장음표시 사용
221쪽
oppido ruptione pugnaretiir, sbris tanta Copiae equitatus peditatusque Cernerentur. LXXVI l. At ii, qui Alesiae obsidebantur, praeterita die, qua suorum auxilia exspecta vernnt, On Sum to omni fruniento, inscii, quid in Aeduis gereretur, concilio coacto de Oxitu fortunarum Suartim Consul - , tabant. Apud quos variis dictis sententiis, quarum pars deditionem, pars, dum Vires Suppeterent, eruptionem en Sebant, non praetore unda videtur oratio Critognati, propter Hu singularem v nefarium Crudelitatem. Hic sunmio in Arvernis ortus loco, et magnae habitus auctoritatis, Nihil ,' inquit, do eorum sententia dicturus una, qui turpissimam ser- 'vitutem deditionis nomine appellant neque hos ha- bondos civium loco neque ad concilium adhiben- fidos, censeo. Cum iis mihi res sit, qui eruptionem probant quorum in consilio, omnium Vestrum On- sensu, pristinae reSidoro Virtuti momori videtur. Animi est ista mollities, non virtus, inopiam Paullis- per ferre non posse. Qui se ultro morti librant, fa- cilius reperiuntur, quam qui dolorom patienter runt A1quo ego hanc sententiam probarem, nam apud me multum dignitas potest si nullam, prae- ter lumia citae nostrae, acturum fieri viderom sed in consilio capiendo omnem Galliam respiciamus, quam ad Ostrum nuxilium concitavimus. Qurd, hominum millibus XXX uno Ioc intersectis, pro- pinquis consanguineisque nostris animi fore existi- matis, si paene in ipsis cadaveribus proeli decer- tare cogentur Z Nolite hos vestro auxilio X spolia - re, qui vestrae salutis cauSsa, Suum periculum ne- glexerunt: ne stultitia a ' temeritate VeStra, aut imbecillitat animi, omnem Galliam ProSternere, t
222쪽
perpetuae servituti addicere. An quod ad diom non venerunt, de eorum fide constantiaque dubi- tali. Quid orgo Romanos in illis ulterioribus naunitionibus unimine Caussa quotidie Xerceri Pu- tati. Si illorum nunciis confirmari non poteStis, omni aditu praesepio iis utimini teStibus, appropin- quare eorum adventum cujus rei timore exterriti, diem noctemque in Opere versantur. Quid ergo mei consilii est Facere, quod nostri majores ne- quaquam pari bello Cimbrorum Teutonumque fe- cerunt; qui in oppida compulsi, ac simili inopia Subacti, eorum corporibus, qui aetate inutiles ad tollum videbantur, vitam toleraverunt, C que Se Iiostibus tradiderunt. Cujus rei Si exemplum non haberemus, tamen libertatis Caussa inStitui, et pos- aeris prodi, pulcherrimum judicarem. Nam quid
cilli simile ullo fuit Z Depopulata Gallia, Cimbri,
Magnaque illata calamitate, finibus quidem nostris aliquando excesserunt, utque alia terra petierunt; jura, leges, agros, libertatem nobis reliquerunt: Romani vero quid petunt aliud, aut quid volunt, ni- si invidia adducti, quos fama nobile potentesque bello cognoverunt, horum in agris Civitatibusque considere, atque his aeternam injungere Servitu- tem neque enim unquam alia conditione bella ges- - Serunt. Quod si ea, quae in longinqius nationibus geruntur, ignoratis respicit finitimam Galliam, quae in provinciam reducta, jure et legibus com- mutatis, Securibus subjecta, Perpetua premitur Ser-
LXXVIII. Sententiis dictis, constituunt, Ut, qui valetudine aut aetate inutiles sunt bello, Oppido excedant, utque omnia priuSeXperiantur, quam ad Critog-
223쪽
nati sententiam sescentiant illo tamen potiu utenduin consilio, Si r S Ogat, tque auXilia morentur,
quam aut 'ditionis aut aci subeundam conditionem. Mandubii, qui eos oppido receperant, cum liberis atque Xi ribu , Uxire Oguntur. II i, quum ad muniti ODO Roirannorum accisSi,Sent fletites, omni laus procibus orabant, ut se in Drvitutem re Coptos, cibo
juvarent: at Caesar, dispositis in vallo custodiis, recipi prohibebat.
