장음표시 사용
61쪽
cauantur, parietina veteres comminuuntur. Fabrivero carmentari trita παρήπαν id quoque dicam qui in veteri Inscriptione Florentina PARIETARI vocantur , sunt maxima ex parte Insu brem, non ianulli etiam Florentini sed hi potissimum nobiliores fabri ut sunt redemptores , men plu=imi, fores monitores protomagistro nunc VO' canto ac praeterea lapicidae. Ex litoribus tiam 2 'caeterisque hortorum curam gerentibu , puta in si ' .h: H. toribus , topiarijs , viridariorum custodibu pluri hὸM.ti . .
mi etiam Florentini sunt , ac uici . Nec illud
omittendum est, leuiores tiasdam operas, ut in cisouis. demias , spicilegia 4 sarriti Ones, magΠ p xx : ab hisce pauperculis urbanis, senibus, mulieribus, Dub a qu dc pueris, qui parua mercede conducuntur, expediri . Secundo loco recensendi veniunt qui Orta u. in propinquo vineis dant operam, sed longius ab
Vrbe campos triticario colunt quos Videlicet Aditrio- arant, serunt, metunt hos proprio Vocabulo ara re.os iis .
tores appello quamuis frequentius sic vocentur qui , ut olim nun nullis in locis , praecipueque in Sicilia is notum est ex Verrinis orationibus lichodie conductit ijs operis, non suis manibus, alie 'no agro exercent: eo nunc Oniae dicunt artem campi sacer quomodocunque igitur hi vocentur, aratore , vel agricol eri ex Vari , ac promiscuo hominum genere contano sed tulit rimum VP nitara magro Piceno, ac Nursino , Vmbriaque. Porro ut melius intelligatur huius agri Romani colandi ratio , atque hodiernus illius status sciendum est
62쪽
Agri eum hodie in pauca , eaque amplissima latifundia
die issia diurium elle, quas te tas, in casalia vocant monui olim in mediocres undos, sicut in Etruria in Gallia Cisalpina, magnaque Italiae parte Videmus: Casurum quapropter necesse est ad instanem paucitatem cas, Dia, id quoque pias , Vbi rustici degunt sequas etiam casalia vocant Liam esse redacta. quae sane a rissima in tota hac ingenti planitie conspiciuntur. B M AEdificio ut plurimum constant modice elaborato, nec magna positionum cura, aut delectu sed fere ubi casus tulerit aut aquae manantis opportunitas suaserit, excitato. Quibusdam etiam locis non Optimae quae puteis , aut etiam fossis manufactis
quibus aqua pluuia excipitur contenti sunt mi- ρώρ, , seri agrestes Plerunque vero Casalibus adsita sunt. 2 ura 'quarum receptacula maioris formae , quae fonta- ' o Vocant , bifariam diuisa quo aqua partime proximo fluens , partim longius tubo ducta delabitur. Eo pecora, atque iumenta aquatum v cunt atque indidem quoque homines hauriunt. 6 z.-a .gyorum huiusmodi cultura longe distat δε- amoenioribus , atque etiam steriliori ac mura bus locis exercetur; in quibus summa diligentia , ac varietate operum , ac consitionum , rura tractantur hic enim omnis circa rem frumentariam, ac foeni scium agricolarum cura consumitur QTu- μηδεμ menta vero potissimum in novalibus agrisi hodie maies' seruntur, hoc est , ij qui alternis annis conquiescunt; quanquam nonnulli , o vastitatem regionis , cultorumque paucitatem , rarius
63쪽
etiam exercentur e quaedam etiam huius agri por Atri res tio restibilis lit; eali vocatur, quae quotanni S, aut duobus saltem iunctis obseritur, cuiusmodi campos coliti vocant'. In his ubi messis iacta , ac stipula Augusto mense incensa cst, per autumnum mox se mentem iaciunt , atque Unica aratione , per me dias terrae porcas sulcum ducentes , semen periunt mec ad proximam usque messem quidquam amplius faciunt , aut segetes reui sunt . Noualia vero Maio mense unde vulgaris appellatio ijs obtigit iroscinduntur , atque in nruersum qu .lter in directum transuersum aratro ducto ad sationem usque autumnalem arantur. Stercorandi vero, ac sarriendi agri , partim ob colentium g finis rara nauiam , partim ob natiuam terrae feracitaten usus, ac vocabula ferme obsoleverunt; iamus enim qui e stabulis Romae magna copia ducitur , in profluentem ab ijci solet. Messem ubi collegerint in praegrandes aceruo componunt, quam demde in aream deportant, ibique in orbem iumenta agen tes, triturando sementem educunt. Solent Ver in is lora tisinoulis Casalibus deni, ves duodeni homines, aut
etiam plures, praesertim Vbi pecora, atque armen salibra
ta sunt de quibus iam dicemus huci fari , Vsque dum scilicet messis absoluta suerit: tunc enim , si
paucoSexcipias, qui tectum gregesque custodiunt, protinus ob aeri grauiori metum domum regredi est mant. Videas quoque sic plarosque morbosos, paludoque aspectu, ac Vix firmandis vestigijs, nedum sarcinulis , aut serramentis crendis habiles
