장음표시 사용
661쪽
ambulantes. Anc etiam Haereti corum no-. 2OGram Petrus expressit in illa , Epistola 2..cap. 3. numero' prostrio concupiscentias ambu- Est vero atrox , rmidanda-ao Accedit etiam illa ratio,quia Apostolis , ω Apostolicis viris peculiari
quadam ratione iudiciaria potestas attribuitur , nam in illo die futuri sunt tanquam supremi Iudicis assessores Matth. I9. numero 28 Cum sederis Dbus Uin ου in sede maiestatis με.
se debitis 2 vos seuper sides. duodecim,
iudicantes duodecim Tribus lyraei. r. Corinth. 6. nuinero 2. An nescitis, quoniam Sancti de hoc mundo iudica- que , & quolibet alio suppliciolonge buus 3 Et quasi parum dixisset, adie- 1euerior Dei vindicta in peccatores, cit numero 3. Nesiis is, quoniam An- sinere eos abripi, atque efferri tur- gelosi dιcabimus 'I ege suarea tom. 2. pissimis cupiditatibus, atque adeo in m 3. Pari .disputat. l . lectio Α.S: Hie- foedissima scelera praecipites ruere. ronymim Plati libro a. de Bono sta- Hoc enim est,fecundum desideria sua, tus religiosi , capite i . Imo & Iu- & proprias concupiscetias ambulare. sti omnes iudicio quodam approba- Psalm. 8o.num. II. D non audiuit popu-tionis impios iudicabunt.Sapienti et s. im meus vocem meam, est Ipraes non innumero 8. Iudicabunt nationes. Psalm. tendit mihi: cr dimisi eos sicundum desia r s. numero p. m faciam in eis iu- deria tordis eorum, bunt in adinventioniadicium constriptum : idest , diuinitus ' b--is. Acth. I .mam. r s. Dimisit omnes constitutum , atque decretum , & gentes ingredi vias suaου. hoc est, subtra- quasi monimentis cons gnatum, at- hendo essicacem gratiam,permisit easque adeis nulla unquam obliuione . beduino suo more , & naturae corru- delendum 3 gloria hae est omnibuι μα- ptae ritu,ac est aenatarum cupiditatuma os suae eius. Arguent etiam damnatos, impetu viuere.Passiones enim rabidet, palamque traducent Sancti iudicio & indomitae, si semel excutiant Ra- comparationis. Nam si viri Nimulta ticinis iugum , horrendum dictu est, surgent in iudicio cum generatione ina, quo te proripiat,ac proiiciat,in quamor condemnabunt eam, Matth. I 2. nu- . immania,ac detestanda flagitia homimeto i. quid sancti viri facienta Dem praecipitem aganr . Sap. q. l . I 2. quantos in illo publico totius orbis con=wtia cὴncupi sientia Graece re aftheatro peccatoribus rubores eii- mm,circurotatio, vertigo,t bo trans. cient 3 Aurea sunt in hanc sententiam uertit sensum .m gyrum rotat, in fartiat, Augustini verba in libro Meditat. ac dementot. 3. CDr.7 nu. 3 3. Praeteris capite . Tot iudicibus inops asta- enim figura huius mundi. Graece, arag bo, quot me praecesserunt in opere Le.Explicat Budaeus in Commeratariis bono r. tot arguentibus confundar, linguae. Graecae transiuersos agit., quot mihi praebueruiu bene vivendi Sed nullibi relucet magis , quam io exempla: tot conuincartcstibus,quot sint crudeles belluae , & in hominem me monuerunt proficuis scr- truculentae , nostrae ipsorum effraenesmonibus, seque imitandos cupiditates, quam in capite I. Epi iustis dederunt actio. . . ' stolae ad Romanos. Cum enim Phi- Ο nibus J ilosophi illi scientiis exculti, Deum agnouissent;& no sicut Deum decet,
honorem illi detulissent, quia potius
662쪽
gloriam incorruptibilis Dei in vilissima , & contemptissima antinalcula commutassent ,ac proinde quadrupedes bestias, mutosque serpentes pro numine coluissent; eos, quos parum. erat, pro tam atroci iniuria Deo illata, acernissima luere supplicia, uriis , ac leonibus discerpendos, vorandosque trad haut fulminibus exanimatos , patefactis terrae claustris,inferorum faucibus absorberi ; seueriore alia poena mulctauit Deus,ad RomanUS I. ll. 2 . Propter quod tradidit idos Dem in desi
deria cordiae eorum.& num. 26. Propterea
tradidit ictos Dem in passiones ignominiae. Desideria igitur , cupiditatesque nostrae, quibuslibet truculentissimis feris truculentiores, quibustibet atrocissimis suppliciis atrociores , dc nocentiores nobis sunt. Qui autem sitis cupiditatibus efferuntur qui honoribus , diuitiis,' Voluptatibus ardenter inhiant, si alterum videant eadem consectari, celerius anteuertere , opportunitaIem
fruendi praeripere ; se vero fi ustrari, ac ludificari ; in querelas, & detra-
.ctiones erumpunt. Psalm. 38.num. 16.. Famcm patietur, ut canes si vero non fuerint Laturati st murmurabunt. Exempla alia satis idonea murmurationi S Ortae .
