장음표시 사용
121쪽
probat terram esse .latricam rationibus asiologicis, per
ea quae apparent secundum sensum di inducit tres probati nes. Q artim pruna lia itur exedipsi I utiae S dicit, et adhuc inani: itum est per ea quae apparent secundum sentiam, et terra sit sphaeraca. Nisi ti terrarii et sphatica, eclypsis Lunae non semper haberet circulares decisiones. Videmus n. iamst quando Luna eclue piatur obscurum ipsus di lucidum dis inguuntur per lineam circularem. Accidit aute eclypsis Lunae per hoe pila lubintrat umbram terrae unde apparet .mbram terrae se rotundam. ex quo apparet terram, quae iacit taleitivmbrani, esse s phaericam. solum enim corpus spharicum natum eiὶ semper facere lphaericam via ibram si enim corpus lucidsi s. Sol sit maius terra: oportet et fuciat terra umbiam Pyramidalelia,cuius conus sit in alto, basis in ip laterra. si velo soleis et minor terra, faceret quidem similiter umbram lecs dum figuram rotundae Pyramidis: tamen contis e conuerso illius Pyramidis eis et in terra, basis autem eius in alto. Si vero Sol esset aquaijs terrae faceret umbra cilindracam i columnarem: quicquid autem horum esset,lequeretur propter hoc quia terra est sphaerica et, umbra eius seeuatim lineam circularem abscindet et lunam. Posset autem aliquas dicere, et ista circularis abicissio Lunae non es propter rotunditate terrae sed propter rotunditate ni Lunae. Scd ad hoc exesi dediim subdit et in augmento di decremento Lunae quod accidit 2 singulos menses lectici Lunae accipit omnes diiseremias nutarum. na silandoque diuiditur secundum lineam rerum,sicut quando ditii- datur per medium, puta cum es vel a a. quandom autem fit amphamios,i undit secundum circulum,i quando est plena, cum est 14. quandom est concaua pura cii eit prima S a prima usq; ad di a a i v sq; ad deficium.Quod cotingit propter diuersam habitudinem eius ad solem ut supra dieitim est: led in eclypsibus semper linea diuidens ipsam tu gibbola, i. circi laris: quia igitur Luna eclypsatur propter terrae interposti
neiar rotunditas terrae,cum sit sphaerica, in caula talis figurae circa diuisionem Lunae. Secunda in rationem ponit ibi.
. Y. Praeterea per ea quae uideraur de Iuliis, parti non solasti
rotundum esse, sed etiam mole magnam non esse. Si purua enim migratio meridiem uersus ac ursum sat, Alius manifeste
fi biice. qui terminat orbis, ut uelle, quae sunt super caput.
mutationem habeant magnam, Gnon eaedem ut deundar meriridiem uersus, migrantes atque ursam. Nonntissae nanques Iarum in Aegγpto uidentur, ac circa C prum, in lacis duritem uersus ursus non videntur. Et marum ea quae semper vitieis uersus ursum uidentur, tilis in locis occidunt. mare perra
huc in est ex hisce terram non solum rotundam esse , sed etia
mqne molis non esse rotundae: non enim sc cito matutionem
faceret, migratione adeo breui facta. Quapropter hi, qui lori.
cum eum qui circa columnas herculeas est, corii unctum esse ei loco. qui s circa Indicum regionem exhil mane, utque hoe modo unum mare esse albi runt, non uidentur incredibilia uati de existimare. Dicunt autem hoc ex barris etiam coniectanistes genus ipsorum circa extrema utraque loca ellic, propterea quod ipse extrema ita μοι ob coniunctionem allecta.
a. ti vi Adhuc autem per astrorum apparentium non solum muniufstam . quia rotunda, sed G magnitudine non existens muri Hgna. Nosea enim facta translatione nobis ad meridiem, cranteum. manifelle aster fit orizon circulus, ita vi quae super
caput astra magnum habeant transmutationem, er non Gadem u deantur ad articum et meridiem trafmutantibus. Qiseridam enim in Aegulo quidem stellae uidentur er eirca cura. in his autem, quae ad articum regionibus, non indentur. Et quae semper in bis quae ad articum apparent astrorum, in illis locis occuliuntur. Quare non solum ex his palam rotundam se figuram terrae . sed etiam sphaera non magnae. Non enim utris sie tielociter palam faceret translatis itaque modicam. Propter quod exrstimantes coaptare eum, qui circa herculeas
colonus locum, et qui circa iudicum, hoc modo esse mares unum, non uatiesu picari incredibilia vidi ri. Dicunt talem
argumentantes ex elephantibus, quoniam circa utraque loea novissima existentia, getius ipsortim est,uelat notissimis pro pιerea s conueniunt adinvicem.
Quae sumitur ex apparentia stellarum: & dicit '' ex diuer- seedda Q. state apparentiae stellarum apparet et terra non solum es rotunda sed etiam parua in comparatione ad corpora coelestia. Si enim aliquis modicum moueatur versus meridiem .el se .ptentrionein manifeste diuersificatur nobis ori on. Quod apparet quantum ad duo primo quidem quantum ad polum oria oratis qui in punctus eceli existens supra summitatem capitis nostri qui quidem punctus duiersificatur secundum modicam distantiam ut apparet eκ pellic fixis : quia in modiea dissantia diuersae stellae apparent super si inmitate capitis. Secundo apparet dii ei sitas ori ontis ex diuersa abscistione coeli per orizontem. Et hoc manifestat quia mouentibus se verius septen- o e trionem vel meridiem non videtur eidem stellae. In his enim, qui habitant in sphaera obliqua, polus septentrionalis eleuatur supra orirontem ipsorum S omnes sella, quae non distanta P polo ultra eleuataonein poli supra oria ontem sunt perpetuae occultationis. Quia igitur propter diuersitatem ori otis in teriis septentrionalibus polus septentrionalis magis eleuatur, &polus oppostus magis deprimitur, contingit quadam stellae quae sunt propinquae polo a martico, non sunt perpetuae occultationis. sed videntur quandom in terris magis meridion
libus puta in Aegypto & circa Cyprum, quae nunquam videntur in terris magis septentrionalibus. D e conuerto quaedam
stellae stini sempiternae apparitionis in regionibus magis septetrionalibus, quae tamen in regionibus magis meridianalibi magis occultantur per occasum. Et ex hoc apparet, v terra est figurae rotundae praecipue secundum a pectum ad duos polos. Si enim esset superficiei plana omnes habitantes in tota terrae superficie ad meridiem ci septentrionem haberent es dem orirontem. 5 eadem sellae eis apparerent & occultarentur nullo impedimento ficto ex tumorositate. Et simili ratione probatur m terra si rotunda versus Oritim & occasum: alioquin non prius oriretiar astriam quodcunq; his, qui stant in orienteu his qui sunt in occidente. Si enim terra esset figurae concauae tydus oriens prius appareret his qui sunt in occidente. si uero C terra haberet planam superficiem simul appareret omnibus. Manifestum est aute et sydus oriens prius apparet his, qui sunt in oriente per eclypsim Luna quae si appareat in regione magis orientali apparchit circa mediam noctem in regione magis occidentali apparebit ante mediam noctem secsidum 'uantitatem distantiae ex quo patet v sol prius oritur, & occidit in
regione magis orientali. Per hoc autem ut Arist. dicit apparet et non si magna quantitas rois ditatis terrae. St. n.esset magnaequantitatis, non in tam parua distantia fieret ita cito diuersias circa apparentiam stellarum Et ideo non videntur ualde incredibiIra opinari qui volunt coaptare secundum singitudinem S propinquitatem locu in in extremo occidentis sitim qui dicitur esse circa herculeas columnas: quas s. Hercules statuit in signum sua victoriae in loco qui est circa mare indicum in extremo occidentis: di dicunt esse unum mare oceanum, quoacontinuat utram loca & similitudinem virorumq; locorum coniiciunt ex elephantibus, qui circa virum v locum oristur,nsi autem in mediis region bus: quod quidem es fgnum coi uenientiae di suntlitudinis locorum, no autem propinquitatis. Tertiam probationem inducit ibi.
Nathematieorum etiam qui magnitudinem orbis terrae me ARG.tiri conantur quadringentis terram cingi statiorem milibus dicunt. E x quibus, sic rectura sumatur,molem ipsus terrae nosolam rotundum esse, sed etiam ad ceterarum stellarum magnitudinem magnum non esse necesse est.
Et Murbem alicorum quicunque magnitudinem ratio inuri τὰ oriri attendunt rotunditatis.ud quadraginta dicunt esse myriades
stadiorum: ex quibus argumentationibus non solum sphaeriacam molem necessarium esse terrae, scd o non magna ad ali
rum Urorum magnitudinem. inii quidem sumitur ex mensura terrae, di dicit, qiticunm
Nathematici attentaverunt ratiocinari de magnitudine rotunditatis terrae contingit usim ad quadraginta niueriades sal
runa, i. quadrageses decem milia: quod est udringeructas
122쪽
stilla stadiorum .est autem stadium octava pars miliaris, secundum hoc rotunditas terrae erit quinquaginta milia miliariora. Secundam autem diligentiorem coly.erationem Modern rum Astrologorsi est rotunditas terrae multo niinor, i .vigii ii milia miliaria,& quadraginta,ut Alfragantis dici vel decem di octonitria dum stadior una, i centum octoginta milia stadiorum ut Simplicius dicit: quod quasi in idem rei t. Nam viginti milia euociaua pars centum lexaginta milium. Hoc autem Astrologi comprehendere potuerunt consyderantes quitum spatium in terra ficit dii tersitatem unius gradus in coelo, &inuenerunt et quinquaginta stadia secundum Simplicium, vel ut ii uua lex miliaria di duas tertias miliarii tecundum Altraganti iri. V nde, si multiplices hunc i
exaginta qui eni inditatem tem
c ni merum per trecetum sexaginta,qui es numerus graduum coeli, comprehendes r tunditatem terrae esse praeductae quantitatis & sic eκ his pollii-mus arnumentari quantitatem terrae non solum esse sphaericam ted etiam non magnam in comparatione ad magnitudinnes aliorum astroriam. Nam Solem probant Asrologi este centies septuagesies maiorem terra, cum tamen propter distantiam videatur nobis pedalis. Dicit autem aliorum Astrorum
propter opinionem Pithagorae qui posuit terram vita de sellis.la in hoc terminatur Sententia Secundi Libri. nFinis secandi Libri.
s V M M A LIBRI. Prem po prooemio,in quo dicenda proponuntur. cntiquo.
rum de rerum naturalium generatione Cr corruptione enmu etiantur sententiae. De iis demum, quctum de eompolis, tum simplicibur eorporibus sicitu digna errea generationem dicuntur,narratio: mutuam denis elementorum generationcm ah Iirmantes conlutantur. LECTlo I. Continuantur dicta dicendis in hoc libro, di praecedentibus.