64쪽
les, cateruatim moestos ingredi quippe quorun naagna pars in urbanis nossecomij vel vitam relinquant, vel longo tempore cum morte luctentur. Irar pe Magna praeterea in his locis visitur pecorum om-
inar, o L. ni generis , atque armentorum copiari quae par
tina a Casalium dominis aluntur ea totum annum fere in jsdem locis pascuntur partim ex frigidioribus, ac montanis regionibus Flaminiae scilicet, atque Umbriae , tum ex Sabinorum , Marsorunta,Pclignorum, Squicolarum saltibus, adulto autum. no in haec campestri , tepidiora loca iniguntur. Eadem interdiu quidem pascuntur in pratis, agrisque compascuis , quos certa quadam merce des posterioris aetatis scriptores erraticum Vocanto cum dominis pacta, pastores sibi tendos
ac fruendos conducunt noctu Vero in reticulatis P 'ore cauli quiescere couuntur. Ipsi vero pastores stramentiti; tuguri)S, Vt melius possunt, conquie scunt, atque aeris iniurias propulsant. Atque scper transitum de agri Romani qualitate , ejus u hodiernis cultoribus , deque culturae ratione sum-c : μυ-dicta sussciant. Consequens iam est , ut qualis olim uerit huius regionis facies, ac status, cx Autorum scriptis , nostrisque obseruationibus
Itali t prae indagen Alc. Antequam Romanorum potentia per λη ἡλιλωὰ staliam cie late iud 'itet, eamque armorum vi tibi
p. subiugas et, forentissimus ipsius sui status, cum multitudine populorum magna ex parte diuersis institutis, ac moribus, ac varijs linguis utentium; tiam frequentia incolarum, atque opibus, teri sque
65쪽
vbertate spectabilis e coque tempore non Graecae tantum ciuitates , quae praecipuos Italiae portus,
atque optima quaeque loca insederant oed alij quoque populi nequaquam inuicem subiecti , sed
liberi, ac suis legibus utentes, mirifice excellebant: erat enim ea tempestate quasi adolescentiae. iii uentutis Italiae medius quidam status inuemadmo dum plena ipsius iuuentus mihi fuisse videtur sub initijs Punicorum bellorum; qua tempestate incredibile dictu est quam valida florens Italorum natio fuerit , quam numerosis copi j ior'midabilis: quamobrem eo praelio quo Romani totius er Italiae viribus subnixi , cum Gallorum exercitu qui Congolitano Aneoreste ducibus Etruriam vastabant, ac copij numerosissimis, non ex Cisalpinis tantiam , sed ex populis trans Alpes usque accitis, maximum terrorem Italiae incusserant C. Atti iij, Emili Cos'. ductu fortissime conflixerunt, caesa sunt cx hostibus circiter XXXX. millia, capta decem millia: de qua pugna praestat cognoscere quid Polybius grauissinius, si oculatillimus scriptor testatum reliquerit.
Hic tandem et Gallici ni sui , quo nulluor
silue in hunc diem , et ei Asinatione animorum , vel militum audacia, vel atrocitate presiorum , et e multitudine inter eciorum 'el numero copiarum matus aut audiuimus , aut legimus . dein Vero Polybius me moriae
66쪽
. . m QUM prodidit comparasse Italiam eo tumultu se- m. iis , ptingenta peditum millia , septuaginta equi. uim quan uis Liuius, o Plinius hunc numerui ratia com eXtenuent. Sed hac in re Polybio , qui fere sup εμ 'μ- temporibus suit, procul dubio fides est a gis adhibenda . Qua ex re in multis alijs argvimentis, qua longius ab instituto absunt, ac prae' sertim ex multitudine oppidorum , quae Romano 2IIT i una bellis excisa sunt , Eliani testimonio LX. cap. qui tradit olim Italiam habitatam fuisse urbibus
δέ g mille centum nonaginta sex, liquido cognosci pQ-Bah est, Italiam hin frequentillime ac diligentissimem ii. ' cultam fuisse. Sed quoniam evagari lati iis nec licet, nec lubet, nec ab instituto sermones qui definitima Latini, Sabin , atque Etrusci agri plani- abhis laeta te es e debeto longi iis digredi consentaneum vi- ,: ἡ: . do ur propinqua aliquot Romae oppida , campe-Aomae pro stri tractus praecipue, recensere uuae partim ante
Romani impers άκρι ό- , ac florem partina postea penitus defecerunt quod validissimum erit argumentum ad eam frequentiam, quam his locis fuisse contendimus, astruendam . Verum id summatim conficiam , atque omissas amplioribus probationibus , ac locorum designationibus , quod ab Guueri di alijs accurate praestitum est potissimum a Cluue 2 2., rio, qui incredibili diligentia omnia sere veterum
Autorum loca in sua Italia collegit, digessitque
a j iij. Plinius igitur lib. IlI cap. V. de veteri Latio loquens haec oppida receniet, quae ita sua aetate deserant, ut eoruin vestigia iam abolita essent.
