장음표시 사용
21쪽
Vestis ubi fulget teneris induta puellis; Illa quidem ambigua rutilans sub imagine sallit
Multicolor , variansque ; at si fila areta retexas , Lumina constanti stringit tibi quodque colore. Quo tamen indicio, Musae, quibus artibus usus 16o Naturae hanc partem , atque haec mira reperta docebo pEst ternam in faciem , quarum laevissima quaeque,
Porrectum mediam vitrum non amplius ulnam ,
Nomine quod Graii dixerunt Prisma vocantes, Aptum opus, & tales fabricatum munus ad usus . 16sHoc ubi ad apricae Solem apposuere senestrae, Atque ibi multiplici lux est discreta refractu ;Tectum introgressae diverso tramite partes Haec violas, haec secum undas , herbam illa virentem , Ista crocum . tulit illa rosas ; propriisque refulget I QPariete in adverso variata coloribus Iris. Tunc verti haud dubiis , quod diximus , accipe signis . Prismate namque alio rumpes si sorte virori Coeptum iter, dc partes vitrum versabis in omnes; Protinus haec stabili pars invariata colore 17ς Pervolitat loca cuncta domus ; dc jam angulus , & jam
Supremum tractu ridet viridante lacunar . Quae cum ita sint, dubia nihil est cur mente seraris, Quin certos flexus, certos quin serre refractus, Et foret haec unum pars reddere nata Virorem . I 8 Atque ea quae in viridi contingere cernimus herba,
Quamlibet ad lucis partem discretaque fila
Transser, 8c ad cunctos prudens extende Colores.
Hoc autem 'Τ posito fundamine , percipe porro, Cur quae plexa simul radii simulacra recondunt, I 8ς Ordine ab aeriis videas effulgere guttis . Harum tu faciem ' , Solis quae obvertitur aXi, Inprimis tibi pinge animo, medioque resectam In
22쪽
In partes distingue duas , quarum altera centrum Iridis interior spectet, pars altera centro I9o Exterior , superas Coeli se avertat ad auras . Tum mecum reliquos paulum sepone colores. Staminaque igniti tantum perpende ruboris . Hic guttae externam dum permeat undique Partem . Frangitur, immutatque vias ; mox incidit intus I9ς Tergus in oppositum , flexusque repulsus ad aequos Retrorsum internas sparsim decurrit ad oras . Pluribus atque locis Coelo inde regressus aperto Rursum obliquat iter , vacuumque per aera vectus Corripit innumeros diverso tramite cursus . a OAt quamquam aetheria rediens ille exeat unda Mille viis, & rubra oculis tu fila receptes , Quo se cunque serant, non te tamen omnia sorti Protinus assicient sensu ; solumque videbis Partibus aerias certis ignescere guttas. Σος Quare autem , Aonides, filis non omnibus unum Robur Θ & eventus ratio quaenam abdita tanti Diciter durum opus est dicto, sed fama perennis . Principio quaecumque solent grandescere sensim , Mox rursum imminui, & retro decrescere eundo; a IoIlla quidem nobis supremi in finibus audius Plurima sese aequant; namque id , quo limite in illo
Inter se excedunt, seque haud aequalia vincunt,
Non cadit in sensum , & tenui discrimine fallit. Aspice surgentem summi ad fastigia Cancri, a I ς
Tum depressa hyemis repetentem sydera solem . Longa suum crevere ubi tempora lucis ad augmen . Quam multos illic paribus miraberis horis Ire dies p sessum credas consistere Phoebum , Longaque maturae spondens tibi tempora messis azo Non jam ultra ignavae metuas mala frigora brumae.
23쪽
His animadversis, jactas a lampade Solis In guttae faciem rubras tibi finge sagittas .
