Dissertatio de puogenia, sive mediis quibus natura utitur in creando pure. Publice defensa, cum summos in medicina honores in Academia Groningo-Omlandica consequeretur

21쪽

lentior ac minus perfecta, praesertim si pus ins per a bl finditie recedat , erit solutio Similia ac modo de pure blandissimo exhibui experimenta , etiam cUm alitis cepi speciebus, observavique pus krdidum, foetens, inprimiS putridum , cum efferVescentia aliquando si tui, solutionisque colorem magis in rubedinem Vergere.

Doctiss. DARwYN a) et hujus acidi aes ionem in Pus tentavit in Dissertatione, qua praemium alli. Societ. Edinensi Medica de criterio puris ac muci consituendo propositum reportavit. DiXit Vir laudatus EXp. I. Rcidum Vitrioli Puri assu- sum moX fundum petere, supernatante piare; sed

addita aqua mixtum obtineri turbidum uniforme, album . ,- Vera Utique haec sunt, quamquam cuncta in solutione Puris per Rcidum hoc notanda phaenomena non recenseant. - Albedo ac turba per aquam elicitatae , tribui debent puri soluto ac rursus eXcusib.

f. 6. Actio Acidi Mirosi in pus. Λddito puri blandissimo Nitri acido fumante, magna MOX

orta fuit effervescentia cum insequente plena solutione. - Durante efferVescentia color oritur Viridis, qui tamen peracia solutione continuo disparet, dum totus liquor semipellucidus colorem acquirit favum, citrilitum. --- Addita aqua turbatur liquor , et materies soluta colore albo elicutitur, quae debite abluta cunctas rursus puris monstrat dotes, si colorem, qui in cineritium abit, eXcipias. -- Omne autem pus solutum per aquam ad-

22쪽

ditam fuisse praecipitatum ex affusis alcatinis compertum habui. - Parum refert utrum pus blandum an quodammodo foetens ad haec eXperimenta ahibeas. Doctiss. DARwYN Exp. XXI. Diss. laud. de viridi tantum post mixtionem puris cum acido Nitri fumante colore 'loquitur. - Oritur durante solutione, ut didium , color viridis, 1ed qui tamen constanter ante peractam solutionem plane disparet. Ut adeo eXperimenti decursum haud eXpectasse Videatur.

Loco acidi hujus phlogisticati fumantis si adhibeatur Sp. nitri vulgaris, nulla oritur efferVescentia, sed per noctem dum miXta relinquuntur, color oritur flavus, citrinus, magna puris quantitate in fundo re si tua. Filirato autem liquore supernatante, illique pellucido sisticali instilles fixum, haud exigua puris seluti pars forma nebulae sensim fundum petentis eXcutitur, coloris eX albo cineret.

f. 7. Actio Acidi salis marini in pus. Spiritus salis marini fumans phlogisticatus, puri blandissimo affusus, paucas mox aeris bullulaS eXtricat, nil tamen initio solvere Videtur. --POSt biduum autem cum acido unitum fuit, forma liquoris homogenei, cineritii. Hoc fit rato pars puris in cono remansit; qui autem transit, vel

non adhibito sitro decantatur, aliquam eamque notabilem puris in se partem continet, quae affusa aqua forma sedimenti eXcutitur. Rcidum etiam salis debilius non fumans fuit adhibitum. - Ρus fundum vasis petiit, et acidum nihil fovit. - Admoto calore liquor supernatanSaliquam in se recipit puris copiam, quae addito alcati rursus excutiIur.

23쪽

f. 8. Actio Alcata fixi vegetab. in pus. Oleum Tartari per deliquium puri additum, hoc neque si ivit neque coagulat. - Pus insuper blandum cum 2 lcati hoc sicco, ad partes aequales mi tum et probe trituratum, corpus constituit albicans aut cinereum. Addita aqua pus fundum' m0X petit, dum liquor supernatans col. eX albo

cinerei nihil solutum retinet. Hoc enim per sil-trum trajecto, nullum ne vel minimum inde ab Aricidis admiXtis obtinui sedimentum.