J E primo igitur calo de partibus, s de stetitis,q in ipso feruntur,ex quibus constantier qualia sunt natura. er inlaper ingeni ota ac ineorruptibilia esse, prius iam pertrauciauimus.l E primo quidem igitur estio G pdsetibus , adhue utilem de in ipso Iatis ain is , ex quibus eonstant, qualia quidem natura sunt: adhue autem quoniam ingenita er incorruptibilia opertransiuimus prius.
Posil Philosophiis determinauit de corporibus quae mouentur motu circulari hic procedit ad determinandum de corporibus,quae mouentia motu recto. 5c primo praemittit procemium in quo explicat suam intentionem, secundo prosequitur propositum ibi Prius quiddigitur Philosophantes die. Circa primum duo iacit Primo continuat se ad praecedentia, ostendens de quibus iam supra dictum sit Secundo de quibus resat dicendum .ibi .l Quoniam autem eorum quae natura. FDicit ergo primo se in praecedentibus tra si uisse i breuiter tractasse de primo Gelo S partibus . eius. possumus autem per primum coelum intelligere totum υ niuersum, quod es primit perfectione:& partes eius accipere corpora, quae mouer tiar motu circulari di motu tecto, ut sic videatur hic tangere
ea quae in Primo libro deter Inata sint. Sed huic expositionia videtur obsistere quod subditur. Adhuc autem de astris latis
in ipso de F Non autem proprie dicuntur serri astra in toto vntu rio ted in coelo quod circulariter fertur. Et ideo dicitur mesic, hoc quod dicit de primo coelo est intelligedum de corpore quod circulariter fertur. sed quia non dicit simpliciter de coelo, i ed de primo coelo, potest hoc referri ad primam sph ram, quae est uellarum fixarum: quod autem dicit, dc partibus, refertur ad dextrum 3c sinistrum, dc alias positionis disteretitias quas in coelo ostendit. Sed lectuidia hoc non esset ii Ac enscommemoratio: nec eorij quae dicta tum in toto primo libro nec etiam eorum omnium quae dicta stant in secundo, in quo habitum est etiam de sphaeras planetarum. Et ideo melius videtur dicendum in per priinum coelum intelligitur hoc totum corpus G circinariter fertur. quod quidem dicitur primum in comparatione ad corpora in seriora respectu quorum est primmit,& ordine sciis,& perpetilitate durationis, ic virtute causalitatis Quod autem lubdit de partibus referendum est ad diuersas sphaeras,quae sunt partes totius comoris coelesis: dicta est de uellis quae mouentur in toto coelo, di quantum ad stellas, fixas, δἰ quantum ad planetas, de quibus dictuni est ex quibus in constant. Ostentum est n. et sunt de natura coelesiis corporis. dictum est etiam qualia sint lecitndum naturam quia sunt an mala S lphaerica Dictum est etiam ' non sunt subiecta generationi S corruptioni. 5c siquidem in Primo Libro determinauit de toto uniuerso scias supra diximus secitdum opini nem Alexandri sic recapitulatio se extendit solum ad Secui dum librum. Si vero etia in Primo libro intendit determinare de coelo principaliter ut Simplicius dicit sic recapitulatio se extendit etiam ad primum librum. Deinde cum dicit.
Cum autem eorum, quae narura dicuntur esse alia sint bab. Α cypantiae, alia liarum opera, sectulust vis bubstantias quidem dico simplicia eorpora, Cnom, terram, Cy q ae eius Am fiunt
seriei: er item ea quae ex hιs constant, veluti torum coelum,t . fusq; partes, Cr animalia plantasue Cr horam partes. Aliseictus autem operave,motiones horum eiusq; c carorum s horum haec elementa ui sua sunt eausae CT alter Micnes item,muin tuas ae migraruones: patet plurimam de Natura latentiam de: corporibus esse. Omnes enim substantiae naturales aut cormara hunt,aal cum eorporibus ac magnitudinibus sunt. Hoc autem patet oe ex definitione qua emersere que sunt natura, Crex stingulorum etiam contemplatione. Quoniam autem eorum quae natura dicuntur. De quidem funt subitantiae, bae autem operationes Cr passiones borum.
Dico acit in substantias quidem simplicia corpora, puta ivri
terram, P coclementa his, τ quaecuns ex his, puta totum caelum ex partes eius,Cr iterum animalia, Cr plantas Cr partes horum. Passiones autem Cr opera motus horum intuscula p. r aliorum quorumcunsfunt ea se ista elementa fecundu virtutem ipsorum. adhuc autem alterationes Cr in inuicem transemutationes, manifestum. quia de natura historiam plurimam accidit de corporibus esse. Omnes. n. naturales substantiae aut e mora,cut cum corporibus generuntur Cr magnitudinibus: e curem palam ex eo, quod determinatum est.qxae sunt natura, π ex ea,quae per singula contemplatione.
Ostendit de quibus restat dicendum. 5c primo manifestat in quo rensistat tota conjderatio naturalis philosiophiae fecundo ex hoe concludit quid pos praui u restat dicedum. ibi 3 De primo quidem dcc. b Circa primu utitur tali ratione. Omnes
naturales sunt corpora: sed tota consyderatio Naturalis est de substantiis naturalibus earum accidentibus: ergo tota consiyderatio Scientiae Naturalis est circa corpora. primo igitur praemittit Minorem dicens et eorum quae dicuntur dine secuduni naturam,quaedam sunt substantiae naturales, quaedam autem sunt operationes Ec passones lubstatiarum naturalium. Et ad hoc manifestandum primo exponit quae sunt siti stantiae naturales, inter quas primo enumerat corpora simplicia: dc interea primo exemplificat de igne dc terra 3c de aliis quae sunt tam ut elementa corporum cum eis sicut sunt aer de aqua : dc ad horiun naturam pertinent corpora mista,quae ex eis compo
123쪽
netur.sicut lapides di metalla Deinde exemplificat de alio corpore sinplici praeter elementa quod est totuin coelum dc partes eius: ult inro autem ponit corpora trusta animata sicut animalia,& plata . N partes. Deinde mani se stat quae sunt operationes harum substatiarum S dicit, τ primo quidem sunt motus locales uniuscuius p horum corporum & etiam aliorum, quorum ista corpora sunt causa, ves materialis sicut elemeta: ves effictitia sit coelum:& tamen tantis corporibus cog ruit motris secundum virtutem corporum smplicium de quibus causantur: Dein de operationes ti passones praedictarum stilaeantiarunt dieit esse alterationes & transmutationes earum in inuicem quae sunt secundum sene rationem 5 corruptionem. secundo infert coclusionem S dicit ex praemissis inani rectum esse secundum plurimam historix. i. narratronis naturalis, este circa corpora. per hoc autem m dicit plurimam intellis it Omnem: lea utitur hoc modo loquendi propter Physcutit temperamentiam. vel dicit plurima propter hoc et in Scientia naturali aliquid etiam dicitur de prutio motore S de anima in t llectilia. tertio ponit Maiorem. s. et omnes substantiae natu- vales aut sunt corpora aut senerantur cum corporibus, S magnitudinibiis . licui sunt formae naturales, quae dictitur substantiae. Et hoc quidem dicit esse manifesti in diipliciter. primo per hoc et determinatum es quae sunt secundum naturam paulo ante quae omnia vel sunt corpora vel cum corporibus, ut d terminatum es in secundo Phγsc.q seesidum naturam sunt ea quae habent in s ipsis principis motus di quietis . huiusna di autem sunt sola corpora: quia nihil mouetur nis corytis secundo aicit hoc esse mani sestum per inductionem conlyderando per singula ea quae in Scientia naturali traduntur. inueniamus enim omnia esse corpora vel cum corporibus. Et est ad uertendum, qu d haec eadem supra in primo libro praemisi. Deinde cum dicit.
De primo igitur et mentorum G quale quid es tuturast incorruptibile de ingenerabile essuris iam diximus aestit autem die e re de duobus. De primo quidem igitur elementorum dictum est. π quale quid secundum naturam. π quoniam incorruptibile G ingea nitumaeliquum autem de duobus dicere. Os endit quid post dicta restet dicedum. & primo quid quoad substantiam .dicem dicti ura esse de primo corpore inter elementa l. de coelo quod vocat elementum secundum Alexania drum quia est pars mundi: fresidum autem simplicium, quia est corpus sinplest)de quo dictum est quale si secundum naturam: quia eo animatum & sphaericum S quia etiam est incorruptibile di ingenitiam: unde resi usi est dieere de ciliis dii bus corporabiis. Ostensiim est.n in primo libro esse tria corpora unum, s. quod mouetur circa medium. de quo iam dictum est: allud quod mouetur a medio & tertia quod mouetur ad medium de quibus duobus restat dicendum : nam de tetra supra dictum est non quantum ad suam naturam. sed quantum ad habitudinem qua in habet ad c celum. Secundo ibi
mod si de bisse dicamus. fet σ de generatione simul cor
ruptioneue conoderatio. Generatio enim aut omnino nous, aut in hisce duntaxat est elementis, atque in hisce, que ex his constat. Hoe autem ipsi in primum est contemplandum,ntrum sit an non sit. Simul autem accidet de bis disentibus, Cr de generatione
Cr corruptione inquirere. Generatio enim aut omnino non
est, aut forum in his elimentis. π bis, que ex his constant. IPsum autem primum hoc fori e primo consederidum utrum est.
aut non est. ostendit quid res et direndum quantum ad operationes, &passiones: εἰ dicit et, simili cum his duobus restat inqui redum
de generatione ec corruptione, quia talis generatio aut nihil est, sed est remota a natura totius ut hiersi , aut solum inuentiatur in his elementi,qiuae mouentur motu recto, dc in corporibus,quae ex his componiintur: haec autem consyderatio loesi non habeat dum adhuc de rebus incorruptibilibus ageretur. Oportet asit hane con*derationem non praetermittere, quia multum valet ad constderandunt naturas corporum.
Illorum afferuntur opiniones δέ qui rerum generationem au
serebant δἰ tres iterum adducuntur eorum qui rerum gen rationem corporibus tribuebant.
His igitur, qui prius de veritate pbilosi buti sunt. tam AR . enim in hisce sermonibus, quos n e nos dicimus, quiri inter sese si scordes fuere.