67쪽
In prima regione , in qu si , praeterea fuere, in Latio clari min oppidi, Satricum, Pometia Scapti , Pitulum , Polito iiij ri:Gm, Tellene, fata, Cenina, Ficani, Crustumeri ιm, V Ameriola, Medi lia, Corniculum , Satio nia, et bi nunc
Roma est Antipolis piod nunc Ianicultim in parte 2
1nae : Antemnae , Cameritι- Collatia , Amiternunt
Norba , Sulmo , di cum his carnem in monte Albano
soliti accipere populi , Albenses , Albani , Aesolani, cienses, bolani , Bubetam , Bolani , Cisuetam , Coriolam Fidenates , Foretis, Hortenses , Latinienses , Longulani,
tenses ex Liuio , qui Mucamitem nominato Munienses, Numinienses illiculani , Ociuiam , Pedani Pollii lini, requetulant , Sicani, Sisolenses Volerienses, Tutienses, imitellaris, Velienses , Venetulani Vi ..ce enses . Ita ex anticlis Latio quinquaginta tres populi interiere sine et estgj . Eodem capit , A Circeijs inquit , palus Pontina est , quem locum muginti trium α' bium ιιise titianus ter consul prodidit. Ad quem locum vide sis quae notat Cluuerius pag. oo. Vbi praeter errore , qui ex scriptorum vitio irrepsist videntur, multiplicem Plini negligentiam arguit, bni ο qui eosdem populos bis nominauerit, Vt Norbam hi, ne, ν Norbanos;& quorundam extare velligi negauerit, quae tamen ea aetate 5 sequentibu supererant, Antemnam scilicet , Collatiam , Orbaim
atque Sulmonem inuamuis de hac postrema valde dubito, an id oppidum fuerit quod Sermoneta nunc dicitur licet locorum situs suadere id videatur . Miror etiam cum Antipolim iiii vi Clu- uerius
68쪽
uerius ex Dion. Halicar legit Eneiopolim nimina uerit, quae in monte Ianiculo suit,&Saturniam, quae Capitolium antiquissimis temporibus occupauit, querquetulanos , qui Querquetulanum Ontem, idest Viminalem incoluisse videntur, cur non Pallateum etiam Pallanteum veterum Arcadum oppidum , in ii 2 ' Palatino monte situm, recensuerit: nisi Velienses intellexerit Pallante incolas; quando Velia Palati in Urbe Roma pars fuit , ut notum est. De caetero, ubi Sicani legitur, Sacrani reponendum videtur qui ipsi , ut ex Festo. Servio constat, pulsiis Siculis circa hos colles .substiterunt; nec alioquin 'Abioni ullius Sicae oppidi mentio exstat . Memorantur: I ara etiam a Liuio libro VII. Empulum, Sassula de Tiburtibus capta oppidi, quae an Plini aetate extiterint incertum . Aliud etiam ex numeratis a Plinio oppidis , aetate ipsius superfuisse videtur quod in gratiam nobilissimae Columnensis Domus, illustrandaeque antiquitatis causa, &it manifestum sit quantum utilitatis ex antiquarum Inscriptionum collectione , atque obseruatione capere possumus; Alitoris ex Vna earum quarum post Gruterum ad sex millia I., Ss , fere collegi, non Ethnicarum modo, sed Christia- δε ηυφήρ narum etiam veterum liquido deprehendiis vi deor Paucis igitur ab hinc annis in vinea proxima Marino , non ignobili oppido Columnensium in Latio, effossa est basis ad L. Aurelium Caesarem Imp. Antonini ij filium pertinens, cum nonnullis fragmentis aliarum basium , quae ipsius honori impositis statuis dicatae fuisse videntur; quarum descriptio haec est. Apparet
69쪽
INSCUPTIONES BASIUM AMVNlENSIBUS POSITARUM, URELIO CAESARI
COS II IMP. CAESARIS FILII HADRIANI ANTONINI AVG. II PONTIFIC MAXIMI TRIBUNIC POTEST IMP. II. COS. IIII P FILIO DECVRCASTRI MOlNIENSIUM