장음표시 사용
31쪽
infinitis aliis, a DEo non affectus tantum, sed cumulatus suit;
expendit detestandam χαρ horrendum eorum abusum expendit inde ita DEt consumentem, quam adversus se concitavit expendit ex ira maledictionem, poenas temporales aeternas, quas promeruit, inde moero oritur tristitis, qua DEum super omnia diligendum peccatis suis gravissime in sed qui
sum, deplorat, inde lugubres clam exi plenae voce , qua perim
psalmosi cenitentiales legimus, ut ita Vesborum D. Vidis in i iii , quitatem meam eo cognosco sensus sit. tam quid peccat tim si meum, re ipsa experior, enti detestandossar Imu adulter scri det imi homuid, aliorum scelarum iis conuinctorum fructus, ore qua ters horrendos Video, quantis jam fm exutus bonis, quibus' idem abundari, quantis contra malis sim obrutiu, qui biu tiberfui, versantur ante, culos terribilia fac mora insectra, ante aures for-t dabili comminario num ct maledictionum fulmini ad quae toto pectore contremisco, toto cerpore perhorresco ct concutior heu me omnium misera muni l Hos enim Davidis, posteaqua ad peccato rem suoru perductus est agnitionem, utile teriores affectus, externas voces gestusque, expce nitentialibus psalmis satis est manifestum. Sed tamen, inter hosce pavores animi&con. sternationes, no despondet animum aut succumbit, sed mente id immensam DEI misericordiam .clementiam, ad beni- nissimas promissiones,ad alio iuna, qui pei poenitentiam peccatorum remissionem consecuti sunt, exempla conversus, spumeliorem concipit, eaque sese erigens dolorem mitigat: tu in
ex ipsa peccati agnitione, quam a DEo requiri novit, bene pirandi materiam h uxit ic Ast unde haec in Davidico pectore peccati agnatio Ille Cuiu
Ε ο inquit, iniquitatem meam notis,quae verba ipsum Da nitioni,
videm hujus agnitionis operantem causam sis ex videntur, I
ouod, cum aliquamdiu peccatis indulserit,i rumq et e cur bi E ih. ii indem arbitrii sui viribus ea ad animum revocare, deque causa fuit. ii, dolere inceperit. Vertim, si, quae ipsius ex eo momento,
inuo in adulterium impie consensit uelint consilia studia a.
Hicines consideremus, an tum abest, ut eum a seipso ad pecca torum agnitionem se erexisse, ut potius et contrario lon ius
32쪽
deprehendamus. Nam ubi scelus sui patratum, adulteram in aedes suas dimisiit, per omnia similis illi, quae comedit, ct tergit ossuum , ct dicit secum non sum operata valκm Prov. O 2 O. Paulo pbst, cum Bathsebam ex nefando concubitu esse gravidam, accepit, ut facinus contegeret, varia machinatus est, ecastris Uriam vocavit, ut descenderet in domum ad uxorein suam, monuit, alienum, quantum in se, haeredem suppositiuus quod cum ex voto non succederet, postridie eum ad se invitavit, atque epuli, crapula ad conjugalem cuta uxore consuetudine permovere conatus est: led cum nec hoc ob singularem Uriae pietate, per quam etiam licita voluptate in Reipubl. periculo abstinere secti firmiter constituerat, obtinereti ad homici diu nefario decreto prorupit, Ducis Ioab opera , ad flagitia sua
abusus est, ut Uriam virum sanctum, fidum, fortem n nocentem, i md de Re pubi singulariter meritum, inter heroas I. Chron. Ia, I numeratum e medio tolleret mandavit mox
allato de Uriae caede nuncio, gavisus est, sibique gratulatus, ac
Ioabum sceleris socium hortatus, ut strenue rem urgeret, nec animo frangeretur, consolatus simul, more plane ethnico, e communibus belli eventis, quod per Martem αλλο οσαλ.λον
interdum hi, interdum alii gladio pereant tandem nequid deesseti adulteram in domum suam recepit a Sam. o. seqq. Nullum in his omnibus seriae ac salutaris peccatoru agnitionis
vestigium, argumenta verbauctae in dies, integro fere anno, s curitatis, caecitatis, indurationis haut pauca. Venit autem
tandem jussu divino, Nathan Propheta, parabola pie ingeniosa glande Davidi exprobravit facinus, quod cum ipse plu-
. res habet et uxores, nihilomin furore libidinis accensus, Uriae unicam&charissimam conjugem rapuisset&violasset, quin Scphetae a optimum maritum gladio Amonitarum occidistet cui ex proathanis o brationi gravissimas subjunxit minas, fore ut gladi de domo diu ςioncm non sit recessurus in seculu, ut ex ipsa ejus domo inexpectatissio. stes variaq; calamitatum flagella sint proditura. a. Sam ra, ti seqq. Atq; hac concione Davidi quodammodo mentis oculi, quos sat diu hactenus securitas clausos tenuerat, aperti sunt, ut
in se redierit, peccata sua eorumque atrocitatem agnOVerit,
deque iis doluerit, serib quidem Tametsi enim historia a.