Qu. e in medio νη teretem velut axis trajicit undam ,
Nusquam immutat iter ; retro & si pulsa recedit, a agAntiquos relegit sua per vesti gia gressus. At deinde externam subeunt quae spicula frontem ,
Et vacuas redeunt interna ε parte per auras , Haec tibi diversos , diverso ut calle seruntur , Cum jaculo Solis componunt reddita flexus. 23o Non tamen haec solum , quo te perducere avemus, Observata serent; nisi te divina Mathesis Praeterea haec doceat, memorique in mente recondat. Scilicet in guttas '' quae spicula rubra penetrant A medio ad certos versus capita extima fines , a 3 SIlla quidem flexus , tibi quos memoravimus ante, Latius expansis paulatim cruribus augent. At caput ad summum quae deinde a finibus illis Guttam intrant, flexus haec protinus ordine verso Imminuunt rursum , jaculoque a Sole prolecto ago Iam magis atque magis compresso crure propinquant. Tum vero optatam vietor jam jam arripe metam . Namque ubi '' supremo grandescit maximus auetii Angulus , a rebus veluti paulo ante locatis Conficere in promptu est , hoc demum in limite flexus 24sAEquantur plures; atque uno tramite plures,
Quod sequitur, coeunt radii; qui robore juncto Plus possunt, radiosque ideo dixere valentes. Horum igitur tantum telis inflicta coactis Vulnera percipies , hos experiere videndo ago Fulgere, & innati speciem tibi serre ruboris . Atque ea, '' de roseis quae sunt tibi tradita filis, Ad reliquos poteris tute ipse aptare colores . At quoniam , ut docui, flexu non frangitur uno
24쪽
Maximus est: guttaque lichi digressus eadem Quisque secat radiis diversas fortibus auras. Proinde tibi ignitos mittit quae gutta Pyropos, Extra oculos alici crocei jaculatur acanthi Spicula ; quae crocei tibi spicula mittit acanthi, abolanitos alio jaculatur gutta pyropos . Et siquidem cunctis haec foedera; tempore eodem ordine septenos ad lumina nostra colores Non nisi distinctis poterunt immittere guttae. Forsitan at quantum simulacra valentia flexum 26sQuaeque petant, & mira hominum observata requiras . Quilibet '' in primis sive amplum Circulus orbem Ducat in immensum, gyro seu se attrahat arcto Interior , spatiis segmenta in quattuor aequis Finditur ; at gradibus decies segmenta novenis 27
Caeduntur , magnosque ita caesa aptantur ad usus . Parte rotae in media , centroque immobilis axis Concilium radii celebrant; locat angulus omnis Hic caput in zonam protentus crura rotundam . Quotque gradus , partesque orbis crus inter utrumque a Zς Ceperit, ex illis mensuram & nomina ducit .
His positis, squidem in pluvios Sol aureus imbres Lucida tela jacit, pluvia quae reddita ab ipsa
Percellunt nostros rutilanti vulnere visus :Finge parallelam venienti a Sole sagittae ago Ex oculo filum ire viam , atque , ut sorte necesse est, Immergive solo , aut summas conradere terras . Protinust ex ipso radiisque a nube remissis Angulus exorietur, & ipso in lumine acutum Defiget caput, atque aliquem, quem tute licebit assConfingas tibi mente , secabit cruribus orbem . Ergo quaterdenos suram quando inter utramque
25쪽
Clauserit iste gradus , violae tum forma videri, Indicus & color, & vitreis color aemulus undis Incipient; tum deinde oculis gratissima imago a9o Accidet, & viridi pingetur gutta smaragdo . Tum reliqui surgent flexu crescente colores Flavusque . croceusque , & pulchri flamma pyropi. Nec prius absistent, dum binis angulus alter Exuperet primum gradibus, quorum inter utrumque 29 somnia stant simulacra, atque omnis cogitur Iris . Hos igitur flexus radii petiere Salintes Ordine quisque suum r atque ipsos divina Mathesis
Absque Iri,'' & tantum radiorum more notato
Detexit, serosque dedit didicisse nepotes . 3o Adde quod & certis Diva Experientia signis
Castaliae Diva hostis aquae , & commenta perosa Consonat , & mira dictis ratione cohaeret. Namque age , Phoebeo cum terga obverteris igni,
Vitrea gutta tibi clausis pellucida lymphis 3 os
Fornice sive domus, aliter sive aere ab alto Pendeat: hanc trochlea filum volvente reductum Sustentet, sensimque altas attollat ad auras. Tum vero manifesta fides: nam proxima terrae , Cum nondum ad certas pervenerit aeris oras , 3I Caeca manet, nullaque oculos tibi luce lacessit. Αst ea vix radiis memorata lege remissis Epotum evomuit jubar . & mora nulla, colorum Instruitur , visusque serit. quod diximus , agmen.
Quod cum ibi perspicias. nihil et quin protinus ipsum 3Is
Imbris in aeriis statuas contingere guttis . Et tamen hic cum sit verissimus Iridis ortus, Non nisi longa illum nobis post tempore multo Annorum series , & plurima protulit aetas.