ex fraudata concupiscentia, peti pos
GEnuina est omnium Haeretico tum nota: se jpsos fastuose venditant , magnificeque iactant; sesquipedalia verba effutiunt ,turgida,ac vehementer inflata crepant. Graeca vox speranga sic exprimitur a Regia, pra-1umida. dc 2. Petri 2. num. I S. Superba enim vinitatis loqκentes.sVbi Graece subest eadem vox.Vertit Hiaonymus libro i . in Iovinianum, loquuntur ver ba tumensia. Erasmus. , & Tigurina, vehementer fastusa. Lorinus , intolerabilia , ac si pra modum Πιrgida.Eamdcim vocem usurparunt L X X. Daniel. I I. num. 36. ubi Vulgatus habet, aduersis Deum Deorum loquetur magnitica. Editio Vaticana L X X. loquetur ingentia. Graece, speranga, Id , quod uniuerse a Ioimpiis attribuit Scriptura: qui ut plurimum arroganter solent, ac ventosὁ deblaterare. Psalm. I 6.Imm. IO. Os eorum loquutum est Derbiam. Psalm. 34. num. 26. Qui magna loquuntur super
me. Ita correxit Edisso Latina castigata : mendose enim legebatur , ma-Qna Psalm. 3 7. num. IT. Super me magna locuta siuvi. Daniel. 7. num. 8. Os loquens ingentia. & num. 2o. Os loquens grandia. Apocalyps. I . num. s. .Os
loquens magna. Eodem etiam spectat illud Iacobi 3. numero f. Lingua mo dicum quidem membrum est , or magna
exaltat. Graece , megalochi. Erasmus,
Sc Valabius, magnifici se iactat. Regia, magna gloriatur. Gagneius , impotenter
se gerit. Sensus enim est:pusilla quidem est lingua ; sed turgida,& iactabunda, insolentissime se effert; grandia , ac pr tumida fjst se deblaterat,excitat
tumultus, totos saepe populos , & regna, inter se commiscet. Age vero,non superba modo a que tumentia, sed plusquam Sathanica verba Ducum, ac Principum fami- .liae Gnosticorum , in quos inuehitur Iudas,audiamus. Retuli nonnulla Simonis Magi supra numero i a. ad illa Verba, nubes sine aqua , qua a ventis ci cumferuntur e de eodem Ita scribit Ir naeus lib. i .c. 2 o. Docuit semetipsum
esse , qui inter Iudaeos quidem quasi Filius apparuerita in Samaria autem quasi Pater descederit; in reliquis vero Getibus quasi Spiritus Sactus aduen-rauerit: esse autem se sublimissimam virtutem, hoc est , euin, qui sit super
663쪽
' omnia Pater. J Luciferum illum superborum omnium caput, tam super-hx de se iactasse nusquam legimus, ut se supremum numen esse dicerer ; &modo Deum Patrem , modo Lilium, modo denique Spiritum Sanctum', ar a stiperbissime se esse afleueraret. Audietia plusquam Thrasonica verba Lutheri, qui inter recentiores Gnosticos . familiam ducit: ea recitat Fcuardentius in Commcntario huius loci. Hic sto hic glorior, hic triumpho. Hic insulto Papi itis , & omnibus dictis hominum, qtrantumlibet sanctorum Nihil curo, si mille Cypriani, mille Augustini, nulle Ecclesiae contra me starent. Nolo doctrinani meam iudicaria quocumque, nec ab Episcopis, neq; ab Angelis omnibus J Verum ne portet olis blasphemiis cartas inficiamus, qui plura noste auet de daemoniaca Lui heri superbia, legat Maluendam lib. 1.de Antichristo cap. 6. Virantes personas quaestus causa. at 3 Vae smul hic producuntur notς. LV Haereticorum: primo enim sunt acceptatorcs personarum ; deinde pecuniarii auidissimi. Sapienter utrumque vitium coniungit Apostolus:quia
Haeretici eorum gratiam blanditiis, - & lenociniis aucupantur a quibus pecuniam se extorquere,& auri Vina corradere posse sperant. Eos assentarores. isti, palponesque turpissimi magnificis tirulis exornant ; illos ingeniosos , facundos, ac diuinos propemodum appellant ; suuimum illorum ingenium, faelicissimamque memoriam demirari se fingunt ; ad res eximiaS, atque heroicas natos else praedicant. Sic asti latatiunculis inescatos argento subtiliter emungunt. Vere sunt Haerς-tici , ut cos vocat MaΠyr Ignatius
Epist. IAlienoru appetitores, pecuniarum rapaces, & quasi vortices. JNam,ut scribit Irenaeus lib. I .c. I. Solos illos docent, qui grandem mercodem pro talibus mysteriis praestare possunt.JIdcm Irenaeus lib. I .cap. 9.refert, quemadmodum Hςresarcha quida Marcus te se blanditus in locuplet i IIimarum matronarum gratiam ieri- sim inlinuabat, ut auru ab illis exprimeret. Maxime circa mulicres vacat',
dc hoc circa eas,quae sunt honestit, &circui'urpuratae,& datissi n*quas si Peadducere tentans, dicit blandieris et Sitic.JPostea iubdit,magnam cum hoc artificio diuitiaru copiam collegille. Quod ad loquendi modum spectat, 2I imitatus est ita hoc loco Iudas L X X. qui,quod Hebraico dicitur idiomate, acceptare personas, solent Graece exprimere, idest semirari. D eui.
