장음표시 사용
141쪽
a Vonlam aut in ne j in ni a nec unum plura necesse
est esse it fini a. confrierundum aurem primum. utrusempiterna sunt aut generata. Hoc enim ostenso, muni umer quanta quaedam Cr qualia sunt.
Post aliam Philosophus octendit m elementa non sunt infinita nec etiam unum tantiam. intendit hic determinare qualia sunt quoniam non sempiterna sed generabilia. 9 quomodo. Et circa hoc primo pratinittit intentionem suam , secundo cia dicit 3 sempiterna quidem proseqititur. In prima parte diacit quoniam ex his mix dimi sunt manifessum es et elemen , ta non possibile est esse ins ita nee unum tantum, sed necesse est esse pluta & ins nita con 'derandum restat orim virum sint lempiterna. aut generasilia: Hoc enim declarato, manifestum erit qualia sunt quoniam calida fi gida humida S scca: per hoc enim mouentur ad generationem & etiam quot sunt m numerum numerus. ii ipsorum est sm numerii coniuga tions passibilium qualitatum dictarum. Deinde cum dicit.
RcY. sempiterna igitur esse impossibile est. Et tinem. n. Cre aes unum quo D simplietum eo morum dissolui uidemus. Di . lationem uero, aut in uitam esse aut lare n cesse est shmpiterna quide igitur es impos bile. videmus. n. et igneer aquam er unumquods simplicium corporum re olatum. Neeesse autem aut infinitam esse aut stare resoluitenem.
Prosequitur.5c primo ostendit. non sint sempiterna sed generabilia. Secundo cum dicit .s Quoniam autem generabulla. inquirit quomodo fiant generabilia. Circa prinitim primo praemittit qliandam diuisonem ex qua apparet intentum, seis eundo cum dicit siquidem igitur infinita l. prosequitur m bra. Primo modo igitur dicit m elementa prima corporea im ossbile est esse sempiterna Ad sensum enim videmus ignem c aquam Ec unumquodq; de numero sinsitium corporum inter quae sunt elementa prima resolui di corrumpi. Necessari uin igitur est huiusmodi resolutionem aut infinitam esse 5e nunquam terminari, aut stare di terminari quandom. De inde cum dcit.
ARGY. Si igitur infinita stet dissolutionis i ut in si tim erit: o
lepus rursus copositionis. Unaquael. n. partium in ullo tempo.
re dissoluitur dis coponitur. Cul estet, ut /Ytra tepus infiniatum tempus o aliud ius itum.onando quidem et compositos nis tempus est infinitum: er prius hoe d)gelationis tempus ut extra infinitum quod quidem impol bili est. siquidem igitur infinita rei ut resolutionis in niti;
et iterum copositionis. v numquod . n. in alio tepore dissoluitur et componitur partium: quare accidit extra ii nitum tempus
aliud esse infinitum tempus: cum illud quod copolionis infiniatum sitico adhue prius Me quod dissolationis. Quare extra
infinitum fieri in iustum: quod quid in impos bile.
Prosequitur.& primo primum membrum ostendens et, dissolutio ipserum non est infinita primo seraso cum dicit si autem stabit i secundo Tertio es dieit I ltam necesse. Con ludit ipsi non esse alterna sitirliciter. in ptima parte dicit: s resolutio quae apparent in simplicis iis corporibus est infinita sum tempus resolutionis coextendatur ipsi tempus resolutionis erit infinitum:& si tempus resolutionis infinitu est manifestum es et & tempus compositionis si tempus corruiti Dis in aequale tempori generationis, scut dieitur secunso de - Ceneratione temptis ast compositionis est maius: quia labo- Lia, s riosor est compositio quare cuna extra dissolutionem si comz ς ι postio & prior sequitiae in eΨrra infinitum tempus dissolutionis erit aliud templi, in nitum quod es compositionis: de ad huc prius illo s composito prior est dissolutione: quare extra infinitum erit aliud infinitum: hoc autem est impossbile, mi muniam totum comprehendat ergo di primum ea impo,sbile. Tt est intelligendum: i, non est impo sbile duo ins nita esse: quorum viruiup st infinitum in altera extremitate, siritum autem in altera sic enim se habent te pus praeteritum & fiiturum copulata ad inoans nune quorum pra teritum est insilitum ad ante di finitum ad poperius: puta ad nsec sitiarum: aure conuerso: secundum Ari duo autem infinita esse secundum υtranque extremitatem est impossbile: & sc procedit talio Aristo. Deinde cum dicit.
sin 'Ait alietibi dissolatio an id corpus in quo statio sia ARGY.
bis hidiuiduum rite dat dis site qaidem trire non tamen tinae quam diuidetur ut Emped.ticti ur rur. lndruiduum igitur Gerit propter rationes .ntea d ctus. At ms diuisibile quide erit: nunquam autem dissoluetari Ninus enim corpus facilius: qua maius corrumpi potest . si igitur cr mltus hue corruptione corrumpitur tit in minori dissoluattir corpus minus id pati magis consentaneum ess rationi. Ignem autem duobus modis coris rumpi videmus: nsm er u contrario corrumpitur eum eximaguitur Cr ipse a seipso marcescens. Hoc autem patitur minor a maiore: eo celerius quo minor est.
si aut iu stabit isti tibi dissolutior aut insui bile erit corapus in quo statur aut diti bile quidem: non tamen diuidetur unquam: quemadmodum uidetur Empedocles veti dicere. t diu bile quidem igitudi no eru propter prius dictus rufiones rsed tamen neo diuisibile quidi ni: nunquam utilem dissoluenta. Ninus enim corpus maiori facilius eorruptibile: quidem erquod mul tim corrumpitur secandum hunc corruptionem ne corrumpattir in minori. Adhuc enim magis loe pati rationa. bile minus. Duobtis autem modis hidemus corruptum ignem.
A contrario enim corrampitur ex inclum: er ipsium in seipso marcescens. hoe dure patitur minus a pluri er uelocius quan . ιο uti fit minus.
Prosequitur secundum membrum dicent: et si dissolutio apparens in corporibus primis non est infinita: sed eum stat necesse est stare eam: aut erit ali nod corpus indivis bile omnino &sncorruptibile:aut aliquod diuis bile S corruptibile : quod xamen nunquam diuidetur aut corrsipetur:sciit Emped. ponit: qui posuit elementa diuisibilia: non tamen corrumpi: quia nec habere materiam. Non autem potest stare ad aliquod corpus indiuisbile quia non potest esse aliquid tale: sicut probant rationes adducta: prius contra Democritiam 5 plat. Nee etiam potes sare ad diuisbile et nunquam dissoluatur aut corrumi patur. I n omnibus enim quae sunt unitis naturae videmias et mi nus fucilius corrumpitur maiori: quia minoris virtutis est dc
magis passbile: s igitur quod mult si es corruptibile est ut ita
corrumpatur in aliquo tempore magit rationale est minus diuisibile di corruptibile corrumpi in in inori di quam iii , no corrumpatur a contrario secudum Armam tamen ab excellenti corrumpetur. his enim duobus modis .idemus ignem 5 alia corpora corrumpi quando quidem a contrario maioris virtutis exissente e utrinseco. Alio modo marcescendo in seipss: propter de ctum materiae υel alimenti. Et hoc modo minus cor mpitur a ma ut mi flamma S magna: & tanto velocius quanto minus fuerit. Maius enim minus 5 alimentum eius in pauco tempore consurist. Deinde cum dicit.
Quare corporum elementa corruptibilia o generabilia ARGY.esse necesse est. lias: neces eorruptibilia et psiabiliu se elemetu corpora. T. I s.
Concludit ipsa non esse alterna: sed generabilia dicens et se igitur lex quo dissoluuntur: di non sat dissolutio ad aliquod ditiis bile vel indiuisbile sternum existens relinquitur ipsa esse generabilia di corruptibilia. Deinde cum dicit.
i cum autem generabilia snt: aut ex incorporeo aut e cora ARG.poreo ipsiorum generario erit: s s ex eorpore: aut ex alio uul
eae sese uicis in ipsorum generalis est.
Quoniam aut sunt uabilia: aut ex non eorpore aut ex corpore erit gnatio: si ex corpore.utit ex alio: aut ex inuicem.
Inquiritur quomodo generabilia sunt. Pt circa hoc primo ostendit sunt generabilia in inuicem. secundo cum dicit Item igitur considera indum. inquirit quomodo ex intii-cem. Circa primum primo ponit quandam diuisionem, quoniam corpora simplicia sunt generabilia: necesse est ea pene
rari aut ex non corpore omnino, aut ex corpore. Si ex cor
pore cum ex se non possint: ess erit enim prius se ipsside necessitate generabuntur, uel ex alio corpore diuerso ab ipsis, uel ex semulaena. Deinde cum dicit.
Is igitur qui ipsa dicit ex incorporeo thari uacuum 'eit. hh
142쪽
nam omne quod fit in quo est resimia incorporeum erit. aut bibebit eorpus: πβ babebit corpus, Δο corpora simul in eodem erunt: id inquam quod',er id quod precerit. Sin inacorporeum erit,uacuum esse demitu necesse est . bee autem ima
possibile esse antea demonstravimus. Ex non corpore quide igiturguant simo facti generatura uacuum. Omne. n. quod fit,in aliquo sit: aut sine corpore erit in quo fit generatio. aut babebit corpus. Et siquidem babebit corpus uo simul ersit corpora in eode. quod quidem Iactu. Cr qd preexistes. si aut sine corpore, necesse uacuu esse separatum: Me autem quod irupossibile, ostensum ess prius.
Prol equitur membra.&primo excludit alterum membra primae diuisionis secundo cum dicit 3 Sed adhuc ne B ex corpore alterum se ndae. Tertio cum ducit 3 Quoniam asit. FConcludit alterum membrum lectandae sicut verum. In prima parte dicitq sermo dicens, si inpacta cor sta generari ex noeorpore de necessitate facit vacuum separatum euius prob tio est quoniam omne quod fit de necessitate est in aliquo loco.omnes enim moliri in loco sunt scut dicit in Quinto Phy. Bnecesse est igitur m locus, in quo est illud corpus quod generatur nunc sit prius sine corpore, aut contineat aliquod corpus. Si autena contineat aliquod corpus: l quitur ch duo corpora
erunt simul squod generatur, de quod praeexiisebat: quod estinipossibile Non enim potest dici 'i' corpus p existens cedat. si enim cederet in illo eodem in quo istud generatur oporte-
in aliquo loco moueretiar ad ipsum. Siquidem per violentiam A moueretur per violentiam ad ipsium. Si autem per naturam quaesceret: moueretur ad ipsum per naturam. Si autem dicatur proterviendo, quod in aliquo loco determinato est: isse aliquod elementorum determinatorum erit. non ergo aliud. Si autem dicatur quod onmino in loco non est: nihil fieret in ipso: quia quod generatur di illud ex quo generatur: necesse est simul esse quia causa in actu, di effectus ut actu lunt simul. Sic igitur non generantur clementa ex aliquo corpore priori. Deinde cum dicit.