f. 9. Actio incali Di mineralis. Pus blandissimum cum aequali portione alcati hujus sicci,

purissiimi trituratum , mixtum offert subcinereum, tenax. Affusa aqua liquor colore lacteo superna- tat, dum maXima PuriS pars fundum petit. - E

dem colore per silirum transit, dum quiete parsalia puris adhuc secedit. - Reliqua cum sale unita se manens, inde ope acidi Nitrosi debilioris, forma viscida, subcinereo colore, speciem ovi albuminis

quodammodo coagulati refereΠS, eXcutitur. f. 1 o. Actio Alcata volatilis. Pus rursus blandissimum cum aequali portione hujus salis itidem purissimi, siccissimi, trituratum, adeo ViScidum et tenax redditur, ut in fila et membranas duci possit. -- Λddito tantum aquae quantum eSt militorum volumen, liquor Oritur homogeneus aequabilis, semipellucidus, albicans. - Aquae quantitate auctae 'mox mixtorum facta esst separatio, dum pus forma naturali ad vasis fundum colligebatur; liquor autem supernatans per silirum transit colore leviter iaAeo, cui instillatum acidum Nitri debilius , in puris aliquam partem revera solutam ad superficiem liquoris eacussit, sorma spumosa,

24쪽

g. ΙΙ. Actio Salis Aloatini volatilis causisti in pus. Menstruum hoc magnam puris partem penitus solvit, quamquam non omnem, aliqua infundo specie mucilaginis remanente, dum tota liquoris massa adeo tenaX redditur, ut in fila quodammodo possit duci. Affusa 1blutioni aqua pura omne pus solutum mox eXcutitur, colore albido, forma muci aut albuminis ovi. - Eadem plane forma sive ad superficiem sive ad vasis fundum colligitur soluta materies, si acida Uitri0li, Nitri, aut Salis instilles. I. 12. Actio Lixivit Aloatini caustici faei in

pus. Affuso ad pus blandissimum hoc lixivio, pari.

ana. Ortus fuit humor pDSt miAtionem homi Ogeneus, albicans, ac ita viscidus, ut in sila se ducere pateretur, nullo remanente sedimento.

Addita ad hanc solutionem aqua pura praeceps dabatur materies viscida, ha quidem ut nullum pus in liquore superesset. Affiiso autem acido Vitriolico color oritur subfuscus, lenteque eXcutitur solutum puS sorma pulveris albi.

Asfuso acido Nitri debiliori, pus ilico in conspectum prodit colore flavo, forma lacertarum per

liquorem natatilium.

Affuso Sp. salis acido debiliori excussum fuit Pus

solutum, forma materie viscidae superficiem liquoris petentis. f. 13. Actio Salium mediorum in pus. Solutiones salitam neutrorum basi utraque salina nullam in pus vim habent: id tantum ObserVatur,

quod in hisce solutionibus paulo citius quam in aqua pura fundum petat.

25쪽

Salia media basi terrea, ut Aluminis selutio.

paulo magis Pus Condensare Videntur. - Citius h0ofundum 'petit, et dissicilius cum salina quam pura miscetur aqua. Filtro inmissi cum pure tali solutione, haec transit, seu Pus Omne in cono re

manet.

Salia vero media basii metalliest, ut Vitri tum Martis, Zinci, Cupri, magjS adhuc PUS condensant, non solvunt, nec colorem mutant, nili corruptum fuerit.

j. Ig. Alcoholis in pus. 'Alcohol vini partem pluris aquosam attrahenS , huic majorem dentitatem conciliat. ViX tamen quidquam de eo . solvit, nec illud coagulat. f. 13. Actio olei in pus. Pus cum oleis vegetabilium pressis trituratum, balsami speciem refert. 241filsa aqua calida sufficit, ut haec duo mixta riirsus plane separentUr. I. 16. 'Actio gelatinae animalis. Pus cum gelatina animali debite miXtum persediam cum illa unionem init, nec aqua hisce affusa sussicit ut pus praecipitetur, sed unita ambo manent. f. 17. Corruptio puris. Pus blandum, licet neque acidae sit neque alcatinae indolis, balneo tepido aut et calori Athmosphaerae moderatoeXpossitum, brevi indolem mutat; odorem spirat leniter pungentem; saporemque illi, quem in lacte ad corruptionem Vergente ObserUamuS analogum color violarum caerule Is in rubrum vertitur; cuprum viridi colore roditur; uno Verbo, ingreditur pus acidam fermentationis periodum. B Cono