FRius quidem igitur philo opbantes de veritate, CT ad
quos dicimus nos nune 'mones, Cr cdiruticem dixera
Praemiiso prooemio,in quo ostendit quid restet consγderandum circa Scientiam naturalem, hic incipit pro se ui ea quae dicta simi. S primo inquirendo de opinionibus Phalosephomni circa pra dicta, secundo determinando vetitatem in auarto libro .ibi 3 De gratii autem dc leui dic., Circa primum auo facit. Primo inquirit de generatione di motu corporum natura
lium,an sit,secundo quorum di propter quid sit. ibi l Quod
autem nem omnium est generatio δέ c. I Circa primunt dii oncit. Primo inquirit secundum opiniones antiquorum Philosophorum an sit generatio lectando inquirit an motus localis, sit naturalis corpo ab iis naturalibus. 3 Quod autem nece sarium existere motum dic. Circa primum duo facit: primo enumerat opiniones Antiquorum circa generationem , secundo inquirit de veritate earum ibi. 3 De aliis quod igi: uralter sit sermo. Circa primum tria ficit. primo ponit diuer- statem Philosophorum circa generationem fecitdo ponit opiniones negantium generationem ibi s Hi quidem causiam ipsoruin dic. F Tertio ponit opiniones attribuentium generationE corporibus ibi l Alterius quidem igitur Sc. F Dicit e so primo et illi qui prius philolophati sunt de veritate sciliceti peculanua quod dicit ad differentiam eorum, qui Philolo-imati sunt circa moralia dc circa politica) diueraticati sitiat in
tuis opinionibus 5c contra stinuice,5c contra ea quae nunc dicuntur de generatione. Deinde cuni dicit.
Quidam enim ipsisum generationem e medio corruptio nemue tollunt. Nihil enim eorum quae sunt generari aut eoris
rumpi. sid forum ita nobis uideri dicunt,ut Melisus, ais Parmenides. quos,ersi bene est ira di t. non naturaliter tamen dicere oportet putare. Esbe nans rerum aliquas ingenitas omina minos immobiles ad aliam magis ut e priorem,quam ad Naturalem cobderatisnemspectat. illi uero, quia nihil aliud pse tersubstantiam siensibilium esse e limabant. π quasdam primi tales naturas intellexerant : si cognitio aliqua aut prudentia erit ad bacillis accommodatus lentcntias traduxerunt. Hi quidem enim φ oram totaliter auferebant generaticanem er corruptionem. Nihil enim neque Acri aiunt,neque corrumpi entium, sed solum uideri nobis, puta qui circa Meliselum er Parmenidem. quos, π s aliqua dicunt bene, sed non1 bsce oportet putare dicere. Esse enim quaedam entium ingenita, cr totaliter immobiba. magis est alterius σ prioris quaph sicae cons de rationis. Icti autem. qvia nihil quidem aliud
praeter sensibilium substantiam suspicantur esse. Tu es duistem quasdam intellexere primi naturas squidem erit aliqua cognitio aut scientia: sic trai ulerunt ad hoc per eas quae in
de rationes. Ponit opiniones auferentium generationem δέ dicit. , quidam antiquorum Philosophorum totaliter auferebant gen rationem dc corruptionem a rebus Dicunt enim et nihil entia fit, aut corrumpitur, sed solum videtur nobis aliquid senerari, aut corrumpi. Sed ista filii opinio s.quentium Melii sum Sc Parmenidem. quos quatum ad aliquid laudat ad hoc ιν ipsi primi intellexerunt, oportet ei se aliquas naturas ingenitas, ecincorruptibiles, di immobiles. Quod quidem hac ratione in ti ponebant quia cum de his quae subiiciuntur generationi de corruptioni,non possit esse certa cognitio aut icientia, opo tet esse aliquas naturas ingenitas δέ incorruptibiles. Si enim de his quae eadunt sub generatione di corruptione sit aliqua scientia, hoc non est nisi suantum in eis est aliquod ingenitum dc in corruptibile secuta sum participationem illarum naturarum, quae secundum se sunt ingenitae di incorruptibiles cognoscuntur. rulecudum suas sermas Arma aut est quoddam diuinuinin rebus,
124쪽
in rebus inquantum est quaedam parti e Nilo primi actus. Reprehendit acteos Arist in hoc cr nihil opinabantur esse praeter sensibilia. S mi intestigebat ri, oporteret esse quasta lubstatias in enitas N incorruptibile. δέ transtulerunt ea quae pertinent ad rationem sit per naturalisi substantiatum ad haec sensibilia: dicentes lixe seni talia esse ingenita δέ incorruptibilia secundu veritateni generari asit Z coirin ripis in opinionem. Mani sumes autem Φ si sunt quaedam entia ingenita οὐ incorruptibilia, di omnino in imobilia: rii conbderatio non pertinet ad naturalem philosophiaria,quae tota vertatur circa mobilia: sed magis pertinet ad alia priorem Philosophiam quae es metaphysica: di ideo Parmenides de Melissus licet quant si ad aliquid benedicerent. ponentes porteret esse aliquid ingenitum di iiii mobile montia quantum ad hoc benedicebant q de rebus naturalibus non naturaliter loquebantu attribuetes ea quae sunt sibstantiarum immobili si substantiis naturalibus: quae sunt ii ibsantiae sensibiles Dicit alsit Simplicius in secundo commeto mArist. more tuo reprehendit Parmenidem de Melusum. Fm ea quae exterilis ex eorum verbis apparebant. ne aliqui supficialirer intelligentes deciperentur: pria autem rei veritate intentio horum Philosophorsi erat τ ipsum ens quod. s. est p essentiam sua est ingeniis di incorruptibile Ec omnino immobile. Quod ast dicebant generationem in rebus esse sin opinionem, δc no ecundsi veritatem hoc ideo dicebant quia opinabantur et se sibilia. in quibus inuenitur generatio S corruptio non sunt vera entia: sed solum 1econdum opinionem. Deinde cum dicit.
Αιν uero quas de industria contrariam his habuerunt opianionem.sunt.n. qui nulla rerum ingenerabiles esse . sed omnes feri dicunt. Genervias aut partim permanere, partim corrumpi. Eil durem sentetula talis maxime quidem Hesiodus. Alteri autem quidam.uelat stud ose actam,cotrariam his
habebant opimonem. Scint enim quidam,qui diunt nullam ingea nitum esse rerum. sedemnia generari. Genua autem haec qui dim incorruptibilia permanere haec otem iterum corrumpi. Naxime utilem qui circa Heliodum.
Ponit opinionem attribuentiu generationem corporibus Sponit tres opiniones,& dicit et quidam alii habebant contraria opinioni praedict s ac si studio te intenderent eis contradicere. Qitidana. n. dicimi nulla res est ingenita sed oῖa generantur. Forum tamen quae generarim i , qua da permanent incorruptibilia quaedam autem corrupuntur:& hoc maxime dixersit sociatores Hesodi qui fili tuniit de Theologis poetis, qui diuina ab testimentis ditarunda Lbularum tradiderunt. unde Hesodiis dicitur positisse etiam chaos ex otio omnia generantur,eiale generatum: oe autem generatii ab aliquo generare seneratur unde dabant intelligere super omnia ista esse quanaarri causam primarii 1 intelle sim & diuinitatem a qua omnia processerunt Et liti ius modi procellam a principio generationem vocabant. Secundam opinionem ponit ibi.
Deinde caeterorum hi qui prima de Natura dixerunt. quidam cctera.quidam omnia fieri fueras ducunt .ae nihil prorsus da ιιle esse: am utilem quid solam permanere, ex quo haec: uni aversa ιra refigurari sunt aptar quod quidem eaeteris complura res G Eruchius Em hesitis dicere uelle uidetur. Deinde et aliora primi Phissologietanter. hi quide ola alia alunt gnari s fluere,esse utitfixe iubil.unu aut quoddam solum subnere. ex quo bee omnia trafformari nata sunt: quod quideviIntur diecte uelle alis multi, cr E raclitus Ephesius.
Et dicit, i, post pdictos poetas qui inter alios primitus de natura tractauerimi quidam dixerunt q omnia alia generantur S sunt in cotinuo fluxu ita-nihil in eis est fixti S permanens yter unum materiale, principitini quod siil,sstit omnib'quae fiunt & corrumpuntur. Et hoc idem dixerunt multi alii Philosophi sicut Ἱ hales qui posuit hoc principium esse aquam, Ana
ximenes autern aerem Anaximandera sit inter utrunq; , mo
di iam sva potem.Eraclitus autem Ephesus linem, de quo specialiter mentionem ficit . quia ipse magis asserebat omnia esse in continuo sitiku. Tertiam opinioriem ponit ibi.
Suru er qui cor et omne generabile Deiant, componentes ipsiam ex planis, ac dissoluentes in plana. sunt acie quidam, qui eroe coryti generabile faciunt. Ora
n dicit et quidam posuerunt, omnia corpora componuntur ex superficiebus 8c itera reioluunt tir in superscies. Et ha esuit opinio Platonis.
Corpora ex supersciebus generari, vii Plato visus est dicere multipliciter improbatur 5 mathematicis, &naturalibus rationibus.
De ceteris igitur utius eris sirmo. Hi e uero, qui Me diu ARGY.cunt modo.omnias eorpora ex planis constituunt. anod Miscidit.contra selenites dicere Nathematieus per Deile est videre. Erat tumen aequum aut non dimouere ipsus. utit crestili ribui rationibus. suppositiem bus fiunt dimovere.
DE di i quidem igitur alter se simo. Dicet Aus autem Tae
hoc modo Cr omnia corpora consutientibus ex Ap crebus quecuns quidem alia accidit diaere contraria disciplianis,propiam ardere. Et quidem iussu utit non mouere, aut eredi
li bilioribus ipsa rationibus mouere 4 Appositiones.
praeiri ias opiniorestis de teneratione rem, hie inquirit de veritate dictarum opinionti. S praetermissis aliis opinionibus, de quib' in aliis locis in mittit specialiter inquisitioneni Deit de
vltima opinione quae est Platonis tum quia erat sermosor, is etiam quia ordine inquisitionis erat prior. Nam aliae opiniones ponebant .es auferebat specialium corporum generationem, autem opinio videbatiar tradere generationem, inquantum est
pus ponendo corpus ex superficiebus generari. Circa hoe em duo ficit primo improsat h
dit eisdem rationibus improbari posse op nionem Pythasoria corsi ponenti a corpora generari ex numeris. ibi j idem auteaccidit die. F Circa prinati duo ficit primo improbat praedicta opinionem rationibtis Mathematicis secundo rationibus naturalibus ibi si, eun ii asit naturalibus &e. F Circa primum ponit duas rones. Cit ca quarta prima dicit . et de aliis plictara opinionu debet feri alius sermo partim quidem in pri ino Physco partim agi in I ibro de Generatige artim a sit inserius in hoc eode libro. Sed quantum ad illos qui ponunt OIa corpora ex superficiebus conuitui in promptu est videre, q, accidit eis dicere multa contraria disciplinis i Scieriis Mathematici quaenea quae est diuisbilis supponunt n. lineam esse lonsitudine nisine latitudine:& ita ex lineis non fit lup scies qliae habet longitudinem cit latitudinesne profunditate.& ita ex lii perfidiabus non fit corpiis, quod cu logitudine d tantii sine habet profit nditate. non est ast rectit in q, aliquis remolieat linioi suppositiones mathematicis, nisi aliquis alterat probabiliores rationes, asiat istae suppositiones. Et ideo videtur Q praedicta Platonis positio esset improbanda,quae ables ratione cogente, huiusnodi luppositiones remouit. Secundam ponit ibi.