Cum autem nes ex incorporeo nes ex alio eorpore feri ARGY.
poisinu ex sese mutuo feri restat.
Quoniam autem nes ex non corpore feri possibili: neque
ex alio corpora,re inquitur ex inuicem feri. Concludit alterum dicens et si corpora simplicia non seneret ipsum cedere: hoc autern generatur in instanti. ereo in ii stanti cederet: quod est ii apostibile. quia cessio non fit nisi permotum localem: qui non est in instati Si alite ni sit sine corp-- rpi Te, ni pollertiis recipiat corpus: necesse est esse vacuum separatum: vacuunt enim dicimus quod est priuatum corpore sensibili: Ze natu ni est recipere illud: hoc autem est in i possbile sicut dicitur in Quarto Physi ergo de prinium. Et est intelligetidum m litera illa quae dicit omne. n quod fit aut sire cor reerit: in qito fit generatio:aut habebit corpus sis ura est propter defectum alicuius sicut videtur Alexan Suppletur autem sic omne.ia quod fit an aliquo fit: aut sine corpore erit in quo generatio est: aut habebit corpus: di tune est plana secunduin expositionem dictam. Deinde cum dicit.
A t nes ex corpore quedam elimenta feri possunt:eu in et . n. aliud corpur elementis primus esse: atq; Me pondus aut le, uitatem babet: unum quid erit elementorum. Si nullum habet momentum immobile ac mallematicum erit: si tale durem es in loco non erit. Qiso enim in loco qui scit in eum et moveri potest: π fiui quidem.preter naturam: sin vero non ui, fecundum naturam. si igitur in loco dis alicubi erit: elementorum quippiam erat: se uero no erit in loco nes quicqua ex ipso erit. Id.m
quod sit. Crid ex quo'. simia esse necesse est.
red adhue nes ex eorpore Piquo contingit feri elimen
ta. Aeeitit enim aliud corpus print esse elementis. Hoc duatem siqvidem habebit grauitatem aut liuitatem. elementorum erit aliquod . Nullim autem habens inclinationem immobile erit cr matbematicum. Tale autem ens non erit in Ioco. In
quo enim quiescit, in hoc π moueri possibile: π st uideri
tii, praeter naturam: si aurem non ut, sicundum naturam. Sia quidem igitur erit in Ioeo: π alicubi erit aliquod elemento αrum. Si non in loco. nita exino erit. Quod enim fit.et ex quo
Excludit secundum membrum secundae diiussonis dicens rillud sit priin: erit aliquid prius elementi, q)iod ie autem existens non erit in loco naturali Si enim quiesceret
rantur ex non Corpore nec etiam ex alio corpore priori,uctit probatu eumec aliquod ex seipio generari potest, ut ex l e ma- nisestum es, resanquitur cvgenerantur ex scinuicem mutuo.
Elementa non generari ex inuicem per segregati nem, at sua transmittationem ut nolui uili existimauere,ostenditur.
Rursus littor con9derandum est,qialnam sit m tu ae gene- ARGY. rationis Ulorum modus, utram ut Empedocles dicit atq; Deismocritus,an ut hi, qui in plana dissoluunt, an alius quispiam' praeterbos modus. IT erum igitur cons erandum quis modus eius, quae ex na
ulcera generationis, utram Empedocles docti Cr Dem crux aut quicunque in puperficies resolaemei: aut est aliut aliquis modus abbos. Posiqua' in Philosophus declarauit quia elementa generantur ex icinuicem hic inquirit quomodo, 5 qiiis modus sit generationis ipsorum ex inuicem. Et primo praemittit intenti
nem tuam, secundo cum dicit 3 Qui quidem igitur prosequitur. I In prima igitur parte dici:,quo diquia corpora simplicia ex inuicem generantur,iterum restat consydei adimi, quis si modus scire rationis ipsorii ex inuicem. δἰ quia diuersimode sunt opinati diuel si inquirendum est, vironi ex inuicem generentur per segregationem pari id inexasseruituti sicut Anaxago &Lmpedocl 5c Democritus dixerunt: aut per resol tionem in figuras primas,sicut Plato di quidam alii dixerunt: aut est aliquis alius modus trauninationis in inuicem eorum. Deinde cum dicit.
Empedoclem igitur Cr Democritum preterit non generantionemse mutuam, sed apparetem facere generationem. inesse
.n quaes ac si gregari diciis, quali euabe sit ipse generatio. Ied
non e materia quadam, es generari per mutationem. Qui quidem igitur circa Empedoclem CT Democritum ti
tent i seipsos: nes generationem ex inuicem facientes sed
parentem generationem. I tuus exastens. n. unumquods siegrogari inquiunt,tanquam viis ex uast generatione existrate .
sed non ex quadam materia feri.
Prosequitur. Et primo ostendum non generantur ex inu 'Myer egregatio irem,sciit primi dixerunt secundocii in dita cit. Reliinruitur igitur quo'd non per transfigurationem. , probat alterani opinionem. Quis autem sit verus modus m adhuc si eorpora simplicia generentur ex alio corpore: cum
ueniens est in stilo pollet stare. sed deducit ad alitia manifestius dicem . hiuismodi c
- i corpus ex quo generatur elementa aut habebit grauitatem aut leuitatem. alit non. si habeat graiestatem, aut leuitatem: erit ergo aliquod elementorum primorum . noergo aliud quod est contra hypothesim. Si autem non habeat grailitatem, aut leuitatem immobile erit, sicin probatum estuus: de quia abstractum a motu erit siciit mathematicum: ta
generationis eorum ex iniucem apparebit ex Libro de Generatione. Circa primum adducit rationes quatuor, secundam ponit cum dicit. V Deinde. F Tertiain. ibi 4 Adhuc autem mistorum. F Quartam.ibi 4 Necesse autem. Circa primum estilitelligendiam, , Empedocles posuit quatitor corpora prima. Γ- senem, aerem aquam, & terram, intra simulabilia seci indum tinti de Heibbsta uiam, diuisibilia tamen secundum quantitatem, & dia mentorumitis a ua partes partias per congregationem huiusmodi Par- renatione titim, secundum plus di minus, consituet et illud quod dici 'mus ignem, aerem, aquam.& terram.Nihil enim sincere posuit talia di ex illis per segregationem posuit generari ea quae mocritus autem posuit corpora prima ii diuitiibilia: dc ex ipsis per congregationem quandam in primo generari victinus ignem, aerem, aquam & terram: Eccx illis per segregationem fieri ea quae dicimus missa. Anaxa.
143쪽
vero principia prima ent tum posuit partes homogeneas infinitas existentes in unoquom,& deinde per segregationem alia
generari. Istae autem opiniones hoc habent commune, et dicunt corpora generari per segregationem exissentium. Et contra hoe Arist. ne dicit et illi qui circa Empcd Anaxa. di Demo.Qerunt decipiunt seipsos: dicentes enim corpora eri seinuice generari per segregationem non pontini generatione fieri secundum veritatem sed secundum apparentiam tantum: generatio n. secundu veritatem est por atqui itionem esse sim citer in actu existente in potentia per trant imitationem. ipsi autem hoc non ponunt ponentes generationem fieri per segre sationem in exissentium priui ac si aliquid exises in vale peri egregationem ex illo generaretur & non per transmutatio nem ex ente in potentia: haec autem generatio non est secundum veritatem sed secundum apparentiam. Estri deductio in existenti; de occulto in manis sunt generatio autem secunduveritatem es aequilicio esse simpliciter per transmutationem. male ergo pol uel urit. Deinde eum dicit.
cY. Deinde si hoc etiam modo fi generatio: non minus ea queeue uiret f. ut absurda. Eude en:m magnitudo si densetur, gra, uior feri non m deiur. Ad hoc dicunt hi, qui aquam inesse in ue. rem,sιnde segregari cicunt,necesse die cum enim aqua exuere Hl ortu, grauior est.. Deinde sie nihil minus irrationabilia quae accidunt. 'ς ἔτ' dem enim magnitudo non uidetur constrictione feri grauior. Neeesse aut Foe dicere scentibus segregari aqua ex acre extustentem,cum. n. aqua ex aere fui grauior est. Ponit secundam rationem dicem et post haec, dato cr generatio sit per segregationem nihilominus accidunt quaedam in conti ementia. quod declarat pruno accipiendo sicut inani k-stum ex se et eadem magnitudo vel idem corpus. per 'congreationem vel comm allatione ni per se non fit grauius sicut vermentum comprei bina non est grauius seipso expanso. Sed dicentibus aquam generari ex aere per segregationem acci- biectio. dit coiit rarist. Videmus. n. cie in aqua segregata extipso grauiore esse u eiset totus aer ex quo gnatur. ergo grationem aquae seu per solam segregationem in exissentium est impossibile. Si vero dicat non e se inconueniens quod guatur ex alio esse grauius illo aer. ii ex igne gnatus grauior ese: similiter aqua ex aere A terra q aqua hi iterum quandom videmus oe generatum ex alio per coria massationem velocius mouetur deorsum : sciat aqua segregata ex vale lato velocius mouetur secundum itutio. se accepta u cum ipso vale. Dicendum, quod est ali iid scia rari ex alio per alterationem Saliud per segregationem. Qi enim per altera: ionem generatur praee sit in potentia tar tum , ideo postqua in generatum est in actu est grauius vel letitus simpliciter, ut contingit. Quod autem per legregationem eneratur solum prius existebat in actit in eo, ex quo genera atur. Inexissens autem de separatum non est maioris virtutis secundum et huiusmodi: quare nec grauius nec leuius. sic au- tam dicebant antiqui feri generationem: S sic procedit Arist. contra eos Cbiectio autem prima procedebat primo modo: nee oportet et,s ex aliquo segregaretur aqua , quae mouetur
deorium velocius u id ex quo iegregatur, et sit grauior propter solatu segregatio Dem. contingit enim quandoq; et co Pus, ex quo iegrcgatur aqua propter latitudinem figurae vesaliquid aliud lii per natat 5 quod legregatur: quia in minori q-titate segregatur velocius mouetur non habens eandem lata tudinem. latitudo it fgurae aliquando supernatare ficit, ut coi sequenter dicetur in arto.& inde secunda obiectio non procedit. Deinde cum dicit.
G. Praeterea corporum mistorum ulterum separatum non ne e se est locum emper occupare maiorem. At eg oritur aer ex aqua maiore aer occupat locum. Q g .n.subtiliorum est paratirum id maiorem oti upat locum:pater aure, e er in ipsa mi gratione evaporante elum humido spiritus turgente ea uasaque moles continent ob angustium rupi uidentur. Quare, sua clium omnino non ea: nec extenduntur corpora ut hi qui Dedicunt inquiunt ipsum impossibile puret. Sin uacuum est er ex tensortiae thoe porro ratione id inquam quias araturnuiorem semper locum necessario occupare.