33쪽
sam. 2, 3 rem totam una voce peccavi exprimat, plurima a meta maxima eadem comprehendit, nimirum omnia susturia, gemitus, preces. clamores, lacrymas, vigilias, quibus me-gras noctes impendit. Testes sunt Psalmi poenitentiales,qui, in vel bum peccm, illustria commentaria continerem exhibent. Omnia haec Nathanis Prophetae concio operataeit, qua sine David suis arbitrii viribus peccati veternum non O- db non excusisset, sed Lamplius eodem fuisset oppletius. Augustinus in Psal si tom. 8 pag. 86. David, inquit, aliquarn iupost tergum ponebat, quo fecerat, ibi Iobliti salienae iniquitat Ase verus admodum, quamvis justus judex erat, verum tibi Nathan peccatum ejus auferebat a domo ct ante oculos ponebat, ad secandum sanandum vulnus cordis ejus ferramentum saciebat e lingua jus, dicens ei: Tu es ille viro cande igitur non nitim ibi era pe-bat in hanc vocem peccavi Domino, sed etiarn hoc loco inquit, in quitarem meam ego cognosco. Ergo David, licet, ego, dicat, in
quitatem meam cognosco, nequaquam tamen ex seipso hanc te excitasse cognitionem, asserit, sed divinam in se, per concionem Nathanis operationem kefficaciam, cui non sit reluctatus, veneraturin depraedicat, ut sensus sit Ego, qui hactenus den im quod immodo .curitatu tenebris immersus, atrocia peccata a me commissa non curavi, de tu non do ui, am, posteaquam ebor Prophetam ad me misit praeconem paenitentia, novo lumine sum H bum ex quo nata peccatorum meorum vera agnitio, serius dolor, primus lutaris ad D Eum conversionis gradus, non obscurum venturae ratia indi iam. Iam non amplius, ut pridem, peccata in ea ab seco sed ostendo, accuso, non excusse bonafretus, fore ut quo majore humilitate ego peccatum meum agnosco, hoc majora gratia D gus ignoscat magna D Et bonitas,' ira peccata revelat, ut deleat. im Seriam minimeque fucatam esse iniquitatu agnitionem, Ex qua a- intra animum suum, amplius confirmat David, cum lubjun. fit peccatum meum coram me eII. Hebraeo en a in rei pon quod pii dent Latina, coram, ante, contra, e registne, ex Opposito, longinquo dem noli&e Latini interpretes nonnulli per praepositionem coram, pabdem per alteram contra quid promiscue reddiderunt UIraq; as nificatio non incommode retinetur, imo ex conlideratione tumes . naenitentiae Davidicae retinenda est, quanquam prior prae se o.
