장음표시 사용
41쪽
miam honore sicultum DEI ac proximi emolumentum uigantur. Confer Ephes4 2;. Q . Colo is , O Quia itaque
mortificatio vivificatio sunt actiones 5 opera eorum, miam per poenitentiam DEO sunt reconciliati ac justificati adeoque poenitentia posteriora partes eiusdem commode dici nequeunt. Unde et ii Benedictus Aretius pari. I. problemat loco I quo totam de poenitentia doctrmam compendio e tradit pag. s 3 memina quidem hujus divisionis,ledeam non recipit,versi in alias ponit partes,poenuentiae integiales,
scilicet corduberiam muratisnem, emendandi propositum spem venia vide etiam Solin tona. i. pag. 8 s. Notandum tamen ex nostratibus etiam in qui in hasce duas partes, nemipe mortificario nemo vivi cationem poenitentiam dividant. igandus Iudex Sy tagm.Vet.Test. pag. ii 23. ad quastione, quae sint partes pamientis hisce verbis respondet . Partes ra tera duas numerant, mortificationem o vivificationem. vide etiam pap.
Sed alio plane sensu, quam Calvinus, haec nomina usurpant,ut ex ipso verborum contextu liquet. Est iis mortificatis nihil ali-liud, quam ipsa contritio&serius cordis conscientiaeque dolor ex legis concione operante Spiritu sancto excitatus: Vim catio nihil aliud , quam certa fiducia de gratuita remistione' peccatorum per iropter Christum eiusque meritum conie-
'' ' R e pii liam si superioribus temporibu noni V ii
dirisi paenitentia is contritionem, fidem, Ἀρνβm, citi ni se mConset Phil. Melanchth. exam .indinandor. loc de Pinniten es novam uaest.2. Chytr. Catech itidem occide poenit. q. a. pag Is 6 obedienti- seq. Verum bono consilio illi κε si non attenderunt, sed a am. tius vocabulo poenitentia iis, eos,quibus ministerium docendi per solennis ordinationis ritum com titur, monere voluerunt, ut in articuli hujus publica e suggestu explicatione, ruando de essentialibus poenitentiae partibus verba faciunt, perpetuo subjiciant graves ad novam obedientia in bonorum operum studium exhortationes, atque ita tum securitati, quae animos auditorum facile occupat, obviam eant, tum adversariorum calumnias,quibus bonorum operum studium parsim aut nihil a Lutheranis curari clamitant, reprimant. Un-
42쪽
de Phil. Melanchth posteaquam loc cit tres poenitentiae partes enumeravit, statim subnectu. hanc partitionem docendi caussbono onsu sic tradidi miis, o petimus eam sine riumni intelligi. Interimit, uti decet&fidei analogia postulat, quae in se re ipsa distincta sui, accurate distinguam', novae obedientiae inter ei tiales aut integrates poenitentia partes crisari non potest. Ad fructias enim ejus expressiis clipturae Testimoniis bona opera, in quibus exercitia sua habet nova obedientra, referuntur. Matth. 3, 8 Luc. 3 8 Gal. s. 22. adeoque sunt poenitent a po-iteriora. Et si in remit lentem eamus atque exempla eortim, qai seriam egisse poenitentiam in sacris literis legi intur, inspiciamus, passim hunc de quo loquimur, ordinem deprehendimus. Dolet David de peccatis suis inisericordiam DEI implorat, eademque se solatur erigit post addit Psal. I. s Docebo iniquos vias tuas, ut impi, ad te convertantur. Confer descii-ptione ni poenitentiae Israelitarum Iudi c. O, s. seqq Manassis 2. Chron. 3'. 18. seqq. Nini vitarum on seqq. Petri, Pauli&c. Quia etiam poenitentia medium est consequendae remessionis peccatorum Act 3 18. sequeretur, si nova obedientia bonorum operum studium pars poenitentiae esset, in eodem spem impetrandae gratiae divinae rein collocari. Ex quibus satis elucescit novam obedientiam, licet arctissime verae poenitentiae adhaereat, partem tertiam aut de essentia ejus non esse i quin de illud evidenter conspicitur, non esse, ut Pege-lius arbitratur, inanem λογομαχίαν, si contra dissentientes disputetur: Confer plura apud D Ger hard , I L. CC. . O . D. Echard. de poenit. pagi 8. D. Mei Z. exeg Aug. Confess. pag. 4 1 seq. Huit. LL CC pag. 76O Brochmand system tona a pag.
