L. Annæi Senecæ philosophi Flores, siue sententiæ insigniores, excerptæ per d. Erasmus Roterod. item L. Annæi Senecæ tragici, Sententiæ

발행: 1642년

분량: 345페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

vitium singulis objecit. Non est AEthi- 'opis inter suos insignitus color : nees russus crinis & coactus in nodum apud

Germanos Virum dedecet. Nihil in uno judicabis notabile aut foedum,quod genti suae publicum est: Αt ista quae retuli , unius regionis atque anguli co suetudo defendit. Vide nune quanto in his iustior venia sit, quae per totum genus h umanum Vulgata sunt .Omnes inconsulti & improvidi sumus, omnes incerti, queruli,ambitiosi. Quid lenioribus verbis ulcus publicum absconomis sumus. Quicquid ita-Gelimi- reprehenditur, id unusquisiverun/, que in suo sinu inveniet. Quid illius utin- pallorem, illius maciem notas p pestim lentia est. Placidiores itaque invicem I ut, inter malos vivimus. unares nos facere potest quietos, mutuae facilitatis conVentio. Totum inspice mentis tuae habitum ι etiam si nihil mali fecisti, potes facere. O quam bonum tempus in re mala perdisi Quanto nunc satius erat. amicos parare , inimicos mitigare, Rempublicam administrare,transse re in res domesticas operam : quam

circumspicere quid alicui possis facere malit .

272쪽

mali 3 quod aut dignitati ejus, aut patrimonio, aut corpori vulnus infligas cum id tibi contingere sine certamine ac periculo non possit, etiam si cum

inferiore concurseS. Multos absolvemus , si coeperimus Alcare, quam irasci. Nunc au eum ju tem primum impetum sequimur : dirio a ' deinde quamvis vana nos concitaverint, perseveramus, ne videamur coe- μ'

pisse sine caussa: quod iniquissimum

est, pertinaciores nos facit iniquitas irae. Retinemus enim illam & augemus: quasi argumentum sit justes rascentis, graviter irasci. Quanto metiris , . est, initia ipla perspicere, quam i Vi/ si stibis sint, quam innoxiat Quod accidere sumus. vides in animalibus mutis, idem in homine deprehendes: frivolis turbamur, & inanibus. Taurum color rubicundus excitat, ad umbram aspis exurgit, urses leonesque mappa proritat. Omnia,quq natura fera ac rabida sunt, consternantur ad vana. Idem inquietisci stolidis ingeniis evenit: rerum suspicione feriuntur: adeo quidem, ut interdum injurias vocent modica beneficia : in quibus frequentissima, certe acerbissima iracundiae materia est.

273쪽

266 FLOREsNulli ad aliena respicienti, sua placent . Ego vero nihil magis sit aserim . quam stimere ingentem animum , de haec propter quae litigamus, discurrimus,anhelamus, videre quam humilia&abjecta sint, nulli qui altum quiddam aut magnificum cogitat, respicienda . Circa pecuniam plurimum .. a vociferationis est: haec fora defatigat, rum. patres, liberosque committit, venena miscet , gladios tam percussoribus quam legionibus tradit: haec est sanguine nostro delibuta. Propter hane

uxorum maritorumque noctes strepunt litibus, & tribunalia magistratu um premit turba: reges saeviunt, rapiuntque, & civitates longo seculorum labore constructas evertunt, ut aurum argentumque in cinere urbium scru

tentur.

Crede mihi, levia sunt, propter quae

non leviter excandescimus; qualia quae pueros in rixam & iurgium concitant. Omnes sensiis perducendi sunt ad firmitatem. Natura patientes stini, si animus illos desit corrumpere: qui quo risis ridie ad rationem reddendam voca est. Faciebat hoc Sextius, ut com

sumnato die cum se ad nocturnam quietem

274쪽

SE NEC AE. et quietem recepisset', interrogaret animum suum: Quod hodie malum tuum

fanasti λ cui vitio obstitisti Z qua parte melior esὶ Desinet ira, & erit moderatior quae sciet sibi quotidie ad iudicem esse veniendum . . id ergo pulchrius hac consuetudine excutiendi totum diem 3qualis ille somnus post recognitionem sui sequitur 3 quam tranquillus,