34쪽
renda sit. Nam David praecipue id agit,ut ostendat, quae Augustini verba sunt se non ponere post dorsum suum,guo fecit, non intueri alios, sui oblitum, non assecla resipula elicere de oculo fatris
sui, cum habeat trabem in oculo suo, non deponere ejus memori. am, sed semper revelare, recordari rante oculos hi. bere. Ante lapsum laeta mente, serena conscientia, hilari fronte, lingua dixerat : non impie descivi a DEO meo, quia omnia judicia dis coram me r statuta ejus non ab recta me. Psal. 8, 22. as legem diurnam semper in conspectu habuerat,ad hanc retulerat mentem&oculos, ad hujus praescriptum instituerat vitam suam, in hac voluntas ejuso meditatio die ac nocte Psal. I. a. Iam po I psum e contrario iisti pectore, animo perturbato, vultu Mores qualido dicit peccatum neum coram me est horribile monstrum, ad cujus intuitum miser contremisco.Tametsi ver Da. vid hoc praecipue spectet, simul tamen tacite conqueritur, peccata sua, quae coram videatin contempletur, contra se stare, elle hostes suos truculentissimos, acerbissimos accusatores, testes
molestissimos, tortores crudelissimos, flagella durissima c. jam sentire se experui vim divinae comminationis Psal so, a I. Arguam leo statuam contra faciem tuam, quia cum adulteris
portionem posuisti. Atque ita idem fere dicit, quod postea Iudaei a s ' Ia multiplicatae sunt iniquitates nostrae ct peccata nostra restonderunt nobis, quia scelera nostra nobiscum. iniquitares nostras cognovimus&c Varii multiplicia peccata, quae patravimus, magno tostili agmine in conspectum nostrum
prodeunt, nos accusant, contra nos testantur,in una voce, ut
perdamur&deleamur meruisse, clamant qua ratione etiam Ambros in Apolog. David priori cap. . to m. q. pag. 8s vocem coram intelligit ubi pie graviterque insipiens, ait delectatur erroribus sui ct novis vetera obumbrando peccatus existimata juxari, ideo exultat in crimine. At vero sapiens adversum se iudicat in delictum suum o tanquam hostiles acies; ita lapsus culparum suarum adversantium modosbi arbitratur obsistereo quid quid personuerit, quicquid increpuerit, culpa ei propria empc occurrit, quicquid fuerit dictum aut lectum n se dictum putat quic. quid retenderit, si nutu, β ocutivsignari putat: si epulatur, si cogi-
res, iret ac seprecetur, ante oculossemper id error propriis,
35쪽
imomentu omnitus culpa ρulsat conscieηtiam, nec quiescere, nec, i scismi, velut gravi censor exagitat se terrore perpetuo omnia
igitur adversa habet, qui ipse bi di licet, ipse sui accusator, ipse sui toti e l, ne invenit, quὸfugiat, quippes perurgeto stimulat. Se
bo bona mentis eII, vulnus sentire peccati sub enim dolor se Mest ibi etiam est sensi vitae:sentire enim vit vigoris ac muneris est c. Nec aliter Lutherus noster, qui verborum , peccatur meam coram me e L hanc subnectit πα απιν incumbit cerrui bio meis,premit me non possum eo plane liberari, urget, Madmittit
ullam quietem, non pacem, non vino non paηe, non somno excutitur&c. Hunc esse vel bor,ientia, versiculorum συι ια ostendit, ubi tamen o Micina Brentii sententiana, qui de peccato originali Davidem loqui arbitratu : Quod in illud peccatum,inquit, quo coram Davide Originale. Hoc enim peccatum ravid farctursempere se coram eo in conspeclusio, quia caro, in qua hoc
peccatum habitat,semper concupiscit adrersus stiritum, o homo Volen acere bonum semper reperit, quod malum ipsis adjunctum&c. Recias ne si non exclusive dicta intelligantur a peccatis enim actualibus, quae coram se habuit David , ad fontem cradicem eorum peccatum cilicet originale descendit atq; ti maledictam alborem pestilentes luctus ob oculos sibi posuit. i 8. Superest rivi agnitionis peccatorum perpetuitas perse Agnitio
verans continuatio.Transerat nefandus adulterii cum Bathseba ni perpe- actus, transierat crudelis homicidii patrati, at non ita etiamtuixλ. David transire patiebatur scelerum considerationem, deque iis animo dolorem conceptum, sed eorundem assidue recordabatur: redibat per intervalla in memoriam atq; oculis sese mentis sistebat occasio, ex qua in crimina tam gravia prolapsus si erat, otium, curiositas: sistebant se flammae libidinis, quibus census Bathlebam vocarat, sistebant impura coil quia si persu anes adeoque ipse flagitiosi cum adultera, quam blandimentas suis seduxerat, nossus redibant etiam impiae machinationes, quas ad tegendum Moccultandum vitiati alieni bori crimen excogitarat, redibat callida Uriae a castris revocatio inebriatio, sanguinariae crudeles ad Ioabum literae, ipsa visti de relidiosissimi&sortissimi caedes, subditorumque aliorum Plurium
36쪽
plurium in hostium manus perfidiosa traditio. Haec terribilia spectra in conspectu habebat semper Hebraeum est
quod cum nomen sit, cui latina continuin perpetuu3, jugi respondent, adverbialiter tamen plerimaque usurpatur, sed sensu di perso. Nam interdum omne te inpus continuam durationem sine intervallo denotat. Conse Levit 6,I2. Num. 4, T. Phil. 4, . I. Theis. 1.16. aliquado item valet quod crebro, freque-ter, saepissisne De ut 9, . ex eo die quo egressus es ex AEgypto semper juxta vulgatam versionem, in Hebraeo enim non extat
adversum Dominum contendisti v a . semper fuisti rebellis cap.