Adbue aurem mistorum corporum non necesse separatum T. cst. β alterum semper ampliorem Iocum obtinere. cum aute ex aqua aer fiat murorem occupat locum. mes enim subtilissimaru partium in ampliori loco fit, manis stumetitim hoc er inpermutatione: uaporante enim Cr intumescere humido rumpitur continentia moles uasa propter coarctarionim. Quare siqui.
dem tot,ater non est vacuum neque extenduntur corporaeque
admodum alant hoc dicentes: manifesttim quid impossibile. Si audem est uacuum er extensio irrationabile ex neces tate semper ampliorem loctim occupare quod eparatur.
Ponit tertiam rationem accipiens primo sicut mani um corpus admistum alii per congregationem & inexistens in actu eum separatur non obtinet maiorem locum. Qinorum enim est eadem seritia di eadem virtus omnino eorsi est iden locus. Nunc autem videmus sucid eum ex a ua sat aer, quod
maiorem occupat locum: quia si iod est subtilius ampliori indiget loco a quod es grossus. iterum manis sum tu hoc in
alteratione quorundam corporum Muso enim rare iacto p ercaliditatem dc spumefacto quandoque rumpitur vas contines:
p se enim subtilitatum quaerit maiorem locum & non inuenit. Similiter se habet in humidis vaporantibus ti intumescetitibus. Si autem simpliciter non es vacuum sciit lavredo adcAnaxago posuerimi. S corpora suae fluunt ex aliis non ex tenduntur sicut ipsi ponunt, inani fessum quod impossibile est
humida vaporantia in timescere, rumpere vasa. Si autem est vacuum sicut posuit Democritus S extenduntur core ora secta ex aliis, sequitur m corpus inexistens alii actu per legregationem set amplius quod est cotta suppostionem acceptam: S praeter rationem. ergo corpora non generantur ex inuicem per solam segregationem. Deinde cum dicit.
Generationem etiam mutuum deficere laniam necesse est 'I ARG. nrta in magnitudine tonitu Mira non in ni. ctim enim ex ter
ra D aqua .ex Ierra aliquid aufertur: I generario se segrega
tio O' iterum cum e reliqua simili modo oritur aqua. si igitur hoc sempir erit eueniit in corpore inesse infinita: cum utilem
hoc impos bile si non semper ex sese mutuo generabuntur. o Dictum est igitur elementorum migrationem in sese murtiam se
gregaliorum non esse. Necisse uatem cr deficere eum quae ex inuicem generatiou T.c. synem siquidem in magnitudine finita non insunt infinita fastu. cum enim ex terra aqua fui ablitum est aliqu a terrae: Quia dein sigregatione generatio. Et iterum eum ex derelicto similiter. si quidem igitur semper hoe erit: accidet infinito infiniatu inesse. Quoniam autem hoc impos bile. non neque sempersent ex intiicem. Qtiod quidem igitur no erit segregatione quae
Ponit quartam rationem dicens quod si corpora generantur ex inuicem per segregationem, necesse erit tandem descere generationein eorum ex inuicem : quod probat per ratio nem suam contra Atraxag posuit in Primo Phγscorum. ubi inquirebat principia prima transmutationis corporum accipiens principium: quod di ibi accepit quod in magnitudine s--
. i nita non sunt quanta infinita xqualia secundum magnitudine. Infinita enim quanta aequalia magnitudinem instillam constituunt quae idoli potest esse in magnitudinesnita: quare infinita aequalia in finita masnitudine non erunt, suam uis in insta tum una magnitudo sit diuisbilis in partes inaequales di eius. dem proportionis. Si igitur ex terra generetur aqua necessario segregabunt aliquae partes sinitae ex ea. Et iterum ex residua terra ii adhuc iitant aliquae partes aquae generabitur: Per segregationem aliquarum Dartium. Si igitur hoc procedat in infinitum , sequetur qucd in terra existente finita erunt partes aquae infinitae secundum multitudinem: hoc autem est iiii possibile. ergo actuam generari ex terra per segregationem solam est impossbile. Sic igitur est manifestum: quod et menta ex seinuicem non generantur per solam segregationcm. Deinde cum dicit.
Restat darem ipsa mulationem subeuntia in se se murra ARG
144쪽
LIBER TERTIustinerari Alpe bee duptatem. aut enim transfiguratione: ut ex eadem cera pila seis claue: aut OsFlatione in planu:ut
Relinquitur dutem a uicem traii mulantia feri: iae a tem dupliciter aut enim trans Duratione . quemad nodum ex eade eo set uris phara Cr circulus: aut re latione ea saead superficies, quemadmodum quidam aiunt.
Improbat secundam opinionem quae posuit clementa generari ex inuicem secundum transmutatioticin quandam. D primo praemittit diuersitatein ipsius opinionis. Secundo cum diacit. Si quide igitur transfguratione. F prosequitur improbado primo dicit, et ostentor clementa ex iniuce non gnantur per solam segregatione resinquitur inquirenda, utrum glien- r per trant mutationem eoru adinvicem. Per transimitationen, a sit adinvicem pol intellisi ad praeses duobus modis . nomodo P tra, figuratione: sicut ii ex ea se cera tinc tiaetur spliora dc circulus nunc Pyramis. Alio modo per re Iesutionem eorporis corrumpendi ad stiperficies primas di generatione ait
ipsisti dicunt: nunc enim i rationabili an solum expers biocium esse transimulationis, nee ludetur fecundum fresim sta
militer omnia transmutari adinvicem. Accidit autem de appaarentibus dicentibus non consis a dicere apparetibus. Huius autem causa non bene semere prima principia, sted omnia uelle ad quaslum opiniones determinatas reducere. Oportet autem for
te ensibiliam quidem sensibilia , sempiternorum autem ρ ia
tern corruptrbilium aurem eorruptibilia se principia. To. taliter autem bora genea Iupponentibus. Hi autem propter horam umorem idem facere uidentar bis, qui positiones in fermonibus seruant. Omne enim fustinent accidens tanquam ue. ra habentes principia.tanquam nullam opportunum iudicare ex uenientibus π maxime ex sine. Finis autem Factivae scienistic opus, Naturalis autem quod Meetur semper principaliter
rius eκ illis scin quidam dicunt ut Plato. Si enim sit alius mo- - dus generationis eorum ex inuicem per transimistationem ast n ri Ny -t iςς in opinionem,quae poli it ex initice corpo ouais fit tebit in libro de Generatione. Deinde eum dicit. g0 p r rς Qt no De Rd fgur s Et primo iacit hoc, se n- scisiis sa Parci
At si trans Duratione generantur: si nil se corpora nocessi rio indiuidiua esse dicantur: si . n. diuisibilia sint ignis pars
nιs no erit: nes terrae pars terranterea I pγramidis pars pyramis non cit: neq; te sere tessera. Siquidem igitur transfiguratione fiunt: decidit ex neces . tute insui Nilia dicere corpora. Divisibilibus enim entibus noerit ignis pars ignis: nunc terrae terra propter no esse pγrami. dis partem semper pyramidem mune cubi cubum.
Improbi opiniones illas Et primo priuiam secun socii nilictis Si autem stiperficierum s secundam. In prima dicit. si corpora prima generentur ex inuicem per tras fgii ratrone n sequetur nece sario et erit ponere corpora Idus sisilia. ne in sint ditii sibilia dc determinentur per figuras, sicut ponunt quia dam sequeturqt bd pars ignis non erat ignis: ne p pars terrae terra: quia pars pyramis non est pyramis. Et sicut pars fixurae
opione Platse habet ad figuram ita pars corporis ad corpus autem est
impossibile ergo di primum. est adiωtenduin et haec ratio procedit contra apparentiam verborum Platonis: non serte contra intentionem eius.Cum enim diceret in elementa ex inuicem Renerantur per transmutationeni materiae eorum exliii. Circa primum ponit rationes duas. lec undam cum dicit. 4 Accidit autem ipsis. Circa primum est intelligendiim in Pla sorificieti 'to inquirens in Timaeo principia generationis corporum, dia ' φ . xit τ principium eorum, quae senerantur ut sit biectunt, est
materia: ut ratio autem .sermae 1 pecies. propagines autem horai micilicet materiae ec sermae, primo lunt terra & aqua aerdi ignis: generatronem autem ex materia sic posuit luppones, meo ora resoluuntur ad superficies di deternam aruiir pereas, non dis inguem intereorpus simpliciter, Sc corpus de ge . Here quantitatis de quo veritatem habet onmes autem supc fries rectangillae quibus ponit determinari elementa, di quae ex ea sim resoluuntiar in triangulos. I ruer triangulos aut e
primi uunt,qui habent unum angulum rectum: quia angulusti ctus est prior il acutus vel obtusus: triangulorum autem lia obetium rectum angulum, ni est schalerion. iii habet maius C latum duplum ad minus Alius autem est qui dicitur vi cheles
vino in aliud: adducit exemplum de auro quod transmutatur de una figura in alia: non m intelligeret et trant mutatio elementorum adinvicem esset sicut trani mutatio auri a figura in figuram v gratia exempli adduxit.exempla autem ponimus non ut ita sit, sed ut sentiat qui discit. Sed ne aliquis crederet, et Plato intenderet siciet sonant verba arguit Ai ist contra vel ba tiragis et contra intentionem. Deinde eum dicit
S n il lintone planorum, primo quidem absurdum est non omnia ex sese mutuo cenerare. Quod quidem imos dicere neaeesse est,atque dicunt. Nes. n. cosentaneum est rom unam paratem expertem esse inigrationis, s per sensum uidetur: sidomnia in sese mutari uidentur mutuo. Accidit autem eos de hisce, quae apparent dicenter, non consentanea hisce dicere quae apparente bunis autem causa est, non bene prima principia capere, sed omnia ad opiniones Asini us que dum reducere velle. Se
sibilium. n. principia fortisse sin bilia sit si perprivoris pera
petus, comptibiliti corruptibilia: π omnino Lb eodem sint genere, sub quo subiecta codocuntur,oportet. Hi uero propter horum amorem Hem facere uidentur:quos hi faciunt qui positiones in roni ut construanu.omne. n. quod accidit tolerant, ut babentes principia uero:prolude quasi non ex hoe . quae evenitimi nonnulla maximes ex fine dijudicare oporteret. Est aut finis Esectivae quidem scientiae thsuri opus, Naturalis autem
ii quod si tr proprie permius apparit.