I o. n. IT. Vin perso m non accipit. LX X. non miratum. Parad. I 9. num .7. Non est apud Deum iniquitaι,nec personarum acceptio. LXX.neque mirari personam.Prouerbior. l8. num. I. AGUDe personami paren est bonum. L X X. mirari personam imp .ssaiae 9 mim. 1 f. qui locus. mirifice quadrat in Haereticos , agit enim de Prophetis docentibus mendacium, m beatiscant popolum seduceniti.Vbi L X X. qm facies admirantur.Et Naaman ille Syrus , militiae Princeps, magnus, & honoratus apud Regem,
A. Regum I. num. l. vocatur a L X X.
lethauma enos prosopo , idest , cuius personam omnes mirabantur. Pete,si placet , alia exempla ex Pineda Iob a a.
Hanc item aEaritiae , & adulatio- χI Inis notam inussit Haereticis Apostolus Petrus in illa Epistola 2. capite 2. numero 3. Et in nuaritia fictu verID de vilis negotiabuntur. Eamdem illis
paulo ante Inusserat Iudas , num. II. Errore Balaam mercede effusi unt. Sic. Pharisaei orationes longas orantes co- 'medebant domos viduarum Matth. c. 23. n. IA.COntIa vero Paulus neque
664쪽
assentationem,neque auaritiam sectatus unquam est. i. Thessalonicens 1. num. i. Neque emm aliquands fimus in sermone adulationis , siuut scitis ; neque in occasione auaritia, Detu testis est. Graece, en prophasii. Quam vocem vertit Erasmus, Regia, dc Tigurina, pra-
textum. Tertullianus libro . s. contra Marcionem cap. 2 o. caussionem. Proprieque significat colore in aliquem illitum , velumque quasi obtentum praetexcdae cupiditati. Explicat Theo- iis philacitas. Neq; pecuniae amore praedicauimus vobis. J V atablus. Neque
occcisionem diuitiarum captavimus. Ga-
gneius. que pradicando auaritiam v tam praetendimus. Eamdem Graecam vocem scientissime reddidit Vulgatus Marci I 2. num. o. Qui deuorant - domos viduarum Ab obtentu s Graece, prophasi) prolixa orationis. Et Lucae 2 o. num. 8. Simulantes s Graece, prophasi)
longam orationem. Et vero usque eo
Paulus sordes illiberales exhorruit; usque eo gloriatur, se Euangelium sit ne sumptu ponere, t. Corinth. Τ.num. I S. Graece, adapanon, id est , gratuitum, quodque nemini sumptui esset; ut vel mori praeoptaret portus, quam
hac vere Apostolicam gloriam amittere. ibidem num. is. Bonum est enim mihi magis mori. qu ἱm vi gloriam meam quis evacuet. Quid autem haec tam admirabilis rerum humanarum despicietia in auditoribus ei cit Zimo quid non effecit Z Audi egregia verba Simonis de Cassia lib. xi. cap. i8. f Audacter dixerim : neque in miraculis Apostoli feculo ita mirabiles apparuerunt , sicut in contemptu rerum: neque in esticacia verbi ram homi et nes commouerunt ad nouitatem vitae praedicando, quam. yona externa sper- nendo.J
Vos autem charis imi memores so- te verborum, quae praedicta sunt. ab Apsolis Domini nouri IesChristi, qui dicebant vobis Huoniam in nouissimo tempore venient i uiseres secundum desideria sua ambulantes in impietatibus. Ocus est facilis , ac totidem χI7 fere verbis express us ex illa E- pistola 2. Beati Petri cap. 3.nu. 2. dc 3. & a nobis iam pene totus explicatus , partim in pra fatione, dum refellerem haere icos colligentes ex isto loco, B. Iudam Apostolum non fuisse ; partim, du exponerem za vcr-ba numeri . Qui tam praescripti sunt in
hoc iuditium: partim denique,dum explicarem illa num. 6. Secundum .esideria sua ambulantes. Tantum restat ad exactam horum verborum intelligentiam, ut quodnam sic nomssimum Iem- fira, siue , ut Petrus loquitur in illo cap. 3. num 3. nouissimι dies, breuiter
Ego quidem existimo, in isto loco ii S
nouissi in os dies , aut nouissimu tempus , illud ipsum tempus significare, in quo ludas post Apostolos Petrum,
& Paulum, quorum verba citat, scribebat: itaque ipsissimum tempus ab Apostolis pr.cdicium, in quo Venturierant illusores, adesse iam denuntiat. Hanc enim emphasim habet Apostolici vaticina j commemoratio, ut attigi su pra num. . perinde ac si dicat Iudas . Suis haereticos lineamentis designaui,vluis coloribus depinxi: ut eorum cotagionem obscure serpenteruomni cotentione fugiatis. Neque vero eos adhuc longe abesse existimetis: isti enim seductores, illi ipsi sunt, quos in nouissinus diebus exorituros