altus ac liber , cum aut laudatus est a- nimus, aut admonitus,& speculator sulcen rqtie secretiis cognoscet de mΟ-ribus suis8utoi hac potestate, dc quotidie apud me caussam dico: cum sublatum e conspectu lumen est,& conticuit uxor, moris jam mei conscia, totum diem meum scrutor facta ac dicta remetior. Nihil mihi ipse abscondo , qu,ti nihil tianseo : quare enim quicquam ex erroribus meis timeam, cum ponsim dicere: Vide ne istud amplius f

cias, nunc tibi ignosco. Caream iis hoc malo, purgemusque mentem, & ex ulrpemus radicitus ea vitia, quae quamvis tenuia undecunque exierint, renascentur : dciram non temperemus, sed ex toto removeamus. Quod enim malae rei temperamentum esit Poterimus autem, adnitamur.

M a modo

275쪽

dise FLOREs modo. Nec ulla pes magis proderit, quam cogitatio mortalitatis: sibi quisque ut alteri dicat : Quid juvat, tanquam in isternum genitos iras indice- . re, & brevissimam aetatem dissipare

auris voluptatem

τὸ in honestam impendere licet, in dolorem alicujus tormentumque transferre 3 Non capiunt res istae iacturam, nec tempus vacat perdere .Quid ruimus in pugnam p Quid certamina nobis accersimus 3 Quid imbecillitatis obliti,ingetia odia suscipimus, & ad frange dum fragiles consurgimus 3 Iam istas inimicitias, quas implacabili gerimus

animo, febris aut aliud malum corporis vetabit geri. Iam par acerrimum inedia mors dirimet. .id tumultuamur, & vitam seditiosi conturbamus stat super caput fatu, & pereuntis dies

imputat, propiusque, ac propius accedit . Dum inter homines sumus, cola' mus humanitatem : non timori cuiquam, non periculo simus, detrimenta, injurias, convitia , Vellicationes Contemnamus, & magno animo brevia feramus incommoda. Dum respicimus, quod ajunt, Versamusque nos, am mortalitas aderit.

276쪽

SENECAE. 26,

EX LIBRO PRIMO

D ECLE MENTIA

π Si ergo, ut dicebam, clementIa omnibus quidem hominibus

cundum naturam, maXime tamen de- perato cor a Imperatoribus.

Muliebre est , furere in ira. Magni autem animi est proprium, placidum esse, tranquillumque, & injurias atque offensiones superne despicere. Non decet regem saeva & inexorabilis ira. Qui caedibus ac rapinis potentiam exercuit , qui suspecta sibi cuncta re didit , tam externa quam domestica et

clim arma metuat , ad arma confugiens : non amicorum fidei credens, non liberorum pietati. Qui ubi circumspexit quaeque fecit , quaeque facturus es , dc conscientiani suam plenam scelerib iis ac tormentis adaperuit: saepe mortem timet, saepius Optat, invisior sibi quam servientibus. E contra Ο, Scui curae sunt universa, alia magis, alia minus tuetur, nullam pem et

non Reipublicae partem tanquam sui M a nudit,

277쪽

. . o FLORES nutrit, inclinatus ad mitiora , etianti cx usu est animadvertere , ostendens quam invitus aspero remedio manus admoveat; in cujus animo n: hil hostile, nihil esserum est. Qui potentiam suam placide ac salutariter CXercet, approbare imperia sila civibus cupiens : felix abunde sibi visu sui fortumam suam publicaverit; sermone affabilis, accessuque facilis, vultu, qui ma-Xime populos demeretur , amabilis, aquis desideriis propensus, & iniquis

acerbus, a tota civitate amatur, defenditur, colitur.

