장음표시 사용
261쪽
2s4 F L O R. E squiete ociosius animi, quid ira laborios1us 3 quid clementia remissius,quid crudelitate negotiosiust Vacat pudicitia , libido occupatissima est. Omnium denique virtutum tutela facilior est: vitia magno coluntur. Debet ira
H - Opportunissima ad iracundiam ser-
ς sitμ' vidi animi natura est. Nam cum et ka sunt quatuor, agms, aer, aqua,
mβ- terra ; potestates pares his sunt, seivi- μη m da, frigida, arida, atque humida. Et se locorum itaque,&animalium, & cor porum, & morum Varietates mixtura elementorum facit: & proinde in aliquos magis incumbunt ingenia, prout alicujus elementi major vis abundavit. Inde quasdam humidas vocamus, aridasque regiones,& calidas, & frigi- . das. Eadem animalium dc hominum
discrimina sunt. Refert quantum quinque humidi in se calidique contineat: cujus in illo elementi portio praevalebit , inde mores erunt. Iracundos fervidi mistura faciet : est enim actuosiis di pertinax ignis. Frigidi mistura timidos facit : pigrum est enim contra ctumque frigus. Volunt itaque qui
a in ix nostris iram in pectore mo-
262쪽
. SENECAE. assueri, effervescente circa cor sanguine.
Causa cur hic potissimum assignetur irae locus, non est alia, quam quod in causa toto corpore calidissimum pectus est. M.
inibus humidi plus inest, eorum
paulatim crescit ira, quia non est para tus illis calor, sed motu acquiritur. Itaque puerorum feminarumque irae acres magis, quam graves sunt leviore Lque dum incipiunt. Siccis aetatibus vehemens robustaque ira est , sed sine incremento , non multum sibi adjiciens : quia inclinatum calorem frigus insequitur. Senes dissiciles & queruli sunt. Vinum incendit iram: quia calorem auget pro cujusque natura. Naturam quidem mutare, difficile est: nec licet semel mixta nascentium elementa convertere. Sed in hoc non se profuit, ut calentibus ingeniis subtrahatur vinum : quod pueris Plato Visum
negandum putat, di ignem vetat igne incitari. Nec cibis quidem implendit .
sunt. Distendentur enim corpora , animi cum corpore tumescent. Labor illos citra lassitudinem exerceat , ut minuatur, dc non ut consumatur calor,
nimiusque ille fervor despii mei. Lusus quoque proderunt. Modica enim voluptas in
263쪽
FLORES luptas laxat animos, & temperat.
midioribus, siccioribus & frigidis non est ab ira periculum: sed majora vitia i
metueyda sunt, pavor, dissicultas, &desperatio, & suspiciones. Mollienda sitaque,fovendaque talia ingenia, & in
laetitiam avocanda sunt. Plurimum, inquam, proderit pueros statim salubriter institui. Dissicile autem regimen est: quia dare debemus operam,ne aut iram in illis nutriamus, De re ut indolem retundamus. Diligenti gimiης observatione res indiget. Dabimus P aliquod laxamentum: in desidiam vero otiumque hon resolvemus , di . procul a contactu delitiarum retinebi mus. Nihil enim magis facit iracundos, quam educatio mollis & blanda . Ideo unicis quo plus indulgetur, pupillisque quo plus licet , eb corruptior animus est. Non resistet offensis, cui . nihil unquam negatum est, cui lacrimas solicita semper mater abstersit , cui do paedagogo satisfactium est. Longe itaque ab assentatione pu
ritia removenda est. Audiat Verum, α timeat interim, vercatur semper, ma-
doribus assurgat. Nihil per iracundiamcxoret. denti negatum ruerat ,. . . quieti,
264쪽
s ENECAE. 23 quieto offeratur, & divitias parentum in conspectu habeat, non in ui. Exprobrentur illi perperam facta. Pertinebit ad rem, praeceptores paedagogosque pueris placidos dari. Proximis applicatur omne quod tenerum est, &in eorum similitudinem crescit. Nutricum ac paedagogorum retulere mox in adolescentiam mores . Apud Platonem educatus puer, cum ad parentes relatus, Vociferantem videret patrem i Nunquam, inquit, hoc apud latonem vidi. Aliena vitia in oculis habemus, a tergo nostra sunt. Inde est, quod tempestiva filii convivia pater deterior filio eastigat.Nihil alienae luxuriae ignoscit, qui nihil suae negavit: & homi- ipsum cidae tyrannus irascitur, d unit furta sacrilegus. Magna pars est. quae non peccatis irascitu Mo pecis
tibus. Faciet nos moderm opes re ctus nostri,si consuluerimus nos .Nun-
quid &ipsi aliquid tale commisimus
nunquid sic erravimus 3 Expeditne n ibis ista damnari 3 Maximum reme- 'dium est irae, mora.