26쪽

Continuata digestione acor recedit, et odor casei corrupti sequitur. Vera inducitur putredo , et Alcati Volatile eXplicatur, pure Cum acidis nunc es rvescente , partium denique mutua adhuelio minuitur, h. e. lique Scit. Patet ex hisce quam divella esse possit puris ex abscessu edueti indoles, pro divertii qua in illo stagnaverit mora. Cito e duosum , infusum violarum aut heliotropii stuccum prorsus noluingit; post moram illum rubedine inficit, quae a Vinne, sit illa longior fuerit, excipitur. Differentiae hae avario corruptionis spontaneae gradu OriuntUr. S. Ι 8. Puris anab is per ignem. EXamen hoc aeque minus ac pleraque praecedentia experimenta apud audiores, qUi hanc materiam tractarunt obvium, sequenti modo fuit institutum. - Puris blandissimi, non admodum tenuis, coloris sub- favescentis, in frigore in odori, ita ii pidi Unc. 8 retortae novae in arenae balneo commisi; et igne usus initio leni, sensim a tufio, nec tamen a I 2 gradibus majori, primo die phlegma collegi limpidissimum initio in odorum, UOX autem Odore puris blandi recenter de corpore stillanitis distinguendum,pUnd. 7 Unc. a d r. 9 gr. seu totiUS ma Sine. Phlegma insigni adeo copia prodiens, neque sapore, neque Cliemico apparatu ullum salis si ve acidi sive alcati indicium prodidit. -- Colorem infusii ex floribus Violarum caerulei non miliaVit, et leni igne non aliter ac aqua dei filiata vulgaris in vapores totum abiit. A agna haec phlegmatis blandissimi copia, ut de corpore minime corrUprotestatur, ita omnem in praesenti casu attentionem

27쪽

observante mecum Celeberrimo ri scur in . quem Praeceptorem Fautorem, ac Amicum nactum mille impense mihi gratulor, testemque hujus et plurium eli perimentorum habere licuit) sed in1pjssam materiem susceScentem eUaporatione ac ebullitione transeat, ut j. 3. diXimUS. Post primum hoc phlegma blandum Vapores sensim adscendere coeperunt, halitu quodammodo empyreumatico . NOVum propLerea moX eXcipulum applicui, quod phlegma sequens coloris tu, laetet, saporis ac odoris ingrati pond. 3 dr. recepit. Phlegma hoc, ut caeruleum violarum infusini viridi colore tinXit, ita Mercurii sibi. corros. χ-lutioni instillatum album formavit praecipitatum; indicio, quod et sipor indicabat, inesse jam nl-cali et quidem volatile. - Efferbuit etiam cum Acido Vitrioli. Cum hoc phlegmate copio su1 quoque aer fuit eXtricatus. Dein aucto parum igne ad retortae collum pauxillum salis volatilis sicci sese applicuit, mox rursus vaporibus ibivendum, abducendum, neque postea in toto experimenti decursu illud iterum

comparuit. - Collectum fuit in novo Ity susEXcipulo phlegma magis adhuc Odorum, ac oleo favescente ad fundum subsidente Oneratum, Pond. 2 1Cr. Is gr. -- Oleum hoc erat em-Pyreumaticum, non acidum, bene fluidum, nec in frigore, modico saltem, concreScenS; dum phlegma isasignem Alcati volatilis copiam contineret deprehendebatur. Adscendere jam quoque chepit oleum profundius coloratum, foetidissimum, empyreumaticum cum oleo tenuiori flavescente, quocum tamen illico se non miscebat; dum ad excipuli latera vapor sa-B a lis