665쪽
Apostoli praedixerunt : aduentaruntiam , atque adeo praesentes adsunt nouissimi isti dies. Itaque haec exhortatio Iudae non est absimilis illi I. Ioann. 2 . numero Ι 8. Flioli, nouissima hora est: ct sicut audinis, quia Antichri Bia venis r ct nunc Antichristi multifatiisunt,υnde scimus,quia nouissima hora est. ai s Nouissimum itaque tempus in arcano sermone non est extremum , atque ultimum illud, saeculi consummationem antecedens ; sed posterius, &consecutum ad id,de quo tunc agitur. Probant hoc eruditissime Ribera in
cap/.Michaeae n. 3. Ioannes Fernand. in suo Thesauro,verbo, Hes, a numero A. usque ad 8. Lorinus Actuum a. num. I . Perer.in lib. de Benedictionibus Patriarch. num. 8. Solomaior in
a. Timoth. s. num. I. Barrad. to m. I.
libro 2. cap. 4. Ego paucis duntaxat, sed apertissimis Scripturae restimoniis confirmabo Certum enim in primis est , tempus aduentus Christi, quod tot saeculis prς cessit mundi consummationem , nouissimos dies a sacris vatibus appellari. Michaeae 4 n. .& Isai 2.nu. i. Et erit in nouissimis die-b- praeparatus mons domin Domini. a1o Deinde verba illa Ioclis 2. num. 28. quae citantur a Petro Actuum a. num. I . ' erit in nouissimis diebus, effundam de Spiritu meo sisper omnem eamnem , ita vertit Vulgatus apud Ioelem : er erit post hac,effundam Spirithmmeum. Vbi aperte vides , nouissimos dies idem prorsus esse ac tempus post illud vaticinium consecutum. Ita cum moribundus Iacob filios conuocaret. dixit Genesis 49 num. I. Congregamini, ut annuntiem , qua ventura seunt
a 2 2 vobis in diebus nouissimis. At pleraque vaticinatus est , quae ad non longe pdst futura, sed appropinquantia, atque adeo iam instantia filiorum suorum tempora attinebant.Denique illa ipsa Pauli verba,quibus haereticos aduenturos praenuntiauit, I. Timoth. . nu. r. In nouissimis temporibus discedent quidam Ude ; Graece ita leguntur: en hymm xeris. in posterioribus,sive sequentibus temporibus,ut vertit Erasimus. Vbi etiam manifeste vides, posteriora, & mox consecutura tempOra,nouissima ab Interprete vocari.
NUMERUS XIX. sint , qui segregant semeti t.
verba lib. I. contra Parmenianum: f Deserta matre Catholica, impij filij,dum foras excurrunt, & se
separant a radice matris Ecclesiae , inuidiae falcibus amputati, errando rebelles abscedunt. J Eleganter Verodocet Cyprianus in lib. de Unitate Ecclesiae non longe a principio , Ecclesiam significari per vestem illam
inconsutilem,quae scissa no fuit,loannis I9. num. 24. quocirca quamuis Haeretici segregant semetipsos,Ecclesiae tamen unitas indivisa, & inconcussa pers stir. Quod VaritS exemplis
illustrat Cyprianus: fAuelle radium
Solis a corpore, diuisionem lucis vn tas non capit: ab arbore frange ramu, fructus germinare non poteriua fonte Draecide riuum , praecisus arescet. JIpse tamen fons pcremnibus aquis iugiter fluet;arbor item alios subinde ramos procreabit , fructusque su uissimos edet ; Sol denique nihilominus omnia sua luce collustrabit: Dicuntur tamen Schismatici Quantum quidem in ipsis est, scindere corpus Ecclesiae. Irenaeus lib. q. cap. 62. Suam utilitate potiri considerantes,qnam unitatem Ecclesiae,propter modicas, & quassibet causas magnum,&
666쪽
& diuidundi, quantum in ipsis est, interficiunt.J11 ue sapienter autem hic B. Iudas con iungit schisma cum haeres , quia, ut obicruat Hieronymus in cap. . Epistolae ad Titum, Nullum schisma non sibi aliquam confingit hare .ut recte ab Ecclesia rιcessisse videatur. Extat inlignis locus, haec omnia mirifice complectens, Habac. 2.num. q. Ecce qui ιncredulus est. non erit recta anima eim in
semetipso. Incredulus dicitur Hebraicei la. Quam vocem vertit Pagninus, vir siuperbus. Tigurina. Ecce arrogantis , er se itassi animuι non est in si fieretim. Valabius. Qua eleuatiιr, ac seu perbit , Cr exaltat se contra Dominum.