265쪽
D E I R Α. . M on est magnus animus , qdem incurvat injuria. Aut pol editor te, aut imbecillior laesit: si imbecillior, parce illi: si potentior,tibi. Nullum est
argumentum magnitudinis certius, rara sum posse, quo instigeris, accupὸfiον dere- Pars superior mundi & ordina- mundi tior,ac propinqua sideribus, nec in nu-mret tu cogitur, nec in tempestatem im-ν pellitur , nee veratur in turbinem: omni tumultu caret : inferiora fulminant. Eodem modo sublimis animus, quietus sempur, & in statione tranquilla collocatus, intra se premens,quibus ira contrahitur, modestus & venerabilis est & compositus: quorum nihil invenies in irato. Quis enim traditus dolori & furens , non primam reiecit verecundiam 3 quis impetu turbidus, di in aliquem ruens, non quicquid in se verecundi habuit, abjecit : Cui ossiciorum humerus aut ordo constitit incitatot quis linguae temperaVit e quis
prum ullam partem corporis tenuit 3 quis se soluω- regere potuit λ In immensum proderit nobis illud Democriti salutare praece pium:
266쪽
s ENECAE . . etssptum: non monstratur tranquillitas,si neque privatim, neque publice multa, aut majora viribus nostris egerimus. Nunquam tam feliciter in multa diu currenti negotia dies transiit, ut non aut ex homine, aut ex re offensa nascatur, quae animum in iras paret. Quemadmodum per frequentia urbis loca properanti in multos incursitandum
est, & alicubi labi necesse est, alicubi retineri , alicubi respergi : ita in hoc vitae actu dissipato & vago, multa impedimenta , multae querelae incidunt. Alius spem nostram fefellit, alius di- mstulit , alius intercepit: non ex destinato proposita fluxerunt. Nulli fortuna tam dedita est , ut multa tentanti ubique respondeat. Sequitur ergo , ut is cui contra quam proposuerat , ali qua cesserunt , impatiens hominum rerumque sit, ex levissimis causis tr
scatur, nunc personae , nunc negotio, nunc loco , nunc fortunae, nunc sibi.
Itaque ut quietus possit esse animus, non est jactandus , nec multarum, ut dixi, rerum 'aetu fatigandus, nec magnarum supraque vires appetitarum. Facile est, levia aptare cervicibus, ocin hanc aut in illam partem transferre
267쪽
sine lapsu: at quae alienis in nos maniabus imposita egre sustinemus, victi in proximos effundimus, didum stamus sub sarcina, impares oneri vacillamus. Idem accidere in rebus invitibus aedomesticis, scias. Negotia expedita &N. quid habilia sequuntur actorem: ingentia , nimis. & si1pra mense m agentis: nec dant se facile, & si occupata sunt, premunt atque adducunt administrantem. Itaque fit, ut frequenter irrata sit ejus voluntas,qui non quae facilia sunt,aggreditur, sed vult facilia esse, quae aggressus est . Quoties aliquid conaberis, te simul & ea quae paras, quibusque Pararis,ipse metire. Faciet enim te asperum poenitentia operis infecti. Et animus non inter plura versa dus,sed artibus amoenis tradendus. Le- .ctio illum carminum obleniat, di historia fabulis detineat; mollius deliacatiusque tractetur. Pythagoras per-IHirμ' turbationes animi lyra componebat.
