장음표시 사용
241쪽
Sabiniani & Pegasiani in multis veritatem , quam sectam, deserere mallent. Hinc Marci & sequutis temporibus qui vixerunt I risconsulti moderatiores, Sectis se non man- .ciparunt; sed adhibita magis judicii censura, dissidentes veterum sententias concili runt, quaeque solidioribus niti principiis vi-. debantur selegeriant; morem stoicorum secuti, quibus familiare erat μεσηνοδον τεμνειν
unde Erciscundi & Miscelliones dicebantur. Ita Cajus, Pomponius, Ulpianus Paullus, in primis noster Papinianus. A praec Ptore ipsum, ubi ratio suaderet, discessisse observavimus supra, quidni etiam a secta pid sane vel sola prudentia ejus & ingenii
agnitudo, ut credamus, jubet. Non enim line cuiquam manci Ui, nullius nomen fero,
i multum magnorum virorum judicio credo, at i quid F meo vindico, cum Seneca. Epistola XLV. ipsum dixisse puto. Hinc Sabini sententiam, adhibita distinctione; ita tem-
Perare Conatus, in I. II s. g. 2. D. de Ver-
horum obligationibus, ut nec Pegasi opinio rejiciatur. Alibi Labeonem & Pegassim laudat: God quidem Labeo , Pegasus putaverunt utilitatis causa recipiendum: idque ita recipi potes , l. 9s. g. 7. D. de Solationiabus. Nunc Nervam filium, Proculejanu
242쪽
PRAECEPTOR, DISCIPULI, SECTA. 229, sequitur in I. s. D. de Acquirenda possessone. Mox Neratio Prisco, ejusdem sectae, adstipulatur cinis. D. de Dolo malo & I. 3. D. de Usufructu, mox scribit, non esso Neratii Pristi sententiae locum, L 67. g. 8.D. de Legatis lib. 2. Rursus Juliani, Viri. Summi, & Sabiniani, auctoritate utitur tam. Crebro,ut ipsi pro oraculo,uel pro Magistro,
ut Accursius ait, videatur. I. 62. D. de Rei mindicatione I. so. D. de Peculio, l. 67. D.
de Heredibus instituendis, I. 43. D. de Boni libertorum, I. 26. Si quis omi a causa, l. 7. de Fideisssoribus. Diserte Iustinianus in I. IO. C. de Condictione indebiti: Papinianus autem inquit, qui utrumque persolvit electionem donat θ' hujus sententiae subtilissimum testem. adducit Samium Pulianum ,
summae auctoritatis hominem. Eundem non insubtili ratione motum est in I. II. D. de Legatis lib. 2. ejusque sententiam admittendam pronunciat in I. I I. D. de Bonorum
possessione secundum tabulas, quam item fi missima ratione subnixam ait, in specie LD. de Stipulatione servorum. Et tamen est, ubi ab eo divortit, in I. 66. D. de Legatis lib. a. Quemadmodum vero ceteri miscelliones Iprisconsulti in alteram harum
Sectarum fuerunt proniores , & Ulpianus. Procul anis, Paullus Sabinianis plerumque P 3 accesut 3
243쪽
accessit; sic optime animadvertit Christianus otio a Boehelen libello de Diversis familiis veterum Jurisconsultorum cap. VI. Sabini opiniones nostro in primis placuisse. Cujus quidem ratio non sola mihi videtur, quod Sabiniano praeceptore Scaevola usus, sed in primis etiam, quod ea Schola sequit iis erat studiosa ue Procul ani vero subtilitates iuris, & strictam disputandi rationem nimis sequebantur, aqua Papiniani mite ingenium abhorrebat. Quanti Caelium Sabinum fecerit, vel inde constat, quod ab eo facile se passus reprehendi, in I. 6. D. de
Semis exportandis e Nobis aliquando, ait, placebat non alias ex vendito agi posse, quam si sese. Sed in contrarium me vocat Sabini sententia. Mus quoque & Cassii Longini sunde
Cassianorum nomen) auctoritate suam fi mare decisionem amat, I. . D. de Servitutibus, i. 28. D. Communi dividundo, pr. ω a. D. de Administratione tutorum , i. 72. 7. D. de Conditionibus demom. Sic opinio, quam Vulgo receptam ait, C jusque rationem reddit in I. 2. D. de suris,
Sabini &Cassii fuit,rauctore Paullo in I. 38.
g. 7. D. Eodem. Hoc amplius voce merito
Sabinum probat in I. 3. suando ex facto tutorum I. 7 I. g. 3. de Conditionibus. Etiam usufructu aedium relidi o, non aliud cum Sabinianis
244쪽
binianis relictum respondit, quam usum, in I. 27. D. de Donationibus I. Io. pr. D. de Usu D Babitatione juncta l. DF. C. de suo Uu- fructu. Sic denique contra Procul anos, Celsum , Ulpianum' dc Marcellum in illa quaestione: Utri detur repetitio in alternativo debito, si utrumque per errorem sitsblutum , eum stetisse, diserte testatur Imperator in Decisione l. pen. C. de Condictione indebiti; ad quam Emundus Merillius.&Johannes Strauchius Conserantur. I .
