장음표시 사용
231쪽
perasse. Quid si addam vicisse magis mcandore etiam, quod caput est, & integritate mentis p Immo addam, nec mea, sed Illustris Nooditi fide. Is enim lib. II. Probabilium &cap. 22. de Pactis, excussis diligentissime omnibus conciliandi mediis , Scaevolam in responso I. I . D. de nan actionibus amicitiae aut gratiae consulentis aliquid dedisse opinatur, ut a Juris regulis se moveret longius, quam oporteret. Ex ipso Scaevola, & altero ejus textu, in L 3. Eodem tit. qui ex lib. I. Digestorum de- sumtus, hoc asserit constanter; parique infamia Publium Mucium Scaevolam , jam antea in quaestione dotis Licinniae, gratiae vel sordibus dedisse locum, censuit Franciscus Balduinus in Iurisprudentia Muciana. Non enarrabo, quae ad Scaevolarum defensionem ingeniosis valde conjecturis attulere Huberus, Bynhershoekius, Toullieu, B stius, van de Water, Viri Clarissimi; taltem si intra speciem, de quaaeonsultus suit Scaevola, consistitur, salvo jure vix absolvi potest. Nulla autem, ne minima quidem suspicio est , quod Papinianum ambitio vel promissa merces, partium amor aut odium Q in transversum egerit unquam , sed . potius - innata ipsi, & ab Imperatore laudataplicitas , tum.cura propriae dignitatis,' &veritatis
232쪽
PRAECEPTOR, DISCIPULI, SECTA. 2Is
veritatis justitiaeque amor ad aequi pronunciationem eum peti it semper , ut quot ejus responsa , totidem naturae voces esse videantur. Est tamen, ais, ubi praeceptoris exemplo diversum in libris Quaestionum, quam in Responsis tenet. Siquidem eum , qui rogatus est restituere post mortem suam, quod ex hereditate superfuerit, fiuctus sit- Perfluos non retinere tractat inde Iuris. Conmi in l. s 8. f. 7. D. ad Scium nebellianum relpondet, fructus super os restituere non videtur rogatus. At verissimum est, quod Criacius docuit, lib. XILObservationum cap. Io. negationem hic ab
. Undare 3 id quod ratio subjecta satis demon d .
. g. IV. Vix mihi tempero, quin stiperioribus subjiciam species quasdam eXCellentiores, rin quarum decisione a Scaevola dis. sensit & obtinuit. Debuerat quidem Tribonianus hisce tri Pandectas suas liberare potius, quam involvere 3 nobis autem y tae in praesens sent, quia largam dilaudandi 2Emilii materiam praebent. Quemadmodum enim Labeo in his, quae a praeceptoribus accepisset, non perseverabat ; sic ille , ubi veritas & aequitas exigeret, religioni non duXit, praeceptoris disciplinam, quae stricti juris semper observantior, deseruisse, Ho
233쪽
22o ; C A v v v X Lnestissimum esse putans cum Plinio lib. V epistola 8. majorum vestigia seqNi, s modo
recto itinere praecesserint. Nam & a patre Celso disiensit Celsus filius, a maximo Iurisconsulto Jurisconsultus summus, nec ideo pietatis ossicia. neglexit. Prima species sit ista: Si Titio quis obligaverit omnia bona, dein cum Fisco contraxerit, in rebus postea quaesitis Titium Fisco praefert Scaevola, Lult. pr. D. mi potiores in oenore. At contra Ulpianus in V. 28. D. ae Pure Fisei seri bit: Sciendum est, in re postea Paesta Friscum liorem esse debere, Papinianum respon- disse: quod S constitutum se praevenit enim causam pignoris cus. Eccet Ulpianus non
tantum provocat ad constitutionem Princiapis, sed etiam ei praesert auctoritatem Pa piniani, quia secundum hujus sententiam Constitutio fuit concepta, & Scaevolae sententia explosa. Aliud dissidium est in specie sequente: Dedi ti servum ea lege, ut
manumittas xlin secus poenae. nomine stipulor quinquaginta: non manumisib servo agi posse, & poenam committi, Scaevola trais dit in I. I 22. g. 2. D. de Verborum obligationibus. . Papinianus vero, hac lege apposita, nec ad libertatem consequendam agi debere, nec poenam commissam esse, ex
Constitutione Divi Marci respondit in I.