a 4. Stat immota solidis nixa sundamentis partitio in Cou- hem si tritionem ydem. Halce enim ion pluresScript tria Sacra, dem,quae & in ea Christus4 Apostoli numerant. Marc. 3, is . paenitenti-
sol gQR 'lam agi re paenitentia per Synecdochen hic ut .alibi, quando μὰ .ὸ a fide distinguitur, ipsa est contritio ct credite Evangelio. Luc.' a , 7. Oportuit praedicari in nomine Christi paenitentiam ct remissonem peccatorum confer Ach. 2, 38. Accedit conversionis seu pinuitentiae natura, quae inter duos versatur terminos, quo
43쪽
- sum iste βη GOD, 2 quibus dolore tristitia 'dio abi
tur: hic DEUS, ad quem spe consequendae veniae rei Hur, Act. 26.18. Convertuntur a tenebrti ad lucem. de po: at S. t nata DEUM. Neque etiam partitio totius doctrinae Christia natalias, quam has ipsas partes admittit. Constat O , uti notam, geo frangelis, quibus Spiritus sanctus di x te mi intum an manciandam, tum operandam in generandamque uti uri, hominum corda ipsorum vitio,terret, prosternit, con terit. Eraugelium solatur, erigit, sanat. Sin etiana exempla Vere poenitentium in medium producamus , omnin uno qua uore hanc partitionem confirmatu illustrant. Adam Eva ex eo statim momento , quo legem divinam sunt transgreui, metuunt, trepidam fugiunt, nec eriguntur prius, quam ex re DEI Evangelium de seminenni lieris audian confer poetii tentiam Dividis, Mai allis, alteris peccatricis , inprimis luctandissimam, ac nullis unquam meditationibus exhauitam parabolam dea colastode patre ipsius Lucos ii. seqq bontheatrum producitur filius primum ex agnitione peccato umsuorum trepidans, expavescens, inde exclamans' peccavi in aelum 2 nonsum unus c. sed mox paterni allectus d pectoris tremor meliorem spem anitro concipiens dicenso surgam ibo ad patrem meum qua parabola' md claraus non u-gnificari tantum, sed vivis depingi coloribus pollet, quam quod omnis salutaris poenitentia Contritione ob peccata, o duci Consequendae gratiae constet Mabsolvatur ae . Hanc itaque partitionem ex adductis rationibus cum omnibus orthodoxis retinentes prima partis scies Contrationis
commentationi nos accingimus,quod nomen non ,ut nonnulla
alia in certis fidei articulis ab Ecclesia comodioris explicatio nis ergi, traditu ira, sed in ipsistiteris sacris expresse signit catu huic doctrinae proprio scriptum in concreto tamen, m bitia cito, vel raro,vel nuspiam repetatur. Co iter vox compotita Quid latinis alis grammatica proprietate sit, notum est,ia empe idem Quod comminuere&in pulverem redigere, quo enixi extat Exod a zo ubi Moses vitulum idololatricum ab Aarone constat usi ad pulverem contrivisse dicitur confer est. 9,
44쪽
asticis, nonaque profanis scriptoribus usitata ipse est conterendi actus sive comminutio, Metaphora cum sensum huic aliisq; locis, quibus poenitentiae natura, affectionesvi operationes describuntur, pr rium ei eapud omnes constat, desti mptum si norum vel lapidum, vel metallorum , vel ossium violenta minutissimas partes confractione. Confer Exod se IO. 12 4 c. a 3 24 Deum 2, 3 Jud. 7, 2 o. Quemadmodium enim fulmine arbor aliqua aut columna, malleo lapis saxum, sceptro ferreo vas figuli confringuntur, conteruntur, comminuuntur: Hasensu peccati&dolore inde concepto, cor hominis gravissime assicitur, perturbatur, adeoque quodammodo conteritur Comminuitur: conferula c. Clav. pari. i. pag. 17 . assini est iste vocabuli usus tropicus alteri, quo ad acerbissimarum calamitatum immissionem .inflictionem poenarum crebro inscripturis adhibetur. Jes Io, et O. contrio Dominus plaga magna Teges Amorrhaeorum ob 9,i . in turbine conteret meo multiplicabit vulnera mea : confer cap. , I r. ista. I, 28 vide Flae.
