum est : fuit enim populi potestas : de civitate ne tamdiu quidem valuit , quamdiu illa Sullani temporis arma valuerunt. Tullii haec sunt
62쪽
verba a) , qui subdit. An vero Volaterranis,
is cum etiam tum esset in armis L. Sylla victor, se republica recuperata , comitiis centuriatis civita- ,, tem eripere non potuit P hodieque Volaterrani ,, non modo cives, sed optimi cives fruuntur no-
,, biscum simul hac ciuitate , , . Cum igitur procul dubio constet, Romanos Cives, Romanam semel acquisitam civitatem nullo pacto amittere potui Lse , hinc vides, eos , qui in Coloniam deducti fuere,
eam nec etiam deperdidisse . Certe quaeri hoc sole. re me non praeterit, an quemadmodum si Civitas
adimi non possit, in Golonias Latinas saepe Romani prosecti sint λ Aut sua voluntate, ut Tullius testatur ): si qui cives Romani in Coloniasse Latinas proficiscebantur, fieri non poterant Lais is lini, qui non erant auctores facti, nomenque is dederant: se aut legis multa profecti sunt, quam si sufferre voluissent, tum manere in Civitate potuissent & tum demum Civitatem amittebant, si in eam recepti essent, in quam vertendi, hoc est mutandi soli caussa venerant. Et quem pate patratus dedidit, aut suus pater, populusque vendidit . quo is jure amittebat Civitatem λ-Ut religione Civitas solveretur, eivis Romanus trad batur , qui cum erat acceptus, erat eorum , quihus erat deditus: si non accipiebant, ut Mancinum Numantini, retinebat integram caussam , &jus civitatis. Si pater vendebat eum, quem in suam potestatem susceperat, ex potestate dimittetebat. Iam Populus , cum eum vendidit, qui miles factus non erat, non ademerat ei libertatem , sed judicaverat non esse eum liberum, qui ut liber esset, adire periculum noluit. cum a . F tem
63쪽
tem incensum vendidit, hoc judicabat: cum ii, qui in servitute justa fuerant, censu liberarentur eis, qui cum liber esset censeri noluit , ipse sibi libertatem abjudicavit. At quarto , in quaque Coloniae deductione
Romani cives nomen dabant λ neque Spanhemius neque Sigonius adfirmarunt , neque eruditorum quisquam hanc tenuit sententiam. Ii quidem tantum nomen dabant, qui infimae, & perditae conditionis erant . Non equidem juvabit hic repetere , quaenam fuerint deducendarum Coloniarum caussae, eas enim antea enumeravimus , at si ex eis exceptes causam plebis exhauriendae: tum enim Populi faex ab Urbe deducebatur,quae cum major esset
numero deducendorum colonorum , ex ea tantum
deducendi deligebantur , qui nomen dabant, scilicet, qui Civitatis juri renunciabant: iique perditissimi,& nequissimi erant hominum s s). Reliquae aliae deductiones, cum potissimum militum honestissimorum civium praemia inspiciebant, non equidem nominis datione indigebant. Et quae praesertim ut ueterani praemiis asseerentur , deducebantur , absque ulla nominis datione quidem deductae fuerunt :praemia enim debebantur non ei , qui nomen professus erat, sed militi veterano , qui tot bellis pugnaverat , quorum quidem statutus erat numerus:& Coloniae deducebantur , ut Lucius, Titius, Cajus, & Sempronius milites veterani praemici
asscerentur , non vero ut praemium obtinerent,
qui nomen professi fuerant. Quis porro sibi pera suadeat militem Romanum ob bina agri jugera, quae colenda accipiebat, Romanam Civitatem ab eo adimi aequo animo, sivisse, quam nemo bo
64쪽
