장음표시 사용
71쪽
Lvcrs NATURALIS. 'tione primas iustitiae, sanctitatis notiones contineri, quae sim leges aeternae, normae quum primis voluntatis Dei liberae, tum etiam caeterorum spirituum: sed inficiantur, ejusmodi leges ratione naturali intelligi posse adeoque , quod est consectarium
legibus aut revelatis, aut humanis justitiam deberi docent. Quod tantundem est , atque fateri rotunde nullam esse naturae legem, idest talem, quae ratione hominis naturali promulgetur , atque inter homines omnes propagetur. Ego in hac opinione fuisse censeo Lactantium, virum alioquin disertum, nec indoctum. Alii vero post kamum celeberrimum illum Nomi. nalium Sectae conditorem , non pauci e Schola, Renatus ipse Cartesius sa), qui voluntatem Dei velut praecisam ab aeterna ejus ratione sontem universi iuris esse di- eunt, ut quod Deo placuit, id continuo sit iustum . Hoc ego in erratis pono , non quod non sit iustum' sanctum quodcumq; Deo placuit nihil enim ei placere potest, quod naturae suae non sit consentaneum mec est illius naturae quidquam consentaneum, quod non sit justum sanctum sed quod ante omnem Dei Voluntatem liceat hoc in loco ad mentis nostrae brevitatem accommodate loqui in ipsa eius naturais intellecti, ratio inest iusti sancti. Itaque inde Dei vo-hurias, ut ita dicam, insormatur, ut nihil velit nisi quod justum sitis sanctum. f. I. Pluribus hos errore consutarunt olim Platonici atque Stoici, in nuper viri doctissimi Hugo Grotius in colemmenis ad libros de ure belli . pacis, Cudruorthus in libello de aeternis justi honesti notionibus systemati intellectuali addito, Ricchardus umberlandus de Legibus naturae adversus Hob-bium, Pusendoctus lib. II de Iure naturae gentium
Re p. ad Object sextas. Vide ut eum hominis errorem redarauit ad orthus de aeternis justi Whon si notionibus cap. a.
72쪽
Nos paucis . Ac principio eos, qui negant polle naturam vito secernere iniquum ., uno argumento reo futabimus. De i in elle, dei mentem aeternam intel
ligentillimam , potentillimam, Optimam , atque ab eo quum caetera, tum praesertim homines gubernari, ex superioribus patet. Exigit autem gubernatio , dlegibus naturae 1ngulorum adaptatis regantur , qui bus finem suum consequantur ergo providentiae divinae interest, hominem ad finem suum agere legibus, quae humanae naturae aptantur. Conitant iam homines duplici vita animali, irationali , quarum nec prior line legi hus mechanicis constitere poteit ad finem suum tendere, nec pollarior in legibus moralibus, id ei sine legibus, quae rationem humanam augeant, forment, regantri utriusque ergo legibus homines Deus gubernet necesse et . Et priorem quidem dei mechanicae, quum non in rationem Ostiam agere debeant, notae nobis sint an ignotae nihil omnino refert at pol te mores ignotae inutiles
oportet ergo, ut eas per rationem promulget Regitur autem ratio in iiς, quae vitam homini moralem
spectant, legibus ex fine hominas desumptis; ergo hinc
petenda ratio legum naturalium exploratrix atque interpretates . Est porro hominis finis beatitudo ex hac ergo ratio petenda it legum naturalium explora trix, atque interpreta trio nempe Deum vetare quaecumque hominem in lic iem essicere possint, praecipere vero , quae conservare sint apta beatum tacere Uide tri tum lib. i. de Legibus. Ita refelluntur ii, qui non natura, sed opinione conlii tutum esse tu docent.