qui angulum rectiun haber,d est Farta pars quadrais: & tales
quatitor coniuncti constituunt tetrigon tam, de lex tomuncta secundum antulos habentia atatem angulos S. constitnunt cu
bum qui est elementum terrae Ex l halenori autem componitur pyramis qui est elementum ignis & octocedron. quod est elementum aeris & vcoccdt on,quod est clementum aquae: puram is enim exqi a tuor ysopleuris componitur, octocedron amem ex octo yco edron vero ex viginti. Et ideo tria elementa, aerem ignem di aquam poscit ex una figura priιDa s ex halenon: terram autem to amex quadam alia f. y chele. quarum altera ad alteram non reducitur: ti ideo trant muta
quae est per re tutionem ad fguras non dixit ex terra alia generari, nec e contrario quia non communicant in fistu-
si aurem super eierum resolutione, primum quidem incomtuniens non omnia generare ex latium . o necesse dicere
ris primis. Sed est intelligendum,m plato, econdsi crapparet ex dictis posuit omnium elementoriam una in materiam primam sicut Atio & per resolutionem ad tuam omnia ex inii cem feri: materias autem propinquas puta superficies, aliam possint terra, ct aliam aliorum trium sicut Aris aliam mate-U riam propinquam dixit esse segmatis 5 aliam cholerar 5 se per resolutionem ad istam non dixit terram e v aliis generari nec e conuerso primam ast transmutationem ex inuice omittit Ario. Sarguit contra secundam, tu aliquis intelligat Plat nem tantuni intellexisse de via.dicit igitur . elementa se alerentur ex inuicem per resolutionem ad fguras primas, prirnum inconueniens quod imilitur est, . non omnia inuicem generaburatur, puta terra ex aliis idibus nec e conuerso qa s ciandum ypotes es eorum necesse habent dicere. Et dicunt ponentes terram resolui in F socheles, di alia tria in gradatos,quae ad se inuice non reducuntur nec ad aliam figura priormia noe autem irrationabile est et s. viuun solia puta terra, non trans mutetiar in alia &contra sensum videntiis. n. omnia inuicem transmutari. ex quo accidit eis aliud inconueniens, tr loquentes de apparentibus di sensibilibus non dicunt conuersentia ostensa illis. cuius causa est quia non bene sumuntur principia prinia, e accipientes quasdam opiniones det cmutiata apta
145쪽
, ter ratione . puta numeri sunt subsantia entiti in & corpora determinantur luperficiebus, vel aliquid huiusmodi red curatur omnia in via sicut in causas Nunc autem oportet principia sensibilium elle sens bilia di sempiternorum tempiterna, di eorruptibilium corruptibilia. dico autem propinqua: quia remota oportet esse infensibiliainincorruptibilia : di uniuer saliter oportet principia propinqua esse homogenea pnncipiatis tecte lupponentibus Hi vero propter amorem huiusmodi principiorum corruptorum, tanquam nutriti in eis, assimilantur his qui in dii putationibus positiones fallas seruat. isti enim omnia consequentia pol4tionibus illis sustinent sciit principiis postis,ac si υeta elle iit:&non esset inconueniens aliqua diui de re ex aliquibus posterioribus accidetibus,& maxime ex fine ad que oportet respicere sciit ad principia priitium est. n. prima causa ruscut alit finis scientiae factitiae est operatio vel operatu, di textina vestinentu ex quo alia iudicans ita sinis Scientiae Naturalis est υeritas di certitudo in apparentibus sin ici
sum: sicut finis speculaticii simpliciter est .elitas simpliciter. Et
ideo oportet in naturalibu iudicare eκ his, quae apparent adsensum: quare eiam praedicta sint contra sentiam l non omnia ex inuicem generari s ea quaedam sic & quaedam non, manifestim est et aliationabilia erunt. Deinde cum dicit.
t . Accι it aute ιUs terrum elementum maxime esse, solum a
que incorruptibilem, si id quod in dissolubile est incorrupi bla
ti ess,uc elementum. Terra erum 1cia in aliud corpus iuds
solubilis est. ι,. Accidit aut ipfis maxime terram osse e I minii 3 e sola inis concipi bilem: quidem indissolubile ex incorruptibile est elo
mentum Terra. nsola indissoliabilis in aliud corpus.
Ponit secundam tenem dicens ' si ex terra alia non gna tur, equitur et terra maxime erit clementum, & magis incorruptibilis. Si n. resoluatur ad superficies aliquas primas, ex quibus non fiant alia corpora, manifestim est et incorruptibilis erit saltem in alia corpora: et autem incorruptibile magis est habet natura elementi primi quare terra maxime elenae tuin
erit & incorruptibilis hoc autem es incomtetuens:ergo A pri tIa pla. naum. Et es intelligendum P cum terra sit unum principiusensio. proximum secundu Platone es aliud remotum : ti pii irati s cui materia prima di secundum sicut sup acies in 'tia contingit eu resolui,& ex quabus generariasi loquamur de retolutione eius simpliciter in materia primam se ex ipsa plantur aliati e comi erio, t ad sentiam apparet di hanc res blutionein Omittit Ari in istis duabus ronicius. Si autem loquamur de resolutione quae est in figuras priinas quia prima figura inquam terra resoluatur di pruna in quam resoluuntur alia tria. sunt diuersae nec reducuntur adi niticem nec ad aliquam primam: sic posuit Plato ex terra non fieti alia nec e conuerto sicut segnia non fit ex cholera nisi per te ductionem ad materiam priorem Arist autem in istis duabus rationibus arguit ac si solam
ultimam politiiset ne aliqui intelligat hoc soluin ipsi in exes sisse. Deinde cum dicit.
MY. At uero nes in hisce que ΔFoluuntur triangulorum iustisti pensio consona est rationi: si autem π hoc in migratione, qua in sese mutuo migrati.propserea quod ex vis qualibus multitudine triangulis conflat.
ασι. nrs in his, quae dissoluuntur.triangulorum prae
termis o ruttionabitis accidit autem G hoc in eu,que adinvia cera transim tutione propter ex inaequatibus multi Iudine conis
Improbat opinionem praedicta quantum ad ea, quae dixit de aliis tribus igne di aere & aqua. Et diuiditur in partes tres, secundit et tres rones adducit Secunda cum dicit 3 Adhuc autem neceste Tertiam eum dicit Adhuc autem necesse non omne. F in prima parte dicit m adhuc ponentibus ignem, aerem di aquam generati ex inuicem per resolutionem ad triangulos irrationalis es praetermissio triangulorum quorundam: quae accidit eis in transmutatione huiusmodi clementorum ad inuice in qtita huiusmodi corpora non componuntur ex qua libus secundum numers Mn.aqua est ex viginti togonis, aerasit ex octo, ut Us ronunt: si ex aliqua aqua tanta a diisoluti nem Metur aer aequalis: ipsa resollita in viginti triangulos genera Sunt duae partes aeris aequalis qua. quaelibet erit ex ocio
triangulis: ti reniane but quatuor trianguli superflui similiters ex aere aqua fiat resolutis tribus partibus aeris in uigis, ME tuor triangulos senerabitur una pars aquae ex viginti: ti quatuor erunt lupei liui. Non. n. pdi dici P si in ut generetur ex aere aqua S ignis: vel ex aqua ignis di aer: ita et ex quatuor qui videntur reiidui generetur ignis de neces state. Non. ix te petex aere gnatur ignis, sed aliquando aqua vel terra pura, putacu corrumpatur a frigido ingro lante. Plato aut dicit siti bin plicium aqua S ignem non timul generari ex aere: sed ex una parte aeris corrupta generari duas partes iAn Lex aqua autem una partem ignis S duas aeris , hoe veritatem potest hab re qu B, quando aer vel aqua dolioluuntur per x D tutem calidi, sed nuna cum corrumpitur a trigido. Dcinde cum Scit.
Praeterea hi, qui haec dicunι . non e corpore faciant generationem Mos est: cum enim ex planis suerιt ortum, non e
Adhuc atitem necesse hoe dicentibus corporis ex non eor, re faci regenerationem. cum. n. ex superficiebus fat. non
Ponit secunda t5nem,quae ccis est ad oes ponentes corpo ra gnari ex stipficiebus dicens Q adhuc dicentibus corpora geF neiari presolucionem in figura, Suniuersaliter corva copo ni ex superficiebus accidit corpus simpliciter gnari ex lio corpore omnino cum enim lupe incies ex quabus iucunt ipsa generali,5 in quae telolui non siit corpora generabuntur simpliciter ex non corpore: quare et it ponere vacuum separ tum scut tactum es prius. : hoc ergo est inconueniens. ergo
in virnὼ omne cors us ditiisibile sit, sed ex adissimis si n
t ijs aduersentur necesse di. ille enim G ipsum intelligibile diui bile accipitini. At hi nes omne seu bile diu sifile ιsse conccis m. propterea quodsuppositionem 1tiam seruare uolunt.
est: p rumidi enim uia pila aliquo modo diu fu, non erunt ea , quae restant, D amis aut pila. Quare aut pars ignis non
ignos est, sed erit qtila et mento prius: propterea s omne corpus elementum est, aut ex eliminiis condunt: aut non omnes corpus lassibile es. Adhuc autem necesse non omne eorptis dicere diuisibile, sed oppugnare certissimus scientius. Etenim intεῖ cluale quia
devi ditii bile accipitant Mathematici. hi aut ni neq: fensibile omne suscipiunt,propter uesse saluare suppotionem, Ne esse nim quicunsfiguram faciunt unici cuiusq; elementorum, Crbane determinant substantium ipsorum indiuisbilia facere ipsae pγramide aut sphaera divisu aliqualiter non erit s relinquiturs aera aut Drumis. quare autem ignis pars non vinis,sederit ut q id prius elemento propter oe esse aut elimento. aut
ex elementis: aut ncn omne corptis diu bile. Ponit tertiam quae etiam communis es istis, qui dicunt eorpora determinati per figuras. Dicem, , adhuc si corpora determinantur per sguras,& generantur ex inuicem per res lutionem, necesse habent ponere non omne corpui ditiisibile oppugnando Disciplitias Mathematicas negando principia ea H ruin etenim huiusmodi scientia vel disciplinae supponunt corpus separat si per in llectium a sensbilibit, diuisbile issi a Ut noomne sensbile ponunt esse diuisbile: quia υolunt saluare hypothesini propositam s corpora determinari per figuras: necesse est autem ponentes sint plicia corpora figurari S determinari substantias eorti a figuras facere corpo ia inditiis bilia pyramide enim aut sphaera diuisis ali ualiter non erunt partes quae relinquuntur pos diuisionem, sphaera aut pyramis quia, si partes ignis aut coeli, quae determinantur per istas sntiliter se habent ad ignein & coelum sciat partes pyramidis, aut sphaerae ad spharam ct pyramident sequitur et pars Enis aut cccii noerit ignis aut coelum: & erit aliquod corpus. puta pars ignis,
quae non erit elementum irem ex elementis quae fiant ii coram
uenientia aut erit ponere aliquod corpus non diuisbile hoc autem est inconueniens ergo di primum Ad hanc autem rotionem obuiat proculus Platonicus dicens quod se argueri
146쪽
tri dicentes ignem esse pyramidem substantialiter non acciariunt hyreth im Platonis. Plato. ii no positit ignem stibstat tialiter esse pyrainidem .sed ramidem esse elements ipsius. componii Dr.n ex Dramidis' insciisibilibtis A quamdiu ignisese. in pyramides diuiditur sciit in patres vira autem pyramis
igni, non es Ad clement si igitis: A s diuidatur pars eius. nem
elementum Dei ex elcmentis erit actu, sed potentia tantum.