Vbi perspicue vides , superbiam , &elationem animi ,esse infidelitatis, at - que haeresum omnium fontem. Sed quia superbia ipsa caecat oculos , menti tenebras offundit,eamdem vocem Hebraicam congruenter ali j reddiderunt : ecce, qui incredulus est. obfurus , nebulosius, tu fuga, tenebrio. V ideLorinum a. Pctri I. num. S. Neque enim dubium ellia potest, quin radix ipsa hyel. locum significet obscurum,& caliginosum, ut reddiderunt eam 224 Vocem LXX. . Reg. s.num 14 & ab
eadem radice legimus Numeror. I 4. num. 44. At illι contenebrata Ucenderunt ιn vertιcem msntia. L X X. At illi vim facientes. Pagninus, se corrobo antes. Et Deuter. l. num. 3. Vbi eadem
historia repetitur. Aduersantes imperio Domini. ct tumentes superbia asiendι-stu in montem. Tumor videlicet tirpe bix, densa caligine. & cacitate mel tem ob sc tirat: atque ex hIS mentis I nc bris inobedientia, pervicaciaq; erga I cum,& infidelitas cxistit .Expiesserunt autem L X X. & illos secutus Apostolus Paulus ad Hebr IO. u. 8.segregationcm istam , separationem que ab incredui state protecham. Nam
quod legit Vulgatus,qui increduim est, vertunt L X X. Qui siustraverit β.V de concludit Paulus num. 3 9 Nos autem non simim subtra tioni, sitis sid est, segregantes nos metipsos in perae: i nem sed1idei. Vbi huic subtractioni &separationi ,exaduerso opponit fide.
Animales, liritum non haLentes.
Osterior pars prioris explicatio 12 sest , ut aduertit Adamus. Totienim, quanti quanti sunt, mera caro sunt : nullam spiritus rationcm ducunt : ne vestigium quidem ullum spiritus habent. Animaducito etiam , apud Apollolum Paulum animalcm semper opponi spirituali. ι. Corintha. num. l4. cap. I S. num. s. nu. - . & Α6. Apostolum veteres Patres secuti postea sunt, Irenaus lib. I. cap. I. Clcmens Alexandrinus lib. 4. Stromatum, Tertul. saepe,ut obseruat Pamellius in annotationibus ad libruaduersus Psychicos nu. x & Baronius com 2.anno Christi et oi . c. l . Sufficiat properanta locus ille Tertulliani in lib.de Monoram. cap. i. Psychicis
non recipientibus spiritum ea , quae sunt Spiritus non placent. Ita du,qua: sunt spiritus,non placcnt,ea,quae iunt cainis placebunt.J
Subest etiam in hoc loco eadem ris vox Giaca Phchici. Sunt auic in Psychici, id est, animales, qui gent O Jndulgetat qui carnis delicias auidissime
coniectantur, qui voluptatem corporis in iummis bonis numerant, iiTO Vero caetera bona sola voluptate a stimant , qui denique se coincsationibus ingurgitant, Sc in coeno libidinis turpissime volutantur. Audi Epiphamum Gnosticos, id cst , vere Psychicos, tuis coloribus depingentem haetas i 6. fCorpora sua tum muliebria,
tum virilia, ni,ctu , ac diu curant Vnguentis, balneis. cpulationibus, concubitibusque,& ebrietatibus vacat :
667쪽
3e detestatitur ieiunantem , dicenteriquod non oportet ieiunare,&c.J Elegant cr , & omnino Tulliane orditur Tertullianus librum aduersus Psychicos. f Mirarer Psychicos istos, si sola
luxuria teneretur,qua saepius nubunt; si no etiam ingluvie ducerentur, quaiei unia oderunt : monstrum scilicet.