LXXIX. In torca Commius, et reliqui duces, quibus summa impii ii permissa erat, Cum omnibus copiis ad Alesiam perveniunt, et, colle X teri Ore Occupato,iaon longius D passibus ab nostris munitionibus considunt. Postero die equitatu ex CnStris ducto, Omnem eam planitiem, quam in longitudinem iii millia passuum patere demon StraVimus, Complent pedestresque copias, millum ab eo loco abditas, in locis Suph rioribus constituunt. Erat eX oppido Alesia despectus in Campum. Concurritur, his auxiliis visis: fit gratulatio inter eos, atque Omnium animi ad laetitiam Xcitantur. Itaque, producti Copiis, ante Oppidum considunt et proximam fossam cratibus integunt, atque aggere X plent; Seque ad eruptionem, atque
LXXX. Caesar, omni exercitu ad utramque partem munitionum disposito, ut Si usu Veniat, Suum quisque locum teneat et noverit, equitatum ex castris Oduci ci proelium committi jubet. Erat ex omnibus Castris, quae summum undique jugum tenebant, des- Pectus atque omnium militum intenti animi pugnae eventum Xspectabant. Galli inter equites raros Sagittarios, expeditosque levis armaturae, interjecerant, qui suis cedentibus auxilio succurrerent, et OStro-
224쪽
rum equitum impetus sustinerent. Ab his complures de inproviso vulnerati proelio XCedcbant. Quum Suo puxrna Superiore S Sse ulli confiderent, et nostros multitudine premi viderent e omnibus partibus ot ii, qui munitionibus continebantur, et ii, qui ustauxilium convenerant, Clamore et ululatu suorum nitimos confirmabant. Quod in Conspectu omnium res gerebatur, neque rectora thu'piter factum celari poterat utrosque et laudis cupiditas et timor ignominiae ad virtut m excitabant. Quum a meridie prope ad solis occasum dubia victoria pugnaretur, Germani una in parte consertis turmis in Ostos implatum fecerunt, OSque propulor sint. Quibus in fugam conjectis, sagittarii circumventi intersectique sunt. Itome reliquis partibus nostri, cedentes usque ad caStra insecuti sui colligendi facultatem non dederunt. At ii, qui ab Alesia processerant, moesti, prope victoria desperata, Se in Oppidum receperunt.
LXXXI. Uno die intermisso, Galli, atque, OQSpatio, magno Cratium, SCularum, harpugonum nume r e tecto, Odia nocte silentio e castri egreSSi ad Campestres munitiones accedunt. Subito clamore
Sublato, qua significatione qui in oppido obsidebon-
jicere, fundis, sugittis, lapidibus, nostros do vallo deturbare, reliquaque, quae ad oppugnationem pertinent, administrare. Odelia tem Pore, Clamore DX- audito, dat tuba signum Suis Vercingetori X, at liue ex oppido educit. Nostri, ut superioribus di Obus suus cuique locus orat de finitus, ad munitiones accedunt; fundis, librilibus, sustriusque, quas in opere dispOSue rant, ac glandibus Gallos perterrent. Prospectu tene tiris ademto, multa utrinque vulnera accipiuntur,
225쪽
eotia plura tormentis tela conjiciuntur. At M. Antonius et in Trebonius, legati, quibus eae parte Bil de senilendum Obvenerant, qua ecparte OStros premi intellex orant, iis auxilio Ox ulterioribus castellis deductos submittebant. LXXXII. Dum longius ab munitione aberant Galli, plus multitudine tutorum proficiebant posteaquam Propiti Successerunt, aut se ipsi stimulis inopinantes induebant, aut in scrobes delapsi transfodiebantur, aut ex vallo ac turribus tranfecti pilis murialibus interibant. Multis undique vulneribus acceptis, nulla munitione perrupta, quum lUX appeteret, Criti, ne ublatere aperto ex Superioribus a Stri eruptione Circum- Venirentur, se ad suos re Operunt. At interiores, dum ea, quae a Vercingetorige ad eruptionem praeparata Crant, proserunt, Priores Ossa eXplent diutius in iis rebus administrandis Orati, prius suos discessis- Se cognoverunt, quam munitionibu appropinquarent. Ita re infecta in Oppidum reverterunt. LXXXIII. Bis magno cum detrimento repulsi, Galli, quid agant, consulunt locorum peritos ad-llibent ab his superiorum castrorum itus munitionesque cognOSCunt. Erat a Septemtrionibus collis, quem propter magnitudinem circuitus, Opere circuml,lecti non potuerant nostri, neceSSarioque paene iniquo loco, et leniter declivi, Castra secerant. Haec C. Antistius Reginus et C. Caninius Rebilus, legati, cum II legionibus obtinebant. Cognitis per exploratores regionibus, duces Ostium LX millia ex omni numero deligunt, earum civitatum, quae maximam virtutis opinionem habebant: quid, tuoque Pacto, agi Placeat, occulte inter Se Constituunt udeundi tempus
definiunt, quum meridies esse videatur. Iis copiis To M. I. C e
226쪽
Vergasillaunum Arvernum, unum X IV ducibUS, propinquum Vercingetorigis, praeficiunt. Ille ex castris Prima vigilia egressus, prope consecto sub lucem itinere, OS Da Ontem Se Occultavit, militesque ex OC- turno labore sese reficere jussit. Quum jam meridies appropinquare Videretur, ad ea Castra, quae Supra demonstravimus, Contendit; Odonaque tempore equitatu ad campestres munitiones accedere, et reliquae copiae pro Castri Sese ostendere coeperunt.