nus, nisi eum anima simul amittebat Roma nam Civitatem, qua, magni muneris loco Mururhina Syracusanus , quod de Romana Republica magnopere meruisset cum equitatu enim , Ρunico periculosissimo bello, ad Romanos transierat in rogatione Populi, & Senatus auctoritate donatus fuerat : miles veteranus ob bina agri jugera amittebat credat Judaeus apella . At quae inania capto l Qui nomen professus erat, Latinus efficiebatur , uti Tullius est testis s46)r cum
vero Latinum factum Colonum Romanum non viis
deo , pro certo quidem mihi est nomen non dedi sse. At equidem miror Spanhemii, ceterorumque peristinaciam , qui cum scriptum a Livio vidi sient Ais Coloniae Civium Romanorum eo anno deis,, ductae sunt Puteolos , Vulturnum , Liternum , treis ,, eenti homines in singulas . Item Salernum , B is xentumque Coloniae Civium Romanorum dedu- ctae sunt se & antea se s48ὶ Puteolos, Salernum- que, & Buxentum adscripti coloni, qui no- , , mina dederant, eum ob id se pro Civibus Ro- manis ferrent, Senatus judicavit non esse Ci-
, Ves RomanOS: ,, ait Spanhemius, Salernum, Buxentum , Puteolos Romanorum civium Coloniae deductae sunt, & Senatus cives Romanos non putavit : isitur coloni Romanum jua amittebant. At dii immortales, quam laede hic vir summus hallucinatus i Senatus non esse cives judicat , quod nomen dederant; qui nomen dabant Latiis ni est ciebantur ; igitur Puteolos , Buxentum ,
& Salernum Latinae , non vero Romanae deis
ductae sunt Coloniae r subdit tamen Spanhemius , obstare nobis Livium , qui Cives Romanos ,
65쪽
non Latinos deductos scribit. hoc autem dicere nil
valet, nam omnes Latinae Coloniae ex Romanis civibus deductae sunt, qui cum nominis datione Romanam Civitatem amittebant, Latino jure donabantur. Atrisum omnino mihi Spanhemius movet, cum ad
haec Tullii verba s q) ,, Hi sunt homines ex iis
is coloniis, quas Sylla constituit: quas ego uniis versas civium esse optimorum, & sortissimorum sentio: sed tamen hi sunt Coloni, qui se insperatis , repentinisque pecuniis sumptuosius, , intolentiusque jactarunt , , dicat ,, : in quibus D nempe verbis Romani quidem cives dicuntur extitisse, qui in eas deductas a Sylla coloniasse sunt prosecti; sed ita ut deinde non cives se adeo , quam Coloni sunt habiti A. sallitur equidem vir summus . Tullius, ut ostenderet cum Caistilina sociatos omnes fuisse, qui vel integrum absumpsissent patrimonium, vel qui sortunarum expertes erant, postquam singulorum conditionem recensuit, hos, qui strenui habebantur cives, Colonos esse praedicat, quod scilicet, etsi sortissimi
cives essent, fortunis tamen omnino erant experistes e nam in Colonias profecti erant, ad bina agri jugera accipienda, quia Romae nullo pacto vitam agere poterant, & ideo ait Tullius ' o sed tari men hi sunt Coloni, qui se insperatis, repen- tinisque pecuniis sumptuosius insolentiusque ja- ctarunt ,, . quod nempe ideo Catilina rei suae addictos secerat, quod eos repentinis pecuniis donaverat. Nec minus risum Sigonius praebet, qui cum vidisset Ciceronem dicentem lege Apulejalatum fuisse, ut C. Marius in singulas Colonias ternos cives Romanos facere potuisse : putat ex eo
66쪽
Colonias nunquam Civitatem Romanam habuisse, at vel Quiritium jus, vel Latinum. Miror equiridem talem virum haec scripsisse : sciebat quidem ipse, L. Saturninum Apulejum legem tulisse s so
de agro Galliae Cimbris erepto a C. Mario, quo in agro Coloniae decretae fuerant Latini juris ridque evidenter apparet ex eo , quod cum Apuleja lex vim non obtinuisset, Cn. Pompejus Strabo postea omnes Transpadanas, quas deduxit Colonias , Latinas omnes statuit s I). Hinc Apuleis jus optabat, ut Marius in quaque Latina Colonia deducenda, semel ternos Romanos Cives facere posset. At ego sciens Spanhemio hastam praebeam, quam, si vidisset, hercle ea usus esset. Si igitur quaequae Romanorum Civium Coloniae integro Romanorum jure donatae sunt, ut nos scripsimus, cur bellum Sociale a Coloniis potissimum excitatum est λ & quidem illud primum excitarunt Venusini , quibus, si' cum Coloni essent , Rciis mana potiebantur Civitate , quid bello opus