haberetur libido sine gula. J De Tertulliani errore no est hic locus disputandimotionem duntaxat,& proprietatem quaerimus vocis, quam ille luculenter expressit.' Si tamen velis aptissimum Psychici cuiusda symbolu, illud sane quam
accommodatum est, quo Borbositas, id est,coenosos,depinxit Petrus, 2 .PCt. a. num. 2 2. Sus lota in volutabro luti. Esthoe animal adeo stupidum , ac bru. Ium , Ut ne micam quidcm prudentis instinctus habear: sciteque dixerit Cicero lib. s. de Finibus , anιmam ιili pro sali datam ese ne putrefieret. Fuse id persequitur Lactantius lib. . de Vera sapientia,cap. i . Est, inquit, lutulentum hoc animal, & immundum , nec Vnquam c.rlum aspicit, sed in terram roto & corpore, & ore proiectu, veniri semper,& pabulo seruit: nec ullum allu,dum uiuit,prς stare usum potest. JSus aptid Veteres hieroglyphicu fuit hominis impuri, voluptari j, stupidi,
spernotis veritatem & a Deo penitus aduers. Lege Baronium tom. 2. ann. 137.c. 2 ela Picr. Valer.lib. I i. Sic Horatius bb.i . Epist. A. Epicuri scista gregem porcorum merito vocat:& de li.
bidinoso scribit lib. i. Epist. i. f Sub
domina meretrice fuisset rurpis , &excors, vixisset canis immundus , vel 118 amica luto sus.J Qui vero coenum appetunt, lutoque,ac foetore delectatur, margaritas pedibus coculcant, Mati. 7.num. 6.hoc est,ca estis doctrinae,sapientiaeq; thesauru calcant,atque pro nihilo ducunt. i Corinth. a. num. I 4.
Animalis homo Graece, PBchicm in non percipi ea qua sunt Spiritru Dei ultitia enim est iis. Non itaque mirum,s daemones Christu deprecantur, ut liccat illis in porcos introire, Matth 8. n. 3I. quia , ut egregic ibi dixit Theophil ctus, Vbi est vita porcina,ibi no manet Christus,sed diabolus.J Recteque Vtrumque coniunxit Iacobus ages de sapientia carnis,qua sola pollent Ha retici,cap. 3 .nu. is. Non est ista sapientia risiusum descendens, Fed terrena, ans- malis lGraece, 'ναιω) diabolica.
Vos autem charismisuperaedis cantes vos metipso anctiffima vestrae fidei.
transsatio:de qua fuse a. Cor. 3. a nu.s. Des aedificatιο esis, si Fundametum vero huius spiritualis adisicij, fides est. Nam,ut grauiter docet Tridentinum Sess. 6.cap 8. f Fides est
humanae salutis initium, fundamentum , & radix omnis iustificationis: sne qua impossibile est, placere Deo, dc ad filiorum cius consortium peruenire. J Congruenter ait Aug. Serm.
χχ. de Verbis Apostoli. Domus Dei credendo fundaturciperando erigitur, diligcndo perficitur.J Et origenes in cap 4 Epist. ad Rom. Prima salutis initia , & ipi a fundamenta, filics cst , profectus verb,& augmenta adifici j, spes est ; perfectio autem, & culmen
Ipsa autem fides , & tota deinceps 23Osubstructa aedifici j moles, solidissimo illi, ac firmissimo angulari lapidi Christo innixa, & inclinata recubit. Fundamentu aliud nemo potest ponere prater
id, quod positi; ψ.quod est Christ. Isin,
I. Corinth. . num II. In quo omnis aedificatio consi Ela crescit in templum
668쪽
sanaum in Domino, ad Ephes. 2. num. 11.Sint videlicet Sancti,Spiritus Sancti templum augustissimum, gratissumumque Diuinae maiestati domicili u.
2. Cor. 6. num. I 6. Vos estis templum
Dei vivi. Itaque cum semetipsos superaedificant sanctissimae fidei,inagnificentissimum Deo habitaculum extruunt. Ad Ephes r. num. 22. In quo
nempe angulari lapide Christo)er vos
coadscamini in habitaculum Dei. I.Petr. 2. num. . Ad quem accedentes lapidem. vivum,ab hominibus quidem reprobatum, a Deo autem electam honorificatum,ctis tanquam lapides vim superadiφω--m,domus stiritualis. In Spiritu Sancto strantes. 23r UT orando impetratur Spiritus CSanctus , & ipse Spiritus Sanctus
unicus est effector , de magi ster orationis. Constat utrumque in Scriptu, ra. Apostoli ad huius caelestis agricolet diuinos satus accipiendos, Oratione animum , quasi solum , praepararunt.