LXXXIV. Vercingetorix, ex arce Alesiae SUOS cola Spicatus, ex Oppido egreditur in castris longurios, muSculos, falces, reliquaque, quae eruptioni causSuParaverat, Prosert. Pugnatur uno tempore omnibus locis acriter, utque omnia tentantur: qua minime visa pars firma est, huc concurritui . Romanorum munus tantis munitionibus distinetur, nec facile pluribus locis Occurrit. Uultum ad terrendos nostros valuit clamor, qui post tergum pugnantibus X stitit, quod suum periculum in aliena vident virtute consistere
omnia enim plerumque, quae ab Sunt, Vehementiusti Ominum mente perturbant.
LXXXV. Caesar, idoneum locum nactu S, quidquaque in parte geratur, cognoscit, laborantibus auxilium submittit. Utrisque ad animum OCCurrit, unum illud esse tempus, quo maXime Contendi Conveniat. Galli, nisi perfregerint munitiones, de omni salute desperant Romani, si rem obtinuerint, finem laborum omnium exspectant. ΜaXime ad Superiores munitiones laboratur, quo erga Sillaunum missum demonstravimus. Exiguum loci ad declivitatem astigium magnum habet momentum. Alii tela conjiciunt; alii testudine facta subeunt; defatigatis in vicem integri succedunt Agger, ab universi in munitionem conjec-
227쪽
tus, et adscensum dat ἰallis, otia, quae in terram occultaverant Romani, contegit nec jam arma OStriS,
LXXXVI. His rebus cognitis, Caesar Labienum
cum cohortibus Vi subsidio laborantibus mittit. Imperat, si Sustinere non possit, deductis cohortibUS, ruptione pugnet id, nisi necessario, ne faciat. Ipse adit reliquos : Cohortatur, ne labori succumbant Omnium Superiorvin dimicationum fructum in eo die, atque hora, docet consistere. Interiores, desperatis campestribus loci propter magnitudinem naunitionum, loca praerupta e adscensu tentant huc ea, quae Paraverant, conserunt: multitudine telorum ex turribus propugnantes deturbant aggere et cratibus1 OSsas explent, aditus expediunt falcibus vallum ac loricam rescindunt.
LXXXVII. Caesar iittit prim Brutum adolescentem cum Ohortibus VI, post cum aliis vi C. Fabium legatum postrem O PSe, quum vehementius pugnarent, integros Subsidio adducit. Restituto proelio, ac repulsis hostibus, eo quo Labienum miserat, Ontendit Cohortes V X proximo a Stello deducit, equitum e Partem SeqUi, partem Circumire eXteriores munitiones, et ab tergo hostes adoriri jubet. LabienuS, OStquam neque aggere neque fossae vim hostium sustinere poterant, coacti undequadraginta cohortibus, quas ex proximi praesidiis deductas, sors obtulit, Caesarem per nuncios facit certiorem, quid faciendum existimet. Accelerat Caesar, ut proelio intersit. LXXXVIII. Rus adventu e colore VeStitu Cognito, quo insigni in proeliis uti consueverat, turmisque equitum et cohortibu visis, qua Se equi juSSe-
228쪽
rat, ut de locis superio libus haec declivia et devexit Cernebantur, hostes proelium Committunt. Utrinque Clamore sublato, excipit rursus e vallo atque Omnibus muniti Oilibus Clamor. Nostri, mi SSi pilis, gladiis rem gerunt. Repente post tergum equitatUS Cernitur: Cohortes aliae appropinquant hostes terga vertunt fugientibus equites occurrunt fit magnu Caedes Sedulius, dux et princeps Lemovicum, Occiditur : ergasillaunus Arvernus vivus in fuga comprehenditur signa militaria LXXIV ad Caesarem reseruntur: pauci e tanto numero se incolumes in castravecipiunt. Conspicati ex oppido Caedem et fugam Suorum, deSperat Salute, Opias u munitionibus reducunt. Fit protinus, hac re audita, e castris Gallorum suga. Quod nisi crebris subsidiis, ac totius diei labore, milites essent desessi, omnes hostium copiae deleri potuissent. De media nocte missu equitatus
pitur, atque interficitur; reliqui e fuga in civitates
discedunt. LXXXIX. Postero die Vercingetorix, concilio convocato, id se bellum SuscepisS non Suarum necessitatum, sed communis libertatis, Caussa demon- Strat; et, quoniam Sit fortunae edendum, ad utramque rem Se illis offerre, seu in Orte Sua Romanis satisfacere, Seu vivum tradere, velint. Mittuntur de his rebus ad Caesarem legati. Jubet arma tradi, principe produci. Ipse in munitione pro castris consedit: eo duces producuntur. Vercingetorix deditur, arma projiciuntur. Reservatis Aeduis atque Arvernis, Si per eo civitate re Cuperare posset, X reliqui Captivis tot exercitu capita singula praedae nomine distribuit.