3I, 27. semper contentiose egistis contra Dominum, id est, saepe, crebrb, arrepta quacunq, occasione. Nam quod non indesinenter, omni die de hora, per tot peregrinationis annos, Contenderint, ex hiiloria fac ra constat imo in te idum pie religioseq; sunt locuti Exod I9,8. Cuncta, quae locutiu It Dominus, facie-nius, pie etiam ac religiose secerunt cap. 3 Deto. a I. Omnis
multitudo illorum Israel obtulerunt, mente promptissima at de-τοta, primitias Domino, a faciendum opus tabernaculi testimoni, Ergo semper idem est, quod requenter, sapisii me quo etiam sensu accipienda verba Psalm 9s, Io quadraginta alinis ossensus Digenerationi isto semperii errant corde itemque salvatoris Christi Luc. 8, 1. Oportet semper orare nunquam deficere: ubi nonnullis o orare en operari, sive bonis vacare operibus, id quod perpetuo a Christiano homine requiritur aliis vitae beate aeternaeflagrare desiderio, quod ipsum quoque perpetuum esse debet. Sed ex ipsa parabola, quae statim subnectitur, manife-itum est, o semper aequi pollere τοῖfrequenter. Vidua enim non continue nocte dieque inclamavit in iniquum judicem , vindica me de adversario, sed saepe frequenter, per in tervalla, erebrius eodem die, nec desiit donec expugnavit animum ejus,&quod voluit, obtinuit ita Christi monitum non simpliciter
continuationem: perpetuitatem, sed iterationem constantiam in precibus exigit, ut si mane ad preces auxilium non feratur, vesperi eaedem tepetantur si hodie ex voto non impetremus, quod petimus, postero die ad eandem orationem redeamus, nec ex taedio aut desperatione eam intermittamus t
Non enim decet ἐκ κῶν, sed perseveranti instare Non a.
37쪽
men rejicitur eorum explicatio, qui de mentali oratione , siduis cordis affectibus, aut de corde ad pias preces semper parato Christi verba accipiunt. Conse Lutheri enarration Orat Domin to m. i. en ger in pag. sim a ubi ait de spiritu ab oratione dicita sunt verba, oportet semper orare, haec enim semper fieri potest etiam in extemis laboribus c. Pie Basilius homil. in martyrem Iulit tam tona. I. pag. 3i seq. ad verba Apostoli. r. Thess s. sine intervisione Orate: Non opiari et orationem ple n in s ubi constituere, sed simul in acilio vibiis, quae per omnem vitam intentosudie per iciuntur ad praescriptum virtutis iuxta Paulum: ire comeditu, re bibitis sire quid facitu; omnia adgloriam DEIfacite. Ergo accubem mens ora, est an patie largitor gratiam rependris ustiens corporis vires vino, fac memineru eius, qui te hoc don impertivit tunicam indueris P gratia agito euigno datori: amicis is pulli, fac in te augescat intentior erga Da vi baritas. Conser reliqua in hanc sententiam plura. Hoc loco vocem Iura semper idem David esse quod crebro ct frequenter, nenio dubitabit qui vitae ejus actione .labores ossici expendet: nam hisce etiam pars temporis non minima danda fuit.
