장음표시 사용
241쪽
ag FLORE s& illos sortius amat,&opei itas, doloribus ac damnis exagitat, ut Verum colligant robur. Languent per inertiam saginata, nec labore tantum, sed mole, & ipso sui onere deficiunt. Non fert ullum ictum illaesa felicitas. Inter multa magnifica Demetrii Dizh nostri dc haec vox est: a qua recens sum, rentia. sonat adhuc & vibrat in auribus meis.
Nihil, inquit, mihi videtur infelicius eo, cui nihil unquam aliquid evenit
adversi. Quanto plus tormenti, tantis plus erit gloriae.
P Rospera in plebem ac vilia inge
nia deveniunt. At calamitates terroresque mortalium sub iugum mittere, proprium magni viri est. Miseruinte judico, quod non fuisti miser: trania Virtvi egisti adversario vitam. Nemo pertς- potueris; nec tu quidem ipse. s.ctat. Opus est enim ad notitiam tui experi
mento, quod quidem quisque posset, nisi tentando non didicit. Avida est periculi virtus,& quo tendat, non quid passura sit, cogitat, quoniam & quod passura est , gloriae pars est. Gubernatorem in tempestate, in acie militem intelligas. Unde possum scire quantum
242쪽
s E N E C R. 23stum adversiis paupertatem tibi animi
sit, si divitiis diffluisρUnde post im
st ire quantum adversus ignominiam. Ec infamiam, odiumque populare constat ite habeas, si inter plausus senescis ;si te inexpugnabilis, & inclinatione
quadam mentium pronus favor sequitur3 Calamitas virtutis occasio est. Hositaque Deus, quos probat, quos amat, indurat, recognoscit, exercct. Eos autem, quibus indulgere videtur, quibus parcere , molles venturis malis servat. Quare Deus optimu quemn: aut mala
Valetudine, aut luctu, aut i ncommodis
assicit λ Quare in castris quoque peri homiculosa fortissimis imperanturὸ Dux le- num. Aissimos mittit, qui nocturnis hostes aggrediantur insidiis , aut explorent iter, aut praesidiu loco dejiciant. Nemo eorum qui exeunt dicit : male de me Imperator meruit, scd bene judicavit. Ide in dicant quicunque jubentur pati, timidis ignavisique flebilia : Digni visi sumus Deo, in quibus experiretur, qua tum humana natura posset pati. Fugite delitias, fugite enervatam felicitatem, qua animi marcesciit,&, nisi aliquid intervenit, quod humanε sortis admon at, velut perpetua ebrietate sopiuntur.
243쪽
selicitatem,quae advocat ad virtutem, si istinere, quam infinitis atque immo- lviri bo- dicis bonis rumpi 3 Hanc itaque ratio-mmi gi nem dii sequuntur in bonis viris,quam discipulis suis praeceptores, qui plus laboris ab his exigunt, in quibus certior spes est. Nunquid tu invisos esse Lacedaemoniis liberos suos credis, quorum experiuntur indolem, publice lverberibus admotis 3 Ipsi illos patres
adhortantur, ut ictus flagellorum for- titer perferant, dc laceros ac semian, mes rogant, perseverent vulnera praebere vulneribus. Qiud mirum, si durEgenerosos spiritus Deus tentat 3 Conis temptum periculorum assiduitas periclitandi dabit. Sic sunt nautica corpora ferendo mari dura. Agricolis manus tritae. Ad excutienda tela militares la-hab., Valent. Agilia stini membra cur- laurus. soribus. Id in quoque solidissimum est, quod exercuit. Non est arbor solida, nec fortis , nisi in quam frequens ventus incursat; ipsa enim vexatione constringitur,& radices certius figit. Hanc
quoque animosam Demetrii fortissi- viri vocem audisse me , memini: dasn- unum,inquit, Dii immortales, de ramis, vobis