Act. I .num. l . Hi 9mnes erant perseuerantes unanimiter in orarione. Subest
Graece significantissimu verbum prostarteruntes: quod vim quamdam, animique contentionem affert,& perdurante in ea, atque instantem, Deoque singulis pene momentis inhaerentemasnduitatem. Vix tam multis Latinis exhauritur unius Graeci verbi proprietas. Erasmus ad Rom. 3. Vers 6. illud exponit : incumbentes , Operam
rentes. Denique Act 2 num. 6. peia rates. Atque haec adnitens . Deoque iugiter adhaerens oratio , assidue instans, perseverans,ac perdurans, facile impetrat Spiritum Sanctum. Luc. I I. num. 33 . Si ergo vos,cum sitis mali,nsis bona data dare fidique vestras. quamo magis
Pater vester de calo dabit Spiritum bonum petentibus si 'Alterum vero di serte astirmat Apo- a. 3 astolus ad R om. 8. num. 2 6. Spiritus adiuuat infirmitatem nostram ; nam quid oremus, sicut oportet, nescimu/: μὰ φθSpiritus postulat pro nobis gemitibus in narrabilibus Itaque pro innata naturae nostrae imbecillitate nescimus prorsus , quid a Deo precibus contendere debeamus; saepeque ea ignorantes petimus quae nobis valde nocitura sunt;
ea rursus orationibus auertere nitimur,quae nobis sunt magnopere profutura. Miror Socratem inter caecas Gentilitatis tenebras hanc veritatem assecutum: cuius aurea illa verba re incitat Valerius Maxim. lib. . c. 2. SO- crates nihil ultra petendum a Diis immortalibus arbitrabatur,quam ut bona tribucrent: quia ij demum scirent, quid unicuique esset utile:nos autem plerumq; id votis expetere,quod non impetrat se melius forer. Diuitias appetis, quae multis exitio fuerunt: honores concupiscis,qui complures pessum dederunt.J' Hinc fluxit nobilis illa Augustini 133
sententia Tract. 3.in Ioannem. M te usurus eo, quod vult accipere, Deo potius miserante non accipit: proinde si hoc ab illo petitur , unde homo
laedatur exauditus, magis metuendum
est,ne,quod pollet no dare propitius, det iratus.J Consentanee Isidorus lib. 3. de Summo Bono, cap. . Multos
Deus non exaudit ad volun ratem, ut
exaudiat ad salutem.J Flagrabat desiderio populus istae liticus, Ze cum lachrymis precabatur , Nume. I ι .nu 4. uu dabit nobis ad vescendum carnes Plat. 77.num. 29. Desiderium eorum attulit eis: non sunt fraudati a desiderio μαῖά adhuc earnes erant in Antibus eorum , Numeror. II. num. 3 3. Vbi Hebraice legitur, antequam caro esset siuccisa dentibus, ct ecce furor Domini concitat
669쪽
in populum, percussit eum plaga magnanimis. Quanto maiore beneficio affecisset illum populum Dominus, si noxios,atque adeo lethales cibos , quos tam enixe contendebat,denegasset 234 Vt ergo petamus , sicut oportet, ipse Spiritus Sanctus postulat pro nobis: hoc est, ut exponit Augustinus Epist. i 2I. de Orando Deum c. i postulare,dc gemere nos facit. Vbi hunc Hebraismum confirmat Augustinus ex illis verbis Deuter. Is . num. 3. quae ita leguntur in Editione LXX.Tentat Dominus tuuου vos,visebat, an diligasis Deuvestrum ex toto corde vestra, idest,ut scire faciat. Vbi Vulgatus illustrauit Hebrai linum:ω palam flat. Genes. 2 2 n. o. Nunc cognoui, qi. od times Deum , idest, nunc feci, ut ab omnibus agnoscatur. Vide Lorinum Adh. l.num. I 8. Eil sane ingens beneficium , quod pollicetur Deus Zach. I 2. IIum. IO.
Et effundam super domum David, ersiger habitatores Verusalem spiritum gratiae,3 precum. Ut videlicet Ecclesia Deo gratissima sit, ab Spiritu Sancto edocta orare sciat, sicut oportet.
runt LXX Graece .ictis ι, idest,Spiritu misericordi , seu miserationis:quia nimirum oratio ab Spiritu Sancto afflata . & summa Dei misericordia est, de Diuinae miserationis sontes aperit. Suppliciter itaque deprecemur Diuinum Spiritu verbis illis, quibus Apostoli Christum deprecati sunt, Luc. II.
semetipseos in dilectione Dei si
vate, expecrates misericor tam
Erspicua, S dilucida tota adhortatio est ad retinendam, conseruandamq; charitatem,& ad spem obtinendae beatitudinis, Dei misericordia , & Chri iti meritis
Ei hos quidem arguite iudicatos idos vero saluate , de igne ra
pientes : alijs autem mseremi- ni in timore.