234쪽
PRAECEPTOR, DISCIPULI , SECTA. 22rpen. D. sne manumissone. Q quam
enim inc de mancipiis venditis tantum i queretur, placuit tamen Papiniano, eam ad servos donatos quoque porrigere, id . quod receptum dc ab Alexandro Augusto confirmatum est in I. I. C. Si mancipium ita fuerit alienatum. Rufius parte quadam per bonorum possessionem contra tabulas heredi
lata , Scaevola legata & fideicommisia n, hilominus in solidum praestanda contendit, cum in solidum heres extiterit, I. U. . D. de Legatis lib. 3. At Papinianus rationibus sequitatis de perpetui Micti exemplo, heredem pro parte ablata relevandum respondit in I. 77. g. 29. D. de Legatis lib. 2. nam& Imperator Marcus Antoninus decrevit heredes, quibus pars bonorum ablata est, non in ampliorem partem, quam pro ea quae relicta est, legatorum nomine teneri I. II. g. 2. D. ad Legem Aleidiam. In hac quoque specie a Scaevola Papinianus dissi dere videtur. Finge, heredi instituto coheredem aliumve esse substitutum, ruinas se. cundo tertium quendam substitutum, certi
juris erat substitutum substituto intelligi quoque substitutum instituto. Quid autemn prior substitutus ante institutum decesserit, an hujus hereditas ad secundum substitutum pertinebit Scaevola retondit,
235쪽
tinere, i. s. D. de Hulgari Upupillari. Contra Ρapinianus non interesse, prior subsitatus post institutum, an ante decedat. I. I. gr. D. . eodem. Cujacius ς Balduinus dc Ba-chovius Scaevolam de pupillari , Papinianum de vulgari accipiunt, addita hac disparitatis ratione, quod in illa non sit periculum, ne quis partim testatus, partim inte-. status decedat. Viglius Scaevolam respondisse, ait, de duabus hereditatibus; ripinianum de duabus partibus unius hereditatis. Mihi verius videtur, distinctionem illam Scaevolae, primum a Papiniano, dein 'rescripto Severi & Antonini esse sublatam, hi enim e distinctione rescripserunt, aitJu- stinianus 6. 3. IV. de Vulgari substitutione.
Nullum autem cum Antonio Fabro lib. X Conjecturariam cap. 7. divortium agnoseo inter Scaevolae I. 29. D. eodem & Papiniani I. D. de Captivis N p liminio re Uerss. Rationibus ejus satisfecit Guillelmus Masius lib. VI. singularium opinionum cap.
g. V. Hactenus de praeceptore. Veniamus ad discipulos , quorum permulti sine dubio, magnae eruditionis & semae ex ejus
ludo, tanquam eX equo Trojano, exierunt.
Cicero in libro, quem Oratorem inscripsita,
236쪽
PRAECEPTOR , DISCIPULI , SECTA. 223
semper pulchrum in Urbe fuisse stridit, jus 'docere, hominumque clarissimorum diseb. pulis floruisse domos: i non quidem ut ipsi, more Philosophorum, eam ad rem tempus sibi seponerent, sed ut eadem opera, qua consultoribus responderent, studiosis etiam leges interpretarentur. Papiniani aetate, mutatus ille mos videtur, ac publice in sta-tionibus jus edoctum & responsum fuisse, haud obscure ex Gellii lib. XIII. cap. I 3 colligere licet. Barioli nugas hic non m ror, qui legis. D. de Rebus creditis remtia illa: Lecta es in Auiditorio illi Papianiani ad auditorium temonum retulit imepte; ut infra videbimus. Lampridii au- . tem unicum & valde singulare est testimo. Dium,in vita Alexandri Severi cap.LXVIII. quod, quia Viris etiam doctissimis errandi occasionem dedit, integrum appono, ut quid in eo abundet clarius percipiatur. Et ut scias , inquit, qui viri in ejus coissilio fusrint: Fabius Sabinus, Sabini insegnis viri*lius, Cato temporis sui Domitius in anus juris peritissimus 3 AElius Gordianus, Gordia ni Imperatoris pater , ipse re vera vir insums, Julius Paullus juris peritissimus; 'Claudius Henatus orator amplissimus 3 Pomponius legum peritissimus; Alphenus, Afris nus, Horentinus Martianus, Cad ratus,
237쪽
224 . C P u T XI. Hermogenes, Venusejus, Triphonin, Maeliumnus, Celsus, Proculus, Modestinus: hi omnes
juris Professores discipuli fuere splendidi imi
Papiniani V Alexandri imperatoris familiares, , socii, ut scribit Acholius es --rius Marimus. Nemini obscurum esse potest, multos hic in numerum discipulorum Papiniani cogi, qui aetate illum longe antecesserunt: hinc de .fide. Lampridii jam dubitabat Criacius & Antonius Augustinus in notis ad librum de Propriis nominibus i Pandectarum. Gruterus , Casaubonus &Salmasius, locum Corruptum m membranis Regiis & Palatinis ostenderunt. . De sunt enim in his verba sequentia: Pompo- nius legum peritissimus, in enus, Africanus, Horentinus, Martianus, Callistratus, Hemmogenes, Venuibus, Triphonius.Maelianus ,