C A P U f XII. DE SCRIPTIS PAPINIANI
Libri Gae onum controversas e si cant disseisimas: quomodo hi disserant a Responsio Tractatibus. II. , In Responsi rescripsi ad Epistolas, nomine consulentium suppresso. Species eorum sng -- lares stricte explicandas. Aliorum au- , ctoritate cur in iis non usus, nec semper . rationes decidendi adjecit. Deorruptus
ejus justitiae amor prae aliis. III. Regularum artifex fuit maximus 3 quas os sim alibi, sied plena manu in libris Don 'tionum collegit. Theophilus U Cujacius notati. IV. In libris de Adulteriis legem
245쪽
ullam dormientem excitavit qua uti- que cautum de fundo dotali. Maritus cum soluta congrediens non committit adust rium: D. Hierondimus illustratus. Bertrandi errores ea stigati. U. 'A νομιοι sunt AEdiles municipales curam viarum gerentes , contra Cujacium, Bertrandum,
Gothostedum, Gratium , mn gerum by sephum de Rusticis: L an. de Via publica nova luce donatur. VI. In scriptis ordinem servavit indicti perpetui, eaque titulis distinxit. Verba uibus explicitis in L 4 . de is quirenda possessione ex μγ cantur. Petrus Faber confutatus. VII. Go tempore liber quisque si scriptus: numque sub Antonino Magno de jure re- . sponderit ' L. de His quae ut indignis cyl. II. de ι ionibus examinatae. Dub orent , Ssanhemii sententiae improbatae. f. L
EGregium id Papiniani munus suit,
praestantissimos discipulos & aevi istius Semones, doctrina sita sermas. se: at parum hoc videbatur, nisi&scriptis cedro dignis nomen immortalitati ivisset consecratum. Idem nimirum de eo
dici potest, quod de Isocrate suo dixit Quin- , 'tilianus: Non solum discipuli eum bene do- cuisse,
246쪽
Dκ Scarpaeis PAPINIANI. 233 euisse, sed, & libri bene eum scripsisse testantur. Index ad caput Pandectarum Florentinorum assiXus , sex sequentliaoluminaeum reliquisse, atque ex iis parti las quasdam Digestis insertas commonstrat:
Pleraque horum indicat idem Justinianus in Constitutione de Ratione & methodo juris docendi ad Antecessores, g. . Vob sautem pulcherrimus Papinianus, non selum ex Responss, quae in decem novem libros
composta fuerant , sed etiam ex libris septem
est triginta suaestionum, , gemino volumine Desinitionum, nec non de Adulteriis paene omni ejus expostione in omni nostrorum Dige- florum ordinatione praefulgens , opriis partiabus praeclarus sui recitationem praebebit. De singulis prius agemus singillatim , tum quae 'in universum circa tempus & ordinem observanda erunt, subjiciemus. Septem & triginta libri Quaestionum primo loco occurrunt : in quibus componendis Scaevolam praeceptorem imitatus videtur, qui Quae-
247쪽
234 C A .r o Y XI i. stionum variarum libros viginti reliquit. Nisi capita ex his libris decerpta ostenderent, ip vox satis prodit, non nisi dissiciles, arae L & dissidentibus inter se Iuris-
Consultis Controversas juris quaestiones in his esse pertractatas 3 quod etiam tot erudito' rum de Africani, Paulli, Tertulliani & aliorum implicatis ac tortuosis Quaestionum libris querelae evincunt. Subtilissimo utique .ssimilio nostro pudori fuisset, leves ac faci- les controversias elegisse. Bene Antonius Faber Iurisprudentiae Papinianeae Titulo
VI. Illat. 7. Fuit, inquit, Papiniano fami Bare , maestiones suas θ' Responsa ad eos
casus accomodare, in quibus prima facie minusque subtiliter intuenti, regulae juris communis aut etiam aequitatis , aliam sentem tiam, quam quae tandem Papiniano placeat , suadere viderenture idque unum sane est , quod Papiniani elegantiae ac subtilitati tam uberem eampum dedit , quod ad eos casus se restrinxit.. Ne alioqui cogeretur facere , quod ceteri omnes urisconsulti, Africano solo excepto ,fecerunt, . ut multa dicerent, quae vel nullam prorsus, vel saltem perexiguam apud prudentes viros haberent dubitationem. Quomodo a Quaestionum libris Responsa differant, docuit Criacius Tractatu l. ad Africanum in principio. Responsa nimirum decidunt singulares
