장음표시 사용
91쪽
num dat. Impeditis hostibus, propter ea, quae ferebant, Onera, Subito duabus portis eruptionem fieri jubet. Factum est opportunitate loci, hostium inscientia ac defatigatione, virtute militum, superiorum
pugnarum exercitatione, ut ne unum quidem OSti O-rum impetum ferrent, ac Statim terga verterent quos
impeditos integris viribus milites nostri On Secuti,
mugnum numerum Corum Occiderunt; reliquos equi
te con Sectati, PauCOS, qui e fuga evaserant, relique runt. Sic uno tempore, et de navali pugna Sabinus, ct de Sabini victoria Caesar certior factus civitateS-que omnes se statim Tituri dediderunt nam, ut ad bella suscipienda Gallorum alacer a promptu eStanimus, sic moliis ac minime resistens ad calamitates
XX. Eodem fere tempore, P. Crassus, quum in Aquitaniam perveni Sset, quae pars, ut ante dictum St, et regionum latitudine, et multitudine hominum, ex tertia parte Galliae est aestimanda, quum intelligeret in his locis sibi bellum gerendum, ubi pauci ante annis L. Valerius Praeconius legatu S, XOrcitu pulSO, interfectus esset, atque unde L. Manilius Procos. impedimentis amissis, profugisset, non mediocrem sibi diligentiam adhibendam intelligebat. Itaque re frumentaria provisa, auXiliis equitatuque comparato, multis praeterea viris sortibus Tolosa CarcaSOne, et arbone, quae sunt civitates Galliae provinciae finitimae, ex his regionibus nominatim evocatis, in Sotiatum fines exercitum introduXit. Cujus adventu cognito, Sotiates, magnis copiis coactiS, equitatuque, quo plurimum valebant, in itinere agmen nOSti Una adorti, primum equestre proelium Commiserunt; deinde, equitatu Suo pulso, atque insequentibu nOStris, subit pe-
92쪽
deStres copias, quas in convalle in insidiis collocaverant, Ostonderunt. Hi nostro disjeCtos adorti, proelium reno viarunt.
XXI. Pugnatum os diu, atque acriter; Hum Otiates, superioribus victoriis freti, in sua virtute totius Aquitaniae salutem positam putarent, OStri autem, quid Sino imperatore, et Sine reliquis legionibus, adolescentulo duce, ossicere OSSent, PerSpici Uperent tandem, consecti vulnoribus, hostes terga vertere quorum magno nunter interfecto, Crassus X
itinere Oppidum Sotiatum oppugnare coepit quibus sortiter resistentibus, vineas turresque egit. Illi, alias eruptione tentata, alias uni Culis nil aggerem vinctasque acti S, cujus rei sunt longo peritissimi Aquitani, propterea quod multis locis apud O aerariae Octurae sunt; ubi diligontia nostrorum nihil his rebus profici posse intelle Xerunt, legatos ad Crassum mittunt, seque in deditionem Ut rccipiat petunt. Quare impetrata, arma tradere jussi, faciunt. XXII. Atque in ea re omnium nostrorum intentis animis, alia ex parte oppidi Adcantuannus, qui Summona imperii tenebat, cum DC devotis, quos illi Sol durios appellant, quorum haec est conditio, uti omnibus in vita commodis una cum his fruantur, qu rum s amicitiae dediderint: si quid iis per vim accidat, ut eundem Casum una serant, aut Sibi mortem Consciscant neque adhuc hominum memoria repertus est qui Squam, qui, eo intersecto, cujus se amicitiae devovisset, mori recusaret;)-cum iis Adcantuannus eruptionem facere Onatus, Clamore ab ea parto munitionis sublato, quum ad arma nil lite concurris-Sent, vehementerque ibi pugnatum esset, repulsus ii
93쪽
Oppidum, tamen, ut ea tem deditionis conditioncm-terVtur, ab Crasso impetravit. XXIII. Armis obsidit, usque ac copiis, Crassus in
sinus Vocatium c Tarusatium Pros Cius St. Tum vero barbari eo in moti, quod oppiduni, Ct natura loci et manu munitum, paucis diebus, quibus e Ventum erat, CX pugnatum Cognoverant, legato quoquovorSus dimittere, conjurare, obsides in terra dare, Copias, Parare, Coeperunt littuntur etiam ad cas civitates legati, quae sunt citerioris Hispaniae, sinitimae Aquitaniae inde auxili a ducesque arcesSuntur quorun nil ventu magna Cum auctoritate, et magna cum hominum multitudine, bellum gerere Conantur. Duces
vero ii deliguntur, qui una cum Q. Sertori omne an no fuerant, summamque scientiam rei militaris habere e Xi Stimabantur. Hi, consultudine populi Romani,
terchidere, instituunt. Quod ubi Crassus animadvertit, Suas copia propter exiguitatem non facile diduci, hostem o vagari, et vias obsidere, et caStris Satis praesidii relinquere ob eam caussam minus Commode frumentum Commeatumque ibi supportari in dies