Issentiales elementorum differentias , quibus abimucem dis insuuntur figuras esse dicentium multipliciter concluditur error.
omnino autem enim fimplicibus eorporibus fruras tribuere meras aegreditur rat:onis. primo quidem , quid accitit non repleri totum. in planis autem tres feturae complere locum uidemur, triangulus quadratum. sex angulorum fisturar in sotitis autem duae sola. γramis alotes ra. Plures autem hisce sum intur neeesse est,quia plura faciunt elements.
Totalis r autem tentaresimplicia eorpora figurare is,
rationabole est . primum quidem. ruiu accidit non repleri totum. in planis quidem enim tres figurae videntur imploeticum trigonum.et tetragonum,et exagonum. In soli ais autem
duo solum p ramis er cubus. Necesse aurem plara horum suis
mere propter plura elementu facere.
Post tiam philosophus ostensi elementa non generar ex inuicem feei dum modum antiquorum quorum quidam Posuerunt corpora determinari per si ras,redit ad improbandum hoc primo secundo cum dicit 3 Q md quidem igitur
recapitulat.pi imum autem improbat primo per rationes sumptas ex natura loci & senerationis corporum,seoindo eum dieit 3 sed adhuc nem 5 passones & virtutes ' per rationes
sumpta ex virtutibus 5e pa sonibus ipsorum. Circa primum ponit rationes tres secundam cum dicit. 3 Deinde . idetur. FTertiam euin dicit. 3 Adhuc autem qualiter. In prima parte est intellis iidiim quod quidam Antiquorum ponentes corpora quinii prima conlum,ignem aerem aquam. 5 terram, posueret ea determinari per t. puras prinias solidas : coelum sphaera ignem pyramide, aere ocedron. aqua vcocedron, terram eiibo di ipsa sic fisurata componere mundum: Sipsa componi ex huiusmodi figuris inexissentit, s sciit coetu in exsphaeris leuem ex pyramidibus & se de aliis .it a m hi litisin odisgura essent elementa primorum corporum. Dicit igitur, Tirrationabile A inconueniens est tentare corpora sint scia figurare Se componi ex φguris. Primo quidem quia,s la trantur praedictis figuris. A componuntur ex eis, accidet poni vacuum quod impossibile est, nec etiam ipsi ponunt. Consequentiam autem probat. quoniam si praedicta corpora sgurantur praedictis figuris di componuntur ex eis acidet totum spatisinoi; repleri, vel in compositione unicuitisi ipsorum ex sguris propriis vel totius mussi ex ipss. Inter figuras enim superia
sciales sunt tret tantum quae applicatae secundum angulo ς ea rum, replenti A superficialiter scilicet trigonus, tetragonus, de exagonus. In corporibus autem sint duae tantum t. pyratilis S cubus ut declarabitur. De necesstate autem sunt plures figurae: qilia elemeta plura, puta sphaera ycocedron 3c octo cedron si igitur ignis componatur ex pyramidibus, di terraeκcubis .scut ponunt interius in ipsi nihil relinquitur vacusi. istae enim figurae locum replent. si autem aer componatur ex octocedron. 5 aqua em ycocedr5 erit aliqua interius vacuum in ipsis Isa n. totum locum non replent applicata. si autem elementa his fisuris figurantur, B componunt mundum sic figit
rata meqia itur rerit in mundo ponere vacuum separatum . querat probangiam hoc autem est inconueniens. ergo A prima.
Ad hanc autem rationem Proculus dicit et elemeta se sat rata ieeus inuicem posta quantum est de se. non replentia totum locum compelluntur subtiliora subitu rare in loca trossorum: pulsa autem B ingredientia implent quod deficit. Sed manis stum est quod hoc est irrationabile loca enim naturalia corporum simplicii in distincta sunt naturaliter: Mociis naturalis υnitis est praeter naturam alterius quare si virum elemetoriam ingrediatur locum alterius, & comprimat ipsum hoc erit ei
prater nati trana. nullum autem praeter naturam sempiternum
est mare continget aliquando non repleri totum. Et iterum si corpora subtiliora compelluntur subintrare locum aliora con
tra naturam eorum oportebit esse aliquod Impestem pervi
A lentiam nunc autem nullum tale videmus Non enim videtur π c liam moueat elementum per natiiram, sed nati raliter alterando .vel motu locali quo quaedam eorum circiani eruntur. ergo Sc. Ad euidentiam autem rationis praedictae oportet
pii mo videre citia est figliram replere locinia primo in superficiat bus deinde autem in solidis pos quae figurae supersciales replent ipsum. 5 qira impossibile est replere vltimo qua figura corporales possunt hoc facere ct quae no possimi. Ad priamum igitur dicendum.m locum repleri superficialiter a figura es totum spatium. qiiod est circa punctum v ntim occupare ita et non permittatiar aliquid vaetium citra ipsum non repletum aliqua figura. .el parte ipsiis locum aure replere eo poraliter est totum spatium quod est circa punctum unum oecupare corporaliter Et quia corpus habet tres dii nesones, longitudinem flatitudinem S profundum manifes uita es et, replere locum eorporaliter es totum spati si qDod es circa pui ctiam unum occi pare tecundum longittidinem latitudinem , dc proflanditatem ex quo manifestum est corpora quae a plicata circa punctum v num occupant totum spatium secui Atim longum circa ipsum A latum non autem iecunda pro-; sin dii m. aut econtrario aut uniuersaliter non secundum υna dimensionem. non replent lociam corporaliter tisic apparet
primum. Ad euidentiam secundi est intelligedum, et totum fratium quod est cir a puncti ni unum es quati or anguli recti vel xquale eis quo 3 apparet eκ i .primi Euclidis qui proponit m s linea recta super recta salis angulos faciat. aut faciet duos recto aut dic ales duobus rectis si enim protrahatur linea sans super resani in continuum secando rectam, similiter ex alia parte faciet duos angulos aquales duobus rectis: eadem enim ratio es quare totum spati tim circa viasi punctum est quar torrecti vel valet quatitor rectos quotc P. n. hia protrahantii rei reaiosum nihil addunt necetia mintiunt ad quatuor. item OIs figura poligonia angulos tot rectis aequales licet quantus est numeros angulo ni siorum duplicatus subtractis quatuor, sicut apparet ere corollario quodam edit-O extrinsecos. secundo primi Cconnetrix a quibusdatia Si igitur replere locum superficialiter es totum spatium circa punctum unum occuparet totum autem spatium circa punctum unum valet quatuor rectos sciat dicturat eum alii sum est in fgiim suarum anguli applicati valent quatisor rectos replenec locum superscialiter talis autem es tetragonus quatuor enim anguli tetragoni applicati circa punctum unum replent locum superficialiter It enim se Vangi ii trianguli aquilateri valet quatuor rectos tres enim anguli trianguli xqui luteri υalent duos
recto . ergo υnias valet auas tertias recti unius. Sex igitur valent duodecim tertias rectorum. Duodecim autem tertiae rectorum valent quatitor recto si igitur sextrigoni x tillateri applicentur ad punctum, num replebunt totuin spati si quod est circa ipsum: quare replebunt locum superficialiter Eadem aliternes ratio de triangulis rectangialis quatuor applicatis secundum angulos rectos ut o Me manifestim est quantum ad repletionem loci. Anguli autem omnes exagoni valet octo rectos per secundam propositionem acceptam prius: quare quilibet ipsorum valet virum rectit ira, ct tertiam unius recti .qua re. t. congregati valent a. rectos: & tertias unius recti equae faciunt unum rectΠ:quare anguli aquilateri simpliciter valent quatuor rectos tres igitur exagoni applicati secundum angulos replent locum superficialiter. Nulla autem alia figura superficialic potest ipsum replere: uia anguli ipsarum quotcuma stimantur sinus aut minus aut plus erunt, si quatuor recti: λcut apparet de pentagono uilatero cuius anguli simul sumpti valent sex rectos quare unus secundum se valet unum rectum,& quintam unius recti. si igitur accipiantur pauciores uquatuor, puta a. valebunt r. rectos:& tres villus recti: qtix sceminus quatitor rectis si autem accipiantur quatuor valebunt quatuor rectos,& quatuor quintas, aux sunt plus a rectis: multo ast magis si accipians plures 4 quare s in quo ni numero accipiant anguli pelagoni,no valebunt pci se rectos: eade. n. r5 est S de aliis figuris puta sertigona octigona & sequentibiis Apparet isti m in figuris stipficialibus itini r .im repleti
tes loca superficialiter stragonus tetragonus exagonus. De
solidis astes intelligendiss m replere locum eo poraliter es replere totum spatium circa puncta ψnum, is longum, latum, de profanda totu ast spatium circa punctum unum corporali ter in aquale octo an iis ci icis rectis: omnis autem figura solida, cuius anguli aliquot υalent octo angulos cubicos: r
Tho. de Melo. I 4 De figurire entibia spatium.