f. VII. Facillime quoque refelluntur, qui secumdo loco sunt memorat . Et ii quidem qui negant
esse in ratione naturali vim , qua prina saltem legi vnaturae capita intelligantur nam in ceteris non pa-gno superiori argumento facile conlutantur : Unita enim ex eo , esse in natura humana dicta mi-
quaedam rationis, quibus placiaque Dei imperia
73쪽
LEGI NATURALI s. rintelligamus tum etiam productis legis naturalis principiis cognoscitivis, ut vocant , quod nos inserius em- ciemus. Ac vero qui ita censent, ii eos omnes , ad quos revelatio aut lacta non est, aut fando nunquam pervenit, nulla lege, nulloque iusti honelli riterio naturali uti, fateri coguntur, ac proinde ne peccare quidem ullo modo ex quo sequitur ut injustei malis, quae sunt in natura, torqueantur, quae, ut dictum eli, hac ratione cum Dei bonitate componu
tur, si sint remedia, quibus aberrans hominum v luntas ad leges iusti & honesti revocatur. Qua ex re intelligitur, hanc opinionem cum Dei bonitate pro-Videntia pugnare, quae ut non patitur , vitam ho minis animalem nullis regi legibus mechanicis , ita pati non decet, eiusdem vitam rationalem ac mora-lam, quae multo et praestantior, sine legibus moralibus traduci. Quid, inquit, aliquis, si ut in hunc
statum devenirent homines primorum scelere convmeriti sunt Non video id sequi boni enim .sapientis principis non est, ut vetera scelera deleantur regulam justi ab injusto discernendi adimeres, quo plu'ram maiora admittantur. Accedit, quod reci ratio omnibus conilat, saltem in praecipuis, ubi recte ho
f. VIII. Ea natura igitur divinae provideritiae &bonitatis consequitur manifesto, non solum esse de- here in natura leges vina nae vitae directrices , Verum etiam principium earum cognoscendarum mani se-
sum certum , saltem quod ad prima pertinet capita. Nam ut omnes homines in singulis officiis plene instituantur, id e sola ratione fieri dissicillimum esse intelligo, quum ob alias causas , tum ob hanc
Praesertim, quod non omnes tantae animi capacitatis
Wintentionis esse mssint , potissimum a curis vitae animalis distracti Oportet itaque , ut dictum est,esse in natura principium legum vitae directricum cognoscitivum . Quum autem id principium esse debeat toti hominum generi communeri nec toti hominum generi communis sit revelatio ἱ sola superest ratio , oujus
74쪽
et Dis struer Iscuius via huiusmodi leges hominibus omnibus pro
mulgatae sint. Et conficitur quidem humana ratio duo-hus, facultate ratioemandi notionibus, seu princi piis quibusdam , que is omnis ratiocinatio inaedificetur. Oportet ergo facultatem circa bona aut mala, iusta aut injusta ratiocinandi notiones quaiadam scientiae morali genetrices , seu e natura ipsa humana erumpentes, seu ex natu a rerum proficiscentes, seu undecumque delabentes , omnibus esse haminibus communes Id vero sic se habere tota humana historia docet. Nam primum de facultate ratiocinandi qui litem serio moveat, esse video neminem nemo enim hominum est, aut extitit unquam , qui seu ci ca magna, seu parua non sua utatur ratione, sibique aliquid concludere per Iliadeat . Quin nemo ei , qui non acuti isi me recte ratiocinetur in iis rebus, cum quibus diu versatus est , id quod barbararum ipsarum sentium exemplo constat. Demde esse notiones quaia a primas rim mutabiles , quae ex hominis fines, convenientia cum natura rationali deducantur, ex quibus Dei leges naturaliter percipiantur, id ex iis quae serius lumus dicturi erit perspicuum. Ut vero multa paucis comprehendamus , atque in antecessum