hostium numerum augeri non Cura Ctandum Xistimavit, quin pugna decertaret. II ac re ad consilium delata, ubi omnes idem sentire intellexit, posterum diem pugnae constituit. XXIV. Primi luce productis omnibus Copiis, duplici acie instituta, auxiliis in mediam aciem Conjectis, quid hostes consilii caperent oxspectabat. Illi, etsi propter multitudinem, et veterem belli gloriam,
paucitatemque noStrorum, Se ut dimicaturos existimabant, tamen tutius SSe arbitrabantur, obsessis viis commeatu intercluso, sine ullo vulnere victoria
94쪽
potiri et, si propter inopiam rei frumentariae Itomani PS recipere coepissent, impeditos in agmine et sub sarcinis, inseriores animo adoriri cogitabant. Hoc consilio probato ab ducibus, productis Romanorum
copiis, Sese castris tenebant. Hac rei Pl Spectu, CrRS-Sus, quum Sua Cunctatione, atque opinione, inlidiores hostes nostros militos alacriore ad pugnandum essecissent, atque omnium OCES audit Ontur, XSPEC-tari diutius non oportere, quin ad Castra iretur; CO- hortatu Suo S, Omnibus cupientibus, ad hostium castra Contendit.
XXV . Ibi, quum alii ossa complerent, alii, multis telis conjectis, defensores vallo munitionibusque depellerent, auxiliaresque, quibu ad pugnam non multuin Crassus considobat, lapidibus telisque subministrandis, ct ad ggerem cespitibus comportandis,
Speciem atque Opinionem pugnantium praeberent; quum item ab hostibus constanter ac non timide pugnaretur, telaque, O loco Superiore missa, non rustra acciderent equites, circumitis hostium castris, CPISSO O nunciaverunt, non eadem esse diligentia ab decumana porta castra munita, facilemque aditum
XXVI. Crassus, equitum Praesecto Cohortatus, ut magnis praemiis pollicitationibusque suos X cita-ront, quid fieri volit ostendit. Illi, ut erat imperatum, eductis quatuor cohortibus, quae praesidio castris relictae, integrae ab labore erant, et longiore itinere circumductis, ne ex hostium Castri conspici possent, omnium oculis mentibusque ad pugnam intentis, Celeriter ad eas, quas diximus, munitio nos pervenerunt; at quia, hi prorutis, prius in hosti una ctistris constiterunt, quam plane ab iis videri, aut quid rei gerere-
95쪽
tur cognosci posset. Tum Vero, clamore ab ea parte audito, nostri redintegratis viribus, quod plerumque in spe victoriae accidere Consuevit, acri ucini pugnare COCPerunt. OSt PS, undique Circumventi, dest, oratis Oninibus rebus, e per munitiones dejicere, et fuga salutem petere, intenderunt. Quos equitatus apertissimis Canipi Consectatus, X millium L numero, tua ex Aquitania CantabriSque convenisse ConStabat, vix quarta parte relictu, ni ulta nocte Se in castrare copit.
XXVII. Hac audita pugna, maxima pars Aquitania sese Crasso dedidit, obsidesque ultro misit quo in numero fuerunt Tarbelli, Bigerriones, Preciani,
Vocates, Tarusates, Elusates, Garites, Ausci, Garumni, SibuZatcs, COCOSates Paucae ultimae nationes, anni tempore Onfisae, quod hiem suberat, hoc
XXVIII. Eodem sere tempore Caesar, etsi rope exacta jam aeSta erat, tamen, quod omni Gallia pacata Morini Menapiique supererant, qui in armis CSSent, neque ad eum unquam legatos de pace misissent arbitratus id bellum Celeriter confici poSS2, eo e Xercitum adduxit qui longe alia ratione, ac reliqui
Galli bellum agere instituerunt. Nam quod intelligebant, maXima nationes, quae proelio contendis-Sent, ut Sa Superatasque eSSO, ContinenteSque Silvas ac paludes habebant, eo Se suaque Omnia Contulerunt. Ad quarum initium silvarum quum a Sar PerveniS-Set, Castraque munire instituisset neque hostis interim visus osset dispersis in opere nostris, Subito ex omnibus partibus Silvae evolaverunt, et in OStros impetum fecerunt. I, Ostri celeriter arma Operunt,cosque in Silvas repulcrunt; et, compluribus intersec-
96쪽
tis, longius impeditioribus locis Secuti, pauco ex suis deperdicierunt. XXIX. Reliquis deinceps diebus Caesar silvas Caedere instituit; et, ne quis inermibus imprudentibusque militibus ab latere impetus fieri pOSset, Omnem eum
locabat, et pro vallo ad utrumque latus X struebat. Incredibili celeritate magno spatio paucis diebus On- secto, quum jam pecu atque X trema impedimenta ab nostris tenerentur, ipsi densiores Silvas peterent; ejusmodi sunt tempeState ConSOCutue, uti pu De cessario intermitteretur, et Continuatione imbrium diutius sub pellibus milites contineri non possent. Ita- quo VaStutis omnibus eorum agris, vicis aedificiisque incensis, Caesar Xercitum reduXit, et in Aulercis,
Lexoviisque, reliquis item Civitatibus, quae proxime bellum secerant, in hibernis collocavit.
