장음표시 사용
251쪽
cultas daretur. Ipse reliquas civitates adit obsides
plures imperat timentes omnium animos consolatione Sanat uti uni in Carnutes venisset, quorum Consilio in Civitate, superiore Commenturio CaeSur CXPOSuit,
initium belli esse ortum, quod praecipue eo Propter conscientiam sucti timere animadvertebat, quo celerius civitatem metu liberaret, principem sceleris illius, et Concitatorem belli, Gutruatum ad supplicium deposcit qui etsi ne civibus quidem suis se Committebat, tamen celeriter, omni uni Cura quaesitus, in CaStra perducitur. Cogitur in ejus supplicium Caesar
Contru naturam suam maximo militum Concursu quiei, Omnia pericula et detrimenta belli a Gutruato ac-Cepta, reserebant adeo ut verberibus Xanimatum corpus Securi seriretur.
XXXIX. Ibi crobris literis Caninii fit certior,
quae de Drappete et Lucterio gesta essent, quoque in consilio permanerent Oppidani. Quorum etsi paucitatem contemnebat, tamen pertinaciam magna Poena esse assiciendam judicabat ne universa Gullia non defuisso viros sibi ad resistendum Romanis, Sed On- Stantiam, putaret neve hoc exemplo ceterae Civitatates, locorum Opportunitate fretae, se vindicarent in libertatem quum, Omnibus Galli notum, Sciret, reliquam esse unam ueStatem Suae provinciae quam si sustinere potui Ssent, nullum ultra periculum vererentur. Itaque Q. Calenum legatum cum legionibus I relinquit, qui justis itineribus e Sub Sequeretur: ipse cum omni equitatu, quam Potest celerrime, ad Caninium contendit. XL. Quum Contra XSpectationem omnium Caesar Uxellodunum venisset, Oppidumque operibus Clau- Sum animadverteret; neque ab oppugnatione recedi
252쪽
videret ulla conditione posse magna autem copia si umenti abundate Oppidanos, ex Perfugi Cognosset; qua prohibere liostem tentare coepit. Flumen infimam vallem dividebat, quae totum paene monicio ingebat, in quo po8itum Orat, praeruptum Undique, Oppidum Uxollodunum. Hoc flumen averti loci natura prohibebat: sic enim in imis radicibus montis su rebatur, ut nullam in partem depressis ossis derivari posset. Erat autem oppidanis dissicilis et praeruptusco descensus et ut prohibentibus nostris, Sine vulneribus ac periculo vitae neque adire flumen, Pque nr-dUO Se recipere possent adscensu. Qua difficultato eorum cognita, Caesar, sagittariis funditoribusque dispositis, tormentis Et iam quibusdam locis contra facillimos descensus collocatis, aqua fluminis prohibebat oppidanoM quorum omnis post a multitudo aquatum unum in locum conveniebat. XLI. Sub ipsum enim oppidi murum magnu fons aquae prorumpebat, ab ea parte, quae fere pedum ccc intervallo fluminis circuitu vacabat. Ioc fonte prohibere posse oppidanos, tuum Optarent reliqui,
Caesar unus videret; non Sine magno periculo e regione dii vineas agere adversus montem, et aggeres instruere, COOpit, magno Cum labore et continua dimicatione oppidani enim loco Superiore de Currensetes, eminus Sine periculo proPlinbantur, multosque pertinaciter succedentes vulnerabant; Ut tamen non
deterrerentur in ilites nostri vineas proferre, et labore atque operibus vincere locorum difficultates. Eodem tempore te Ctos cuniculos ab vineis agunt ad caput sontis, quod genus operis sine ullo periculo, et sine suspicione hostium, sacer licebat. Exstruitur agger in altitudinem pedum IX collocatur in eo tur-
253쪽
in X tabulatorum, non quidem, quae moenibus adaequaret, id enim nullis operibus estici poterat sed