erat , ut eam adipiscerentur λ Recte equidem eat hic volo , ut reminiscaris , quae aritea sum
pollicitus . Duae erant unaquaque in Urbe , inquam Colonia deducta erat , Civitates , prior nempe Veterum Civium , altera Romanorum; haec quidem integram Romanam habebat Civitatem , at illa, quae longe major Colonia erat, ut in seis eundo hujus operis libro ostendam, nedum Civitatis Romanae jus adepta erat , sed mihi etiam dubium est, an Sacrorum, tam liberum haribuisset tunc temporis exercitium: hinc est So
ciale bellum, ab iis, qui Socii Italici nominis
67쪽
appellabantur, excitatum ς haec tamen elariora sentlibro secundo . Quae cum ita sint, manifestum est Sigonium non recte de Coloniis cogitasse , & jus Quiri. tium a Romano jure divertum , quod Romani eis quidem non statuerunt , ipsum primum invenisse: ni sorte ex Alexandro sue a) nostro ipse didicit,& miror tot summos viros , quos Inter pudetrecensere Hei neccium , inconsulto Sigonium quidem sequutos esse, Nova tamen hac de re sententia prodiit ex Cl.
Campanae Urbis viro in diatriba de Neapolitana Colonia sue 3), Neapolim scilicet Coloniam factam,
non Vero an eam deductam, cum deducere sit Cives Romanos ad agros colendos mittere, Coloniam Vero facere, sit, veteribus incolis manentibus, Cooloniae jus tribuere . At quaeso Coloniarum jus , vel Romanum , vel Latinum fuit , igitur Neapolim Romana, vel Latina Civitate donatam dioci oportuisse , ut Veli ejus de Aricinis ait s3 ),rui cum Romano donati sunt jure , in civitatemicuntur xeeepti : & Sabini, qui Romano praedito sunt jure, in C itatem sine suffragio recepti di .cuntur , Et certu quidemesmihi est Colonias omnes, vel Latino , vel Romano jure donatas: nec adeo usque mihi innotuit Colonicum jus a Romano, Latinoque diversum. Immo lex Colonica apud Agraria rei scriptores sss) ad agros tantum pertinet, quod etiam argumenis est, eas tantum urbes Colonias dictas, in quas, cum , Romano. rum deductae sint familiae, iis ager divisus, atque adsignatus est. Nec est quod vix summus ad distris Alconium conlagiat, cujus verba scite nimis m tilavi
68쪽
tilata prosert: at en integra se . Neque illud diis ci potest sic eam s Placentiam scilicet Coo loniam esse deductam , quemadmodum postis plures aetates Cn. Pompejus Strabo, pater Cn. si Pompeii Magni, Traspadanas Colonias deduxea ,, rat. Pompejus enim non novis Coloniis eas is constituit, i ed veteribus incolis manentibus jusis dedit Latii, ut possent habere jus, ut ceterae ,, Latinae Coloniae, idest ut petendi Magistratus
se gratia, Civitatem Romanam adipiscerentur , , . Ait vero vir sumus se Cum autem Coloniam Ro- manam evasisse dico , noli de ulla sive vete- ranorum , sive civium Romanorum in eam is deductione rite facta cogitare. Nihil tale ce- is teris coloniis evenisse puto ' nec enim in hanc
se Urbem proprie deducta Colonia qua de cau-- sa, de Neapoli Colonia facta loquens , sedulo,, deducendi verbo semper abstinui in . sed ipsam et
potius cum suis veteribus incolis jura colo- niae adquisivisse dicenda erat ,, . Oluerat igitur & ipse deductionem civium esse Romano
rum : at 4ἐυδ'-Asconius Transpadanas Colonias , in quas Romani cives non sunt deducti, etiam