Desude patet eiusdem esse sientelis folida quid ni ex planis, ARGYex lineis autem plana, Cr bas ex punctir comperet. Quae si ita fint, non nccesse est partem luiram esse. sis de hil e prius in ser
monibur de Mola conoderauimus. demonstrauimus enim indis
visibilis nutar longitudines est P. Deinde palam, quia ei dem rationis est solida quidem ex 'r e. b superficiebus componi, superficies autem ex lineis, has aurem ex punctis: sic autem bubentibus non necesse Iureae partem Itaneam P. Debis autem conoderatum est prius in his, qui de Noluseritionibus: Pre non sunt indivisibiles longitudines.
Dicit eiusdem rationis esse γ solida, idest corpora, componantur ex superficiebus, & quod siti perficies ex lineis, & linea ex ptinctis: qilia sicut punctiis est terininus S diuiso lineae. ita linea superficiei di superficies corporis . si autem sc se habet sicut Plato posuit quod corpora componantur ex lineis, dc linea expunctis. δἰ ita non erit necessem pars lineae sit linea. dc de hoc dicit esse prius eoiasyderatum in sermonibus de Motu idest in Sexto Physicor. v bi probatum est quias lineae non sunt Lec. i. indivisibiles neque ex indivisibilibus compositae. inuenitur au- T.c4.tem quidam alius libellus in quo Probatur, quod non sunt liari indivisibiles: quem quidem vicunt esse Theopluasti. Deinde cum dicit.
125쪽
GY. me uero de naturalibus corporibus in sibilia decidit hisce dicere,qui lineas indouisibiles faciunt partimper nune etiacontemplemur. Ea nanque impo sibilia, quae initas decidunt, Cr in naturalibus, sane sequenttir. At non omnis quae in his loquuntur,in illis accident:propterea quod mathematica quidem abctractione dicuntur,naturalia uero additione. . mccunque autem de naturalibus corporibus imposibilia decidit dicere . iacientibus indiusibiles lineas. ad modicum conDd remus er nuue. lmpsibilιs enim in illis accidentia. nuturalibus consequentur. Quae autem in his, in illis non omnia propter hoe quidem,s ex ablutione liuor matbematicu, HI seu utilem ex appo sione.
lmprobat praedictam postionem per rationes naturales. ret primo assgnat ratione quare necelsest huiusmodi rati nes inducere non solium naathematicas sed etiam naturales ,
secundo exequitur pro postum ibi a Multa autem sunt Se. FDicit ergo primo et, quia diatum est et impos ibile se itatur secundum mathematicam cosyderationem ad id quod aliqui ponunt esse lineas indivisibiles ex qbus coponitur supficies, & pconseques cor pa oportet et et nunc col)deremus breuit et impossibilia quae sequunt ad hanc opinione circa naturalia corpora.&hoc necessaria est, quia quaecunm impossibilia accidunt circa mathematicalia corpora, necessi: est et consequanti ir ad corpora naturalia.& hoc idco quia mathematica dicuntur per abstractionem a naturalibus, naturalia autem se habent per ap
postionem ad matheniatica stiperaddunt n. mathematicis na
turam sensibilem & motilia quibus mathematicalia abs hct: S sic patet i ea quae sunt de ratione mathematicaltu, saluantur in naturalibus,rc non e c mi ei so. Ea ideo quxcunm incontiententia sunt contra mathematica, sunt etiam contra naturalia sed non conuertuntur. Deinde eum dicit..cY complura autem sint . quae ιnlusibilibus eompetere non possunt, naturalibus autem necessario eo ni petunt. ceu st quipis
piam iudiui Fit ese dii rimus. in indiu bili rem dis bile ille
non potest. Aspectus autem omnes ditii bιles duplieiter siunt,duthpecie aut per accidens pecie quidem , ut coloris, album, π ni
grum per accidens autem sid, in quo est, dia sibile sit . quare qui sunt affectuum simplices. omnes boe modo sunt diuisibiles.
mapropter imposibile ipsum in talibus est confγderandum. Nulla utit funi. que indiuinbilibus no pol sibile exscre, nus 7' turalis ut autem nece Prium. Ma siquid ela indivisibile. In in. diuistbili enim diu sbile impossibile est exactere: passiones dure
diuisibiles omnes dupliciter.aut. n. secundum speciem, aut secun dum accidens seeundum speciem quidem, puta eoloris, album
ut nigrum persum accidens autem, s otii existat fit diuisibit . Q nare quaecunque simplicia passionum omnium sunt diuisbilis hoc modo: propter quod impossibile in talibus conoderandum.
Ondit quae impossibilia ex pdicti positione sequantur circa
corpora naturalia.&primo ponit quandam rationem genera
leni secundo explieat ea in perpartes ibi l si itam impossit, litim Se , Dicit ergo et multa sunt quae non possut inesse in-' diuisbili biis, quae tamen necesse est inesse naturalibus corporibus. Possumus alat indiuisbilia hie accipere mathematica, eo mper abstractionem dieantur A se hoe quod hic dicitur induce tur ad manifestandum biod immediate dictum est, s Q natu ralia se habent per additionem ad mathematica: quia multa necesse est inesse naturalibus,quae non possunt inesse mathematicis sicut omnes passiones quae sunt dii sibiles. Sed melius est vi indivisibilia accipiam iis sciit superscies re pectu corporu, di lineam respectit superscierum de pacta respectu linearum, qui etiam indiuisbilia sunt sinpliciter. Dicit ergore multa necesse est inesse corporibus natiiralibus, quae non pollunt inesse
rebus indulisibilibiis puta s aliquid est indivisibile ut puerum vel linea vel superscies puta squid ea diuisibile ex necessitate
inest corpori naturali non autem rebus uidi iusibilibus. Diuisi
bile enim non potest inesse rei indivisibili omnino: quia id quod inest alicui, quodammodo comprehenditur ab ipso 1 ditiisibile autem non potest comprehendi ab indivisibili secundum suantitatem. omnes autem passiones dupliciter diuiduntur,vel se-
cundia speciem vel sm accidens. Quod no est se intelligenda ε quas quaelibet passo viro p mo diuidat, sed quia qiiaelibet priamo vel uno vel altero mo diuiditur Exponit asit utrunm m
dum diuisioni :& dicit m siti speciem diuidit passo, sicut spes coloris sunt album & nigrii:quod quidem potes intelligi dupliciter. Vno modo et hoc commune color, diuidatur per album
di nigraim sicut per lucis species, & hoc non facit ad pro potat si quia nihil prohibet de aliquo indivisibili praedicari aliquod, quod est commune ad multa. Unde oportet intelligere π pata Loditi bilis secundia speciem intelligatur sciat color medius ,
qui componitur eu duabus speciebus coloris, qirae sunt album ci nigra. Talem aut passionem non videtur possibile inesse rei ut sinulici quia,cu passones proprie causentur a subiecto necesse est q, passionis corositae sint diuersa principia, 'uod repugnat simplicitati subiecti. Exponit aut consequenter de diuisibili siti accidens:& dicit et palso dicitur sis accidens diuisibilis. si subiectum .cis aecidit si diuisibile scut diuiditur albedo per
diuisionei subiecti unde omnes passiones quae sunt simplices seciuidum speciem inueniuntur diuisibiles hoc modo i. siti subiectum inquantum is insunt corpori naturali. Et ideo circa tales passiones quae uno vel altero modo sunt diuisbiles, est cons yderandia in quod impossitnte te quatur dicentibus lineas indi-
' uisibiles, vel superscies eu quibus componuntur corpora naturalia ex talibus quae non sunt susceptii a passonem corpora naturalium. Deinde cuni dicit.
si igitur impo sibile est utraque parte ponderis nihil haben ARGY.
te. totum habere pondus sensibilia uero corpora,vul omnia aut
aliqua pondus habent.ceu terra oe aqua. ut ex iis etiam disseris sipunctum nihil ponderis habet patet nes lineus ipsas buisbere. quod si hae non haben .ms plana etiam habent. quare neaque corpus hilum ipsum hasci. I itaqu/ impossibilium est utroque nullum habente gratii a T.e. g.
tem umbo habere grauitatem ensibili autem corpora omnis. aut quaedam grauitatem babent pura terra Cr aqua,ut er utiisque ipsi dicent. Siquidem punctum nullam habet grauitatem, palam quia nes tineis autem non hae,nae superficies quare ii scorporam ullum. Ponit speciales tones ad improbandum postionem praedi . o ctam. Circa quarsi primam duo ficit. primo proponit ronem, secundo proDat ea quae iupposuerat. ibi ψ sed di et punctum die. F Dicit ergo primo impossibile ege si vi runm eorum eκ quibus aliquid componitur nullam habeat grauitatem & π coros tum habeat ex ambabus grau:tatem: sed corpora sensibilia habent frauitatem aut omnia sciit dicebat Deira r. aut quodam l. terra & aqua sicut ipsinet Platonici dicebant. ergo corpus sensibile non potest componi ex rebus non habentibus grauitatem Componitur aute ex eis sin praedictam positionem. s.n pi naui a noti potest habere grauitate in : ersto nec linea , quae expunctis componitur.5 s linea non potest habere grati ita te per confestiens nec sex ficies quae coponitur ex lineis diviteri' nem corpus componitur eu super sciebus. quod est contra Dictaeis autem conisi derandum T ista is tenet in partibus quantitatiuis qua sunt eiusdem natura di rationis adinvicem S cum toto non alit tenet in partibus essentialibus, quarum alia ratio est ab inuicem di a toto .nde no sequitur, si materia non est strauis nec forma, et aliquod ex eis compost uiri non si aliquid graue actu. Deinde cum dicla.
si At uero punestim pondus habere non posse pater: graue nul ARGY.cmne gratitus etiam O leue leuius aliquo es e potest: grauius aurem aut leuius fortasse non necesse V graue uel leue eo.
Quemadmodam Cr magnam quidem eg mitis,multis aut nonoe mugnum esse necesse est . complura enim sunt quae absolute quidem sunt parua, quibusdam autem alijssunt maiora. si Cia . . tur q, cum grauest grauius cst,id pondere maius esse nece se est.
cr omne graue diuisbile sane erit, punctum utilem indiui bile
seder punctum non possibile grauitatem habere mani o T e,.stam. gratie enim omne σgrau:us, s leue leuius contingualiquo esse,nrauius aure aut leuius sorte non nec e grave aut leue esse . quemadmodum enim magnum maius,maras nos pir
126쪽
magnum. Nulla enim sunt,quae parua entia impliciter tamen maiora ulus sunt: si itas quia que graue ens grauius fir
necesse grauitate maius ese, eigraue omne luisibile vitis erit punestim autem indauisibile supponitur.