quae Superare sontis fastigium. Ex ea quum tela tormentis acerentur ad sontis aditus, nec sine periculo possent adaquari oppidani non tantum pecora utque una enta, Sed etiam ni agna horti inum multitudo siti consumebatur. XLII. Quo mulo perterriti, oppidani cupas Sevo, pice, scindulis, complent eas ardentes in opera pervolvunt. Eodem tempore acerrime I Ooliantur, ut ab incendio restinguendo dimicatione et periculo deterreant Romanos Magna repente in ipsis operibus flanima exstitit quaecunque enim per locum praecipitem missa erant, ea, in eis et aggere Supi reSSa, compreliendebant id ipsum, quod morabatur Milites Contra nOStri, quanquam periculo, a genere pro Olii Io- coque iniquo premebantur, tamen Omnia Paratissimo sustinebant animo. Res enim gerebatur et excelso loco, et in conspectu exercitu nostri magnusque utrinque clamor oriebatur ita quam quisque poterat Diaxime insignis, quo notior testatiorque virtus ejus osset, telis hostium it animaeque se offerebant. XLIII. Caesar, quum complures suos Vulnerari videret, X Omnibu Oppidi partibus cohortes montem adscendere, et, simulatione moenium occupandorum, chimorem undique jubet tollere. Quo acto perterriti, oppidani, quum, quid ageretur in locis reliquis,
ossent ignari, suspenSi revocant ab impugnandis operibus armatos, murisque diSponunt. Ita nostri, fine proelii facto, Celeriter opera flamma Comprehensat artim restinguunt, partini interscindunt. Quum pertinaciter resisterent oppidani, et jam magna Parte Suorum siti anaisSa, in sententia permanerent ad p0S-
254쪽
tremum uniculis venae fontis intercisae sunt, atque aversae. Quo facto XhaustuS, repente Perenni eXaruit sons, tantamque attulit oppidanis Salutis desperationem, ut id non hominum consilio, sed deorun Voluntate, factum putarent. Itaque, neCeSSitute Coacti, se tradiderunt. XLIV. Caesar, quum suam lenitatem cognitam Omnibu Sciret, neque vereretur, ne quid crudelitate naturae videretur asperius secisse, neque X itum con- Siliorum uorum animadverteret, Si tali ratione diversis in locis plures robellare consilia inissent, Xemplo supplicii deterrendos reliquos existimavit. Itaque OmnibuS, qui arma tulerant, manus praecidit, vi tum Concessit quo tostatior esset poena improborum.
DrappeS, quem captum esse a Caninio docui, sive indignatione, o dolore vinculorum, Sive timore gravioris supplicii, paucis diebus se cibo abstinuit, atque ita interiit. Eodem tempore Lucterius, quem Prosu-gisS ex proelio scripsi, quum in Ote Statem veniSSet Epasnacti Arverni, crebro enim mutandis locis multorum fidei se committebat, quod nusquam diutius sine periculo commoraturus videbatur, quum sibi con-SCius esset, quam inimicum deberet Caesarem habere)hunc Epasnactus Arvernus, amicissimus populi Romani, sine dubitatione uilla vinctum ad Caesarem deduxit. XLV. Labienus interim in Treviri equestre proelium secundum acit compluribusque Treviris intersectis, et Germanis, qui nulli adversus Romanos auxilia denegabant, principes eorum vivos in suam
redegit potestatem atque in iis Surum Aeduum, qui et virtutis et generis Summam nobilitatem habebat,
255쪽
solusque o Aeduis ad id tu napus permanserat in ar-
XLVI. Ea re cognita, Caesar quum in omnibus Galliae partibus bene res gestas videret, judicaret quo, superioribus aestivis Galliam devictam et subactisi CSSe, Aquitaniam nunquam ipse adisset, sed per P. CraSsum quadam e parte devicisset, cum II legionibus in eam partem est prosectus, ut ibi CXLronium tempus Consum Oret aestivorum quam rem, Si ut C tera, celeriter feliciterque consecit; namque omnes Aquitaniae civitates legatos ad eum miserunt, obsidesque ei dederunt. Quibus rebus gestis, PS e Cum equitum praesidio Narbonem profectu CSt, Xercitum per togatos in hiberna deduxit IV legiones in Belgio collocavit cum M. Antonio, et C. Trebonio, et P. Vatinio, et Q. Tullio, legatis II in Aeduos misit, quorum in Omni Gallia summam esse auctoritatem sciebat II in Turones ad sines Carnutum posuit, quae Omnem regionem conjunctam Oceano Continerent II reliquas in Lemovicum fines, non longe ab Arvernis, ne qua pars Galliae vacua ab exercitu esset Paucos dies ipse in provincia moratuS, quUm Celeriter Onanes Conventu percucurri SSet publica Controversias cognovisset, heiae meritis praemia tribuisset, cognoscendi enim maximam facultatem habebat, quali quisque animo in rempublicam fuisset, totius Galliae desectione, quam sustinuerat fidelitate atque auxiliis provinciae illius his rebus consectis, ad legiones in Belgium se recipit, hibernatque Nemetocen-