147쪽
fel loeg eorporaliter. talis assi est rebus:& ideo rebus est de replentibus lociam corpaliter. undeo accipiant octo cubi, & a plicesur ad puncta unum, replebunt toria locum ei rea ipsum eorporalit et Pytamis a sit quaedam est, quae habet vias angula solidum rectit alia asse quae habet oes quatuor aequales, Sumas quis p minor est recto De pyramide igitur quae habet viiii ansulum solidum recti in manifessum est et replet locii, sicut dictibus. Si n. applicens Octo pyramides rectangulae sin angula
recti in circa punctum vnsi replebunt totii spatium circa ipsa. sunt. n. aequales octo limoi angilli octo angulis cubicit. & hoemo verum est dicere et pyramis non es aliud q eti t. Et simialiter quam r5nem habet triangillus rectangulus in superses
biit eandem habet huiusmodi pyramis, hoe asit quod dictuin est de pyramide de repletione loci manifestum potest esse adsensum. i. n aliquis coniunκerit octo rectangulos ad punctum unum apparebit et replebunt spatium circa ipsum De pyra- uer . sitIa. naide asit aquiangula dicit Auer.et replet locum si ii accipiantur duodecim tales habentes angulos aequales , N applicentur ad punctum unum replebunt totum spatia circa ipsum quod ponit propter duo. ponit D. Q angulus pyramis solidus est ex duobuς rectis qui consuunt eκ itibus superficialibiis qui valet duos rectos Sangulus cubici ex tribus. propter quod tres anguli pyramidis erct xquale duobut angulis cubicis. cisi sint a quale, sex angulis stipscialibus rectis .con eques seκ anguli pyramidis erunt aequales quatuor cubici.& duodecim octo. Adhuc. q est proportio anguli trianguli ad quatuor in planis eade est anguli pyramidis ad aliquot angulos rectos cubicos. si igitur aliquot anguli tria stili υalent ouatuor angulos in planis. de propter hoc implent locum: videbitur m aliquot anguli pyramidis replent locum stiperficialiter, sint iidem aliquot valeant quatuor angulos eubidos. Sed istud .idetur contradicere impugna sensui S etiam rationi. Sensui quidem quoniam si accipiantur
Ruςr, i a .pyramides X alailaterae. S applicent ut secundum I a. anx los circa pinactum vnia in ad sensiim apparebit eas non replere
locum corporaliter & hoc ad sensum expertus lum. Rationi vero quoniam figurat nullae, quae non Oeetipant totum spariarii suinctum secundum longum satum re pro iidum, replent locum corporaliter hoc. D dicebatur prius esse replere locii in corporaliter unde si aliqua replent spatium feeunda lonsum Alatum, non autem secundum profundum, non repletio eum corporaliter. sup ficialiter autem e contrario. Sed si duodecim pyramides ut latere applicentur circa ctum unum ualite retina .non occupat totum spatium circa ipsum securitim longum latiun S profundum: quoniam contingunt se in extremitate angulorum suorum tantum & non secundum lineam rectam a puncto dato octogonaliter perquam quidem lineam fgnatur aliqua dunensio Uiare non' eplent totum spatium secundum .nam dimensionem non igitur replent lociam corporaliter. Et T Averrois dicit m angulus pyramidalis sol
dos est aequalit duobus rectis superseia ibus, non est intelligibi
le oportet. n. magnitudines asstiales esse eius dein rationis: vn
de linea non ea aqualis supernelei nee aliquod istorum cortorum angulus vero pyramidalis A angulus stiper ali, eiulde rationis n6 sunt quia iste corporalis est ille veto superficialis r uare non sunt aequales adinvicem. nee istae componuntur ex illi . squidem corpus ex uiperscialibus non componatur. Praeterea si angulus pyramidalis esset duo recti supersciales. tunc componeretur ex eis: quare S ri ramis o superficialit, triangulis: eadem enim es ratio hoc autem est falsum, & contatra Aue. tra Ari.intentionem, qui vult corpora non componi ex superseialibus S contra ipiti in Commentatorem ergo di primum. Quod autem dicit Averrois .et sciat angulus trigoni aquilateri seliet ad angulum rectu in planis, ita angulus pyramidis ad angulum cubi dicendum et non est verum in repleta lorem, aut serte non simpliciter verum. Cuius ratio apparet ex dictis. 5 iterum .s verum esset,eadem ratione posset concludi et, tactit aliqui anguli exagoni replent locum superscialiter quia valent quatuor rectos superficiales ita aliquot anguli Oct cedron
replent locum corporaliter: quod nec Arist. vult nec etiam a se Commentator. Aliae autem figurat corporales, pura octocedron duodecedron &yc cedron non replent locum corporaliter: cuius rationem aliquam Commentator Averrois videtur ponere, quae virum valeat diligenti inquistori relinquam, Consequenter cum dicit.
incet Deinde corpora fimplieta uniuersa figuram sussipere in
Deo conlinenti videt tu er maxime aqua cr aer. Permanere
igitur elementi figuram impos bile est: non enim totum tu, I geret omni ex parte id quod continet j um. At, in aliam aeristetur figuram is ulterius erit aqua.sedi a d ferebat Hura.
quare patet figuras horum de nitas non esse. sed nartiva hoe ipsum nobis declarare uidelm quod et confinianeum est ratio ni Nain, ut G in ceteris informe subiectum ipsum esse oporat et: maxime enim hoc pacto id, uod omnia Issi ri, formari
figurais Iuscipere potest ut in Timaeo est scriptum . si ex ele,
menta aut materiam compositorum esse ture oportet. Cndis
propter mutari in secte mutuo possunt,cum per effectus lusorum differentiae separantur. Deinde uidentur omnia quidem simplicia eorpora figurata
continente loco. mdxime aut equa Cr eo propterea q&idem stitur elementi eorpus impossibile. non .n. utique es queretur usi continentis totum. sed adhue, si trans Iormetur. non amplius
erit aqua. fi figura diserti t. ita o munifestum, quoniam non sunt diterminatae figurae ipsoru .sed uidetur natura ipsum hoe
h senseare nobir.quod heundum rationem est. uenladmoductis er in alijs fine speeis ex informe oportet subiectum esse.
maxime enim unicuisse potirit adoptari, quemadmodum in Timaeo scriptum est.omne recipiens: Re π elementa oportet putare quemadmodum materiam esse compositis propter quod
G possunt transmutari ad inuicem separatis his, quae fecudumpsistinet disserintlys.
Ponit secundam rationem Acens et post hoc omnia corpora sinplicia Videntur figurata secundum figura corporis eoi tinctis inter ipsa alitem aer S aqua magis manisest e. ia sunt humida: & humidum male terminabile est termino proprio, non alieno cons militer ati te es de terra & igne stra rem propter quod manifestum est, et eorpus elementi impost bile est nabere in iram propriam St. n.dicas minimo habet figuram propriam falsatam in loco manifestum est .m no assequitur s- nuram continentis. Si vero propter hoc dicatur m existetia in foeo tran Armantur a figuris propriis se itur et non rem nebunt substantialiter hoc quidem ae hoe autem aqua si .ec rum est et substantialiter sunt per figuras. sed hoc es irrationabile: propter qd inani sum es .m non sunt ipsors sgurae determinatae essent. Sed naturalis dispositio ipsoria videt fgnare nobis et ronabile est per infigurationem in actu. sicut ii in aliis
subiectum est, ad habet ronem materiae in es sne specie di Arma quia reeeptiusi debet esse denudatum a natura recepti,& et ut species imprimendas in ipso non male exprimat sciit sc mptia est in Timmo se elementa oportet putare sciat materiam
in potentialad sermas substantiales mi sortim & fguras eo ra, ita m nullam ipsar si habeant in actu sed OA in potentia, hoe possunt transmutari in mista separatis dissereriit, quae sunt sin passones hoc est Armis substatialibus quas per se sequuntur passonet. Proculus autem dicit ad hanc rgnem, . elementa sin totalitates suas accepta non sunt figurata per se, qanee possunt retinere nec abiicere, sicut probat ror sed partes ipsorum, ex quib' sunt,ut pyramides vel sphaerae. vel hinoi sed fgurantur figura corporis coelestis,stut multa alia habent, vi motum circularem ci limoi ex propinquitate ad ipsum. sed manifestuiri est . illud non υalet quonia in his, ae sunt eius.
dem naturae secundum speciem eadem est p se disposito par- ti, S to itit: huiu8odi autem corpora nos dicimus esse eiusde
naturae in toto di in parte: o inniomera. n. sunt. quare .si partes ipsorum sunt figuratae per se,& tota elementa , si non tota, nec partes. Deinde cum dicit.
ln Iuper quo mo gnari curo et os aut quodvis copo torum corporum pol. NU .n ex elementis ipsis:quia non fit ex eo postione conitaris, neq; ex nimis copositione ubeuntibuLipse. n. elementa copositione gnantur, et non ea, que ex elementis c
stant. quare,si iuspiam exacte tales sententias co Iderare
luerit, elim me exacta da ficus one probare,ac acceptare gEautionem,ex bisectique sunt basce, testire profecto uidebit. Adhuc dure qualiter contingit fori earnher os, aut quod
curi; corpus continuorum. nes.n. ix ipsis elementis contingit
148쪽
propter non siri continuum ex compositione. nes, ex supera eiebus compestis: Honera enim generatur compositione, ernon que ex elemcntis. Quare, si quis certe loqui volvieris, σnon ex transmptione rationes sise pere elemedit ipsos as Orentes uidebit generationem ex entibus. r5. Ponit tertia renem dicens et adhue, si elemeta determinarer fguris no continget pipsorum congregationem seri carne aut quod uti aliud corpus corvinitu S omio merum. no. ii possunt gnari ex ipsis elementis quia limoi corpora scaro, B os di sintilia continuitatem hiat in partibus suis: di ideo non generantur p a regationem illo in quae non possunt fac re aliquod continii elementa a tit, s snt figurata diuerss fgi ris & remaneant saluata n6 possunt facere aliquod continus. ergo non generant ex elementis nec et ex si pselibus: elemeta n. ta aer & aqua & limoi generantur ex ipsis,& non co- rosta. nullo igitur mo generabunt. Si igitur alaquis voluerit loqui siti veritate & suscipere sermones cor si de elemento videbit et, auferunt gnationena cεpostor uni ab entibus. Sed pro cultis dicit ad hoc, et gnatio 3c carnis & mss fit eu partibus elexnent ou Hi Dei sis is ignis aeris aquae, di terrae, qua tu quadam sunt subtiliores aliis A limoi subtiliores replent locum subintrantes quod non valet suo nia,s paries elementorsi subtili res tibiiitrantes alias replent vacuitates interceptas, sequetur et non retinent figuras proprias quare nec naturam: quod est contra platonem, A contra ipsum, qui posuit partes clemen torum determinari fguris. Deinde cum dicit.
At vero G ad effectus er potentius ars motus figurae non sunt accommodule corporibus,in quae maxime respicietes hoc
pacto figuras ipsas distribuere uel ui eum ignis facile fit m
bilis G calefacit de urit, quidum sphaerum, qaidam pDamiadem ipsum fecerunt: Me enim facissime quidem mouetur, propterea s minima tangunt mirum' stabilia sunt: maxime ut ro calefaciunt maximes urunt. s ulteram totum angulus est, ulterum acu issimum angulum habet: angulis darem cutis
Sed adhue ad passiones er uirtutes s motus incognasturae corporibus. Ad quae maxime respicientes si distra eis runt,puta quoniam ignis facile mobilis est er ealifaciluus crincensiuus. hi quidem feeirantit sitim sphaeram.hi dotem Drumidem. Haec enim maxime facile mobolia quid ni propter minivra tangere, cr nequaquam 'miser iacere: maxime autem calefactua Cr incensim,quia hoe quidem totum est angulas . hec autem acutissimi unguli. Incendit utilem er calescit an .gulus, ut aiunt. C stendit et no es nectae elemeta esse figurata rv principiadi cas quae postremuit. Et primo pirati tit intentione suam, scdocti ducit. Primo quide istitur. F prosequi . In prima parte di cit et figurae quibus dat determinari corpora prima, no con Deniunt virtutibus 5 pat sonibus di motibus ad quae inspisi tes dixerunt ea fgurari sic. Et intendit p virtutes principia motus localis: sctit grauitatem aut leuitate per passones aut qualitates sensibiles puta calida & frigides quibus patiuiis & aget. P motus aut, opationes cosequetes. vel per passones, formasci sitalitates intelligit sim sep virtutes autem ipsas easdem, ut sunt principium motus S opatiunis p motus ide quod prius.' vel 2 virtutes, intendit qualitates & forma, A stram sunt prin Dcipia. per mortis, motus locales. v passiones, alterationem. Et,
quia ignis bene mobilis es & ealefacit B incedit, alii dederunt sibi figura sphaericam sciat Democr. alii asit naturam pyramidis sicut Plato, Hae aute figurae sunt maxime mobiles. ipharaquidem quia tangit plans in puncto. S pyramis, quia propter
acutiem anguli minimum loeum occupat, nee possunt srmiaterquie scere.&maxime caleticiunt & incendunt quia sphaera tota est angulus quia tota est citctii exa. pyramis autem habet angulum acuti statim. An ius aute virtutem caleficiendi & incendendi habet. Deinde cum dicit.
