장음표시 사용
161쪽
aut manucodiatae, qui alantur aere Mi- nime. Avaritiam tantum & habendi cupidinem PaDinianus damnat eorum, qui Pa trimonii uti onera, Philosophiae praetextu, sed revera nimio pecuniae studio, detrect bant. Quo modo avaritiae labem a Phil sephis etiam abesse jubent Diocletianus &Maximianus in I. 6. C. de Muneribus patriamoniora , nec non Valentinianus dc Valens in de Professoribus. Ceterum eXLuciano, Athenaeo & Iuvenale constat, lautis stipendiis, tam publicis quam privatis, in Graecia & Romae conductos Philosephiae Doctores, quo magis erudiendae juventuti
f. I. Stoicam sectam secutur, quia sub imperio Marci Philyophiae operam dedit. II. Hine allusonum fuit studiosus, cujus
exempla ex I. 6. f. I. ad Legem Duam de adulteriis N I. s8. g. 6. ad Scium. TrebelI. illustrantur. III. Cum Stoicis nomen ab appellatione distinguis: Hemis es in sillo, regularum artifex. IV. a Partus
162쪽
PΛPINIANUs STOI S. I s. . Partus nondum editus homo non est, edia rus non censetur in fructu. U. 6. 7. D. de Servis exportandis quai r hujus disciplinae vestigia indica . VI. 'Asm- nec im obata, nec punctae quid sitfam sceleritas , in I. M D. de Bonis eorum. Impubes ratione caret nihilsit, omnia ignorat. VII. Cur modestius faciat, qui jusjurandum refert 8 I. 26. I. D. de constituta pecunda illustratur. , .. Usurae natura non proveniunt. Summus favor religionis. Papiniani libertas
desse velim, qui in erudito suo tractatu de Philosephia apud Romanos Cap. XLIII. negare ausus est ,Jurisprudentes ad Stoicorum doctrinam ingenium appulisse. Quam vellem etiam oculos hic intenderent vulgus interpretum, quotquot veneranda illaJuris Romani ora- .cula ex lacunis Ethicae Aristotelicae illustrare conantur. .. Quam frustra autem hi sint, jam olim docuerunt Cujacius, Merillius, Malquytius, Galvanus , dc vel unicus Papinianus noster id ostendet. Non hic repetam generalia , quae hanc in rem nuper
163쪽
1N C A- P uiae IX. semione inaugurali conduxi momentarqui vomis ea ibi legat , & brevi sortassis integrin ejus argumenti, quod jam dudum
meditor, opus,prodibit. Illud veriss1mum, plerosque Romanorum Stoicis se manCipasse , quod nulla secta benignior leniorque. fuit, nulla amantior hominum communiabus bonis attentior: propostum ips, usui esse aut auxilio , nec sbi tant- , sed universis singulisque, Verba sunt Senecae lib. II. de Ct mentia cap. f. Cui, ne testem in propxia causa adduxisse videamur , accedat Cicero lib. IU. Tu utinarum Quaestiorium cap. 24. Licet insectemur Stoicos, ut Carneades
solebat , metuo ne soli Philosophi Mi. Ad
Papinianum quod attinet, non equidem, si munera & honores ejus inspiciamus, illam Peripateticae Philosophiae partem , iquae ad rerum publicarum rinionem relata est, Π glexisse videtur: Academicos quoque poli ticos Philosephos olim appellatos,& fuisse, Cicero refert: singularis autem haec valde circumstantia notanda est , cecidisso adolescentiam ejus in illa tempora, quibus Ma cus Antoninus imperii habenas tenebat. E-
venit igitur, quod sub aliis Principibus evonire sedet, ut non modo, plurimi Philos, phiam, sed Stoicam quoque, tota animi contentione sectarentur, ad gratiam scilicet. illius
164쪽
s ' illius & favorem promerendum. Apertei scribit Sextus Empiricus lib. I. de Philo-t seph. sub Antonino plures fuisse, qui Stobi cam, quam aliam quamcunque disciplinam j sequerentur. Spartianus quoque in vita Ge- tae cap. II. auet' est, Severum Marci Phb. Iosephiam imitatum esse. Eandem imita-i batur Scaevola, Papiniani praeceptor; e dem placebat Ulpiano & Paullo, ejus asses.stribus; rursus Marcianum & Tryphuninum , discipulos Papiniani, constat Stoicos fuisse. Uideatur Joannes Ramos de poena parricidii lib. VII. num. I 3Ο. g. II. Exemplis res siet illustriori Stoici anxiam quam maxime curam habebant verborum, ipsique, Grammaticis quasi invia dentes, nimis studiose inquirebant, verba, unde sine dicta, quo planius rerum naturam cognoscerent & proprietatem. Indi none hunc morbum damnat Seneca 3 in o- mnibus ejus sectatoribus Plutarchus, Gale i nus de alii. Chrysippum in primis magnam molestiam suscepisse , reddere rationem Ο mnium vocabulorum , auctor est Cicero seumqUe varios 'Eτυμολογκων libros scripsisse, tradit Laertius. In hoc autem Papinianus Stoicos est imitatus, dum ita orationem' suam subinde temperat, ut simul aperte Vel itacite ad vocis originem alludat. Sic ad Κ ulter
165쪽
Is - , CAPUT IX. ulter 8c adultera apud Festum dicuntur, quod ille ad alteram hiaec ad alterum sese conserunt, proprioque conjugio relicto Corpus appetunt alienum. Consimiliter Papinianus in l. 6. g. I. D. ad Legem Juliam de adulteriis: Sed proprie ς inquit, adulterium in nupta committitur, propter partum EX ALTERO, conceptum. Hactenus rectet &-mentionem fecit , ad indicandum, solam mulierem adulteram esse .