248쪽
DE Son1PTIs PAPINIANI.lares facti quaestiones ex jure constituto succinistim, & sunt velut nuda quaedam oracula consultoribus data. Quaestiones autem
simi uberes quidam ipsique diffusi tractatus, in quibus suo arbitratu de jure controverso in thesi disputabant. Hinc plenius rogo, quae ad hospestant, attingas, L 26. D. de Liberatjone legata. In illis Iurisconsulti, in his
Doctoris munere fungebantur. Neque enim Certa semper sunt, quae in Quaestionum libris occurrunt, sed arguta magis &Profundae artis: quapropter Papinianus Q-
Ienni suo constat in his non utitur 3 sed potes dici, in l. 71 . g. E. D. de Conditionibus,l. q. de Usuris, i. I . de Legatis lib. I. Cujus rei ratio forsian est, l. 7. D. de Acqui, renda vel omittenda possessione: prope est, in l. II 8. D de Verborum obligationibus: posse defendi in l. 27. D. de Donationibus: deliberandum est, in l. 3 8 . g. s. D. ad Legem Iuliam de adulteriis, atque id genus aliis. Reserebant quoque in Quaestionum libros nonnunquam, quae ipsis assidentibus 8c si1adentibus in disputationibus & auditoriis per sententiam de jure dubio constituta erant. Sic noster cum Assetar esset, Praefectis prae
tortisuast in l. 3. g. 3. D. de Usuris, juncta
l. o. D. de Rebus creditis l. 43. D. de
Actionibus emti. Idem Papinianus in l
249쪽
. pr. D. de Conditionibus: Negaverunt eami recte cavere , sed displicuit sententia. Ut adeo, non inepta sic Petri Perennonii lib. II. Uariarum Cap. XI. Conjectura, Astesseriorum& Decretorum libros similes aut amnes valde Quaestionum libris fuisse: nam Paullus Latino Largo & Nesennio Apollinari judicibus, ut videtur, pedaneis in Quaestionum libris tapluscule , quid decernendum esset, suppeditavit;& Scaevola Suaestionum publice tractataram librum singularem reliquit. Plurimum vero de jure dubio in utramque partem his libris disputatum est,
ideo Papinianus tractare dicitur. L. 6. g. 4. D. Siservitus Vindicetur L 13. f. I. D. de Pure codicillorum , l. II. 6. D. M L gem Falcidiam, L 3. D. ad Senatusconsubsum Trebellianum, II. D. de Captivis. Sic
Philosophi, Rhetores, Sophistae in porticibus disputantes tractare dicebantur, auctore Servio in VII. AEneidos. Apud Patres , qui Dei verbum voce vel scripto exponerent, tractatores Vocati, CorumQue sermones tractatus. Geta tractator audit
apud Spartianum in ejus vita cap. IV. Sed magis proprie haec vox ' de Iurisconsultis ussirpata, quos Cicero pro Muraena,s con-rroversum tractare dixit. Sicut Ammianus
Marcellinus lib. XXVIII. Periti juris a
250쪽
DE SCRIPTIs PAPINIANI. a It insecus adriscuntur, repugnantia tractatu L. Vetus Juvenalis .Scholiastes ad Satiram I. IE8. Via juxta Apollinis templum Driseperiti sedebant, θ' tractabant. Africanus iccirco & Paullus tractatus & quaestionis vocabulum promiscue usurpasse videntur in L 88. D. adLegem Falcidiam, L I9. g. 2. D. ad Senatusc. Vesidanum, I. 3 . D. de Negotiis gestis , l. s. D. de Praescriptis Uerbis. Rhetoribus autem tractatio a quaestione ita distinguitur , ut haec & appetitio
cognitionis sit, quae ossa dc nervos controversiae ostendat , tractatus vero
seu plenior explicatio re agitatio loci communis, qui tractatur. Indicavit hoc Be trandus invita Papiniani; sed clarius id apparebit, si addatur Seneca lib. I. Controversivo. Adjecit quaestionem Gallio alteram, an abdicari possit jam adoptatus, ob id vitium,
quod antequam optaretur notum fuit adoptanti. Hoc autem ex aequitatis sane pendet,
tractatio magis est, quam quaestio. Idem Prooemio lib. VII. de Albucio: Erat N illud in argumentatione vitium , quod --
flionem non tanquam partem controversiae,
sed tanquam controversam implebat. Omnis quaesto suam probationem haVbebat, suam ex- eusationem, suqs excessus , suas indignationes , epilogum quoque suum iis unam coni Ueret stam