Ut ita sensus sit quando vesterti maneo nieridie is at si 8.
adieci amo, peccatum meum menti meae obversatur, quando media nocte urgo ad condite dum sibi Psal. I9 62. peccatum primas occupat cogitationem quin etiam non raro ipsis officii laboribus se immiscet atque ingerit adeoque raro me quiescere Se respirare sinit. Eximia pietas circa grandem impietatem lmagna vitius circa grave scelus qui misericordia divinae a gnitio ac memoria constanter custoditur, Mens contra carnalem secutitatem praemunitur. Quae secum ponderans Chry
o generosa anima, ymen tu integritas 1 non est oblitus pecca-
ii sui ct iniquitatis, quamvis remissa uerit, ille tamen in conscientia sua, quanquar in imagine adultera umo homicidium depi ctum habuit. Con derat DEI reipsa ad se factum verbum: Ego
sum, qui deleo iniquitates tua , tu vero memor eorum esto, id ,
deo, ut gratior it misericordia mea, ut sentias, quid tibi remi erim Habemus, uti arbitramur, germanum verborum Da Locus dei vidis, Contritio-
38쪽
n poeni vidis, in quibus praeter alia plura, doctrina de priore paeniten- ς xj-li ia Ombros icit Et Contritione feciem suam habet, sensum cui nunc ipsus articuli methodicam delineationem subnectimus, ubi quod innuimus , nonnulla de quibiodam poenitentia di si lectionibus, praecipue partium ejus, tum olim, tum hodie insti- tuis enumerationib' praemiserimus sed breviter ac paucis Narraemitti vel omnes huc producere qua unquam tradita sunt, vel in pro tWxbxς i ducendis singulis diutius subsistere, easdemque in accur defatio noxius vocare Xa men , pauciores paginae, quibus baec exercitatio
nullarum includenda est, non permittunt.
poeniten et O. Distinctiones varia sunt, quas variae Scholasticorum in i Papatu disputationes olim cumularunt, apud quos alia orni'
Distinctio-tentiae t esserativa, alia salutifera, item alia interior habitus, xum lia poenitendi exterior aritim rursus, alia virtuti alia sacramentum: pomo, alia secreta, alia publica, alia solennis vide Lexic. Theolog.
Alientia igit Iohanne Tyt auctum pag. 697 6 seqq. Ber- chorius in suo repertorio distinguit poenitentiam in simulatam, quasi deceptoria, deceptorum, desseratam, quae sit fro ratoria perversorum, condemnatam, quaest Uictoria damnatorum, comprobatam, q sit meritoria conversorum. Vide Om S pag. 23 de quibus plerisque omnibus quid sentiendum, facile quivis, qui vel a primo hi ne Theologiam salutavit, intelligit, quod nimirum quaedam species suum in scriptura fac ra e. xemplis fundam etiam habeant, alia ex falsis hypothesibus natae&conficta sint. Fuerunt, qui poenitentiam in legaleni Evangelicam distinguerent, Megalem dicerent, quae in solo conscientiae ex legis fulmine di maledictione orto teriore, sine spe gratiae, remissionis peccatorum subsistat Evangelicam vero, qua homo peccator serit, quidem de peccatis suis doleat, sed tamen simul in promissiones Evangelicas de gratuita omnium peccatorum propter Christi merit unam satisfactio. nem condonatione respiciat. At hi non animadverterunt, licet forte aliqua sit poenitentia, quae mere legalis dici queat,
nullam tamen unquam repertam, satiae mere Evangelica o
cari potuerit, quidem ad salutarem poenitentiam ex&EVangelium concurrunt, ac singula suas partes obserunt, Distingui etiam solet poenitentia in Ethnicam, per quam gentiles
39쪽