cit. loc. Mavaneli bibliothecisa r. part pag. is 3. Eodem modo vox hebraea Vzet usurpatur , nempe ut proprie significet confringeres comminuere Genes. 19, 9 Levit. I. 33, Num ' ii. passim alibi ; deinde per Metaphoram dolere animo ex peccatorum ira divina gravitatis consideratione Psalm 3 . 19. '. itemque durissime Tigi, variisque flagellari calamitatibus, iisque penitus consumi Ps. IO. I s. 37, 17. Prov. 6,is. Esa. 8, s. Habet tamen lalias
significationes , quas vide apud exicographos, inprimis Schin dierum agninum. Nominis ruam phor etiam
est significatio, quippe quo non tantum fractura, comminuistio, dolor, calamitas, sed jer:ιm obscuriorum explicatis Iudici , Is notatur, itemque frumentum , annona, cibin alimentum Gen. 2, i. cap. 4 ,3 Deut a c. Amos. 8, s. ideo sic dicta, quod famem frangant&conterant conser. Psal. ιο , L Graeci plerumque Hebraea reddiderunt per G:πώβων, σύντρομμα συντ si, , τρι mutex locorum collatione patet quae vocabula quidem proprie notant rerum diversarum collisioneni, inprimis earum, quibus ignis elicitur. Ni de Henric Steph. om. columia 13 1'. sed tamen ejusdem quoque usus sunt, cujus La
45쪽
tina Nebraea De dolore: animi tristitia,quando usurpatur
Verbum συντρίβε non leviorem tantum, sed acerbum asseruimnotat, adeoque pius est, quam λυπ- Confer Henr Steph. locicit. idem dederivatis judicandum, colaser Rom. 3, c. Amsel 26. Appedationes Contritionis,quibus ejus natura compeia synon1 diose exprimitur, in saccis literis sunt variae. Percusso cord mia. catur 2. Sam. 24, IO. quam sensit David, posteaquam mandatum denumerando populo edidit, quaeque aliud nihil fuit. quam morsus quidani&latratus conscientiae, quae, lege DEI
mota, ipsum peccati commissi monuit, accusavit, tam DEI poenas promeritas denunciavit: quae secretio concio acerbissi mum quodammodo flagellum David extitit. Idem Darid in Psalmis suis praecipue poenitentialibus ex ipsa contritionis suae praxi diuersa ejus nomina proseri conturbationem ossium vocat Ps 6. 3 ubi veteru haut pauci per osa praecipue anima vires quippe quae ex intuitu peccati omnium maxime assiciuntur, desi-nnari volunt,ad cujus rem confirmationem loca alia,quib au . dum divinarii celebratio,aliaq; opera: affectus ossibus tribuuntur, adducunt. Psalm 3s Io. Omnia mea dicent, Domine, quis milutibi ΘPisim si io exultabunt Domino ossa humiliata conse Psal 3 8, 4. Esa. I, i 3. Sed rectius de toto homine ejusq; tum animae, tum corporis viribus, quippe quae omnes irae divonae sensu metu poenaram conturbari solent, accipiuntur: duo sensu etiam de ossibus suis dicit Eliphaz Iob. , I . arori nuit meo tremoro omnia in mea perterrita sunt, ple metro cap. 7, . ossa mea elegerunt mortem. Ergo conturbatis ι- tim et summus hominis poenitentis e peccatorum gravitatenatus dolor aerror,quo omnes ejus vires concutiuntur,adeo
tit ne ossa nulἐem, quae alias sensu, doloris sunt expertis, ab eo libera sint. Conser Chrysost in Psal. b. tom. 1 pag s 9 i
bi ad verba ossa mea conturbata sunt, ait παῖ - χην πα- λ ,. In xionem sagittarum dicit Psal. , s. sagittarum non di, vini amori, virtutuin, quae, quod mirum, Chrysostoma explicatio est,um ad verba sagit tuam xa sunt mihi tom. s. pag. rico sub finem ita scribit: - βελη, - βέλ. - λγ
46쪽