XLVII. Ibi cognoscit, Commium Atrebatem proelio cum equitatu suo contendisse. Nam quum Antonius in hiberna venisset, civitasque Atrebatum
256쪽
in ossicio manseret, Commius, qui Og illam vulnerationem, quam supra Commemoravi, Semper ad omnes motus paratus suis civibus OSS COI SueSSet, ne Onsilia belli quaerentibus auctor armorum duxque deOS-Set, parent Romanis Civitate, cum suis equitibus se suosque latrociniis alebat, infestisque itineribus commeatus Complures, qui Comportabantur in hiberna Romanorum, intercipiebat. XLVIII. Erat attributus Antonio praesectus qui tum, C. Volusenus Quadratus, qui Cum e hiemaret. Hunc Antonius ad persequendum hostium equitatum mittit. Volusenus autem ad eam virtutem, quae Singularis in eo erat, magnum Odium Cominii
adjungebat, quo libentius id faceret, quod imperabatur. Itaque, dispositis insidiis, saepius ejus equite aggreSsus, secunda proelia sapiebat. Novissime, quum vehemontius contenderetur, a Volusenus, ipsius intercipiendi Commi cupiditate, pertinacius eum
Cum pauci insecutus esset, ille autem fuga vehemonii Volusenum longius produxisset repente Onmium Suinorum invocat fidem atque auxilium, ne Sun Vulnera, perfidia interposita, paterentur inulta: ConverSOque equo Sem ceteris incautius permittit in praesectum. Faciunt idem omnes ejus equites, pauCOSque OStrOSConvertunt, atque insequuntur. Commius incensum
calcaribus equum jungit equo Quadrati, lanceaque
infesta mediuiti semur ejus magnis viribus tranficit. Praesecto vulnerato, non dubitant nostri resistere, o conversi hostem pellere. Quod ubi accidit, complures hostium, magno nostrorum impetu perCulsi, vulnerantur, et partim in fuga Proteruntur, partim intercipiuntur. Quod ubi malum dux equi velocitate evitavit graviter ullaeratu Praefectus, ut Vitae
257쪽
periculum aditulus videretur, refertur in Castra. Ommiti autem, Sive expiat Suo dolore, Sive magna Parte ani Ssa Suorum, legatos ad Antonium mittit, Seque et ibi futurum, ubi iraescripserit, et a facturum, quae imperurit, obsidibus datis firmat unum illud orat, ut timori u Concedatur, ne in Conspectum Cniat
cujuSquam Romani Quam postulationem Antonius quum judicaro ab justo nasci timore, veniam e tenti dedit, obside accePit. Scio, Caesarem singulorum annorum singulos Ommentarios confecisse : quod ego non cxistimavi mihi QSSe fa ciendum, Propterea quod inSequens annuS, L. Paullo, C. Marculi', qss nullas res Galliae habet magno opere gestaS. Ne qui tam et ignoraret, quibus in locis Caesa exercitusque eo tempore fui Ment, Palica Scribensi conjungendaque huic Commentario Statui. XLIX. Caesar, in Belgio quum hiemaret, unum illud propositum habebat, continere in amicitia civitates, nulli spem aut CausSam dare armorum. Nihil enim minus volebat, quam Sub decessu Suo neceSSitatem sibi aliquam imponi belli gerendi, ne, quum X-orcitum deducturus esset, bellum aliquod relinqueretur, quod omnis Gallia libenter Sine praesenti periculo susciperet. Itaque honorifice civitates appellando, principe maxiniis praemiis assiciendo, nulla onera nova imponendo, defessam tot adversis proeliis Galliam, conditione Parendi meliore facile in pace Ontinuit. L. Ipse hibernis peractis, contra ConSuetudinem in Italiam quam maximis itineribus est prosectus, ut municipia et colonias appellaret, quibus M. Antonii, quaestori sui, commendaret Sacerdotii petitionem.