Celsus, Proculus . Modestinus hi omnes ,- tris professores discipuli fuerunt splendidissimi Papiniani ,-Alexandri Imperatoris famia Eares V socii, ut scribit Acholius---rius Maximus. Quamobrem Salmasius, ope veterum Codicum , locum integrum sic constituit: Et ut scias, qui viri in ejus cissilio fuerint: Fabius Sabinus, Sabim, insignis viri, situs, Cato temporis sui e Domitivi planus , Puris peritissimus: Antorius Gordia-dianus, Gordiani imperatoris Aius, . θ' ipse
238쪽
f PRAECEPTOR, DISCIPULI, SECTA. riuo Imperator . vir insegnis: Pulius Paulius, ' - κω ris periti mus: Claudius Venatus, Orator aut amplissimus: Catilius Severus , cognatus ejus , mu' vir omnium doctissimus: AEdius Serenianus, Ma. omnium vir sancti mus: Rιintilius Marceia se φω lus, quo meliorem ne historiae quidem continent. bis Salmasium laudat & sequitur Menagius cap. geu, XXIII. Amoenitatum. Mihi vero omnia, iii s is induxit, pro subdititiis dc spuriis hae. usu benda non videntur, nec habuit Casaubonus. Multos enim hoc album continet Ale-Xandri aequales, quorum nomina recensuisse
titilia Lampridium verisimile est. Et splendidis. 9 smi elogium proprium quasi fuit Papiniani,
ut supra vidimus pag. I . nec ineptum glose i his satorem, cujus mala . manus 3c nimia libe- li, ralitas hic nocuit, tantae fuisse audaciae cre-- ,-Acholium & Marium Maximum ut temere provocaret. Ingeniosa est conje-
, . se ctura Jacobi Gutherii de Ossiciis domusis Augustae lib. I. cap. I 8. legime hominemi quendam temporum ignarum apud eundem Lampridium cap. XVI. Leges de jure populi, G ML moderatas infnitas sanxit neque, tu, ullam constitutionem sancivis sne siginti γυ- risperitis, doctissmis ac sapientibus viris.
hunC autem numerum vicenarium ut inte
grum haberet ,aliquot eum Jurisconsultos ex se prioribus temporibus adjecisse. Plane quod
239쪽
de Pomponio . Alfeno, Africano, Celse, &
Proculo legitur, palam adulterinum est, &eradi debet: nullus enim horum Papiniani discipulus fuit , nullus ad Alexandri tempora pervenit. Ceteris locum relinquendum putem. Sabinus enim quidam sub Caracalla Consulatum gessit, testantibus id l. I. C. de risdictione omnium judicum l. 6. C. de Paenis δc inscriptione Gruteri pag. IV. n. 6.
S A BINO. . COS S. - Gordianus etiam primum Consulatum iniit cum Antonino Caracalla; secundum cum Alexandro, auctore Capitolino, in tribus Gordianis: hi igitur Papinianum audivisse potuerunt. Nil etiam impedit, quo minus Horentinum, . Martianum , Callifratum Hermogenem & Venuldum 1nter Papiniani discipulos referamus. Pro Merianus , -cius vel Messitus hic recte legendum contendit
illustris Echius ad Titulum de Origine Juris, quem sub Severo & Antonino vixisse Constat ex I. ult. D. de Pure Fisci. Ulpianus. quidem & Paullus aequales Papiniani fuisse potius videntur, quam discipuli, ut Cuja- eius in vita Papiniani animadvertit, 'nam coaequant se ei quodammodo, & in Praes eiura praetoriana ei assedisse dicuntur. M gis etiam est ut Tryphoninum condiscipulum,
240쪽
PRAECEPTOR , DISCIPULI , SECTA.quam auditorem credamus: Scaevolam enim suum vocat, & in auditorio Papiniani suam de controversia quadam opinionem ' declaravit, I. 78. g. . D. de Pure doliae Modestinus denique Scaevolam, Ulpianum,& Paullum laudat, quasi coryphaeos Iurisconsultorum , non Papinianum 3 eumque
ipse Ulpianus sibi vindicat cum studiosum
NeC tamen prorsus erravit Lampridius, quando hos Papiniani discipulos fecit: hamsi non aetate, voluntate tamen fuerunt dc Cultu; ut eleganter rem decidit Janus Vincentius Gravina, Vir Cl. de ortu & progressu juris civilis pag. I 22. g. VI. Age vero, adhuc. postremo loco qualem auditores suos Iurisprudentiam Papinianus docuerit, persequamur. Si enim in alia disciplina inter peritissimos fuerunt dissidia, sectae & scholae discrepantes, certe in juris arte de summis apicibus contrariae disputationes inveniunturi Quintilianus hujus rei non ignarus, ait, Iurisconsultis diversas inter se opiniones tueri concessum ;& ante eum Cicero pro Muraena scribebat: Si id quod oportet responderis, idem Sideare respondisse, quod Servius: sin aliter, controUersum jus nos V tractare videare. Adeo au