extra Ecilesiam ex solo rationis lumine, interdum graviora scelera, quae commiserunt, oderunt, detestantur, mallent, non commilia, tristitia assiciuntur, MChristiana in quam fideles in Ecclesia exercent. qui in Christi nomen credunt baptiziti sunt. Quae di itinctio re&opera eadem est cum illis, quae poenitentiam faciunt, aliam rudent, aliam formatam oram Iemlem, aliam 'raim, aliam mutilam Je peinctam, aliam an rfectam. Notum etiam est discrim in inter poenistentiam resis iti , sive eoru qui ei baptismum in Ecclesiae sinum recipiuntur, ita lium, qui uocidi eis p orientiae exercitiis vacant, adeoque onanem Mois vitam, cer decet, consumunt,&lalsorum, qui ex gravioribus peccatis, in quae
post baptismum prolapsi sunt. divina grata resurgunt. Conier
lib. I. de poeni cap. 2. propos. sit, omnes Catholuos conventre id quae ex disinu literu, testimen iureterum G ration congru eluia confirmare nititur. Sed contrarium abunde D Uerbar di, eo ri diis demonstravit, quem vide conseil . cathol. lib. a. part 3 arti fessionem cap. i. pae. 18. seqq. Nulla harum partium in scri oris es eouirat contritionem talem tamen,qualem Pontificu tradunt
ouae sit actusliber voluntarie assumptui cu proposito on uendi uti, secundi, in qua singula peccata longo tempore: in si e
defenda sint, ut nonsolum appretiat ire, sed etiam intensire i iii e unima cujus nostr , ut quo omnium pecca iorum remam'at in consequatur' prorsus ignorat, tantum ab si ut existat. Sic confesso quidem in cenitentiae exercitio necessaria est&divinitus mandata vertim rursus non ista,qu mPoistificii pcrnitentibus imponunt, ubi sacerdoti omnia peta aram, talia. quorum quis, post iligcntem discmonem, conscient N
40쪽
am habet, recensere cogitur, etiamsi occultis masnt, eg latitura peccata, sed etiam eorum circumstantias, quu quid, ubi, quare, quo-riri, cur, quomodo, quandio c. At satisfactio, quae est redditi aequipalantis, seu opus, qua fensae lustitia DEI redditur aquale, non
tantumnus piaministri pruris invenitur, sed e diametro cum ea pugnat est in Christi salvatoris meritum blasphema, ever. tit promissiones Evangelicas de gratuita peccat Ortim propter Christum remissione, tribuit homini, quod in vires ejus nunquam cadere potest&c. Confer de hac poenitentiae partitione Chemnit. Concit. Trident. exam. pag. 378. Gerhard. de poenit. 3. 1 7 de stud. pietat disp. I. . 39. H it ter L L. CC. pag. si 22. Calpinianorum permulti suum ecuti Magistrum divi-dtin ip L nitentiam in mortificationem, viri cationem Calvinus lib. . instit cap. . sech. s. pag. O . fac ali meo, inquit, judicio non male invitentia sic de uari poterit, esse veram vitae nostiae ad Deum conversionem a sincero serio DEI timore profectam. qt carnu Urae veterisq hominis mortiscatione 2 Si tritus vir catio ne censeat. Huic non tant im subscribit per omnia, sed etiam, quantum in se fert patrocinium Bera in abster s. calumniar. Tilemanni Hestius. tom. T. per pag. O . seqq nec minus Polanus syntagm. lib. s. pag 62. Sibrand. Lubbert. contra Socin pag. 3so Bucanus L L. C. despcznit. q. I . p. 297. Sed morti ratio 2 viri catio, proprie sumta sunt poenitentia posteriora id ei fructus. Est enim mortificatio actio hominis regenerati justificati, qua virtute Spiritus Sancti frenat, domat, compescit, reprimit coercet pravos veteris hominissea nativae corruptionis motus affectus, ne in aliquam turpitudinem erumpant Conser Rom. 8, 13. in primis Galat. ,26. ubi Apostolus, quisunt, ait, Christi, qui per poenitentiam ad Christum perducti, fideque ipsi uniti adeoque justificati, i icrucifigunt carnem cum concupiscentiis suis. Ex quibus verbis clarissime patet crucifixionem, adeoque mortificationem esse poenitentia posteriorem. Sic vivificatio huic mortificationi opposita est actio hominis itidem renati justificati, qua Spiritus Sancti gratia, mortificato vetere homine, novam vitam ingreditur, in eaque ambulat Rom. 6, 4. id est, actuones studia ita moderatur, ut sint utrique legis divinae tabulae confor-