dicamus, quis ignorare potest, qui De , sui ipsius
aliorum hominum naturae non sit plane inscius, opo tere eis Deo amicum, a quo est, quidquid est turrisbi, qui est ac esse natura sua amatu tandem aliis quibuscum naturam habemus commanem Itaque vel barbarus intelligat necesse est, ea esse essicienda omnia, quibus haec amicitia, confirmetur fovea tur ea vitanda , quibus aut pollit extingui, aut dissipari. Sed haec postea f. IX. Constat ergo rationem suam Deum homi nibus communicares, qua vita humana sapienter ne honeste transigi possit . Id superest , ut ostendamus, Deum velle his scitis, hac ratione, homine vivere nisi enim ita si longe illa a ratione legis, ut
dictum est f. II. abest . Id vero sic paucis confici
75쪽
Lgor NATURA LII. potest Deum de tuo in res omnes imperio nihilo
mitteres, perpetua rerum omnium cura providen tia demonii rat . Ac vero ne decet quidem illum huic imperio renunciare pugnat enim id non modo cum ejus natura, quae ut ei rerum omnium effeetrix, ita non potest non esse contervatrix, sed cum ejus u que bonitate, quae iis prodesse amat , quae ut nequeunt suapte esse natura , ita sua vi bona persecta esse non pollunt, nec ines tuos contingere , nisi a Deo, moveantur, regantur. Vult ergo Deus, ut creaturae rationales supremi illiu imperii vim rationem observent, turbaturae alioquin sui ac naturae ordinem . Quumque intelligat naturam humanam ita a se esse procreatam, ut voluptates dolore determinetur ad agendum, ad cessandum dubitare non possumus, quin ut homines piaestantilsimam hanc regulam sequantur, poenis obliget , aut praemiis animet alioquin inutilis tota illa cura futura esset. Non negaverim, si puram naturalem rationem consulamus, di itinctam hujusmodi poenarum praemiorum cognitionem assequi hominem non posse. sed
id nihil prohibet, quin generatim saltem intelligamus, adesse parata a . An enim Deum muneri tuo, Tom. IV. C ac
a Obligatis uris naturae intelligiώilis es Ciυilis vero sensibilis . Nam poenae naturali legi adnexae' intellipuntur, non pes antur, o remotiores sunt . Quum
autem homo qualis nunc es , ingeni si pravissimur,
illis tanttim gubernari nequit. Hinc nata necessiitus hanctionum Civilium. Interim eυnder possunt sensibilia prae mi poenae juris naturae, si in animum saepe reUoce
mus , magnam vitae tranquillitatem sequi , tibi ex recta ratione o mente congruente vivamus, Veria crom Vna , ubi cupiditates nostras sequi velimus . Nam ego id Iaepe, dum nationum isorias egerem, by:rvavi
in Gutioribus Iantum nationibus verae viritit ninguas
76쪽
3 PRINCI Ursae sapientiae deesse dicemus Est porro Deus potenatissimus, qui eiusmodi poenas exigere possit iustus
incommutabilis, ut velit suprema ergo ejus ratio h mini naturaliter communicata , omnibus quod ad priis In saltem capita intelligibilis , ablolutissima naturae lex est . Quibus conititutis particulatim in hujus sgis notiones primasin aeternas inquirendum est. Sed omnium primum ii consutandi sunt, qui nuper quum legem naturae explicare videri vellent, totam stirpitus evellerunt.