quae habet alium; maritum vero, si cum Bluta congrediatur , hujus, criminis non esse reum. Quod autem addit: eomposito nomine, nescio quo pertineat, cum nullum vocis partus in adulterii vocabulo vestigium reperiatur. In verbis sequentibus: Stuprum vero in virginem viduamve committitur,quod Graeci appellant, rursus vocis hujus etymon latet: Quemadmodum enim Grie 'cis φθοώ idem est, quod foeditas & corruptio; sic supram antiquis dedecus significabat & turpitudinem, nec 'corporis modo , sed & famae notam. Neleus in Carmine:
Foede sis eque castigon cottidie Et Naevius apud Festum:
- - - Seseque si perire mavolant
ibidem, quam redire cum supra adsuos
Sic quando in I. s8. g. 6. D. ad Senatusco
166쪽
. PAPINIANUs STOICUS. I pysinum Trebellianum ait.: Usurae propter USUM medii temporis perceptae non videta tur: indicat, quod res est , usuras ab usu dici , quia Geditori solvuntur pro usii sertis. Varro lib. IV. de Lingua Latina uissusura dicta; ut sors, quod suum si sorte. Isidorus lib. V. Originum cap. 3s. Usura es incrementum foenoris ab usu aeris alieni. g. III. Ρorro Stoici nomen & appella- . tionem distinguebant, telis Prisciano lib. II. pag. s7 . editionis Pulschii: qui praeeuntem habuit Quintilianum' lib. I. cap. i Paulatim, ait, a Philosophis, ac maxime
Stoicis, auctus est numerus spartium oratio nis 'ac primu conjunctionibus articuli alent,ps , praepositiones: nominibus appellatio. 'Nomen iis erat, quo homo propria discriminatione pronunciatur, ut iste Cato, hic Brutus: 'Appellatis vero, cst communis similium rerum enunciatio, specie nominis, ut homo, vir, femina dcc.. Idem vero distrimen suggerit Papinianus in I. 2 . D. ad Senatusconsultum Trebellianum, verbis sequentibus: Nonnunquam autem ex voluntate
varie rescriptum N judicatum est: videlicet ,s no sub appellatione heradum , sed propriis . nominibus expressis fideicommissum relinquatur. Aliter Varro tib VII. de L. L.&Pomponius in I. 37.. D. de Stipulationibus servo Κ risi,
167쪽
rs C A P UrT IX. . rum, qui appellandi partes nomina seciunt& vocabula; aliis vocabulum tertium genus' fuit, qua de re alibi curatius. Illud pra terra Stoam redolet, quod nostor in stilo brevitatem & vel ba exquisita adamavit, ut supra exemplis demonstratum pag. 64. Nam
Ct cero scribit: omnes fere Stoici prudenti smi in di erendo sunt, id arte faciunt ,
suntque architem paene verborum. Ipse Zeno, objicienti brevia esse dicta ejus: Omnino, reseondit: nam syllabas Philosephorum, si id posset, breves esse optem. Solebant etiam Stoici crebro monere discipulos, summa doctrinarum capita memoriae infigenda esse, quo omni data occasione
usurpari possint; quem in finem celeberremum illud Epicteti Enchiridion constriptum. Idem movit nostrum, uti varias juris regulas, & sententias Prudentum generales, usuque receptas, libris suis Definitionum complecteretur. '- s. IU A verbis ad res veniamus. Stoicorum opinio fuit, fetum dum in utero est qualemcunque, sive formatum, sive non forinmatum , haud esse animal, aut hominem, sed partem tantum matris, ejusque viscorum latens onus 3 pariter ac fructus pendem res pars arboris sunt aes, quod conflatur, statua dici non potest. t Neque enim ani-
168쪽
