장음표시 사용
111쪽
HIs TORIAE ROMANAE, LIB. II. 7s Antonium coena exciperet, diXit In carinis suisse coenani dare referens hoc dictum ad loci nomen, in quo paterna domus ab Antonio possidebatur. In hoc pacis foedere placuit Siciliam A- chaiamque Pompejo concedere in quo tamen animus inquies manere non potuit id unum tantummodo salutare adventu sit patriae attulit, quod omnibus proscriptis aliisque , qui ad eum ex diversiis causiis fugerant, reditum salutemque pactus est quae resin alios clarisina os viros, de Neronem Claudium: M. Silanum, Sentiumque Saturninum raruntium ac Titium restituit rei p. stalium autem Murcum, qui adventu suo classisque celeberrimae vires ejus duplicaverat, insit mulatum falsis criminationibus, quia talem vi- sum collegam ossicii Maena de Menecrates iasti dierant, Pompejus in Sicilia interfecerat. A p. LIX VIII. Hoc tractu temporum Ο- 'aviam sororem Caesaris M. Antonius duxit uxo 'em Redierat Pompejus in Siciliam , Antonius in transmarinas provincias quas magnis momentis Labienus , ex Brutianis castris profectus ad Parthos, producto eorum exercitu in Syriam , interfectoque legato Antonii, concusserat qui virtute ei ductu Ventidi una cum Parctiorum copiis , celeberrimoque juvenum Pacoro regis filio extinctus est. Interim Oaesar per haec tempora, ne res disciplinae inimicissima otium corrumperet anilitem , crebris in Illyrico Delmatiaque expeditio- nibus, patientia periculorum , bellique experien- tia durabat exercitum. Eadem tempestate Calvi-
nus 'omitius, cum ex consulatu obtineret Hi- spaniam , gravissimi comparandique antiquis X empli auctor fuit quippe primi pili centurionem nomine Vibillium , ob turpem ex acie fugam, fusti percussit.
CAP. LXXIX. Crescente in dies classe de
112쪽
Lima Pompeii, Caesar molem belli ejus suscipere
statuit. A dificandis navibus contrahendoque militi ac remigi, navalibulque adluel cendo certaminibus atque exercitationibus , praefectus est M. Agrippa, virtutisnobilissimae, labore, vigilia periculo invictus , parendique, sed uni, scientissimus , aliis sane imperandi cupidus, per omnia extra dilationes politus, consis iisque acta conjungens Hic in Averno ac Lucrino lacu speciosis 1ima clasΓ fabricata, quotidianis exercitationibus militem remigemque ad iura mam de militaris maritimae rei perduxit scientiam. Hac classi Caesar, cum Prius de pondente ei Nerone, cui ante nupta fuerat, Liviam auspicatis reip. omi-inibus duxisset eam uxorem , Pompejo Siciliaeque bellum intulit. Sed virum, humana ope invictum , graviter eo tempore Fortuna concussit.
quippe longe majorem partem classis, circa Veliam Palinurique promontorium, adorta vis Africi laceravit ac distulit. Ea patrando bello mora fuit, quod post ea dubia, interdum ancipiti fortuna es una est. nam lasis eodem loco vexata est tempestate, de ut navali primo praelio
apud Mylas ducan Agrippae pugnatum prospere,
ita inopinato classis adventu , gravis sub ipsius Caesaris oculis circa Tauromenium accepta clades: neque ab ipso periculum abfuit. Legiones quae cum Cornificio erant legato Caesaris , exposita in terra, paene a Pompelo oppressae sunt. Sed ancipitis fortuna temporis matura virtute correcta. Explicati si utriusque partis classibus, paene Cmnibus u . . navibus Pompejus Aliam fuga
petivit justique M. Antonii, cujus opem petierat, dum inter ducem de supplicem tumultu tur nunc dignitatem retinet , nunc vitam precatur, a Titio jugulatus est cui in tantum duravit facinore contractum odium, ut OX ludo a
113쪽
Hrs TORIAE ROMANAE, LIB. II. 'Iudos in theatro Pompeii faciens, Xecratione populi spectaculo , quod praebebat, pelleretur.