244쪽
vobis queri possum, quod non ante
mihi voluntatem vestram notam fecistis. Prior enim ad ista venissem; ad quae nunc vocatus adsum. Uultis liberos semereὶ illos vobis offero . Vultis aliquam partem corpori si sumite. Non magnam rem promitto, cito totum
relinquam. Vultis spiritum 3 Qtiidni
nullam moram faciam, quo minus recipiatis quod dedistis . A volente fereiatis , quicquid petieritis. Q ijd ergo est
maluissem offerre , quim tradere. Quid opus fuit auferre 3 accipere potuistis, sed ne nunc q ud m auferetis: quia nihil eripitur, nisi retinenti. NAhil cogor, nihil patior invitus, nec servio Deo, sed assentio. Ipse ignis aurum probat, miseria fortes viros. Quare tamen bonis viris patitur aliquid mali Deus fieri 3 Ille vero non patitur: Ο-mnia mala ab illis removit, scelera &flagitia , & cogitationes improbas, &avida consilia, dc libidinem caecam de alieno imminentem avaritiam. Ipsos tuetur & vindicat. Nunquid haec quoque a Deo aliquis exigit, ut bonorum virorum etiam sarcinas servet Z Remittunt ipsi hanc Deo curam, externa contemnunt . Democritus divitias
245쪽
232 FLORE sprojecit, onus illas bonae mentis existimanS
Puta itaque Deum dicere: Quid ha- lbetis, quod de me queri possitis vos, quibus recta placuerunti Aliis bonao mala. falsa circundedi,& animos inanes,velu t longo fallacique somnio lusi. Auro illos & argento & ebore adornaVi, intus boni nihil est. Isti, quos pro felicibus aspicitis, si non qua occurrunt,sed qua latent videritis, miseri sunt, sordidi, turpes, ad similitudinem parietum
suorum extrinsecus culti . Non est illa solida&sincera felicitas, crulla est,&quidem tenuis. Itaque dum illis licet' stare,& ad arbitrium suum ostendi, nitent& imponunt: cum aliquid inciderit, quod disturbet ac detegat, tunc apparet, quantum altae ac verae foeditatis alienus splendor absconderit. Vobis dedi bona certa mensura, quanto magis versaveritis, & undique inspexeri- tis, meliora majoraque permisi vobis,
metuenda contemnere, cupienda fastidire. Non fulgetis extrinsecus: bona ivestra introrsus obversa sunt. Sic mundus exteriora contempsit, spectaculo sui laetus. Intus omne posuit bonu. Non egere felicitate, felicitas vestra est. Ex l
246쪽
iata paupertas honesta res sit. TIOnesta, inquit Epicurus, res est, Alaeta paupertas. Illa vero non jam paupertas est, si laeta est. Cui cum paupertate bene convenit, dives est. Non
qui parum habet, sed qui plura cupit,
pauper est. Quid enim refert, quantum illi in arca, quantum in horreis lateat, quantum pascat aut foeneretur, si alieno imminet, si non acquisita, sed acquirenda concupiscit Z is sit modus divitiarum , quaeris. Primo habere quod necesse est : secundo quod satis est. Nulli potest secura vita contingere , qui de re producenda nimis cogitat . Miser est, qui se beatissimum non iudicat, licet toti mundo imperet. Multis divitias parasse, non finis miseriarum est, sed mutatio. Non in rebus , his savitium, sed in animo ipso est . Istud, in ani quod paupertatem gravem nobis fe- mo. ii cerat, & divitias graves fecit. Quare possessiones tibi non interdico, sed efficere volo, ut illas intrepide possideas s
247쪽
2 o FLOREsdeas. I es inquieta felicitas est ipsa se exagitat, movet cerebrum, non in uno grave. Alios in alium irritat, alios inpotentiam: illos inflat, alios emollit.