qui litissimi doloris. Evolarunt enim e manu Morem E I in Davide sagitta letu pectora transfodientes, ut alius Gra eorum Patrum loqui tui λοι νυπτοντες, και τρωσκοm τὴν ψυχην καὶ πν-εις. - άδ, τιμωρήμενοι κώ- ολάζον ς Harum sagittarum im--ssione cor Davidis profundissime saueiatum eii longe gravius, quam si corporis aliquod membrum sagitta aut telo vulneretur. Similia his sunt quod Piopheta David contritionem nominat Pial a Di 7. multiplicationem angustiarum carduisset. I, 2 iri elationem Spiritus c. Jer si, 9 Ecclesia interiorem contritionem Volorem animi expressi, ra, fentur sese percutere ait, externo signo secretum cordis assectum angorem exprimens Aceerbissimi enim doloris index olim semotum percusso erat, non tantum foeminarum pati urientium eiem. O, 6 sed etiam virorum, qui vehementer soliciti fueriant, aut obtriste aliquod nuncium graviter doluerum: confer Zeliner ad
gior centur. adag. 9. Joe Propheta habet scipionem cor is cap. 2, I, ostendens seriam contritionem cum gravissimo dolore conjunctam esse, ita ut interiora viscera ac cor praecipue pene inde dilacerentur aut liquescant. In Actis Apostolicis quandoJudaei grande scelus in Christi crucifixione patratum agnoville leguntur,cerde dicuntur compuncti κατανει α νο τῆ lδά. Contritio itaque est quaedam κατήνυμ- non autem eo sensu, quo Hesychius accepit, ut aequi polleat quieti qua significatione etiam Septuaginta interpretes usi sunt, quibus κα-υ, compunctio est sopor, stupor ac veluti carentia sensuum omnisque intelligentiae. Confer Eua a , IO.
Psal. 6O s. sed ut exprimatur acerrimus cruciatus, quo animus quodammodo lancineturri pungatur, quemadmodum urticarum aculeis corpus compungitur. Oecum. enarrat inact Apostol. cap. pag. 22. inquit: πέ in νυξι α ς
κατέγνωσαν percussi sunt, senserunt animam, quae ipsos condemnabat Plures Contritionis appestationes habent igandus &Judex in Syntagm.doctrin. ex et Test .adornato, loc.de Contrit pag. II 4s. seq.a7. Esse Contrit m paenitentialem cum per se manifestum
47쪽
nec sacile sit, qui absolute impliciter neget, in quaestione
Go pertractanda multum laborare velle, supervacuum seret. De μηδε elui sciente principat si quaeratur, responsio quoque causa ess- ex Dratc disp. 3. o. se id penὸ sufficiens peti potest. ubi e lς': pes'
τρti panitentia deos o Ingularium Ius partium causam
ctentem esse Deum retunum, eum J olum sine hominu cooperatione. De Contritione decie adducta νιrba Iehora Ezech co contrixi cor eorum fornuam recedens a me, ct oculos eorum ornua vies
conmtionis opus in solidum tribuatur,4 hinc ab pio peten tu, quide. dum sita ipsos etiam Iesu vas Sanctium S: Cornet a Lapide docete ostendimus. Eodem spectat certa ratione severa comminatio DEI Psal so, arguam te distat mi peccata tibi tua)cεntra faciem tuam. Quae ad ultim judicii administrationem non incommod Equidem, recte tamen etiam ad secretum judicium applicatur, quod DEus traiectus de conscientiam peccatorum hac in vita exercet, quando eos securitate quodammodo lopitos ebrios, nec ullo pacto de peccatis suis solicitos. interiori metu excitat, commissa ab ipsis peccata longa serie tenebris producit, ac, quae Hebraei vocabuli vis est, veluti turmas quasdam aut exercitum ordinatum mentis contemplanda oculis sistit, unde incredibilis horror aristitia oritur Grego- ruis Magia in explanat septem psalmorum poenitent tom. 2. p. s 3. Optimam horum verborum habet paraphrasin quam adscribere juvat: Tu, inquit Iehova ad impium,peccata tua post tergum proΠcis, ne posiis videre. Ego autem , qui illa video , quid faciam 8 nunquid semper tacebo ρ im arguam te saluam contra faciem tuam a peccatu tuis ru avertis oculos tuos, ct quandam tibi vana stet ecuritatem promittu, o quia ipse te non vides. quod nec ego te videam susticaru putas, quod te non videam fornicantenti quem ideo adulterium cogitantem ' Ex hoc itas te arguam salaam contra faciem tuam tu non attendere faciem tuam, ego laque faciam, ut agnoscas ct c. Quod DE opus nihil aliud est, quam ipsa contritio activa , qua animus peccatoris percellitur, ad quam cohorres et t. Quemadmodum enim pec- a caterum