quibus inis autem ignorat, lituos & tubas mens concitamenta esse;sicut quosdam can- refici- tus blandimenta, quibus mens res Duatur ρ Confusis oculis prosunt virentia,&quibusdam coloribus infirma a cies acquiescit, quorundam splendore
268쪽
, raestrinsitur: sic mentes aegras studia
laeta permulcent. Forum, advocationes, judicia, fugere debemus,& omnia quae exulcerant Vitium, aeque cavere lassitudinem corporis . Consumit mnim, quicquid in nobis mite placidumque est, & acria concitat. Ideo quibus stomachus suspectus est, processuri ad res agendas majoris negotii, bilem cibo temperant: quam maxi- me movet fatigatio : sive quia calorem inedia compellit,& hocet sangui- ira.ni, cursumque ejus, venis laborantibus, sistit: sive quia corpus attenuatum &infirmum incumbit animo: certe ob eandem causam iracundiores sunt valetudine aut aetate fessi. Fames quoque de sitis, ex eisdem causis, vitanda est: exasperat enim & incendit animos.
Vetus dictum est, A lasso rixam quaeri. AEque autem & ab esuriente, & a sitiente, dc ab omni omine quem aliqua res urit. Nam ut ulcera ad levem tactum, deinde etiam ad suspicionem. tuae. tactus condolescunt: ita animus assectus, minimis offenditur; adeo, ut quosdam salutatio, epistola, oratio, de interrogatio in item evocent. Nun quam sine querela aegra tanguntur.
269쪽
26a FLOR 1s Optimum est itaque, ad primum mali
sensum mederi sibi: tum Verbis quoque suis minimum libertatis dare, de inhibere impetum . Facile est autem , affectus suos cum primum oriuntur, deprehendere. Morbum signa prae-Hfἱis in ςurrunt. QSemadmodum tempestatis prineipio ac pluViae ante ipsas notae veniunt: ita
resisten- irae, amoris, omniumque istarum pro- ν - cellarum animos vexantium,sunt quaedam praenuncia. Non expedit omnia videre, omnia audire : multae nos injuriae transeant:
ex quibus plerasque non accipit, qui nescit. Non vis esse iracundus λ ne sis curiosus. Qui inquirit quid in se dictu sit, qui malignos sermones etiamsi secreto habiti sint, eruit, se ipse in-Rὸmedia quietat.Quidam interpretatio eo pro- ira. ducit, ut videantur injuriae. Itaque alia differenda sunt, alia deridenda, alia donanda . Circθnscribenda multis modis ira est. Pleraque in lusum iocumque Vertantur. Socratem ajunt,
colapho percussum nihil amplius dixisse,quam Molestum esse, quod nescirent homines quando cum galea prodire deberent. Non quemadmodum . facta sit injuria reseri,sed quemadmodum lata. Quis
270쪽
s ENECAE. Quis sum, cuius aures laedi nefas sitὶ Ionoverunt multi hostibus: ego non ignoscam pigris, negligentibus, garrulis 3 Puerum aetas'eXcusexs rit. ω sexus, extraneum libertas, domesti- eum familiaritas. Nunc primum ΟΩ tur via
fenditὶcogitemus quamdiu placuerit . . Saepe& alias offendit λ feramus quod diu tulimus. Amicus est Z secit quod noluit. Inimicus Z fecit quod debuit. Prudentiori cedamus: stultiori remittamus : pro quocunque , illud respondeamus nobis , sapientissimos quoque viros multa delinquere: neminem euetam circumspectum, cujus non dilia gentia aliquando sibiipsi excidat: neminem tam maturum, cujus non gra
vitatem in aliquod fervidius factum casus impingat: neminem tam timidum offensarum, qui non in illas, dum vitat, incidat. Sic animo aequiore feret ab aliquo laedi, ab aliquo contemni, cuicunque venit in mentem, nullam esse tantam potentiam, in quam nota incurrat injuria. Denique aὰ conditionem rerum humanarum respiciendum est , ut o-3nnium accidentium aequi judices simus: iniquus autem est,qui commune