Probat quae supposuerat in ratione praemissa A primo probit et onatim non ist graue secundo ex non graitibus noec poni aliquid si ue. ibi 3 Adhuc nem ex non habenti-titi die. Frrimum a nem probat tribus racionibus. atiarum prima talis est. Oritiae gratie potest vile aliquo modo grauius Som sis leue eontingit aliquo modo elle leuius, led tamen noesi necesse omne quod est grati ius aut leuius esse graue aut leue. Videtur autem quod hic dicitur eis e stilium nam comparatium lupponit potitiuum omne ast albius ea album. Dicunt ergo Midam et comparativus ' proprie accipiatur praesupponit post tuum ti infert ipsum sed quando p cOparatio est abusua puta clam aliquid comparative dicitur respectu oppositi, sicut si dicatur dignus albror cortio vel etiam si dicatur c5parative propter hoc τ minus participat de opposito puta si dicatur aliquis a thiops Ese albior cortio, illa est minus niger. Et similiter dicitur aliquod minus mala elle eligibilius magis nislo,cum tamen malum no sit eligibile nec athiops sit albus. Et per hune modum hic Philolo pluis dicit et non omne grauius est graue nec omne leuius est leuciunde ad assignandain abi suam comparatione addidit forte. Sed quia non est confitetudo Aria ut ex abusitiis locutionibus argumentetur ideo dicendum es, 3 quaeda ira sunt quae dicuntur absolute, sicut album vel dolce de in talibus eomparativis praeliapponitur posititisi, di insertur: quaedam autem sunt quae quandom dicuntur ab solii te sta idol autem relative sicut graue S leue. Nam ut ira inarto dicetur ignis dicitur ablolute latiis terra autem abs lute grauis: aer autem ad ignem quidem gratiis ad aquam au- ita terram leuis sic & aqua ad terram quidem ea leuis, ad ignem autem & ad aerem grauis Manifestum es autem,m id, se, es etiam grai per comparationem quod es absolute graue, ocidalia di per hunc modi in omne graue est grauius, & omne leue ea leuius non tamen sequitur et omine leuius es leue, aut onme grati itis sit graue:quia non te iiii tir et si est leue ad alia, si leue absolute & eadem ratio est de graui Et et lixest ra tio dicit patet in exemplo quod ponit. Magnum. n. comuniter
accepi se dicitur ad aliquid ut patet in Micamentis sed appos tu rei alicui dicit cibi ostite magnu quod pertingit ad quantitatem debitu illi rei scut homo dicit magnus absolute qui attingi ad perfectam hominis si latitatem. ita patet et magnumicitur absolute 5 ad aliquid. Et inde est et omne magna absolute dicitur magnum ad aliquid quod es esse maius, non auteomne maius est imgii uin absolute multa n sunt,quae ab sol
te con syderata sunt para avitiatrii aliis sunt maiora. Si igitur οξsraue est grauius quo da alio necesse es m omne prave si marias alio quodam instauitate S ita sequitur et sit diuisibile . naomne maius diuiditur in aequale & stix:sed punctum est indi Disibile,ut uirponitur est eius des nitione: ergo punctum nones gratie. Secundam rationem ponit ibi
Praeterea si graue quidem est densum leue aut rara. cr den
sum hoc a raro differt,qd aequali in mole plura ipsi insanis ru
ctumst graue de leue,et densum nimiru raram erit. Al densum quidem .e a diuisibile purictum autem luidi nequit.
Adbue si graue qιitim spissum eue autem rara. Est autem spissam a raro diserens,es s in aequale mole plura exidunt. sigitur spunctum graue π densum. G si leue π rarum. Sed quod qui de spissum ditisibile, punctum autem inditi bile.
Quae talis est si graue 3c leue consequuntur ad rarsi di spissum. videmus enim m secundum differentiam raritatis & densitatis elementa isset sit in grauitate & leuitate,sed spissi, ni diffcri in hoc a raro, ita quali inole. i. sub eisdem dimensoni bias plura continet: quia plus habet de materia, ut in Quartia
Physi habetur.oim aute corpora quadam fiat grauia quaedale ura cum pii rictum ponitur fraue aut letie pari ratione poni
llud quod ponitur spissum, oportet esse diuisibile inquantuin plura continet sub minori mole. similiter id quod es ratum oportet et sit diuisibile linqua inumato uale continet sub maiori mole punctum autem est inditiis besemem ergo est spissum nem rarum per consequens, neque graue nem leue. Teitiam rationem ponit ibi.
QΛod si omne priae moti aut durum esse necesse est,impos ARGY6 sibile aliquod ex his inferri Iacile potest. Est.n. id molle, quia
dolas ipsum cedi .darum autem id quod non cedit. At quod ceu du, aut bile esse constat. . Si utilem omne graue molli utit durum necesse est esse, facile n-ρ , ex bis impos stile ut quod destitere. Molli quidem. n. quod in seipso cedens,quod autem cedens d m bile.
Quae tulis est Omne graue aut est molle aut durum.oilias ra Tertiatio ei sequia grauitas consequitur duo elementa ister ratu A a quam quor uti viatini s astia cedit tangenti Aideo est principium niollitiei alterum asit is terra non cedit ideo est principium duritiei Manifesti ina est aut et O ne molle est diuisibile: quia cedit tangenti contra seipsum quod non posset elle nis haberet plures partes,quarum una quodammodo resurgeret in locum alterius Et eadem ratione oporteret durum es is diuisibile. non enim posset dici cedens,nis haberet quod cederet.Caigitur punctum sit inditiis bile non erit durum nem molle, tilia non erit grave. Deinde cum dicit.
At uero nes ex isce, quae ponderis expertia sunt, pondus ARGY.s erit in quot enim hoc. at s in qualibas accidet,aut quonam mo
do definient. si haud fingere tiolant f
sed adhuc nes ex non habentibus grauitatem erit gratitutus. In quantis enim accideι hic, et in quantis non quomodo determinabunt non uolentes fateres endit m nullum graue potest c5poni ex duobus vel pluribus quorum nullum est gratie. Sed hoe est intellisendum de eompostione qua aliquid componitur ex partibus sit antit Dis nam ex partibus ellentialibus componitur aliquid graue, ortita ex materia di Arma quorum neutrum est grave. ad hoe autem ostendedum inducit duas rationes. Qitarum prima est , quae procedit secundum quorundam opinionem qui dicebat, v ex ali ribus non grauibus si iandom intillii te batur & c
ponebaturalisi iod fraue quando autem erant in minori numero non consiti edati ir ev eis aliquod grave. Oportet igitur m determinent quot existentibias e utiebatur grauitas, ali quin quod dicitur sine certa ratione,videtur esse s litiae Seiacundam rationem ponit ibi.
h Et si omne maius pondere pondus pon iere maius est: σ ARCT
un quodq- sane partibus uacaestium pondus habebit. Mim si puncta quatuor pondus habent: quod uero ex pluribus constat liboe graui grauius est: atque quod graui grauius est graue esse necesse est perinde tit assum est quod albo albius est: id sane quod maius hi uno puncto grauius erit aequali albato. Quareer unum punctum pondus habebit. Et si omnis grauitas maior grauitate g ture maior est:
decidet Gunumquod impurtibilium graui a rem habere. βenim quatuor pum iu grauitatem habent. Q d ausim ex pluribus fuerit eodem graui ente grauius. Quod autem graui grauisti necesse graue esse quemadmodum albo albius uisti. auare murus viro punctograuius erit albato aequalit quare G anu
ponit ibi. Quae talis est. Omnis grauitas maior alia frauitate eVeedit P minorem grauitatem per aliquam grauitatem quia per addi Q. tio no similium fit aliquod maius: A ex hoc sequitur siti postionem praedicta et qliodlibet inditiis bile habeat grauitatem ponamus. n m si aliqI cornus o qnatiior punctis consit ut si tralutatem habens si aliud corpus constitutil ex pluribus p est, . piata ex quilam vel sex. A se erit grauius. ita s. et oportebit id in quo excedit. ede gratie 5 quiuis non omne grauius sit gratie ut supra dicturii es tamen omne quod es pratistit gratii oportet esse gratie:sciat omne quod est albius albo, oportet esse albiim. Et ideo cum illud quod est maius in uno piincto se grati ius corpore quod est sibi aquale: s auferatur ab eo υ num punctum sequetur et unum punctum si graue: quod est impossibile in ex prx is sis patet. Ergo relinquitur introssbilem ex non grauibus fiat aliquod grave.
Quaedam dictis addunt ut renibus. quibus corpus smiliter exsupersciebus tigia componi frmissime probatur. .
127쪽
se uidetur. na ut et linea ad linei utros modo et per langitu dinem et latitudine componitur: sic G cum plano coponi pia nu portet . linea uero coponi cum linea pol : si superponatura non bola stupponatur. At st per latitudinem et componi pol sunt erit quippiam corpus quod neq; est elementum nes ex elementis: si ex boc pacto planis compositis componatur.
APhi Uni senis perfrici sola scem lineam eontingit
componi inconueniens. quemadmodzn.er linea ad Ione a utros m3 componitur. et siem longitudinem: e scem latituimem: oportet et superficiEsuper'iei eodem mo. Linea aut potest lineae coponi secundum linea suppolluam rion solum apinpositam. Sed σῆquidem et secundu latitudinem contingit eomponi: erit aliquod corpur, quodnes elimentum nes ex elemen
sis compositum ex sic compositis superficiebus.