28쪽

lis Alcatini volatilis, in crystallulos colens, applicabat hir Augio sensim igne usquedum retortae fundus in balneo canderet, obtinus inus olei et salis sicci masta n pond. 2 dr. I scr. 15 gr. additis olei guttis, quae eX fractae collo retortae colligebantur. Hujus massae quarta fere pars eX sale erat volatili alcatino. Oleu haec empyreumatica, quantum Observare potui, cum oleo simili ex sanguine edtidio plane conveniebant. Sedulo inquisivi, anne sub

operatione quidquam Acidi pinguedinis fuerit extri

tis . praecipue illustris RRI Lli, qui magna saga citate ad latentem hujus acidi singularis indolem primus penetravit qUOd facile sit ad unionem

cum alculi volatili, tumque sal ammoniactim eis-ciat animale. - - Jam vero volatile alcati abundat in nostro proce Ju; unde acidum , si quod adsit, forma aderit salis medii. Hinc sublunatione, praegresta debita encheire si, fores salieni aliqui debuissent exstirgere albissimi, a puro Alcali sublimato non sapore insitum, sed et forma maxime diversi, facileque dii tinguendi.

Gumma interim cura ad Omnia licet attendenS, nihil horum detegere, sed solum sal alcati eae cutere

licuit. Neque per alcati staeum acidi illius vestigit ina detegere potui. Tandem, ut ad destillationem revertar, ubi ad refrigerium perVenerat, post Violentam ignitionem , apparatus, diffracta retorta in fundo eAhibuit carbonem nigrescenrem, levistimum , micantem , CU-J P0Πd Us erat 3 dr. 5 gr. seu 3 totjus massae. - Carbonem hunc in crucibulum inmiti, et in violentissimo reverberii i ne diu calcinavi. - - Postquam enim per quadriliorium in eo

29쪽

moratius fuerat, nullam adhuc mutationem ob servavi. -- Cujus ratio procul dubio haec fuit, quod operculum crucibuli, calore liquefac tum, cum ipsi, vase ita concreVerat, ut nullus aeri daretur aditus. Huic Obstaculo prospiciens, per aliud quadril 0rium simili veheme1itiori igni carbo, nem nostrum eXposui. Tum abiit in cineres ex rufo-fUSCeScenteS, gr. tantum 8, saporis terret, non latini. Admoto autem Magnete, juxta methodum ab optimo Parente ante aliquot annos publici juris factam, ea vi actae fueiunt per Mercurii superliciem ciueris moleculae, ut etiam Pola' ritatem ostenderent. Tanta fuit assinitas cum Magnete, ut huic in ipsum pulverem inserto molecur lae adhaeserint. Cineribus cum aqua destillata fervida digestis. liquore percolato, evaporato, nihil tamen, quod satis mirum, salis obtinui. -- Denique assuBRcido Vitrioli parum terrae calcareae post aliquam moram sol num fuit. -- MaXima cinerum pars neque ab Acido Vitrioli, neque a Nitri acido assi

citur.

Plura in hosce cineres instituere experiment' ob eXiguam horum copiam non licuit. f. 19. Spectata puris indole concludimus, Ptis. quamquam sit substantia in multis ab omnibus aliis huc usque cognitis diUersi, maXimam habere analo iam intrita gelatina animali, quae nempe in frigore concrescit , 't in leni calore fit liquida, quam enimvero probe distinguere oportet ab illa, quae in calore concrescit, Ut seri parS . caet. Eadem menstrua pus et gelatinam solvunt; per destillationem eadem prodeunt principia; multum nempe Phlegmatis non salini, quidquam salis alca-

30쪽

Iini, ae oleum empyreumaticum, residuo carbone dissiculter inflammando. Corruptionis quoque eadem sunt phaenomena, dum ambo initio petaodum fermentationis acidam, a putrida mOX CNcipiendam absolvunt. - Sed ulteriorem comparationem, quum gelatinae proprietates, Ut apud alios, ita Cel. MACQUER in Diction: de Ch1mie habeantur brevitatis gratia transeo. Addimus tantum unguinosum puris habitum non oleo , non pinguedini deberi, ut multi eXterna pu-riS contemplatione contenti crediderunt. Continet enim pus tantum fere j Olei non butyracei quale Sc. butyraceum) omnis pinguedo, praeter acidum, quod et hic deficit, fundere solet. -- Quam pinguia sunt nonnulla corpora ad contactum . Ut Taicum, etc. quae tamen nihil olei coimtinent. Cons porro Seet. 5a Cap. dequentis.