Si vis scire quod nihil mali sit in paupertate, compara inter se multum pauperes & divites. Saepius pauper de fidelius ridet, nulla solicitudine concutitur, in alto est. Cura velut nubes h levis transit. Horum, qui felices vocantur, hilaritas ficta est: hic enim gravis & sub purpura lucet, non palam tristitia est,eb quidem gravior, quod interdum non licet palam esse miscros, sed inter aerumnas, cor ipsum exeden- Diem tes, necesse est latere felicem. Abstra- raresa hunt a recto divitiae, honores, potentiae, & cetera, quae opinione homi- num cara sunt, pretio suo vilia. Quae
bona sunt, fiduciam faciunt, divitiae audaciam. Quae bona sunt, magnitudinem animi dant , divitiae insoleatiam.
248쪽
V Xegisti a me Novate, ut scriberem, quemadmodum posset ira leniri , nec immerito mihi videris hunc praecipue affect um pertimuisse, maxime
ex omnibus tetrum ac rabidum . Rationi consiliisque praeclusa, Vanis agulata causis, ad dispectum aequi vςrique inhabilis , ruinis simillima, quae super
id quod oppressere, franguntur. Ut au- , . tem scias non esse sanos; quos ira pol- sedit, ipsum illorum habitum intuere. minu. Nam ut furentium certa indicia sunt, audax de minax vultus, tristis frons, torva facies, citatus gradus, inquietae manus, color versus , crebra, & vehe- mentius acta suspiria: ita irascentium eadem signa sunt. Flagrant de micant oculi, multus ore toto rubor , exae- nitio .stuante ab imis praecordiis sanguine ; μ' labia quatiuntur, dentes compria et qmuntur, horrent ac subriguntur capil-' li , spiritus coactus ac stridens, articulorum seipsos torquentium sonus, gemitus, mugitusque ,& parum explanatis vocibus sermo praeruptus , dc com
249쪽
pedibus, dc totum concitum corpus, magnasque minas agens, foeda visu &horrenda facies depravantium se, atque intumescentium. Nullum est animal tam horrendum tam perniciosum natura, ut non appareat in illo,
tibi ira invasit, nova feritatis accessio. Aspice nobilissimarum civitatum fundamenta vix notabilia: has ira deiecit crra qua Aspice solitudines per multa millia si- mota o- ne habitatione desertas, has ira e r r. . Aspice tot memoriae proditos duces, mali exempla fati: alium ira in cubili suo confodit ue alium inter sei ramensae ira percussit; alium in cruces membra dividere. Adhuc singulorum
supplicia narro. QAin si tibi libuerit ,
relictis in quos ira viritim exarsit, nunc quaeramus, an ira secundum naturam sit, dc an utilis, atque ex aliqua' parte retinenda 3 An secundum naturam sit; manifestum erit, si hominem inspexerimus: quo quid est mitius,dum in recto animi habitu estὶ Quid autem ira crudelius est 3 Homine quid aliorum amantius 3 quid ira infestius ' Homo in adjutorium mutuum gene ratus est: ira in exitium. Hic congregari
250쪽
gari vult ; illa discedere: hic prodesse,
illa nocere: hic etiam ignotis succur- 'rere, illa etiam carissimos petere: hic aliorum commodis vel impendere separatus est ; ira in periculum, dummodo deducat, descendere. Ira, ut diximus, avida poenae est: culus cupidinem inesse pacatissimo hominis pectori, minime secundum Mus eum radnaturam est. Beneficiis enim humana vita consistit, dc concordia: nec terro ' .re, sed mutuo amore, in foedus auxiliumque commune constringitur. Quid ergo Z non aliquando castigatio ne-
cellaria est 3 Quid ni 3 sed haec sincera,
cum ratione : non enim nocet, sed λmedetur specie nocendi. Quemadmodum quaedam hastilia detorta, ut corrigamus, adurimus, &adactis cuneis, non ut frangamus,sed ut explicemus, elidimus: sic ingenia vitio prava, dolore corporis animique corrigimus. Nempe Medicus primo in levibus vitiis tentat non multum ex quotidiana consilietudine inflectere, & cibis, potionibus, exercitationibus ordinem
ponere, ac Valetudinem tantum mutata vitae dispositione firmare: proxumum est, ut modus proficiat: si modus L a. di ordo