A . L X X X. Acciverat, gerens contra Pom-
pejuna bellum, ex Africa Caesar Lepidum cum
xii semiplenis legio ilibus. Hic vir omnium va- issimus, neque ulla virtute tam longam forturiae indulgentiam meritus, Xercitum Pompeii, quia propior fuerat, sequentem non ipsius , sed Caesaris uictoritatem ac fidem , ibi unxerat infatusque amplius XX legionum numero , in id furoris processerat, ut inutilis alienae victoriae comes, quam diu moratus erat, distidendo in consiliis Caesarii semper diversia his quae aliis placebant dicendo, totam victoriam ut suam interpretaretur audebatque denuntiare Caesari, eae cederet Sicilia. Non ab Scipionibus alitique veteribus Romanorum ducum , quidquam ausum patratumque fortius , quam tunc a Caesare. Quippe cum inermis c lacernatus esset, praeter Omen nihil trahens , ingressiis castra Lepidi, vita iis, quae justu hom: ni pravi sitim tela in eum ja aerant, cum lacerna ejus perforata es et lancea aquilam e fonis rapere ausus est Scires quid itere et inter duces Armati inermem secuti sunt decimoque anno, quam ad dissimillima in vitae suae potentiam pervenerat Lepidus, di a militibus: a fortu rtus, latus
rem turbam latens, genibus ejus advolii tus est . Vita rerumque suarum dominium conces ei sunt spoliata, quam tueri non poterat, dignitas.
A p. I. X X L Subita deinde exercitus seditio qui plerumque contemplatus frequentiam suam, disciplina desciscit; de , quod cogere se puta pose, rogare non sustinet partim severὶ tate , partim liberalitate discussa principis Speciosumque Per id tempus adjectum supplemen- im
114쪽
8 C. VELLEI PATER CULI tum Cain panae coloniae ejus reditus erant publici pro his longe uberiores reditus duodecies H-Sin Creta insula redditi, aqua promissa , quae hodieque singulare .salubritatis instar Icam
nitatis ornamentum est. Insigne coronae classicae, quo nemo umquam Romanorum donatu erat,
hoc bello Agrippa singulari virtute meruit. Victor
deinde Caesar reversus in urbem , contractas em tionibus complures domos per procuratores, quo
laxior fieret ipsius , publicis se usibus destinare Prosessus est templumque Apollinis, circa
Porticus, a turum promisit, quod ab eo singulari extructum munificentia est. A r LXXXII Qua restate Caesar tam prospere in Lepidum in Sicilia, bene fortuna in Caesare dc re p. militavit ad Orientem quippe Anto- suus cum XIII legionibus ingressiis Armeniam, ac deinde Mediam per eas regiones Parthos petens, habuit regem eorum obviumci primoque duas legiones, cum omnibus impedimentis tormentisque, Statiano legato , amisit mox Pius ipse, cum summo totius exercitus discrimi-ate, ea adiit pericula, quibus servari se posse desperaveratri amissaque non minus quarta parte anilitum , captivi cujusdam , sed Romani, consilio ac fide servatus qui clade Crasiani eXerci rus captus, cum fortunam non animum mutasia set accessit nocte ad stationem Romanam praedixitque, ne destinatum iter peterent, sed divers silvestrique pervaderent. Hoc M. Antonio ac tot illis legionibus saluti fuit de quibus tamen, totoque exercitu, haud minus pars quarta , ut praediXimus , militum , calonum servitiique desiderata tertia est impedimentorum vix ulla sit perfuit. Hanc tamen Antonius fugam suam, quia vivus exierat, victoriam vocabat. Qui tertia aestate revellas in Armeniam , regem ejus
115쪽
Artavasden , fraude deceptum catenis, sed , rne quid honori deesset , aureis vinxit Crescente deinde de amoris in Cleopatram incendio, cuitiorum, quae semper facultatibus licentiaque de assentationibus aluntur , magnitudine, bellum
patriae inferre conitituit cum ante, novum se Liberum Pati em appellari justi stet, cum redimitus hederis , coronaque velatus aurea thyrsum tenens cothurnisque succinctus , curru , Velut Liber Pater, vectus esset Alexandriae. CAP. LXXXIV. Inter hunc apparatum belli, Plancus, non judicio Iecta te ;endi, neque amore rei p. aut Caesaris, quippe hae semper impugnabat sed morbo proditor, cum fui siet humillimus assentator reginae, desinfra servos iens, cum Antonii librarius , cum obscoenictimarum rerum s auctor minister, cum in omnia Omnibus venalis , cum caeruleatus: nudus, caputque redimitus arundines .caudam tralaetas, genibus innixus Glaucum alta et in convivio refrigeratus ab Antonio , ob manifestarum rapinarum indicta , transfugit ad Caesarem idem pollea clementiam victoris pro sua virtute interpretabatur dictitans, id probatum a Caesare,
cui ille ignoverat mox autem hunc OX aVunculum Titius imitatus est. Haud absurde Coponius , vir e praetoriis gravi fimus, patris Silii socer , cum Iecens transfuga , in ilia ac nefanda Plancus absenti Antonio in senatu objiceret Multa, inquit, mehercules fecit Antocius pridie, quam tu illum relinqueres.