Primum igitur tris de morti cedrunt: nam tu etsi hauraria. facillime mobilis sunt.non thignis metu faciles mobiles sunt. Notas.n. ignis ad supera sit arque recta, hae viro sa
ti ea motione mobiles sunt,quae uolutio nunc parari
primum quidem igitur sectin Ju molam titi spectauerant. T.ατο. A si. n. sunt maxime facile mobilia hae figuraru, si d non igni
motu bene mobolidagnis quidem. nsursum os candum rem, haee autem facile mobilia eo qui uoculum volaturio.
Prosequitur. 5 primo ostendit et non es necesse elementa determinari figuris propter motum locale secundo cum dicit 3 Adhuc autem. I QHod nec propter passones hoc est alterationes. Tertio cuna dicit Adhuc autem quoniam caligin od nec propter virtutem. Circa primum, primo ostendito, non es necesse elenienta se figurari propter motum, Secundo eum dicit Deinde si est terra. F Quod nec propter quiete. 5 procedunt plures istarum tonum de igne, sed eadent ratio es de aliis. Dicit igitur primo, et dicentes ignem determ nari pyramide vel sphari a propter motum peccauerunt primo qua nitiis. n.huiuimodi fgiirat bene sint dispositae ad more S bene mobiles no talite tiant bene mobiles motu ignis. ignis enim mouetur in otia naturali sic cundiam rectum liu lum. Huiusmodi autem figurae bene mobiles sunt motu volutationis, vel cireti regi ratiotin quare huiusmodi murae non sunt alimbuenda ipsi igni pῖ motu proprium. Conlequentercsi dicit
3 Dein deditem ideo te cra est, Ma stabilis est vis manet, ARGY.non alli ubiuis, se suo in Ioco mane ex alieno uero fertur nisi prohibeas uri. π ignis etiam Cr caetera simili modo: paret erignem Cr elemetorum proq; in alieno quidem loco sphaerari dat pyramideri quidem esse,in proprio vero cctum. D inde, sit Ut terra cubus propter semiser iaccre CT maoe τὸ, N,mς xt autem non libis, sed in f sius loco. x alieno enim 'μ7 'fertur non prohibita: er ignis aut tm CT alia sim liter, palam quia ignis π unumquodq; elementorum in alieno pedem Iocos haera est,aut pyrami in proprio autem cubus.
Arguit idem de quiete dicens, r si terra est cubicae figurae, quia figura ista aptior est ad quietem propter dilationem: terra autem non quiescit ubim, sed in loco suo naturali: ev alieno autem si non prohibeatur mouetur ad ipsum. similiter ignis icalia elemen a quieicunt in suis locis naturalibus, di ex alienus mouentur ad ipsa. manifestam est cr istris & alia elemeta in i cis alienis erunt splia ricae vel pyramidalis figurae in proprio: autem cubicat: hoc aurem es incontientem. ergo di primum. Ad qa respcdet Proculus τ quis ignis & alia elementa finse tota quiescant in locis suis naturalibus, in partes ipserum, ex quibus coponutitur secundu quantitatem mouentur & fluctuatri sicut in toto igne quieti e pyramides ex quibus coponitur mouentur. Sed hoc irresinabile est. quoniam otiatra corror si quorum est una natura est unus locus naruralis . locus. Iuo te sequitur natura: sed partes elementorsi quantitati uae,& ipia elementa sin totalitates sitas Unius riaturae sinita ergo ipsi rum est vinis locus naturalis. Si ergo omnia corpora naturaliter quiescunt in suis locis sequitur et elementa secundum se tota di fini partes quiescunt in tuis locis naturalibus, nisi P vi lentiam depeditur.quod nec est prohibitum in toto, sicut nec in partibus,quantum est ex natura sua. Deinde cum dicit.
Praeterea, si ignis ob angulos calefacit de urit, ineda ela Amrimenta calefaciuntsine, aliud tamen alia forsitan magicum
versa enim angulos habent, ut id quod octo, π id quod duodeis iambedium est. Democriti uero lententia si ra etiam urit. ς ia quidam angulas est:quare maiore diserunt minores gradu: boe autem falsum esse paret. Adlue ratem, si calefacit Craria ignis propter σπου rc i.
omnia erunt elementa calefactiva, magis autem Iorte alterum altero. Omnia enim. n. habent angulos, id Cr e, octoboam.
s duodecim bustum, pγramis. Democrito aute πρ ra Cr angulus quidem em ardet. quare ea ferunt eo g, magis erminus. De autem quod erit fusum manifestum.
Ostendit m non in necessarium ea determinari figuris pro- n.- -n Pter alterationes seu operationes Zc ad hoc adducit idnes qua V DR
tuor. Secundam cum dicit. 3 Similiter autem. F Tertia AE A hue si quod ardet. F Quartam s Adhuc asit risibile. F in prima parte dicit si ignis calcfacit propter angulos δε angulus cale tactivus est, sequitur in omnia elementa calefaciem. omnia. determinantur sgutis angularibus, pura taramide, cubo,
149쪽
QOcedron, duodecedron rc ycocedron. Democritus etiam dicit et sphaera quia tota est angulus, caleficit quare ola cales eient dicta sm magis q' minus: hoc aut manifes e falsum est. ergo dc primum. Sed nec videt valere qd dicit, Proculus, in-mueris i ignis no calefacit Pp anguis ea propter acuitate ipstit quia faciliter penetrat rc celeriter mouet. quia si ignis pilangit se actits fim et acutus est calefacit δή acutus est riuinor recto: sequitur m corpus , elii attribuitur figura habens angulos obtusos maiores recto iligeiaceret natui aliter: hoc autem est aer cui alti ibuimus Octocedron, cuius viati quisl angulus maior est recto de obtusus. hoc autem est inconueniens: ergo de dictum Proeuli. Deinde cum dicit. simul etiam accidet U' mathematica corpora caleseere
ureres. er illa nanque angulos habent cr in ipsis indiuidua et spherae. cubi, Dramides insunt praes rum .s stat indi
viduae magnis udines. uti dicunt. num. si illa quidem tirunt,issa
autem non.d perentia 6 dicenda. sed non sic simplieiter e e udum est tiri dicunt.
simul durem accidet er mathematica corpora ardere et calefacere. habent enim erilla angulos, er in uni in ipsiti indiuisibilia, sphaerae, er Dramides:pr .rtim,st sunt.in diuisibilium,et nitudine. si autem haec quidem, haec aut in non. dicendum
dili Veii iam sid non simpliciter se dicendum ut dicunt.
ponit sedam rἔnem dicens si ignis angulos calefacit se
quitur mathematica corra caleticere: quia mathematica cor
pora angulos habent. A sunt in ipsis phaerae S pyramides inditiisbiles hoe est non diuisae in pies similes toti: quis et fiat indi-Disibiles sin narguitudinem sui opinionem Demo. hoc ast falsiim emerso S prinis si asst eorpa naturalia calefaciunt in ra- themati a .ero non assi nanda esset ro istius differentiae de n5 esset dicen a vi dicunt simpliciter. Pi oculus agi ronem hane assignat differentiae dicens . eorpora naturalia Pp angulsi primo n5 calefaciunt, sed .ppter acumen ξή stibi ilitate, de materialitate matheniatica a Li tib propter oppositas dii psities, sed manifesto est et acumen de sustilitas anguli aqualiter est in corpore naturali ,3 in corpore in atheniatico quare,s propter acumen ξc subtilitatem p se calefacerent naturalia manicsum est et de mathematica cti igitur mathemati ea propter hoc non calefaciant manifestim est et nec naturalia. quare manasea si est m naturalia calcfacient quia materialia non igitur propter sorinas luas quia propter ipsas non sunt materialia: quale dictum suum praeter rationem videtur. Deinde cum dicit.
Praeterea. si ιd quod uritur ignitar: ignis utilem aut sphae,ra aut Drumis est: eu, que comburuntur. p rami i m fori. t sphaeram necesse ist. lneidere igitur atque diuidere sit diis ridens per rationem figurae .pγramidem uero necessario pγruis dem facere vel sphaeram metus penitus egreditur rationis:
similes est. a s st qui pium gladium in gladios id quod diuidit
diuidere eensiui.aut serrum in serras. Adhue. st quod ardet ignitum gnis ore est sphera aut pγaximis necesse quod ardet fieri sphaeram utit pγramidem incideri quidem igitur o diuidere sic, ut et secunduronem accidens figurae. Ex necessitate dupγramide facere pvamides. aut sphae
ra spberus. penitus irronabile.et similes queadmodum fi quis dignificet gladium in gladios diuidi.dut serram in serras. s
Ponit tertiam rationem dicens, omne quod ardet di incenditiir m et fimoi igni st: si situr ignis es determinatus sphaera vel pyramide de per diliitione ignis ignil 5c ardet: necesse eardet Ec incenditur a diuisone fieri sph ram vel pyramicem. hoc aute in incomtenien ς es. Incedere enim de diuidere figura conuenit ronabiliter ὐbi contingit ipsi figurat diuidi.scude in figuras similes nune aut in dissimiles. de necessitate vero ipsam diuidi in similes, Qt sphaera in st diuisione facere sphaeras 5c oram idem pyramides omnino est irrationabile. ci fiamile ac D aliquis acciperet scut dignit atem gladium per diuiasionem sui facere gladios: de serram terras ergo de primum e inconueniens. Dicit autem Procillus m no G simile de igne di gladio ignis. n. diiudendo igni ens transmutat adustia in subsantiam suam gladius aut diuidendo non transmutat substatum diuis secundum et huiusmodi, sed diuidit quantitate
gladius ti secundum sit,san iam suam non habet hanc silii si ram, puta acutam,sicut ignisi 'edlaoc non videtur sim ratu nem dictum. Quamuis enim gladius siti et ea qlioddam in naturale non determinetur per figura angulare, in siti et, gladius est determinatur per eam, laetit ignis sin Platonem: quare, si ignis agens per limoi figuram fucit igncm, vilictui, et gladius secundum et gladius est agat. Deinde cum dicit.