, ad caelestem beatittidinem in
flammati cupiditate rapiuntur , ardent etiam Zelo tuendi Diuinuhonorem, animasque peccatorum laqueis exuendi , atque easdem ab ipsis inferorum faucibus reuocandi. Excellens sane munus & omni cogitatione maiusmam, auctore magno illo Dionysio de caelesti Hierarch. cap. . D Narum omnium perfectionum diuinissima est perfestio, Dei cooperatorem esse. Expli- .cat Carthusanus: in reductione animarum aὰ suiιm Creatorem. Enim vero ille huius altissimς sun- 136ctionis excellentiam rite expendet, qui admirabilem animae praestantiam exacta trutina ponderauerit:ponder
bit autern solus ille pro dignitate, qui valorem pretij, idest, sanguinis Christi, quo redempta est anima, accurate perpenderit. I. Cor 6. num. χO. Empti enim estis pretio magno. t . Pet. I.num. 18. Non corruptibilῖbus auro, vel argento redempti estis , sed pretioso sanguim quasi agni immaculati Christi. Mcrito itaque exclamat Beria ardus Episto I s . Magna res anima , quae Christi sanguine redempta cst. J Si enim auri sex scientissimus adamantem emeret centies mille aurcis, omnes , bc si adamantis valorem, spectatamq; probitatem ipsi non agnoicerent ι tamen ex pretio ab aurifice peritissi ino attriburo , lapillupermagno stimaret Christus sanguinem suum fudit, ut anima redimeret,
670쪽
quanti igitur illa aestimanda est 3 Sa.. pientisti me hinc colligit Chrysost. ho. 3.in Epist. i.ad Cor. Nib Iest quod
ras. si vn im comter te tis animam.
13 Illi dicuntur ore pleno Siluatores assimarum, qui praedicationis ardore, integerrimae vitae exemplo , tulisque ad Deum precibus alii mas eda monis faucibus extorquent. Illoi, inquit, se
uate, de gue rapie es. Quo etiam modo loquitur Paulus. i . Cor. 9.nu. 22. Om
nibus ometia faetus sium,υt omne, facerem saluos. l . Timo. .nuin. i 6. Te ipsium sibuum facies,Gr eos,qui te audiunt. Et laco bus cap. 3.n. 2 o. Qui couueni fecerit peccatorem ab errore M afuae, Di ba avi. m.Dn eius ὶ morte. Sed qualis este debeat horum Saluatorum vita, grauiter docet Naaianzenus oratione I. Apolo. getica: Haec summa est, ut virtute tales existant,ut svno verbo dicam) caelestes sint:ac possint purgari primum,
deinde purgare ; sapientia instrui, atque ita alios sapientes reddere; lumen neri, & alios collustrare; accedere ad Deum,& alios adducere ; sanctificari,& sanctualem aliis afferre. Ja 38 illud etiam in uniuersum exigitur ab iis , qui saluti animarum incumbunt,Prouerb. 6. num. s. Disturre festina usicita amicum tuum. Et cum di lcipulos legaret Christus ad animas c5-
uertendas,praecepit eis, Lucae lo. . . Neminem per viam salutaueritis. Vbi
per hyperbolen caelestis Magister ne
tantulam quidem moram huic negotio permisit interponi,quanta ad osticiolam salutationem necellaria ei Ier. Similis est celerrimae festinationis exaggeratio, ε Regum 6 nu. 29. Sι occurrerit tibi homo non si tes eum. Hanc milii celcritatem insinuat verbu illud rapientes: quod non vlur-p4tur modo ad potentiam, ac vires exprimendas. iuxta illud Matth. I l. n. I 2.
Regnum caelorum vim statitur. 9 violenti rapiunt illud dc Ioann. lo. numero 28. Non rapiet eas qui ruam de manu mea:
sed velocitatem etiam, ac celeritatem quamdam assert. Actuum 8. num. 39. Spiritus Domini rapuit Philippum , ct amphus non vliut eum idcst,celeriter ex .eius conspcctu subduxit. Apocalyp.r 2 nu . Raptus est sitim eius ad Deum.
Atque hinc elegantissime usurpatur hoc verbum a Chrysostomo ho- mil. r a. in Epistolam ad Romanos:
ante certamen bravium arripere. Graece,
harpas. Vbi Chrylosio m. alludit ad
ocum Apostoli i. Coruat h. ci num 24. IJ , qui in stadio currunt, omnes quidem currunt Med unin accipit bravium c cum me,υt comprehendatis. Ducta nimirum 24o translatione ex Agonistarum consuetudine, qui ex aliquo eminentiore loco appensam coronam incitato quam Ocyssime cursu manibus corripiebant: ut erudite probat Petrus Faber lib. 2. cap 27. Agonistici Quo respexit idem Chrysostomus hom . . in Epist. ad Hebr. Adhucpen et bravii; de Chrysologiis Serm. i s s. de Infantibus pro Cluillo necatis. fConfitentur tacen- res, nescietes pugnant ; vincunt inicii; ignari tollut palmas; coronas rapiunt ignorantes.J Cassiodorus denique libro I I. Variarum,cap 3 s. f Si Olympiaci currus agitator rapit prςmia post labores. J Hanc celeritatem proprie apud Latinos significare verbum rapio , Obseruat etiam optimus auctor Latinitatis Cicero lib. 3. de Oratore. qui expendens Lucret i j verba: Dum licet oculis postiemum lamen radiatum rape;no dixit inquit Tullius cape: haberet
enim moram therantis diutius esse se τι-cturum. Sic Horatius lib. 3. Ode. 8.Dona praesentis rape latus hora.