CAP. LXXXIV. Caesare deinde Messalla Corvino Coss. debellatum apud Actium ; ubi
longe ante quam dimicaretur , exploratissima Iulianarum partium fuit victoria. Vigebat in hac parte miles atque imperator , illa marcebant o- annia hinc remi re fit missimi , illit: inopia ad
116쪽
go C. VELLEr PATER CULI sectissimi navium hac magnitudo modica , nec celeritati adversa , illac specie terribilior hinc ad Antonium nemo , illinc ad Caesarem quotidie aliquid transfugiebat. Denique in ore atque oculis Antonianae clallis per M. Agrippam Leucas expugnata, atra captae, Corinthub Occupata, i Sante ultimum di crimen lallis hostium superata. Rex Amyntas meliora de utiliora secutus, nam Deillius exempli sui tena , ut a Dolabella ad Cassium virque claris imus Cn. Domitius , qui solus Antonianarum parti uni numquam reginam , nisi Domine , alutavit maximi praecisit periculo transmisit ad Caesarem. CAP. LXXXV. Advenit deinde maximi discriminis dies , quo Caesar Antoniusque produ- ditis classibus, pro salute alter, in ruinam alter
terrarum orbis dimicavere. DeXtrum navium Julianarum cornu M. Lurio commissum , laevum A- iuratio, Agrippae omne classici certaminis arbitrium Caelar ei parti destinatus, in quam a fortuna vocaretur, ubique aderat clalsis Antonii regimen Publicola Sosioque commissum. At in terra locatum exercitum Taurus Caesaris, Antonii tegebat Canidius. Ubi initum certamen est , mnia in altera parte fuere , due remiges, milites in altera nihil praeter milites prima occupat
fugam Cleopatra Antonius fugientis Reginae, quam pugnantis militis sui, comes esse maluit imperator, qui in desertores saevire debuerat, desertor exercitus sui factus est. Illis etiam detracto capite, in longum sortissime pugnandi duravit constantia desperata victoria in mortem
dimicabatur. Caesar, quos ferro poterat interimere, verbis mulcere cupiens, clamitansque ostendens , fugis e Antonium, quaerebat, Pro
quo cum quo pugnarent. At illi, cum diu pro absente dimicaste ri duce, aegre summissis armis
117쪽
Π o n. q. lacessere iecorian citiusque vitam veniamque Caesar promisit, quam illis, ut ea precarentur, persuasum est. Fuitque in consecti , milites optimi naperatoris, imperatorem fugaci Timi militis functum officio ut dubites ne , an Cleopatrae arbitrio victoriam temperaturus fuerit, qui ad ejus arbitrium diregit fugam. Idem locatus in terra fecit exercitus, cum se Canidius praecipiti fuga rapuisset ad Antonium. A P. I xxx I. u id ille dies terrarum Orbi praestiterit, ex quo in quem si i)ervenerit Fortuna publica, quis in hoc tra I 1 tamar tati operis exprimere audeat 3 Victoria vero fuit clementissima, nec quisquam interemtus est, nisi paucissimi hi, qui deprecari quidem pro se non sustinerent. Ex qua lenitate ducis colligi
potuit, quem aut initio triumviratus ut, aut in
campis Philippiis , si 1 licui siet, victoriae suae
facturus fuerit modum.' At Sotium L. Arruntii prisca gravitate celeberrimi fides, mox diu clamentia luctatus sua Caesar , servavit incolumem. Non praetereatur Assini Pollionis factum .dic iam memorabile namque cum se post Brundi sinam pacem continui siet in Italia, ne ne aut vidis et umquam reginam enervatum amore ejus Antonii animum , sia: tibus jus se miscuisset, rogante Caesares, ut se cum ad bellum proficisceretria Actiacum mea , inquit, in Antonium majora merita sunt, illius in me beneficia notiora itaque discrimini vestro me subtraham ero praeda victoris. A P. I II. Proximo deinde anno per- secutus reginam Antoniumque Aleaeandream ultimam bellis civilibus imposuit manum. An tonius se ipse non segniter is deo ut
multa desidiae crimina molle Cleo
pat a Lustratib custodibus, inlata asPides intor
118쪽
C. VELLEI PATER CULI u sane ejus , expers muliebris metus spiritum reddidit. Fuitque fortunari clementia Caesaris dignum, quod nemo ex his, Iri contra eum aina tulerant, ab eo jussuve ejus interemtus. D. Brutum Antonii interemit crudelitas Sex. Pompejum , ab eodem victum, idem Antonius,.
cum di nitatis quoque servanda dedisset fidem
etiam spiritu privavit Brutus iasius , antequam victorum experirentur animum, volunta- Iia morte obierunt. Antonii Cleopatraeque quis fui sic exitus, narravimus Canidius timidius decesit, quam professioni ejus, qua semper usus
crat, congruebat. Ultimus autem ex interfectoribus Caesaris Parmensis Cassius morte poenas dedit, ut dederat Trebonius.