Sasema egum naturalium Thomae Hobbesi
f. I. Uctores ego impiorum quod ad iuris nal turae neoriam attinet duos facio Hobbesium in Spinoχam, magnae Naturae Civitatis perduelles Hobbesii nunc dogmata narremus Contutemus, mox SpinoZam aggressuri . Duo edidit Thomas obbes opera, in quibus duris istiusmodi humani generis communis naturamin origines aggressus est explicare, seu in quibus potius ius omne nat rate subvertere conatus est alterum de Cives, alterum Leviathan , seu de materia, forma is potestate Civitatis Ecclesiasticae, ciuilis. Et opusculum quidem de Cive pluries usum, recusum est L
tribui honores, sed etiam in barbaris , ut si non sempeν virtuos praemiis cumulentur, quieti statem vitam suam Nere snantur suamquam non ego eram virtutem dias r/m eam , quae qui praeditus sbi videtur, indignatur se negligi, nec ad prima Ap. munera evehi . Virtutis praemium maximum est ut a turbis remoti tranquille iavamus i quo u contenti non sunt, saba virtutis Decis
77쪽
LEOI NATURALI s. sviathan eum caeteris obbi operibus Amstelodamia o 658 duobus tomis in . ther de Cive viris quibuldam doctis impense placuit , quod geometrica
pro lus methodo Philosophiae Moralis principia comprehenia parvo libello tradantur,in pleraque contineantur praeclare Oblervata demonii rata adcurate . In primis
vero Gassendus in Epistola Samueli Sorberio data librum Vocat, non vulgarem , dignumque qui omnium, qui alti ra sapiunt, manibus teratur: usendoinius copiose laudat praelatione in libros de jure Naturali timentium eis in quo snt quaedam quantiυis pretii. Sed accuratius de eo populares sui judicarunt , quibus scilicet Auctoris scopus notior erat Samuel archerus il put. i. de Deo, Providentia contendit, Hob-bium nihil nobis aliud obtulisse, nisi quod apud Veteres in Epicuro reprehensa invenimus . Ricchardus vero umberlandus ex nitituto illum docte confutavit in opere celebratissimo de legibus Naturae
Becherus velut imperitum earum rerum, quas de moribus scripsit, accusat , eiusque nefaria dogmata paucis exprimit. Juylum, inquit in Wlum perperam ablimat lcgem male desinit : Principem impie solυit
lege Civitatem, quam adornat , aut deformat , aut evertit . Paclorum religione non mulitim tangitur . Quid
petii lentiu in hominum societatem invehi potest P, II. Sed explicemus primum hujus hominis Systema totum, mox articulatim confutaturi Essicio autem id tanto libentius, quanto hic liber gratior saeculo nostro, ac nonnullis etiam Italorum est, qui re divivum in eo Nicolaum Macchiavellum cernere sibi persuasere Ius ille primum a Lege naturali illinguit. Et jus quidem naturale vocat libertatem, quam quisquo natura habet facultatibus naturalibus secundum rectam rationem utendi a . Legem vero naturae appellat, di clamen retiae rationis circa ea, quae agenda , et omis- t H-
78쪽
; DE PRINCI post uua uni ad vitae imbrorumq; confervatiouem quam fm feri ci6 diuturnam Ejus vero super his rebus Philolophia huc redit. Hanc scientiam exordiendam esse a principiis non ad libidinem confictis, sed veris, quaeque ipsi clare pertentii camus, indeque geo' metrica methodo decucendam : ea vero principia ex intima horninis nati: ra haurienda . Nihil dici potuit ad rem accommodatius , idque non in hac tantum scientia, verum in omnibus aliis faciendum , nisi desipere velimus . c. quid magni promissor hiatus III. Pergit e Natura humana diligenter X aminata, continuo prodit magnum hoc totius rei Moralis principium, Ingenia hominum ejusmodi esse a natura, ut nisi metu potentiae alicujus communis coerceantur, fore ut si hi invicem dissidant in ei e mutuo metuant ut propriis viribus singuli sibi cavere cum iure possint , tum necessario velint by. Ei principio addit postulata , ut ille vocat, duo, quorum primum eji cupiditatis naturalis , qua quisque crum commuvium jum postulat sbi proprium e alterum rationis naturalis, is quisque mortem violentam , tanquam summum natara malum, Jludet titare. Ab his principiis pergit ille in Epistola dedicatori pallorum