Praemissa prima ratione quam Arist posuit ad improbandum positionem platonis ponentis corpora ex superficiebus nenerari liic ponit secundam rationem . A d cuius euidentiam sciendum est cx Plato. quia non distinguebat inter unum quod est principium numeri 3c viauni, quod conuertitur cum ente: quod significat iubilantiam rei ponebat per insequens v vi si quod eli principium numeri et set substantia rei: dc per come-quem'orimes res ponebar esse numero Unde S dimensiones quantitatis continuae dicebat esse quosda ira numeros positionem liabentes: dc sic secunsu ipsum punctu st υnitas positionem habens: dc sic de aliis. Et quia dualitate attribuebat materiae unitatem autem Grinae aestimabat Arnax olum corpora essent accipiendae sin rationem figurarum, sin quas corpora terminantur. Vltimi autem termini dimensionu iunt piicta, quae sunt vilitates positae ut dictum est de ideo diuersas figuras corporeas diuersis corporibus attribuebat videlicet figura pyramidalem igni figuram aci sex basium terrae figuraria autem 'o basium aeri .ngi ira autem decet a basium a lux, figuram autem duodecim basium aetheri. s. coelo. Mani sunt est autefiguras corporas ex superficiebuς constitui inquantum adi Nicem conrunguntiir intactum linearem. Sie. n laziunt angulum corporalem Et ideo serinalem compositionem corporudisti ibuens Plato dicebat et corpora componuntur eri luperficiebiis tecunda lineam coniunctis. Contra hoc obiicit Ara. dicem inconueniens esse superficies componi siue coniungi aciinstituendum corpus solum si a linearem contactum. Et nocmanifestat per exemplum linea enim duobiis modi, poteit alteri lineae coniungi vino modo secundum longitudinem: quoa est secundum punctualem contactinii, inquantum, longitudini unius linea mungitur in uncto longili do alterius lineae. siue siciat ans eunt ea siue n5. Alio modo secuntu latitudinem. quo Jest ni appositionem totius linea ad totam linea in via latitudinii. Et similiter oportet et iust ficies c5miratur' u- perficiei dupli. Ite . lcam pro Di ditatem. putrii tota vira luas ies supponat alteri superficiet: dc secunisi linearem coractu. siue constituat angula corporale sue non. Et ad exponensiiqi
dixerat subdit:* linea potest c5poni lineae scam hoe et upponat alteri: dc non lolii scdiri hoe apponat ei stam tactu linxare: sed sequel ci, si pponantur stam latitudinem, dis oneri ET MUNDO '
Praeterea si planorum multitudine carpora Μu graviora Q. GLy ut in Timaeo est definitum: patet ex trucam G putillum Pon dus habere: subeunt enim intersese rationis sim Isudinem: tit
prius etiam diximus. Sin uero non hoe disserunt modo : sed ex eo quia tem quidem est grave, gnis autem leue erit, et 1 Iano rum aliusgraue aliud leue: cr linearum similiter C punctorum. Etenim terra planum grauius erit: et ignis planum. Adhuc siquidem multitudine grauiora corpora μοῦς δε ις T.e. ivirum quemadmodum in Timaeo determinatu es palam g babebit et linea et pitnctum grauitatEproportionaliter. n. aditi uicthabent: quEadmodum et prius diximus. Si arit non hec di cruramo:βed te rei qι idem esse gravE. ignem aut lenem: crit et PIano ru boc quidem leue: bee ala grave. Et lineara utiq; Cr puncto rmu similiter superficies.ti. terrae erit grauiorq cluae ignis.
Ponit tertiam rationem quae talis est.Cum ex superfici colas Tertia H. consiti iantur corpora quorum qiuidam sunt aliis grauiora ,
hoc potest contingere dupliciter. uno modo sic ' corpus constituatur grauius ex hoc cr ex pluribus super sciebus coponat, e sicut dicitur iii Timaeo dc ex hoc sequetur . supficio sint gra
ites: quia excessus in grauitate non sit ivs icdin a 'irid ratae , ut supra diciti iri est. Et ex hoc icquei ulterius, i lineae N PDncta habeant grauitatem:bscen in proportionabit uerte tral et
si perficierum constituit corpus secundu figuram quae eit tor- aduenient lubstantiae corporali unde compositio luperiori, erit p i ior: dc id quod est constitutum ex tali inodo compolitionis videtur coni parari ad id quod est constitutum secudum cium modum csi postionis sicut materia ad se an . Ex tu scimus a sit lecudum opinione Platonis natum est coponi cor P sequitiar igitur is id quod praecedit omnia elementa sicut ς' entorum materia suscipio omnes figuras seu formas e rum sit corpiit. Et hoe reputabat Plato inconueniens. no enim
prim in mate iam dicebat esse corpus Jicut quida antiqui na' ii iri dxertine. Deinde cum dicit. '
scut pr,us 4 cluni es: illa,ssctit stipscies se habet ad corpias, ita linea ad superficiem.& pno mad lineam: puncta antem habere grauitatem supra i inproba: i m in ergo Autis axitem modus cst in corpora si auia a leuioribus non disserat per hircmodum id est per titulottidinem sure temni,sed per hoc in tetra componitur ex frauibus N ista sex leuibus:&ita sequii superficierunt quaedam erunt leves, A quaedam eruiat graties: S similiter linea ruin S punctorum: quia suPerficies ter- .raeerit grauior u luperficies ignis di ita redibit idem inconii niens ut prius. Deinde cum dicit.
Omnino autem decidit aut nullam inquam magnitudinem ARGY.
esse aut tolli posse: si similiterpe babes punctum quidem ad Itis
neam: linea uero ad planum: Cr hoc ad corpus: omnia. n.si resoluantur in ipsa resoluentur nimirum prima. quare feri γαρ is ut sola fini puncta,corpus autem nullum. Totaliter aut accidit nullam quidem isse magnitudinem, aut posse auferri squidem similiter se habet pulictum a timeam. Linea autem ad planum: boe aurem ad corpus. Innta. n. adιnui .cem resoluta in prima resilueritur. ltas continget sitis puna
solum esse: eorpus autem nullum. Ponit quartam rationem dicens: γ accidit sicam pol monem Quini ia. Platonis et nulla sit magnitudo, vel mois auserri i ee desinere:quia similiter te habet puncto ad lineam, de linea ad ludficiem , super scies ad corpus: dc ita s corpus
coponatur ex luperficiebris, poterit ita iuperficiem refouu Neadem rotae omnes magnitudines resoluent in prima, ri pimcta 5c sic sequeretur et nullum sit corpus ted solii puncta. N est simile siquis velit argumentari , mpotest contingere nulla corpora mista esse quia possunt re tui in elementa ex qu. miscomponuntur: quia hinoi supponuntiar coelestibus corpori quae operantur in eis missionem .ptincta autem non supponinitur aliquibus luperioribus principiis quae in eis inserant nece H sitatem compositionis. Deinde cum dicit.
in versi tempur etia militer sese habet: tolletur aliquanη
do uel tolli potest: ipsum enim nune individuum est: perinde iam lineae punctum. Adbue aciem etsi tuus similiter se babeat auferetur utis τα it. quandova ut continget ut is ablatum esse. Quod enim nunc indivi ibile: ut Iut puram linec s. canti GPonit quintam rationem dicens et si tempus hoc modo se habeat . componatur ex insantibus: sicut corpus ex superf- ciebus vel lineae ex planctis quod totum est unius rationis,
128쪽
Q aidam enim ex numeris naturam conssittiunt:vi P thagoriricorum nonatissi. corpora nunt naturatia pondus habere Iessitatems videntis. Vnitates autem nes corpus facere com
positae, mi pondus habere possunt.
idem autem decidit er ex numeris congruentibus calam. Quidam enim naturam ex num sconstitistit, quemadmodum P dithagori orum quidam. pbγ ficu quidem enim corpora viis dentur grauitalem habentiu π liuitatem. Vnitates durem neaque corpus facere est posmile compositus nes grauitatem habere . Quod quidem igitur nes omnium generatio est, neque si hester nullius.palam ex dictis. Assimilat praedictam postionem positioni Pythagoricora
B dicit cr ea dein inconuenientia aecidunt illis qui pomant coelum constitui ex numeris Quidam. n. Pythagoricorium potueret tota naturam ex numeris esse constituta ratione supra di-m quos Plato sequi tus est. Hoc autem improbat Philosopli' hic: quia corpora naturalia habent grauitatem di leuitatem rvnitates autem adinvicem coniunctae non possimi sicere cortis quod sit continuum: sed aliquid discretum: nec etiam ha-ent et auitatem,quia abstrahunta sitia: re per consequens a loco. Ultimo etiam epilogando concludit et neq; omnium es generatio nem nullius quod enim non sit nullius sensti apparet. Quod autena non sit omnium patet per hoc ιν impossibile est omnis corporis esse generationem, quod quidem esset s cor rus ex superficiebus generaretur tac.
Motum ali 3 sinplicibus corporibus conuenire qui illis naturalis est duplici ratione ostenditur: Democriti item ac Leucippi concinditur opinio circa cor
Esse autem nec furium corporibus simplicibus natura motura aliquem murect comperere.exilee d laeι dum fies.
Quod aurem necessarium exsere motum plieitat
corporibus natura alique omnibus,ex his mansestu. Postquam Philosophut improbauit positionem ponentium
omnia corpora generari ex superficiebus, hic incipit inquirere virum corpora naturalia habeant motus naturales secundo ostendit quomodo motus violenti corporum perficiantur di-tters mode a motibus natural bus ibi Quoniam autem naturam se l. Cirea piimum duo iacit. primo ostendit corpora naturalia habent motus naturales secundo ostendit,habet grauitatem di leuitatem quibus inclinantur ad suos motus naturales ibi s Q rid autem quaedam habere & Circa primu duo facit.primo probat Q corpora naturalia habent motus naturales secundo improbat quorundam philosophorum o triones circa hoc errantium. ibi s Propter quod de Leucippo Ee. I Circa primum duo facit. primo proponit quod inredit 5 dicit et quia supra dictu est Q operationes di passones comporum sunt gnationes & motus eorsi di de gnatione corporuin istum est resat dicendu de motibux eo illati dicit, τ mariti su est ex his quae dicentur π necesse es Oibus corporibus simplicibus inesse alique motti natiiralem: reta uero mista soquunt mmsi corpis limplicis pdominatis in eis ergo Oibus corporibus naturalibus ines aliquis motus naturalia. secilia ibi.
Nam eum moueri uideantur u nimirum ipsa moueri necesse ieth sipropria motum non habent. Idem vero sui moueri: σpraeter naturam. At st praeter naturam est qui1piam motus, cr
secundu natura se necesse est praeter que lae esti oesi masti sunt hi qui praeter natura sunt unci eum esse qui est secundu na
tura necesse est. vntipods.n secundum quidem natura simpliaciter se babel praeter rem naturam multos habet motus. Qtu nium. n. mota uidentur vi nimirum necessarium. si non proprium habent motum.violentia dis moueri et praeternatura idem . sed etsi praeter natura est aliquis motus, necesse est uer stem naturam praeterquὰ hie est,erct multi praeter natura, eum qui secutam naturam unum: secundia naturam quidem .m fmpticue praeter naturam darem habet mullos unuquodque.