Praeterea ad diuidendam Diti igni figuram reddere.ridicu, Ium esse videtur .ignis enim congregare magis, fine in unum redigi re,quam segregare uidetur. segregat enim ea, quae non eis dem generis sunt,eongrcgat autem ea, qtie Iub eodem gerinere collacantur.Et congregatio quidem per se est. Des in unu cogere,ars unire ignis ipsius es, lcgregusio vero per accidens. conprepans enim id quod sub eodem est genere,id quod ditenti ea excibit. Quare aut ad utrumdia politis ad congregenda figuram igni reddi re eportebat. Adhuc aus risibile ad diu dore solam reddere figuram igni. T- τ i uidetur n. magis congregare et ad cotinuare es gregare se gregat quid m. n. quae non eisdem tribus, congregas autem quae ei levi tribus. G congregatio quidem per se o. continuare
enim er unire, segregatio autem per accidens. congregans. n. omophilon separat alienum. Dus aut ambo oportebat reddeis re,aut magἰs ad congregare. Ponit iraria r5nem dicens et ridicula videre r ais nare fi Quana to.
suram igni propter diuidere dc segregare. Cum . n. 1gnis congreget A legreget e sentialius et i congregare quam segrenare. lcgrcgat qui dein et herogenea quae no iunt eiusdem tribus i. ei uidem naturae congregat asit ea qire sunt diu dem itibus i eiusdem naturae. Si ia fiat aliqua raralla ex auro argeto, de x re dc ponatur ad igne virtute ignis liquefacientis congregabinitur partes auri ad se initice, bc sc de alus. continuare. n.
de vi ire inest ei per se, segregare aute per accidens: q m ignis agens a serina sua te mutat illud in Ad agit in natura luam
ex potentia inte coterini nans & vniens illud quas cooresai do omophilo .i ea quae sunt unius amotis: vel natura Ec leparans alienum ergo ratiot labile erat aut dare figui a igni con- . Deniete ad ambo, piata cogregare 3 disgregare: alit magis ade5gres a re qd ellentialius in e iei hoc aut no fice erat: ergo niale. Proculus aut dicit, contrari u limoi L et igni essentialius inest diuidere dc segregare q conterminare dc unire. Sed hoc no vide l. qm qnciliam alicui enti p forma attribuunt duo, puta generatio de corruptio essentialitis atrribuit ei generatio ucorruptio quia generatio es de rone entis, ad quod est corruptio a i t de talione non entis torma aut de simpliciter aut magis principis est entis et non entis scut enim forma est q ua aliquid es ens, ita forma est qua aliquid agit aliquod ens. sed coterminatio de unitio sunt generatio, segregatio vero de diuiso quaedam corruptio: quare si ut ruta P attribuatur igni per formam, essentiatius atri ibuetur sibi coterminatio vel unitio. Deinde cum dicit.
insuper, eum calidum frigidums potentia stat contrariis. ψω, reddi re frigido figuram aliquam, impos bile eos, propterea
s reddere quidem contruriam figuram oportet. Nihil autem contrarium Cr figurae quapropter π omnes omittant hoc: Criumen aut omnia figuris,aut mhil definire oportebat. Adhuc autem quoniam euhdum frigidum contraria vis T .e. s. tui impossibile reddere frigido figuram . oportet enim conistrarium esse quod assignatur. Nihil aurem contrarium est figurae, propter quod σ omnes derelinquirunt hoc, et tamen conueniebat aut omnia coaptare figuris,dul nullum. Ondit m non est necessie elemet a terminari figura uiritu tem puta igne esse pyramide aut sphaeram pa necessitate calonciendi Et primo ponit ronem ad hoc Secudocti dicit. 3 QDidam aut de uirtute ipsiut. l. Reprobat quodda dictum Plat nis contra ronem praedicta. In prima parte dicit et adhuc: si calidi3 di sinati adinvice sunt contraria ut niani septim est: de calidia sit determinatu aliqua faura puta sphaera vel pyramide: impossibile erit frigido attribuere aliquam figis ram. oportet. N. sibi attribui sguram contrariam figurae calidi. tisic autem Dota aliqua talis, quoniam figura nihil est contrarium. ergo non
150쪽
possit intes attribuere aliquam figuram. Et propter hoc omnes dereliquet imi ei attribuere ipla in & tamen conueniens erat, aut ori inibus attribuere figuram aut nulli Deinde eum dicit.
Nonnula aurE de potentia ipsius dicere conati sibysiis conat raria dicunt, trigidum enim id inquiunt esse, quod magnara partium est, propterea quod praemu er per meatus non trana sit. Patet igitur er calidum id e se quod trans tale autem erit quod partium subtilium est. Quare fit ut paruitate magnitus. nes frigidam diiserat cista sued non figuris. Praeterea, Ipyramides sint uixquales, magnae non trus erunt, figuraent urendi eausa, sed contrartum. Quidam autem de uirtute iratus tentantis dicere, eotrariadi ni ipsi sibi Uis. Aiunt. n. esse' du magnarum partiἄpropter confringere er non pertransire per porus. Manifesta igitur quoniam et calidum utis erit pertranstens. taIe utilem siem perlubtilium partium. Itas accidit paruitate o magnitusne differre calidum et frigidum, ei non figuris. Adbue autem, si inaequales pnamitis magna ut is erunt non ignis . nec causa Bfgura eius quod est ardere, sed contrari'.
Remouet quodda dictitur Platonis ad ronem praedictam dixit enim Plato et frigidum propter grossitiem partium com
primere habet: propter quod attribuitur sibi figura. cuius est comprimere p ut a quae obtus anguli hoe rem es dicit, et quidani volentes dicere de virtute frigidi contraria dicunt sbi ip
Commenta Iri. s v ra N A LIBRI. De grauiam Cr Letitum tam secundum quid quam fmplieiter. Nasura, Different ijs er Accidξtibus cum ex aliorum,tum ex Philosophi sententia digeritur. LECTIO I.
Propostlim 3e eius ratione pra missa, naturam Cranium ae I euium inquirit disputatiue procedens: hine motus illo ita proprios ex propriis locis venatur secundum alioru sentcnt iam.
E graui autem atq; leui quid es utrunque, erquae nam est natura ipsorum, conoderemus oportet: Cr propterquam causam hasce psatentias habent.
sis dicunt. n. rfiigidum.quia constringit, A non potes faciliter transre per poros Eatiens figuram aptam ad hoc quod est magnatum partium secundum hinoi quare palam, et calidum contrarium dius pertransibit per poros faciliter acutam habens figuram quia contrariorum sunt contrarii essectus tale autem iecundum et hinci lii btiliti partium est quare manifesta es et ealida ac frigidum determinabunt 3 disserent adinitice magnitudine, di non D figuram euius contrarium dicunt. Item,udicat et Dramides mactiales si int quaeda quidem ma quaeda vero parua scut Plato videt sentire, magnae qui: erunt ignis determinatiuae, sed contrarii nem cauta eius eius naturam sunt passones di virtutes, di operationes , quibus determinantur primum con*derandum erit de hui sincdi virtutibus passolubus,& operibus . vi, cum con*derauerimus de istis appareat nobis natura di differentia, di numerus ipsorum Qio autem intelligit per huiusmodi nomina,vitistes passiones ci operationes,expostum est prius. Commentariorum partium S. Tho partim Petri de Alvernia super Tertium librum de Coeso finis. quod es cobtilete sed cottarii puta eius quod est in frigidore. par ira autem erunt determinatiuae istiis & eausa combusti res quare frigidum 3c ignis determinabsitur magnitudinibus quibusdam tanon figuris. cuius contrarium dicunt ut prius. Deinde cum dicit.
Non differre igitur elementa figuris ex bis, quae diximus. pariat. Cum autem propriissime diserentiae corporum per afusessus sivi er operationes,dis potentius: cur usq; enim corporaris naturatis opera. sectus tentiasq; dicimus esse. Primum de his est disendum .ia post horum contemplationem, curusque differentias ad unumquodq; sumamus. QuM quide igitur non figuris differant elementa manifessum ex es s. Quoniam aut propriissime digerentiae cor . rum quae secundum passiones,σ opera, tr virtutes. uniuscua tuis enim esse dicimus. Cr eorum.quae natura, er opera er passiones er uirtutes. Primum utique erit de his dicendum, ut, cum consederotierimus hoc, sumamus uniuscuiusque ad unum
Recolligit dicta dando intentionem sua respectu dicendo- Drum, dicens q. quidem igitur elenienta non determinantur,nem disserunt figuris manisi sum ea in dictis sed quonia propriae eorum disserentiae sunt virtutes, di passones, di opera tiones quae secundum illas .niuscuius p enim entis secundum
que, o quae natura ipsortim cons erandum: propter quam cosum babent uirtutes has.
CV M intentio Philosophi esset
in libro pracedenti & isto cot syderare de corporibus simpliin cibus mobilibus motu recto, secudum m huici, in quibus solum es generatio δέ corruptio: possi determina iiii oe sunt aliqua talia corpora,& q, non infinita nem unum, sed plura A finita: adhuc autem τ sunt generabilia, sex istinuicem non se si gregationem, nec transfiguratione, nec resolutionem ad fguras sicut antiqui potuerunt, redit nunc ad consuederandum de his secundu m mobilia sunt motu recto: in Lib. de Coatione determinaturus qua A quot sunt determinate,& aequaliter ex inuicem generentur. mobilia autem sunt motu a grauitatem S leuitatem quae sunt passiones 5c vitti tes ipsorum o te:& ideo intendit nunc cons yderationem fac re de graui ci leui 5 di fierentiis S accidentibus iplorum, ethnici & primo circa hoc pitiittit intentionem suam Sordinem cons*derandi. secundo cum dicit Dicitur asithoe. F
Es ii quae de ipso. I rationem assgnat Circa primum dicit quoniam intendinatis consyderare de corporibus smplici biis mobilibus motu recto secundum m huiusmodi: quia mobilia sunt huiusmodi motu grauitate 5c leuitate, iiij deradum est de graui A leui squid iit vir m ipsorum quatum ad rε nemii, fgnatur per nomen:& quae natura ipsorum quam fgnataefinitio indicans quid est esse Fm veritatem, S propter quam causam elementa habent limoi virtutes:& intendit causam Mnalem quae est ipsorum operatio .el motus cuiuscsque enimes aliquod opus ipsum es gratia operis,sicut dicebatur in s cundo huius. Deinde cuin dicit.
condemplatio. n. dei s sermonibus est accommodata de
Notu. Graue enim G Leve ex eo dicimus,quia in aliquo mo do naturaliter moueri potes: operationibus autem ipsorum no
mina posita non sunt,nisi quipiam pulet tale esse ipsum momen
tum. Quia ιuro raturalis tractatio est de motu: bee autem mo
tus quasi sementa quaeda in seipsis habet: ideo uniuersi quid
potentus ipsorum utunturinon tamen nisi pauci definiuine. Est. n. quae eae ipfr conreptatio his, qui de motu simnonibus propria. grave. n π leue inpos moueri pissice aliqualiter dicimus. Actibus aut nomina morum non ponuntur. rvsi si vis putet inclinationξ esse talE. Propter copb ficu se negoci ARGY.