Ipse Pater primae permulta incognita genti 3 a Abdidit,
26쪽
Abdidit . atque aliis post invenienda reliquit. Scilicet ' ut pulchri correpta cupidine Veri Altius & vitiis venientia secta, jocisque
Exererent Caput, & studiorum exercita curis Damnoso nunquam torperent fracta veterno . aa sSic patuit sero , qua vi, qua lege serantur Sudera ; stelliserum sic lens chrystallina '' Coelum Admovitque hominum ingenio , inseriusque locavit. Sic etiam Τ' ignotum proscindere puppibus aequor Inventum, Claramque altris majoribus Arcton 33o Inspectare aliam , & priscis illudere Nautis. Sic studiis demum aucta novis sapientia crevit. Iamque aliquis '' nisum extundit, quo se aethere ab alto
Erumpat lux, & spatium quo tempore tantum Permeet; adversos donec serit aurea montes. 33 sHic modulos labentis aquae; Gravium ille V citatis Praescribit numerum descensibus; atque pavorem 'Expellit Vacui, momentisque aera librat. Atque novas 'Τ alius redivivis sontibus urnas Iam retegit, rapidisque alius primordia ventis . 34o Scilicet & tempus veniet vincentibus olim Cura hominum fatisque Deum, cum fama parentum Cedet pulsa loco , & nostra haec memorabitur aetas , Donec & ipsa aliis iterum obscurabitur annis . Quare agite, o Iuvenes; magnarum semina rerum 3 ς In vobis fortasse latent; haec peetore toto Excolite , & solidas jamdudum extundite fruges , Ac magnos superate senes . Nam quis timor unquam Impediat, vel qua coeat sermidine sanguis ,
Ut quod avis licuit, desperent posse Nepotes 3go
Nunquid ut etaetae torpent ad gramina terrae Partubus amittit vires Natura serendis,
Nascimur aut homines aliud genus 3 Addit easdem B a Particulas
27쪽
Particulas nobis divinae Mentis, & ignes Etherios, Patribus quondam quos larga vetustis ,
Nee si olim mater , nunc est Natura noverca .
Hactenus unde Iris ; disiecti protinus orbis Forma tibi in promptu , & superest quodcunque , patescet. Quippe coloratis feriant cum lumina telis Non nisi quae certo redduntur spicula flexu, q6o Continuo haec solis constabunt foedera guttis . E quibus inflectens componitur arcus , & idem Non nisi disiecto servabitur angulus Orbe . Finge etenim radium gutta caeleste repulsum
Atque parallelam jaculo Titanis habenam, 36ς
Dum coeunt oculo in medio, atque ibi certus ab ipsis Angulus exoritur , rigido durescere serro. Sedibus haec autem mox se convolvat in iisdem Fixa loco; at radius dextra laevaque feratur Infragilis, guttamque ferens, atque aera findens. 3T Nonne vides , flexum si cum illa servet eundem Nec segnis magis incumbat, nec se efferat alibVaricus, ut Σonam describat gutta rotundam Quo se cunque serat Θ Terrae at sola dura vetabunt , Ne coeant capita, & plenis ne cornibus unquam 37s Pulcher in integrum ducatur Circulus orbem . Idcirco expletum non se Iris colligit audax
In gyrum, sed Sole gerit se Nata minorem,
Auricomum reserens , at non toto ore , Parentem .
Nec vero )' solas reputes effulgere guttas, 38 Quas hic sorte vides: liquido ex umbone repellunt Lucida tela omnes dicta jam lege; sed illa Dispereunt agris passim , pulchrosque colores Heu i frustra in caecos deperdunt irrita Campos . Quod si oculis subeas , simulacraque jacta receptes , 38 ς Sive pedem reserens, gressum seu longius urgens
28쪽
Usque novam cunctis mirabere partibus Irim. Haec tu olim sapiens praecepta secutus , & istis Doctus ab indiciis, ah ne crudelia dicas Sydera , crudelesque Deos ; si sorte sequentem , ' 39o Tendentemque manus, atque oscula grata parantem, Illa fugit, tutosque urget pudibunda receptus . At neque tolle animos, nec captam stultus amore Irim crede tuo, si quando blanda sequatur Cedentem, atque ultro fugienti passibus instet. 39 gScilicet haec ideci eveniunt, quod in aere toto Guttae omnes radios jaculantur. & uda per arva , Quoquoversum adeas , certa sub lege subibis Reddita nunc aliis, aliis nunc spicula guttis . Quamquam etiam fama est miseri pro funere Xanthi, 4oo Si vates meruere fidem , neque somnia narrant, Has Veneri saevas Thaumantida pendere Poenas . Namque ferunt fama, Xanthum , qua se alta coruscis Explicat Ida jugis, & sylvas densat opacas, Dilectum Veneri Xanthum, Paridisque sodalem εος Formosam variis vidisse coloribus Irim :Vidisse, & totis flammam admisisse medullis. Illa. sed immitem dominae Iunonis ob iram Cultorem Veneris refugit, sacrumque pudorem , Nominaque ingratae praetexit vana repulsae. 4IO Quid non ille, seros ut posset fleetere sensus , Extudit infelix, quae non tentata reliquit po quoties rupes, depressaque questibus arva Impulit , & blanda sugientem voce secutus
Aspera flebilibus percussit saxa querelisi 4Iς O quoties Nympham Divum dignatus honorer Proceras summis sacravit montibus ornos , Cervorumque sacris fixit capita ardua truncis lQuid tamen heu miserum lachrymae , quid verba precantis,
29쪽
I4 IRI sQuid data dona juvant 3 fugit ilicet aspera Virgo, 4ao
Et miserum cura tabescere Cogit inani .