Probat propostum duabus rationibus. Quarum prima si
A mitur ex Parte motus. Videmus. n. ad sensuin corpora simplicia moueri si ergo non habent mors proprium sbi naturale, nec e est moueantur per violentiam. sdem autem est na ueti per violentiam A moueri praeter naturam quod. n. est secundum naturam non est violentum quia υioletum est in quo nil confert vim patiens, ut dicitur in I ertio Ethicorum. Ex eo r-- autem ch est aliquis motus praeter naturam sequitur et si ali- ,' set quis motus se dum natura. respectu cui uc dicitur motus vio μ' naturam. Non. n. aegritiido esset praeter natura dispositio nis esset sanitas disposito sin naturam. onmis auteptiuatio praesupponit habitum. Et licet sequatur ex hoc cr esti notus praeter natura ir sit motus aliquis sis naturam: qu5uis in sint multi motus praeter natura motus tamen si a naturames unus urinis. s.corporis quia natura unius rei est determinata ad vias a qua contingit militipliciter deuiare: sicut est lanitas una udines vero multa:& hoc ideo quia υm quodq; finitiam iratura est simpliciter i uno moreo m tiatura viii ' rei est
una: Ied vir uodq; habet non solu multos motus, sed etiam multas dispositioiles praeter naturam. Sed eontra hoc vide- Dubitatio tur este quod in pi incipio libri dictum est et motui secundum I re a
naturam cotraria turnio tiri praeternaturam: θcq unum uni
est cotrarium. Ad qnod dici potest et Philosophus ibi loquitur
de motibus simplicibus. Unii m. n. corpus non potest moueri pluribus motibus simplicibus praeter naturam. Vel potest dicim di si unuin uni sit coiit raritim: tamen cotrarium quod est ut priliatio potest se habere multipliciter: sicut sanitas sit ipliciter aegritudo autem multipliciter Et similiter motus iecuduni nam iram in uno modo,taiottis autem praeter natura multis modis. Secundam rationem ponit ibi.
Praetem ex quiete hoc idem patet. Etenim avt ui avtsecun ARGY.dum naturam qui eant necesse est. Ut autem ibi manent, quoer ut ferantur: G secundum naturam eaia ibi manent, π quo G secundum naturi ferunturi cum igitur aliquid in medio munere videatur si fecudum naturam: patet π lationem qua hue fertur secundum naturam ipsi competere. sin ut quid est quod prohibet feratisi enim ii quod prohibet ferri qui est: eadem verbasane volumus. Aut. mid quod primum quiscit, secunduraturam quiescit:aut in infinitum abibituriquod quidem est im' possibile sin mouebitur ut Empedocles terram quiescere scit eo rectione: aliquem in laeum sane moveretur. Cum impossi
bile sit in infinitum ferri. Nullum enim impossibile fit: inpolbiti autem est in infinitum trisire. aliare stet alicubi quos fer
tur, Cr illic non ut maneat: sidsecundum naturam nece se est. insod si est secundum naturam quies: er motus erit secudum naturum ea lario qua ad bane itur laetim. Adhuc diu cr ex quiete manifestu: Cr. n. Puscere necessa. rium, aut v aut sic din naturam. ut aut manet ubι et fertur viret fecundu natura, ubi fecundu natura. oniam igitur videtur
aliquid manens in medio siqvictae neu naturam, pala quia et latio quae bie fecundu naturam ipsorum. Si aΩui aliquid ferri prohibens siquide quie cem eundem concludemussirmone. Nee esse. n. aut secvnsu naturam se primu qui e cense aut in ignitu ire: quod quidem impossibile. Si dat quod mouetur probisset ferri queadmodum Empedo.inquit terram a giratione quiescere alicubi ut fertur. quia in insinι u impos bile. Nullam. n.' impossibile. Infinitum autem pertransire impossibile, itas miscis stare alicubι quod fertur cir ibi non vi manere, sed secundum naturam est, si autem est quiessecundum naturam, est σmotam secundum naturam, qui in hunc locum titio.
Et sumitur ex parte quietis:& praesipponit duo. Quorsi pri mu est m necesse est oe quod quiescit quiescere aut uioleter aut Fin naturam. Secundia est inibi quiescit aliquid p inolenti i quo mouetur per uiolentiam: S ibi quiescit aliquid Fm natura quo
mouetur secundum naturan . Ex his autena argumentatur M.
Videmus ad semilatio corpus quiescere in medio puta terra aut lapide ergo si praeniissa aut quiescit per violentia aut finnatura. Et squi dena sis naturam: sequitur secudum praemissa Tho. de Colo. H
129쪽
ris ad hunc locum sit naturalis si au auod iis eundu naturum moueἴantium udum esse me se est: - st quum vi a lii eum diligentia contemplari. Primum rius motiens mouere necesse est: ipsum secundum naturum Ahiras m tum. Et ea que mouentis non vi in suis luriscentia locis eum quem nunc habent ordinem facerer ea quitem quae pon ius habent ad medium ea uero que leuitatem habent a medio suopte
pergent a nutu. Hunc autem ordinem mundus habet.
Dem autem hoc accidere necessarium tili , si qu madmo,
et etiam motus talis corporis ad hunc locum fit naturalis item quiescit per violent lana: oportet et sit aliquid inserens lentiam ei quod prohibeat ipsi, in moueri id ergo quod pro .hibet ipsum moueri,aut mouetur: aut quiescit. li quiescit, sicut columna quiescens prohibet lapidem suppositum moueri, redibit eadem quaestio de hoc prohibente virum quiescit naςuraliter vel violenter. de si natui aliter concluditur et etiam n turaliter mouetur.s autem violeter: iteraim indigebit alio prohibete de sic nec se est vel in deueniatura .l aliquod prunum quiescens secunda naturam quod et ex consequenti naturalis ter molaebitur: aut Q in infinitum procedatur in eorporibus quod est impo, ibile ut in Primo ostensum est Si vero dicaturis quiesces violeter in medio prolubetur moueri ab aliquo: sis cui Emped dixit. i terra quiescit per violentiam pro ibita agiratione ictiti: remota prohibitione conlequens est Φ corpus prohabitum prius moueri firetur ad aliquem locum determinatum quia impossibile est et seratur in infinitum quia impolsbile ea insititii pertransire nihil enim est possibile fieri: qa est impossibile iactum esse. Si ergo ad aliquem locum determanatu movetur: litudo illluc deuenerit stabit:& qui eicet: non violenter ista naturaliter: dc ita lectindu praemilia si quiescit naturaliter in hoc loco sequitur et naturaliter ad hune lora moueat di sic erit aliquis motus naturalis. Deinde cum dicit.
Aspropter et Leucip. dieat oportet ais Demoe. mi prima corpora semper in vacuo in ultoue moueri dicunt : quonamorti mouetur Cr quis hi iplorum secundam natiara motus. Propter quod Cr Leucippo er Democrito dicentibus semuper moueari prima corpora in uacuo er infinito: dicendum gramotu er quis secundum rasuram ipsorum motus. improbat quorundam Philosophorsi opiniones circa prae dicta & primo opinionem Democ secundo opinionem Platonis ibi 3 idem autem hoe accidere &c. F Circa primi duo iacit primo ex praemissis concludit insuffcientiam Denroc. eo nebat enim corpora inditii sibilia,quae dicebat ee principia semper moueri in spatio infinito 3c vacuo. C sensum est autem icorporum sint plicium est aliquis naturalis motus ergo debebant determinare qua specie motus linaci corpora moueatur, A quis est motus naturalis eorum:cum autem hoc non deter minauerint,mliacienter posuerunt. Secundo ibi.
Nam s elementorum aliud ab ullo ut mouetur: at sectatim naturam etia aliquem uniti cuiuis motum esse necisse est: praeis ter quem est isce qui uiolentus es: π id quod primum induet noui, sed secundum naturum mouere oportet. in infinitum enima bi ars non erit quieu primum mouens secundum naturum, sed semper ipsum prius ui subiens motum mouebis. si enim aliud ab alio mouetur uiolentia elementorum . sed secundiam viturum necesse quendam esse molam uniuscuisivsque praeter quem uiolentus e st: G oportet primum mouentem non ut mouerer sed secundum naturam. Infinitum enim est
s non aliquid erit secandam naturam mouens primari: scd sem
Ponit qliandam excusationem qitia ipsi dicebant et v nsi ictorum corporum indivisibilium quae ponebat elementa moneat ab alio per violentia. Sed hoc excludit dupliciter. primo quidequia si ponitur motus violentus: necesse est et ponatur incitus ira naturarii propter queiti est motus violetus ut supra dicta est se eundo quia oportet et saltem primum mouens non moviat per violentia sed sin naturam. Quod n Nouet per violentiam habet principiti suae motionis extra,& ita non mouet nisi motum. si ergo no ponatur aliquod primum mouens sinnaturam: sed semper moueat per violetiam prius motum ab aliquo alio p rocedetur in infinitum in mouet ibus,quod es impossibiti ut probatum est in Octauo Phy. Et ita noli excusati
tur quin oportuerit eos assgnare motum naturalem.
LEC OO V I. Qiatuor ronibus ac recte Philosophatium dictis Platonis relicitur sententia qua ante mundi ortum elemeta ii ordinate moueri naturaliter affrmabat.
Noe idem decidat necisse est. erct ut in Timaeo est seriptu,
elementa inordinare mouebantur antea q mundus ortus esset. Notum. n. aut violentum aut sectam nasurum esse necesse est.
dum in Timaeo scriptum est ante factum esse mundum m
uebantur elementa lacrinale. Necesse n.aut violentu esse motu aut secundu naturam. si utit secundum natura mouebantur: necesse mundu escisquis attendens velit conoderare. Ttine. n.
prima mouent necesse movere seipsum motus secundum natu αrumret motu non violentia in propri s qui scentia locis facere: quem gurdem habent nunc ordinem. Que quidem graui u em habentia ad medium: quae aurem leuitatem habentia a medio: hune autem mundus habet dispositionem.