CAP. LXXXVIII. Dum ultimam bello Actiaco Alexandrinoque Caesar imponit manum M. Lepidus juvenis forma quam mente melior; Lepidi jus, qui triumvir fuerat rei p. constituendae, filius, Junia Bruti sorore natus, interficiendi , simul in urbem revertisset, Caesaris consilia iniciat. Tunc urbis custodiis praepositus C. aecenas, equestri sed splendido genere natus, Vir, . ubi res vigiliam exigeret, sane exsomnis , pro-Videns atque agendi sciens simul vero aliquid c negotio remitti posset, otio ac mollitiis paene ultra foeminam fluens non minus Agrippa Caesari carus, sed minus honoratus quippe vixit. augusto clavo paene contentus nec minora consequi potuit, sed non tam concupivit hic speculatus cst per summam quietem ac dissimulationem praecipitis consilia juvenis in mira celeritate nullaque cum perturbatione aut rerum aut hominum oppres , Lepido, immane novi ac re- sui recturi est civilis restinxit initium. ille quidem male consultorum poenas exsolvit. E-
119쪽
vilia Lepidi uxor , tuae Vivo igni devorato , pla maturam mortem immortali nominis sui pensa
CAP. LXXXIX. Caesar autem reversus in I taliam atque urbem, quo occursu, quo favore omnium hominum , aetatium, ordinum X ce
plus sit quae magnificentia triumphorum ejus, quae fuerit munerum , ne in operis quidem justimateri , nedum hujus tam recisi, digne expri in potest. Nihil deinde optare a Diis homines nihil Dii hominibus praestare postini, nihil voto concipi, nihil felicitate consummari, quod non Augustus, post Ieditum in urbem , reip. populoque o terrarumque orbi repraesentaverit. Finita vicesimo anno bella civilia , sepulta exter i. na, revocata pax, sopitus ubique armorum fu- restituta vis legibus, judiciis auctoritas, se
natu majestas imperium magistratuum ad pri
stinum redactum modum tantummodo octo Praetorii is allecti dii, prisca illa: antiqua rei p. . mare vocata rediit cultus agris, sacIis honos, securitas hominibus, certa cuique sum suarum possessio ; leges emendatae utiliter, latae salubriter senatus me asperitate, nec rite severitate lectus Principes viri,triumphisque ampli Timis honoribus functi, hortatu Principis, ad ornata-dam Urbem inlecti sunt. Consulatus tant mmodo usque ad undecimum , quem continuaret Caesari, cum saepe obnitens repugnasset, impetra- ri potuit nam dictaturam , quam pertinaciter ei deferebat populus , tam constanter repulit Bella sub imperatore gesta , pacatusque victoriis terrarium orbis, de tot Atra Italiam domique opera, omne a vi sui spatium impensilium in id solum opus scriptorem fatigent. Nos memores professisionis, universam imagirrem principatus ejias '
120쪽
t VELLEII PATER CULIC A P. X C. Sepulit , ut praediximus, bellis civilibus, coalescentibusque reip. r.embris, quae tam longa armorum series laceraverat, Delmatia X annos rebellis, ad certam confeΙ-sionem pacata est imperii. Alpes feris multisque nationibus celebres perdomitae mispaniae, nunc ipsius praesentia , nunc Agrippae, quem usque
in tertium consulatum, mox collegium tribunitiae potestatis, amicitia Principis evexerat multo varioque Marte pacatae. In quas provincias cum initio Scipione, Sempronio Longo Coss.
Primo anno secundi Punici abhinc annos ei Romani exercitus misi ment, duce Cn. Scipione Africani patruo, per annos CC in his multo mutuoque ita cenatum est sanguine, ut amisisP. R. Imperatoribus exercitibusque, saepe contumelia etiam , nonnumquam periculum Romano inscrretur imperio. Illae enim provinciae
Scipiones consumserunt illae contumelios x xannorum bello sub duce Viriatho majores nostros exercuerunt oli terrore Numantini belli, populum R. concusserunt in illis turpe Pompe-j foedus, turpius ire Mancini, senatus cum i-gn , una dediti imperatoris rescidit illa totc tot pratorios ablum sit duces , patrumque aetate, in tantum Sertorium armis extulit, ut per quinquennium dijudicari non potuerit, Hispanis Romanisne in armis plus ectet roboris , .uter populus alteri pariturus foret. Has igitur provincias tam diffusas, tam frequentes, tam feras, ad eam pacem abhinc annos fernae L perduxit Caesar Augustus ut, quae maXimis bellis, numquam vacaverant, eae 1 ub C. Antistio, ac deinde P. Silio legato ceterisque postea,
etiam latrociniis vacarent. C A P. X a Dum pacatur Occidens,ab Orientea Rege Parthorum agna Romana, quae Crais O