Ergo illum perhibent post tot data munera frustra. Post tot in immiti consumptos Iride fletus , Unum illud tandem rebus quo 1 restat in arctis , Decrevisse mori; letho finire dolorem 42ς
Si queat, atque animum saevae exaturare puellae . Forte igitur Phrygios de more aversa per agros Dum cupidum fugit, dc retro sublapsa recedit, Venerat ad flumen; casu quo protinus Heros Attollens animos; non hic mihi namque per amnem 43o Effugies sermosa , inquit; lato objice fluctus Scilicet, ec nostrum miserabitur unda dolorem . Et simul haec dicens, collo dare brachia circum Apparat, atque avidus Nymphae, fluvioque propinquat. Ecce sed oppositam , vix hic vestigia movit. 43ς Illa abit in ripam, prensantemque aera frustra , Et Iuvenem dementem animi, attonitumque relinquit . Vulnere quo victus, tantisque doloribus impar Iam tandem medium sese moriturus in alveum Praecipitem dedit, & fluvio nova nomina secit. 44o Quod Venus ut sensit, saevo inflammata dolore , At tu , inquit, sacri cultos simulata pudoris Iunonis blandita odio, dominaeque superbae Turpis adulatrix, meritas dabis improba poenas. Nec licet optatis unquam jungεre hymenaeis, A gMutua nunquam aequae cognosces gaudia flammae, Spernentesque sequens, & tu aversata sequentes . Virgo eris; at nullum de Virginitate coacta Aut reseres decus, aut paries tibi perfida nomen.
Sic ait, & Stygiae juravit stagna paludis. 4s Oft Nati telo satum crudele notavit.
Illa igitur nullo felix in amore quiescens Aut
30쪽
Aut fugit , aut sugitur ; sermeque ad fluminis undas
Assidet aeternum lacrymans , ceu flumine in omni Heul nimium serti contemptum ploret amantem. 4st; Nunc locus, '' exterior quo pacto effulgeat arcus Interdum , quem vulgo Irim dixere secundam. At siquidem hunc etiam radii genuere remissi, Multaque conveniunt ; rursum ne ad dicta revolvar . Pauca tibi tantum superaddam carmina , tantumque 46 Inter utramque Irim quae sint discrimina ponam.
Iride in hac primum, quae jacta a Sole resulgent
Spicula , parte illa, centro quae obvertitur arcus, Undam intrant teretem, geminosque ibi passa recussus Tergore in opposito , vacuas revomuntur in auras. 46ς
Tum jaculum Solis nostros adeuntia visus Phoebum inter guttamque secant: radiique valentes Hic quoque diversos poscunt ex ordine flexus. Quinque etenim decies , quo se ardens purpura cogit, Continet ille gradus ; atque his si quattuor addas , 47o Angulus exurget, violae quo stamina nigrae Plura simul coeunt. Cunctorumque ultima fulgent. Et quoniam contra quam contigit Iride prima , Post roseum validi redeunt qui deinde colores, Hic magis atque magis flexuς petiere patentes; 47ς Zona rosae prior est, atque alth desinit arcus In violam, primaeque invertitur Iridis ordo.
Euc animum tamen advertas, mirandaque lucis Foedera, & arcanos radiorum percipe mores.
Iride nam prima Tyrii seu fila ruboris. 48o
Seu quaecumque velis, tibi ceu monstravimus ante . Angulus extremos ubi maximus attigit auctus, Densabant sese , & coeuntia tela serebant. Hic ubi se minimus compressis cruribus arctat, Conveniunt dictu mirum seriuntque tuentes 48ς Acristi