Postquam philosophus improbauit opinionem Democrititi Leucippi circa motris corporum naturalium,hie improbat opinionem Platonis circa idem. 5c primo per rationes, secui
do per dicta aliorum Philosophoruni qui circa hoe melius sensi se videntur ibi s Videtur autem hoc ipsum Ac. Circa primum ponit quatuor rationes. Circa quartim primam dicitidem inconueniens quod accidit Democrito de Leucippo, nec se est accidere siquis ponat quod antequam mundus esset iactus: et einenta ex quibus insidus csistituitur, mouebantur motu inordinat: scut in Timaeo scribitur a Platone narrate manteu mundus a Deo seret materia inordinate fluctuabat. Quia autem idem accidat ex hac positione ostendit subdens m necesse est dicere et motus inordinatus quo moliebuur elementa, aut esset violentus, aut sim naturam. Et siquidem esset violentus reditur in priniam positionem. Vnde accidit idem ineonueniens. Si asit ei et secudum naturam, hoc est contraris posito.
ponitur. n. nondum mundus erat. Si uero elemeta moueban
tur secundum naturam necesse est dicere et isse mundos erat, si quis attente velit considerare.Cum omnis monis etiam se-- cundum Platonem reducatur sciat in causam in primum mo Dens. Si ergo elementa quocunm modo mouebantiar, necesse est aicere et primum moues mouebat se ipsum stra naturam tprimum autem mouens hic intelligitur, non simpliciter priamum quia hoc est omnino immobile,vt probatur in Cctauo
positum ex motore δἰ moto,υt probatum est in Octauo Ph3 Lec Iacor. Alia tamen litera habet. Primum moueras necesse moue Lec. io. re ipsum motum sprimum sm natura. Et etiam intelligitur deptimo motore simpliciter moti te simpliciter quod est omnino immobile quod movet primum mobile. Quocii tam autem modo accipiatur primum mouens necesse est ' moueat seci milium naturam Non n es possibile ut id quod est praeter naturam sit prius eo quod est secundum naturam ut ex prae misss patet Si autem primum mouens nariti aliter mouet necesse est et corpora mota quae secundsi motionem primi Dio-tientis non moueantur per violentia, rael quiescant per vi lentiam in propriis locis sed semient eundem ordinem 'uem nunc tenent ita. s. τ corpora grauia cedant ad mediae 5 abi qe H scant,corpora autem leuia serant a medio, & sursum moueari tur haec a sit dispostio mundi exissentis est se is ergo et mundus esset antequa fetet. Non ergo est consontina ponere ele
Demomenta priusqua intitidus latret moti creditur tra natura
siti violentiam,& se sequitur idem ince ueniens quod crito rc Leucippo. Secundam rationem ponit ibi.
Praeterea tantum qui piam interrogauerit: fieri ne poterat ARGY.
an non poterat ut inordinate subeuntia motum talibus etiam
mistionibus aliqua misceantur: ex qu bus ea corpora constant quae siccundu naturam constituuntur: osse,inquam, π eam: et illiusmodi caetera, quemadmodum Emped. in concordia feri dicit. Ait. n. complura capita sine colla sint orta. AdbMautem tutum pertinus aliquis utra possibila aut T. c. ii impossibila
130쪽
impossibile erat mota inordinale π miseeri tatibus mixturis
quaedam ex qrtibi dum constant secundum naturam eo Attila corpora. Dico avlcm pura ossa Cr earnes, quemadmodum E mpedocles inquit fieri in amicitia. Dicit enim quod mullorum ea
pr a sine ceruice germina aerunt. Quae qoidem qirantum ad aliquid in idem tendit et prima. s. et mundus et set antequam fieret: sed prima hoc cocludebat ex parte corporum simplicium haec autem ratio concludit evrarte corporum mistorum virorii tam disposito attenditur tinconsistentia mundi dicit ergo si elementa antequam mundus feret moticbantur inordinate. poteli aliquis quaerere viruese menta qui inordinate mouebantur possent misceti talibus miluonibiti in ex eis constituerentur corpora quae secundum naturn consant .s carnes ti ossa:& alia huiusmodi. siquis enim dicat hoc non suisse possbile: semirui et elementa non orian no inordinate in ovebantur: cum . s non Dossent indisserenter quibuslibet moribus moueri Nam EmpeJocles pones elementa molieri ab amicitiar dixit m huiusmodi corpora per motum quo amicitia ea mouebat constituebantur: eo set ex solis motibus Hementor in per amicitia alicui gnabat tir calo alicui os, alicui caput alicui manus Virde dicit ex tali coniunctione es
mentors per amicitia sunt proaucta multa capita sine ceruice. Si ergo se dicat fuisse impossibile haec produci: Hementa non
omnino inordinate mouebatur. Si vero pod bile erat hac prodi ei: iam erat completa mundi dispositio non solum quatum ad corpora simplicia sed et quantum ad mista Est alit attedendum m germinatio capitum sine ceruice secundu Emped. causatur ex amicitia mori secundum ultim ii a terminum suae motionis in quo eκ omnibus facit uni in sed se dum processum suo paulatim plura in unum redigit: ex elementis corpora mista constituens. Tertiam rationem ponit ibi.
Apud autem omnes qui infinita in infinito ea quae mouentur faciunt: si unum est id quod movet uno moueantur motu necesse est quare non sine ordine movebuntur. sin vereo ea quae mov
uent sunt infinita: lationes infinitas hienti s est: nam ct f.
nitefiui:ordo quidam erit. Non enim quia in idem non ferun
tur nordinario accidet: nes enim nunc in idem uniuersa ferunnarosed ea tantum quae eiusdem generis sunt.
His autem qui infinita in inmito mota Iaciunt siquid in unu
mouens necesse una ferri Iulione. Quare non inordinate mouebuntur.si autem infinita mouentia: cI Iuliones infinitus neces
sariam es: si enim finiter ordo aliquis est. Non enim ex non ferri in idem inordinatio decidit : neq: enim nune in idem seruntur omnia: sed quae eiusdem generis solum.
Indueit autem lixe ratio non absolute cotra platonem, sed coassumendo opinionem Democriti A Leucippi qui ponebat infinita corpora in diuisbilia moueri in spatio infinito: si hane rostionetia Platonis susciperent. quod ante mundum eleinenta mouerentur motu inordinato sequeretur inconueniens:aut enim omnia illa infinita mouerentur ab uno mouente. s. secundum species puta a grauitate vel leuitate aut ab infinitis. Et sa-dem ab uno nec se osti ea serti una specie motiis localis puta motu qui est sursum: vel motu qui ea deorsum:&ita non mouerentur inordinate. lam enitti in hoc attenditur aliqua ordinatio mollis et omnia seruntur in idem. Si .ero essent infinita
principia motus specie diiserentia : sequeretur m etiam essent infinitae species motus : quod est impossbiu seciuidum praemissa: in quibus ostensum est non este infinitas ct indeterminatas species motus idem autem dicendum est de finitis principiis motuum & finitis molibus:qtita si essent finitae species motus causate a finitis principiis: iam attederetur in eis aliquis ordo. non enim inordinatio motuum proueniet ex hoc et non omnia corpora seruntur in idem: quod est esse plures species motus quia etiam nunc quando mundo iam facto est ordinatus inolim corpo mmon otiania corpora seruntur in idem: sed solum ea quae sunt unius generis sicut omnia grauia deorsum. Addit ergo per hane inretionem et necesse es ponere motus infinitos: s antequam mundus feret corpora mouebantur inordinate. Quartam rationem ponit abi.
praeterea inordinate quippiam feri nil aliud est,quam fieri
praeter naturam. Ordo. n.proprius: sis biliti natura nimirum
TERTIV s. coist. At uero cr hoc ab ursum est de impossibile: infinitam im
' quam inordinatum moltim habere Est enim ea natura raram: quam plures G plari in tempore habent. contrarium igitur ipsis accidit Inordinationes quid m essecundu naturum. Crisdinem uero mundumve praeter nuturum: O tamen nihil eorum
quae sunt secundum naturam fit forte cr soricina.
adhue istit inordinate nihil est aliud praeter natarum. ero. n.propria sensibilium nuturus. sed a. hue hoe in ue 'ς menso impossibilethfinitum inordinatum habere motum. est enim natura ita rerum qualem habent plura plarimo tempoνe. Aceiit igitur ipsis contrarium. lnorginationem quidemes secundum natura:ordinem autem Cr rati tum praeter naturam quamuis nihil ut contingit si eoru quae fretinum natura. Per quam osenditur. et praedicta positio tibi ps contradi- ouaria hi. nihil enim aliud es esse aliquid inordinate q eue praeter na-
turam. in rebus enim sensbilibus apparet et ordo est propria natura eorunt: ita sper propriam naturam unum iu 3m eo A tum inclinatur ad aliquid certum. haec autem inclinatio es o litui in sedo:qui attenditur in sensibilibus rebus. Tunc. n. vias uomi dicitur inordinate agere aut moueri O hoc accidit non sin inclinatione naturae proprie. Ex quo adhuc apparet hoc esse incon-tieniens di impossibile et res mobilis habeat mota inordinatii infinitum .i infinito tepore durantem quia sicut dicti, ni est motus inordinatus est qui est contra natura apparet a sit hoc ad rationem nat tira cuiuscuram rei pertinere q, inueniar ur in pluribus quae sunt unius generis:& plurimo tempore. non. n. dicit esse naturale homini quod aliquibus paucis conuenit. puta ineam bideest, sed quod in pluribus & frequetibus inuenitur. se
igitur accidit ips Platonicis ponere simul contraria. s. q, inorginatio motus si sm natu tam eo et stit tempore infinito ante in Diadii: Set ordinatio motus&mundus constitutus motu ia .cidinato si praeter natu laco et pauciori tepore sitit quis nihil eoisi quae sunt sin naturam si ut retingit. s. abs i certo ordine. Ecta sit attendendum et rationes Arist directe contra postionem. Platonit procedunt si ex verbis eius intellitat et prius
tempore erat inordinatio motus elementorum q neret inundus: sectatores asst Platonis dicunt eum hoc no intellexisse: sed in et Omnis ordinatio motus sensibilium est a primo principio. V ita et alia in se con syderata praeter influentiam primi principiissimi inordinata. Et secundu in hoc Arist non obiicit hic contra sensuiti Platonis: sed contra Platonicoriim verba: ne ab eis aliquis in errorem inducatur. Deinde cum dicit.
Uidetur autem Anaxa. hoc ipsium etiam bene cccc pise. Ex ARGY.immobilibus enim incipit conficere mundum. Enituntur autem cir caeteri congregantes aliquo modo rursus mouere ae sigmgare: Ex ista utibus aut desubeuntibus motum gnationem μαcere non est consonum rationi. Quapropter π Emped. omittit eum motum qui est in concordia. Non. n. coelum constituere potu et, ex separatis quidem extruens: ob concordiam autem faciens congregationem. Ex segregaris. n. elementis mundus est constitutus quare ex uno fiat Cr congregato necesse est. videtur autem hoc ipsum etiam Anaxag. siumere bene. Ex T.e. as. immobilibus enim inchoat mundum facere. Tentant autem Cr-D alij eongregantes aliqualiter iterum mouere ex segregare: distantibus autem et motis nou rationabilem facere generatio nem. Propter quod Cr Empedocles praetcrmittit ea quae in amicitia. Nes enim utis poterat constituere coelum ex segregatis quid con ruens. congregationem aut E facient propter amicitiante ex Alregatis enim est constitutus mundus elementis ritus necessarium sieri ex uno π congregato.
Improbat praedicta positione ex dictis aliorsi Philosophora qui sust hoc sensisse melius videns ei circa q3 con*derandum
est et tam Democritus,t eucippus ci etiam Plato duo videbantur posuisse circa corpora existentia ante mundum primo quidem quia ponebant ea moueri. secundo quia ponebant ea iegregata quantum ei V ad primum dicit in hoc ipsum et con bderatur circa constitutione ira mundi videtur Anaxag. bene lumere. Posuit enim τ mundus incoeperit ex corporibus non