3 PAPINIANUS' STOICUS. Issinam in utero concipi ; sed essuis jam par tu , nondum' vivo infanti extrinsecus ab anima mundi, ut ventum, insinuari credebant 3 unde& ventus , piritus ψ satus in eorum scholis 'ocatur. Plutarchus de placitis Philosophorum lib. V. cap. I s. Stoici fotum partem ventris, non animal esse censent, utque fructui ,' qui stirpism partes sunt, ubi maturae e desuunt e ita rem quoque habere de fetu. Idem de Stoicorum repugnantiis cap. LXII. Fetum hominis in utero ali, ait Chrysmus, is natura, tanquam plantam: partu autem editum ab aere refrigerari acta .rari, Ei mutato spiritu seri animal. da sententigoquam vel femina refellerer re tamen adeo his principiis imbutus Papinianus, ut eam sequeretur in I. s. ad Legem Falcidiam: Partus inquit, non- dum editus homo non recte fuisse creditur. Ab. iisdem verius traditum decantatum, quod& divinae litterae docent , Deos nos sui &nostri causa , . orbem vero universum , &quae in eo sunt, hominum gratia construxisse. Cicero II. de Natura Deorum cap. 'sy, Gor- igitur causa quis dixerit , eo ctum esse mundum p Grum scilicet animam. tium, quae ratione utuntur. Hi sunt Dii Nhomines , quibus profecto nihil est melius. Ex his colligebat Brutus & Proculiani deinde
169쪽
CAPUT IX. omnes , hominem hominis in fructu esse non posse ue quia semper id, cujus causa aliquid comparatur, alterius generis esse oportet, quam id quod comparatur. Co tra valide satis P. Scaevola Manius Manilius urgebant, similiter inde a urdum videri, hominem hominis esse servum. Sed Bruti sententia obtinuit, partum ancillae non esse fiuctum, proptereaque ad fructuarium non pertinere. Ita Ulpianu; & Cajus in I. 68. D. de Usus Ita l. 18. D. de furis. quibuscum facit Papinianus in I. 4. D. de uris &I. . g. . D. ad SCtum Trebellus..
f. V. Purum praeterea putumque Stoia cum ess , quod homines hominum caussa in mutuum adjutorium, caritatem. dc ben volentiam generatos scripsit in I. 7. D. de Servis exportandis , elegante illa sententiae Renescio assci hominem hominis inserest. Quae humana licet & speciosa prima fronte videatur, fluxit tamen ex cognatione illa, quam Porticus cuivis cum toto genere humano, propter Communem divini spiritus
particulam, intercedere fingebat. Egregie hqc declarat Cicero lib. V. de Finibus cap. 23. & Marcus, magnum illud Stoae praesidium, lib. III. ad se ipsum s. 4. Meminit etiam sapiens co tum esse rationis. omne,
170쪽
PAPINIANUs STOIGUS. . is naturae ipsus humanae rationem ab minquoque hoc exigere , ut hominum quorumvis curam gerat. Stoicum item est, quod Papinianus superioribus verbis statim adjicit e Enimve poenae non irrogatae indignatio solam
duritiem continet. Nam Stoici dicunt S Pientem esse vacuum perturbationibus de
ouietum , sentire suspiciones quasdam asse-ctuum & umbras, ipsis carere; quod nom, tum est,'Lipsius Manuductione ad Stoia eam Philosophiam lib. III. dissertatione 7. 'multis testimoniis confirmavit. Ipse nostet in lege praecedente 6. Titulo eodem: Viro bono, ait, id est arbitro Stoico, non conmvenire eradere venditoris interesse, quod animo saevientis satisfactum non fuisset. Pro
sis etiam Stoice ibidem assectionisi honestae&verecundiae rationem habendam disputat: Tod enim Stoici paene Θ- vocantur a Cicerone lib. I. de Officiis cap. . . & J venalis Sat. XIII. st. Ia I. Stoica dogmata a C ucis tunica distare ait, id ad viliores
tantum animas &, PseudoStoicos reserendum est. Germano . Stoico nihil bonumerat , nisi quod honestum. Vid. Laertius lib. VII. n. q. & Julianus Oratione VI. Ab eadem secta habet, quod in veris & rectis semper sibi similis, turpe existimavit, sem