Excogitare nemo quicquam potexit, quod magis decorum regenti sit, quam clementia : qtiocunque modo: as,&quocunque iure praepositus ceteris erit. Eb scilicet forinosius id esse, magnificentiusque fatebimur, quo in majori praestabitur potestate : quam

non oportet noxiam esse, si ad naturae tura legem componitur. Natura enim vegem commenta est regem : & quod ex aliis animalibus licet coo noscere,& ex api- .vi bus : quarum regi amplissimum cubi- ωastidia te est , medioque ac tutissimo loco.

describia Praeterea onere vacat, exactor alienorum operum, dc anatiso rege, totum

dilabitur

278쪽

s ENECAE. 2 Idilabitur examen : nec unquam plus unum patiuntur, mestoremque pugna quaerunt. Praeterea insignis regi forma dissimilisque ceteris, tum magnitidine, tum nitore, hoc tamen maxime distinguitur. Iracundissimae, ac pro corporis captu pugnacissimae sunt apes , dc aculeos in vulnere relinquunt: rex ipse sine aculeo est. Noluit illum ratura nec saevum esso, nec ultionem stagno constaturam petere, telumque detraxit . S iram eius inermem reli- qu t. Exemplar hoc magnis regibus ingens est. Est enim illi mos, exercere se in parvis, & ingentium rerum documenta minima agere. Pudeat ab exiguis animalibus non trahere mores: cum tanto hominum moderatior esse animus debeat, quanto Vehementias nocet. Utinam quidem eadem homini lex esset: & ira cum telo suo frangeretur: nec saepius liceret nocere quam semel, nec alienis viribus exercere odiat

Errat enim, si quis existimat tutum esse ibi regem, ubi nihil a rege tutum

est. Securitas securitate mutua paciscenda est. Non opus est instruere in altum editas arces ue nec in ascensum

279쪽

clemen

diam scrvat. Tria qua princeps

in animis adver

sione

ferυare debet.

272 FLORE sarduos colles emunire , nec latera montium abscindere , multiplicibus 'se muris turribusque sepire: salvum regem in aperto clementia praestabis. Unum est inexpugnabile munimentum, amor civium. Quid pulchrius ist, quam Vivere optantibus cunctis t 'Nihil esse cuiquam tam pretiosum, quod non pro salute praesidis sui co mutatum velit 3 Omne quod illi co)tingit, sibi quoque evenire deputet . In hoc assiduis bonitatis argum eatis probavit, non Rempub. suam esse, sed se Reipublicae. Qiis huic audeat struere aliquod periculum ὶ quis ab hoc non, si possit, fortunam quoque avertere velit , sub quo justitia, pat, pudicitia , securitas, dignitas florem sub quo opulenta civitas copia bonorum omnium abundat

Transeamus ad alienas injurias, in quibus vindicandis haec tria lex secuta est, quae princeps quoque sequi debet:

aut ut eum quem punit, emendet ; aut ut poena ejus caeteros meliores reddat; aut ut sublatis malis securiores ceteri vivat. Ipsos facilius emendabis minore poena : diligentius enim vivit, cui ali

quid integri superesst . Nemo dignitati

280쪽

s ENECAE. 27 perditae parcit. Impunitatis genus est jam non habere poenae locum. Civitatis autem mores magis corrigit parcitas animadversionum: facit enim consuetudinem peccandi, multitudo peccantium.

Constituit bonos mores civitati pasis Princeps, & vitia ejtis facilius compe- tia seniscit, si patiens eorum est, non tanquam pri' i probet, sed tanquam invitus, & cum ρ magno tormento ad castigandum veniat. Verecundiam peccandi facit ipsa clementia regentis . Gravior multo poena Videtur, quae a miti viro constituitur. Praeterea videbis ea saepe committi , quae saepe vindicantur. Non minus principi turpia sunt multa supplicia, quam medico multa funera. Remissius imperanti, melius paretur. Na- Homo tura contumax est humanus animus, di in contrarium atque arduum nitens,

sequiturque facilius, quam ducitur. Et trahi ut generosi atque nobiles equi, melius facili fraeno reguntur: ita clementiam voluntaria innocentia impetu suos quitur, & dignam putat civitas, quam servet sibi. Plus itaque hac via proficitur. Crudelitas minime humanum malum esst , indignumque tam mitibi s animo,

SEARCH

MENU NAVIGATION