48쪽
catorum post tergum abjectio a. 38,77 projecti in profundum viaris Mich. r. 12 exoptata est hominis peccata sua agno centis&de iisdem dolentis consolatio : sic eorundem productio de ante oculos securi peccatoris collocatio, severa est percussio contritio, utraque a DEO profecta, unde David Pi 38 s. sagittarum in xionem, qua ipsa contritio est, ni Eta tribuit, sive dolores ex peccatorum agnitione ortos divinitus ubi immissos sat etiar. His litas etiam ossa stra a DEO contrita esse agnoscit. Esa. 38, 13. Est Spiritus sanctus, qui mundum arguit de peccato Iob. I 6, 8 qui inprimis originalis peccati, ex quo actualia peccata nascuntur, foeditatem , gravitatem, atrocitatem, quam nemo hominum natur agnoscit, in lucem profert, ob oculos ponit, ut, qui rite eam intuentur, non possint non totis animis contremiscere. DEUS itaque .solus quidem contritionis poenitentialis causa est, sine cujus operatione lumine nemo unquam dieram peccatorum agnitionem, minus ad eorundem odium uetestationem perveniret.
C Vs ix' 28. C se organica sive instrumentalis, per quam DEUS ' 'ς hominum pectora conterit, lex in Inde enim peccati est agnitio Rom. 92O. haec iram operatur cap. 4, D absque hac peccatum est meritium cap. 7, 3. Legem autem dum dicimus, simul omnia, q*a quocans noda legis scio funguntur, complectimur, adeoque huc etiam pertinent varia in sacra profana historia, quinin ipsa experientia severissimae irae divinae gravidianorum suppliciorum poenarumque exempla, itemque inusit, talia coelo, astris, aere, quis prodigia, visu audituque horrenda, quae interdum impendentium maximarum calamitatum sunt praenuncia. In primis etiam huc pertinet seria passionis Christi per omnes partes meditatio tametsi enim eius consideratio praecipue sit Evangelica, in eaque fons omnis conseia tionis situs sit, unde immensiam DEI Patris erga nos homines misericordiam&ardentissimum Filii amorem cognoscere licet, unde enicacissima, ad vincendas peccati, satanae, mortis, in serni, tentationes, Minvicta arma petuntur simul tamen etiam lucidissimum exhibet speculum, in quo irae divinae furor peccati atrocitas contemplanda proponuntur. Confer Ger-
49쪽
Tigand. Syntagm.Vet.Test. p. D t. Nov.Test. p,2 842. Echard. dilucid. controvet s. de poenit. c. q. p. 89.&ieq.Non' q, Contritio maxilue ρroprie adsv gelin pertinet, qua tertia Propositi est Bellarmini lib. a. de paria it cap. r. pag, IO. eq-miam adstruere conatur, sed impertinentissime ex EZech. II. I9. 