fidei conbervandae necestatem, atq; inde viriti sis moralis, osciorumque civilium elementa in hac opesia videntisima connexione videor mihi demonstrasse. Haec ille, in quibus clare videte ei pravam hominis mentem , qui e natura humana vitiis faedata ac deprava ta potius, quam ab ejus fine, quem recta ratio praescribit, totius naturalis uris fundamenta excitare conetur. Nam cum hac nos natura nasci Adae ac irae filios , id inficias ire nequimus , neque super ea re Hobbio controversiam movere possumus , quando oc
a Ib d m lib. I. cap. . . Dib Praefatione libros de Cise, seu in Epistola ad
79쪽
Lgor NATURALI s. 37 tota id Divina Scriptura docet is omnium hominum uita confirmate sed ut ex hujusmodi natura exciten tu totius naturae tuis principia, id ego pessime fieri a jo. Sed ea de re paullo post. 3. U. Videamus autem ut inde philosophatur Principio homines omne natura esse aequales ponit deinde, omnes necessitate iridam naturae non mi nore , quam qua 1ertur lapis deorsum, ferri ad appetitionem ejus, quod ibi bonum ad tueam ejus , i Od sibi malum , maxime autem maximi malorum naturalium, quae es mors. Ex quo concludit , secundum re tam rationem est , ut unusquilque omnem operam det qua se suaque conservet, defendat. Quc autem secundum reotam rationem sit , id Iure naturali fit ergo primum est uris Naturalis fundamentum, zquisque vita membra sua , et taurum potest, tueatur. Praeterea cui inest Ius ad finem , is etiam ad media ius habet habet autem homo ius ad vitam tuendam ergo citis utendi omnibus mediis in agendi omnem actionem , me qua conservare se non potcu. Judicare autem, quae nostrae vitae intersint , non aliorum est, te nostri . Ergo secundum suam cujusque rati nem peculiarem uti potest quilibet iures mediis vitae conservandae tuendae: f. V. His sic praepositis , pergit ulte: ius , atque statuit, in statu mere naturali , id est ante , aut extra imperium civile , omnia esse omnium, test unicuique licere facere quaecumque, in quoscumque libet quae tua interesse putet . Atque idcirco , concludit, initatu naturali mensuram iuris esse cuiusque utilita tem a . Id vero Jus in statu naturali inutile esse censet . Nam quum omnes alii velut natura aequales aequale jus habeant, ac vim aequalem , ob quae nemini ulla re uti licet tuto ; flectus uri nullus est.
80쪽
38 DE PRINCIPIIS proclivitatem ad se mutuo lacessendum, efficitur, ut status hominum naturalis sit statu mutui helli . Enimvero bellum est is hominum liberorum status , in uojuris sui perrequendi gratia e vim o dolum concertant, quemadmodum Cornelius Uan-Binckersoechius definit foJ habent autem omnes homines naturaliter jus in omnia , atque ad ea persequenda a natura incenduntur, tum vi , dolo concertant , quod e tium barbararum , ac extra Rempublicam positarum luculenta exempla docentri in mutuo ergo bello versantur, quoad latus ille naturalis perdurat. UI Jam mutuum hoc bellum, mutuusque metus ad homines conservandum nullo pacto idonea esse possunt. Qui enim conservati possunt in eo statu, in quo ad mutuam perniciem armantur omnes i Ergo
amor ille nostri proprius necessarius, ex quo ius in omnia deducimus, quemlibet docet, ut de iure illo aliquid remittamus , ac de statu naturali concedamus in Rempublicam . Id vero fit per pacem. Nihil enim aliud bello adversum, nisi pax. Ergo primaria notio legis naturalis, seu primum die amen rectae rationis ad nos conservandos est, quaereudam esse pacem, quatenus fa-hendae ejus spes aliqua assu erit tibi ea faberi non potes, circumspicienda esse belli auxilia by, 3. VII. Ex quo principio caetera peculiaria legis
naturae praecepta derivat, eaque paucis verbis complectitur. Ac principio ius in omnia non esse retinendum ratio dictat . alioquin nulla inter homines
pax miri potest , nisi ejus juris remisssione quadam Remittitur autem aliquid de iure in omnia pactis
conventis, quae quamdiu durant arcta tecta, tamdiu habetur pax. Ergo inde sequitur manifesto altera naturae lex , pactis sandum, sive conventionum fidemservandam , tanquam conciliandae paci necessariam .
saJ tiris tibiici lib. I. cap. I. b De Cive cap. cap. . . II.