deductas ait, igitur nimis imperitus erat, qui cum haec scripsit, Asconii nomine edidit. Ineptiae igi- Iur erunt, quae Lasena , ceterique de Colonia facta , non vero deducta , & de Coloniae honorificentia Neapoli donata scripserunt . Vide quae so) ima cera sunt apposita. Postremum superest argumentum , ut de Latinis civibus meam sententiam proferam , atque huic
capiti finem imponam. Sigonius Quiritibus suis integrum Latii jus adsignavit, & in jure Latii
69쪽
statuendo, temporum ratione posthabita, non admodum exploratas res scripsit. De Quiritium jure ait: ss7) se Ius autem Quiritium caussam pri-
,, Vatam complexum est, libertatis, gentilitatis, o sacrorum , connubiorum , patriae potestatis , se legitimi dominii, testamentorum , & tutelao rum is . Statuit praeterea Quirites nec suffragii, nec honorum, nec militiae jus habuisse , ruae omnia adamussim Latinis conveniunt . Et me V. C. anno CDXU, cum Latium omni munere, ac omni jure se Romanis aequare cupiebat , quid, nisi munerum participationem sinqua etiam suffragii serendi jus complectebatur petiit λ ceteris enim juribus jam potiebatur. Audi mus Annium Latinis loquentem s 8) ,, . Sin a
, , tem tandem libertatis desiderium remordet antisse mos; si foedus est, si societas sequatio jurisse est, si CONSANGUINEOS nos Romanorum. ,, esse; quod olim pudebat, nunc gloriari licet ;- si SOCIALIS illis exercitus is est, quo adju cto duplicent vires suas, quem secernere abs sese Cossi bellis propriis ponendis, sumendisque no-
lint: cur non omnia aequantur λ cur non alter
,, ab Latinis Coc datur λ ubi pars virium, ibi
se & imperii pars est . &. c. Patet igitur conis nubiorum jus Latinis cum Romanis fuisse, &militiae , suffragiorum, & honorum jure tantum caruisse . Quodque ex oratione Annii ad Senatum legati confirmamus sp) A. Nos quanquam a se mis possumus asserere Latium in libertatem , ,, consanguinitati tamen hoc dabimus, ut condiis,, tiones pacis feramus aequas utrisque; quando,, Vires quoque τquari diis immortalibus placuit.
70쪽
,, Consulem alterum Roma; alterum ex Latiori creari oportet. Senatus partem aequam ex u. traque gente esse : unum populum , unam rem-
publicam fieri : & ut imperio eadem sedes sit, ,, Idemque omnibus nomen. &c. o Liquido igitur apparet eodem jure Latinos donatos suiste, ac quos fingit Sigonius Quirites. At de jure suffragii, ea quae Sigonius profert cruda nimis mihi videntur : jus enim suffragii nusquam Latinis pertinuit , sed Romanis tantum enec est quod Dionysium antestetur, aliter enim se res habet, ac ipse putat. Verum ante quam ad Dionysii sententiam animum convertam , Siθonium Sigonii auctoritate convincam : ait ipse, 6οὶ , , Hoc unum satis valeat, ut qui Latinita- te donati essent, iidem si meliore in caussa se ponendi essent, jure Quiritum augerentur. , ,Αt quibus Quiritium jus donatum , nusquam suffragii jus tributum , in quo , ut Sigonius ipse ait 6 I) magnum momentum , non Romanae solum , sed omni etiam Civitati positum fuit: igitur Latinorum melior conditio fuit, ac eorum : qui Quiritium jure sunt donati: ac inde non in meliore
caussa positi essent Latini, si Quiritum jure donati fuerint.
Latini nunquam jure proprio, suffragii serenis di jus habuere, quod nec Romani Magistratus arbitrio commissum : & Sigonius unicum , quem adducit Dionysii locum , non satis diligenter perpensus est: tum demum enim Dionysius Latinos suffragii serendi jus habuisse testatur, cum eos jam antea Sp. Cassii II. Cons tuea) jam Romana Civitate donatos dixit: ex quo manifestum