I. E , quae Secuta est, hieme, qui suit annus Cn. Pompeio, M. Crasso coss. Si pete Germani, et item Tenchtheri, magna cum multitudine hominum, flumen Rhenuni transierunt, non longe a mari, quo Rhenus influit. Caussa transeundi fuit, quod ab Suevis complures annos CX agitati, bello premebantur, C agricultura prohibebantur. Suevorum gen est longe maxima et bellicosissima GOrmanorum omnium. Hi centuni pagos habere dicuntur: ex quibus quotannis inguli millia armatorum bollandi caussa e finibus edu-Cunt reliqui, qui donii manSerint, Se atque illos alunt.
97쪽
Hi rursus invicem anno post in armis sunt illi domi
remanent. Si ne lue agri cultura, nec ratio atque usus belli intermittitur : sed privati ac separati agri apud eos nihil est neque loli gius anno remunere uno in loco, incolendi caussa, licet neque ni ultum frumento, sed maXimam partem lacte atque pecore, Vi-Vunt, multumque Sunt in venationibus quae res et
cibi genere, et quotidiana exercitatione, et libertate vitae, quod a pueris nullo officio aut disciplina assuefacti, nihil omnino contra voluntatem faciant et vires alit, et immani corporum magnitudine homines efficit. Atque in eam se Consuetudinem adduxerunt, ut locis frigidissimis no que vestitus, praeter pelles, habeant quidquam, quarum propter Xiguitatem magna est Cor Pori pars aperta, et laventur in fluminibus. II. Mercatoribus est ad eos aditus, ningi eo, ut, quae bello ceperint, quibus vendant, habeant, quam quo ullam rem ad se importari desiderent. Quinetiam jumentis, quibus maxime Gallia delectatur, quaeque impens parant pretio, Germani importatistiis non utuntur ; sed, quae sunt apti l o nata Prava atque deformia, haec quotidiana CXercitatione, Summi ut sint laboris, efficiunt. Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt, ac pedibus proeliantur equosque
eodem remanere vestigio assues Ciunt ad quo se Celeriter, quum usus St, recipiunt neque eorum moribus turpius quidquam aut inertius habetur, quum ephippiis uti. Itaque ad quemvis numerum ephippiatorum equitum, quamvis pauci, adire audent. Vinum ad se omnino importari non sinunt, quod ea re ad laborem ferendum remollescere homines, atque esse minari, arbitrantur.
III. Publice maximam putant esse laudem, quam TO M. I. Κ
98쪽
latissime a suis sinibus vacare agros: hac re signifi-Cari, magnum una erum civitatum Suam vim sustinere non OSSe itaque una X parte a Suevis circiter millia passuum DC agri vacare licuntur. Ad alteram partem Succedunt Ubii, quorum fuit civitas ampla atque florens, ut est captus Germanorum, et paullo, quam Sunt ejusdem generis, et ceteris humaniores; Propterea quod Rhenum attingunt, multumque ad eos mercatores ventitant, et ipsi propter propinquitatem Gallicis sunt moribus assuefacti. O iluum Suevi, multis saepe bselli: experti, propter amplitudinem gravitatemque civitatis finibus expellere non potuisSent, tamen vectigales sibi fecerunt, ac multo humiliores
IV. In eadem caussa suerunt Usipetes, et Tenchtheri, quos Supra diXimus, qui Complure annos Sue
Vorum vim sustinuerunt ad CXtremum tamen agris
expulsi, et multis Germaniae locis triennium vagati, ad Rhenum pervenerunt quas regiones Menapii in- Colebant, et ad utramque ripam fluminis agros, aedifi- Cia, vicosque habebant: sed tanta O multitudinis aditu porterriti, ex his aedificiis, quae trans flumen habuerunt, demigraverunt, et, cis Rhenum dispositis praesidiis, Germanos transire prohibebant. Illi, omnia X perti, quum neque vi Contendere propter inopiam navium, neque clam transire propter custodias Menapiorum, OSsent, reverti se in uas sedes regionesque simulaverunt et tridui viam Progressi, rursus reverterunt atque omni hoc itinere una nocte equitatu Consecto inscios inopinantesque Menapios oppreSSerunt, qui de Gernianorum discessu per exploratores certiores saeti, sine metu trans Rhenum in suos
vicos remigraverant. His intersectis, navibusque O-
99쪽
rum occupatis, priu, quam ea pars Menapiorum, quae citra Rhenum quieta in suis Sedibus erat, certior fieret, flumen transierunt utque omnibus eorum aedificiis occupatis, reliquam partem hiemis Se eorum Opiis aluerunt.