258쪽
Contendebnt enim gratia, quum libenter pro homine Sibi conjunc tissimo, quem Paullo ante praemiserat ad pCtitionem, una acriter contra factionem et potentiam PauCorum, qui M. Antonii repulsa Caesaris decedontis convellere gratiam Cupiebant. Hunc etsi augureni riu factum, quam Italiam attingeret, in itinere audierat tamen non tinus justam sibi cauSSam municipia et colonius adeundi existimavit, ut iis gratius ageret, quod frequentiam atque ossicium suum Antoni praeStiti Ssent, simulque se et honorem Suum in Sequentis anni commendaret petitione propterea quod insolenter adversarii sui gloriarentur, L. Lentulum et C. Marcellum Coss. Creatos, qui omnem honorem ut dignitatem Caesaris X Spoliarent, ereptum
Sergi Galbae consultatum, quum is multo plus gratia suffragiisque valuisSet, quod Sibi conjunctus et familiaritate, et necesSitudine legationis, SSet. LI. Exceptus est Caesaris adventus ab omnibus municipiis et coloniis incredibili honore atque amore; tum primum enim veniebat ab illo universa Galliae bollo. Nihil relinquebatur, quod ad Ornat uia portarum, itinerum, locorum omnium, qua Caesar iturus erat, excogitari pOSSet. Cum liberis omnis mustitudo obviam procedebat hostiae omnibus locis immolabantur tricliniis strati fora templaque Occupabantur, ut vel XSpectatissimi triumphi laetitia praecipi posset. Tanta erat magnificentia apud opulentiores,
cupiditas apud humiliores. LII. Quum omnes regiones Galliae Ogata Caesar PercuCurriSSet, Summa Cum celeritate ad exercitum
Nemetocennam rediit legionibusque ex omnibus hibernis ad fines Trevirorum evocati e prosectus Ost,
ibique exercitum lustravit T. Labienum Galliae
259쪽
Togatae praefecit, quo majore Commendatione Conciliaretur ad consulatus petitionem. Ipse tantum itinerum aciebat, quantum satis esse ad mutationem locorum propter salubritatem existimabat. Ibi quanquam crebro audiebat, Labionum ab inimicis suis sollicitari certiorque fiebat, id agi paucorum con Siliis,
ut interposita senatu auctoritate, aliqua Parte Xer- Citus spoliaretur tamen neque de Labieno credidit quidquam, neque, Contra Senatus auctoritatem ut aliquid faceret, potuit adduci judicabat enim, liberis
sententiis Patrum conscriptorum caussam Suam facile obtineri. Nam C. Curio, tribunus plebis, quum Caesaris caussam dignitatemque defendendam suscepisset, Saepe erat Senatui Pollicitus, si quem timor armorum Caesaris laederet, et quoniam Pompeii dominati atque arma non minimum terrorem foro in- serrent, discederet uterque ab armis, exercitusque dimitteret: fore eo facto liberam ct sui juris civitatem. Neque hoc tantum pollicitus cst sed etiam per se discessionem sacere coepit quod ne fieret, Onsules amicique Pompeii jusserunt atque ita rem moderando, disceSSerunt. LIII. Magnum hoc testimonium senatus erat uni- Versi, Conveniensque superiori facto nam Marcellus prOXim anno, quum impugnaro Caesaris dignitatem, contra legem Pompeii et Crassi retulerat ante tempus ad senatum de Caesaris provinciis sententiisque dictis, discessionem faciente Marcello, qui sibi
omnem dignitatem ex Caesaris invidia quaerebat, senatus frequens in alia omnia transiit. Quibus non frangebantur animi inimicorum Caesaris, Sed admonebantur, quo majore pararent neceSSitudines, qui-
260쪽
bus cogi posset senatus id probare, quod ipsi constituissent.
LIV. Fit deinde senatusconsultum, ut ad bellum Parthicum legio una a Cn. Pompeio, altera a C. Cae- Sare, mitterentur neque obscure hae duae legiones uni Caesari detrahuntur. Nam Cn. Pompeius legionem primam, quam ad Caesarem miserat, Consectam ex dilectu provinciae Caesaris, eam tanquam X Suo numero dedit. Caesar tamen, quum de voluntate ad-Vei Sariorum suorum Se X Spoliari nemini dubium esset, Cn. Pompei legionem remisit, et Suo nomine V, quam in Gallia citeriore habuerat, X senatusconsulto
jubet tradi. In ejus locum XIII legionem in Italiam mittit, quae praesidia tueatur, o quibus praesidiis XV deducebatur. Ipse exercitui distribuit hiberna: C. Trebonium cum legionibus IV in Belgio collocat C. Fabium cum totidem in Aeduos deducit. Sic enim sexistimabat tutissimam fore Galliam, si Belgae, quorum maXima virtus, et Aedui, quorum auctorita Summa esset, exercitibus Continerentur. LV. Ipse in Italiam prosectus St. Quo quum VeniSset, Cognoscit, per C. Marcellum Consulem legio-rie II, ab se remiSSas, quae e X Senatus Consulto deberent ad Parthicum bellum duci, Cn. Pompei traditas, atque in Italia retentus esse. O facto, Uanquam nulli Ora dubium, quidnam contra Caesarem pararet Ur, tamen Caesar omnia patienda esse statuit,
quoad sibi spes aliqua relinqueretur jure potius di Ceptandi, quam belli gerendi Contendit