229쪽
XC. His rebus consectis, in Aeduos proficisci tura civitatem recipit. Et legati ab Arvemiis naissi, litae imperaret, se acturos pollicentur. Imperat magnum numerum obsidum. Legiones in hil, rna mittit captivorum circiter xx millia Aeduis Arvernisque reddit T. Labienum, cum legionibus et equitatu in Sequanos proficisci jubet huic M. Sempronium Rutilum attribuit in Fabium t L. Minucium Busi-lum cum II legionibus in Remis Collocat, ne quam ab sinitimis Bellovacis calamitatem accipiant. C. Antistium Itegit,um in Ambivaretus, T. Sextium in Bituriges, C. Caninium Rebilum in Rutenos, Cum singulis legionibus, mittit. Q. Tullium Ciceronem et P. Sulpicium Cabilloni et Matiscone in Aeduis ad Ararim, rei frumentariae caussa collocat. Ipse Bibracte hiemare constituit. His rebus literis CaeSaris cognitis, Romae dierum XX supplicatio indicitur.
A. Hirtius Pansa, Galbo S. COACTUS assiduis tuis vocibus, Balbe, quum
quotidiana mea recusatio non dissicultatis excusationem, Sed inertiae videretur deprecationem habere, dissicillimum rem suscepi Caesari nostri Commentarios rerum gestarum Galliae, non Comparando Superioribus utque insequentibus ejus scriptiS, Conte Xui, novissim unaque impersectum ab rebus gestis Alexan-
230쪽
driae consectisque ad exitum non quidem civilis dis-
Sensionis, cujus finem nullum videmus, sed vitae Caesaris. Quos utinam qui legent Scire OSSint, quam invitus Sus cpperim scribendos, quo facilius aream stultitiae atque arrogantiae Crimine, qui me medius interposuerin Caesaris scriptis. Constat enim inter omnes, nihil tam operose ab aliis CSSe perfectum, quod non horum elegantia Commentariorum Superetur qui sunt editi, ne Scientia tantarum rerum scriptoribus de-eSSet, adeoque probantur omnium judicio, ut praerepta, non praebita, acultas Scriptoribus videatur. Cujus tamen rei, O DOStra, quam reliquorum est admiratio: ceteri en in quam bene atque emendate nos etiam, quam facile atque celeriter eos perfecerit, scimus. Erat autem in Caesare quum facultas atque olegantia summa scribendi, tum verisSima Scientia Suorum consiliorum Xplicandorum. Mihi ne illud quidem accidit, ut AleXandrino atque Africano bello intereSSem quae bella quanquam ex parte nobis Caesaris sermone sint nota tamen aliter audimus ea, quae rerum novitate aut admirationem O capiunt, aliter, quae pro teStimoni sumus dicturi. Sed ego ni mirum, dum Omnes CXCusationis CauSSas Colligo, ne Cum Caesare conserar, hoc ipso crimen arrogantiae
Sub eo, quod me judicio cujusquam existimem posse Cum Caesare comparari. Vale. I. OMNI Gallia devicta, Caesar quum a Superiore aestate nullum bellandi tempus intermisisset, militesque hibernorum quiete reficere a tantis laboribus
vellet Complures eodem tempore civitate renovare belli consilia nunciabantur, OnjurationeSque suCCre.