V. His de rebus Caesar, certior actus, et infirmitatem Gallorum veritus, quod sunt in consiliis capiendis mobiles, et novis plerumque rebus student, nihil his committendum X litimavit. Est autem hoc Gallicaoconsuetudinis, uti et viatores etiam invitos consistero cogunt, et, quod qui Sque eorum de quaque re audierit,
aut OgnOVerit, quaerant; et mercatores in oppidis vulgus circum Sistat, quibuSque e regionibu veniant, quasque ibi ros cognoveritia, pronunc iure cogant. His rumoribus atque auditionibu permoti, de summi Saepe rebus consilia ineunt quorum eo e veStigi poenitere neCesse est, quum incertis rumoribus Serviant, et plerique ad voluntatem eorum ficta respondeant. VI. Qua Consuetudine Ognita, CaeSar, ne ru-viori bello occurreret, maturius, quam ConSuerni, ad exercitum profi Ci Scitur. Eo quum veniSSet ea, quae fore suspicatus erat, facta cognovit; misSas legationes ab nonnullis civitutibus ad Germanos, invitatosque eos, uti ab Rheno discederent omniaque, qua POS-tulussent, ab se fore parata. Qua spe aditu C ti, Germani latius jam vagabantur, et in fines Ebur, num, et Condrusorum, qui Sunt Trevirorum clientes, pervenerant. Principibus Galliae evocatis, CaeSar ea, quae cognoverat, dissimulanda sibi xistimavit eorumque animis permulsis et confirmatis, equitatuque imperato,
bellum cum Germanis gerere ConStituit. VII. Re frumentaria comparatia, equitibu Sque delectis, iter in ea loca facere coepit, quibus in locis
100쪽
esse Germanos audiebat a quibus quum paucorum dierum iter abesset, legati ab his venerunt, quorum haec fuit oratio : Germanos neque priores populo Romano bellum inserre neque tamen recusare, Si IRCOS- Santur, quin armis Contendant, quod Ormanorum Consuetudo haec Sit, a majoribus tradita, qui Cumque bellum inserant, reSistere, neque dopreci iri hae tamen dicere, venisse invitos, Hectos domo. Si suam gratiam Romani velint, posse eis utiles QSSemmi COSQvel sibi agros attribuant, vel patiantur eo tenere, quOSarmi POSSederint sese unis Suevis concedere, quibus ne dii quid in immortales pares esse possint reliquUna quidem in terris esse neminem, quem non SUPerare possint.
VIII Ad has caenosar, qua visum CSt, QSPondit. Sed exitus fuit orationis Sibi nullam Cum liis amicitiam esse posse, si in Gallia remanerent neque OrUmesse, qui suos fines tueri non potuerint, alienos Occupare is seque ullo in Gallia vacare agros, qui dari tantae pra, sertim mi utitudini Sine injuria possint sed P. coro si velint, in Ubiorum finibus considere quorum sint o Vati apud se, et de Suevorum injurii querantur, et a se auxilium petant. HOC Se ab iis impetraturum. IX. Legati haec se ad Suo relaturo di Xerunt; et, re, seliberata, post diem tertium ad Caesai Cm reversuros interea ne propiUS SE CRStra moveret, petierunt. Ne id quidem Caesar ab se impetrari posso
dixit cognoverat enim, magnum partem equitatus ab
iis aliquot diebus ante, Praedandi frumentandi quocpussa, ad Ambivarito tran MOSam mis:sam. Hos exspectari equites, atque tu rei causSa moram interponi, arbitrabatur.