3s, Is Vbi DLVS pincetur Spiritum novum , ct cor carneum, qu ex Christi ipsius opo stolorum praedicatione paenitentia, a tegule esteruct novae natura o discrimine θί. Dictum modo est, ex lepe esse. sola quidem agnitione in peccati, quae cum aut pinfit contritio, aut magna ejiis pars, necesse est, ut eo etiam piam et referatur. Et notissimum est, in e praecipue Vertari disscrimen inter Legem: Evangelium, quod hoc vivificet, eri- eat, consoletur, a quibus functionibus alienissimis nisi omne id, quod proprie contritioni competita. illa vero occidat, terreat conscientiam, infigat sagittas, percutiat corda&α quae omnia in contritione cu concurrant, satis abunde, quod legem causam habeant, testantur plura de hoc argumenta habent Gerhard.LL. CC de poenit. f. 7. p. 8os . seqq. Echard dilucid de poenit cap. 4, , pag 92. iri u bi exi-am Bellat minianae opinionis fundamenta omnia ordine evertuntur: adde Munia. to m. I. Oper tractat de Sacramen
a Materia ex qua contritionis κατ αναλ μ dicito, quak ii
omnes illi, sive actus, si ν quae in eadem concuxrunt: Aio, ouatia sunt v vera peccatorum nitio, ita ut ab Origina lini actu, tium fiat, eiusque atrocitas probe investigetur tametsi enim μὰ ἡλrier ndam eius turpitudinem nemo hominum intelligere a quae in eo ossit eluidue plena cognitio solius sit DEI, qui occultum tritione ouemvis poenitentem quam diligentissimὸ anniti, ut praelucente verbo DEI, nihil omittat,quoad manis ceditatis eius agnitionem provehi queat, quippe qua sine vera poenitent et xerceri non potest, confer exemplum Davidis Psal si a.)r diuina senis, qui ad praecedentem agnitionem ultro sequi.
50쪽
atrocitatem secum ponderat, vicissam puritatem ct munditim ocularum DEI, per quem malum videreoferre non potest, Habacuc. 1, 13. considerat, facile percipit, quantopere ira ejus ex Peccatis accendatur. 3. Conscientia acerbigimi cruciatus, quos irae divinae sensus parit. Quicunque enim se matura peccato misertim corruptum,"idie peccata peccatis cumulare, de inde consumentem DEI iram adversus se concitare, intra se sentit, non potest non intime cohorrescere, trepidare, angi, expavescere. Unde mox nascitur 4 vera humlitatis, qua homo peccator, qui iram divinam poenas temporales atque aeternas meruit, se ad pedes 4ribunal DEI abiicii, seque sudi. cat indignum, qui erecto vultu aut sublatis sursum oculis in conspectum DEt progrediatar. Cum isthac humiliatione coibjuncta est peccati ingenua confesso, iat licet peccator nonne citat, omnia peccata sua iam a me DEO esse manifestissima, α longe quidem, quam ipsi me peccatori , manifestiora si quidem DEusetiam profunda pectorum scrutetur occultas cogitationes ac desideria cum lege pugnantia exactissime , mnia sciat, nihilominus tamen, quia sic divinus exigit ordo dispes remissionis, cor suum ingenue essi dat, peccata corde agnita ore quoque confiteatur, 'uidem cum extrema de isatione ac odio quod animo sincero conceptum, sincerὰ quo-.que in auribus D Et exprimat, seque tantopere iam peccata aversari atque execrari, quantopere pridem illis fuerit delecta tus, significet. Hac sunt, quae contritio poenitentialis com plectitiir ut ex eorum exemplis, quos ver contritos olim fuis
se scriptura testis est, liquet: hinc suo modo contritionis aia. teria dici possunt. Form , 3 o. Forma in ipsa secretiori cordis c punctione, quae ex peel fibis it c x xum gnitionein metu irae divinae poenarumque nascitur Ati bit consistit. Recte vigand syntagm. Vet.Test. pag. I s . ad quae-bei assu stibnem qua forma contritionu formam n quit Contritionuessata indicant Propheta, veram agnitionem, pavoremo terrores εο δε-
entia, sensum ira DEIo panarum ob admissa peccata: Conset syntagm. Nov. Test pag. 233. I. Pasii ita formaliter est hominis peccatoris poenitentialis contritio de nequaquam actio. quod tamen Pontificii plerique omnes mordicus defendere nituntur