장음표시 사용
651쪽
propter peccata destitutum vinci posse , Regi consilium dedit, Numerorum 2 .num. I 4. Dabo consilium, quid
populvi tum populo huic faciat Er quanuis eo loci non explicet hoc consilium sacer textus,alibi tamen explicuit, &Iosephus libro . Antiquit. cap. 6. disertis verbis exposuit. Si breuem victoriam de illis consequi quaeritis, Nou eris in nos Dis nobscum feminacastitae. Uur' rem extiteris, 'olbs nu Irtus abdis Tu Pitcr ,'na o mutilabitur illa re
Tertullianus in exhortatione ad ca.
tum ponit, milites calle vix ille. Apud Romanos quidem, ut auctor est Dio, I 63 hoc consilio voti compotcs esticiam. lib. 6o.& Cornel. 4 acit. lib. i . Histo Filiarum formosissimas, quae pulchria riarum , milites etiam uxores haberetudine sua spectantium castitatem ex- legibus vetabantur legis causam affert pugnare possint, quantum fieri po- lib. 3 fineste cnim mulierum comita-zest,cultas, ac ornatas mittite, ut pro- tui, tua' pacem luxu. bellum formidi-λ pe castra obuerssent in ubi cupidine ne morentur. J Scd est insignis locus captos viderint,se proripiant' cumque apud Valerium Maximum lib. a. c. 7. rogatae fuerint, ut maneant, non an - Exhausta erubescenda sentina stor-nuant, nisi persuasis, ut relictis patriis rorum e castris Scipionis, Romanus legibus , & cultu Dei, Moabitarum exercitus , qui paulo ante metu moris Deos venerentur: sic enim Deum ira- ris turpi se foederis macula asperserat, tum sibi reddent JEade prodit Theo- erecta virtute,acrem illam, Sc animodo retus quaest. s. in Numer. & in eo sam Numantiam incendiis exustam lib.cap. 3 i. num. i s. sic ait Scriptura. selo aequauit J Vides Romanos miliam eminas restruasi λ Nonne isti siunt, tes enervatos libidine λ Vides rursusq/ω deceperui filios sael ad siuggestionem castitate confirmatos,& crectos ZBawιam Ur praeuaricari vos fecerunte Et
Et in cotradictione Core perierunt. REcte item exponit Beda. Con
tradictione CorE, qui vivus ad inferna descendir,intereunt, quicum Apocal. 2. num. q. Habes illic tenentes doctrinam Balaam , qui docebat Balaem ttere scauda n coram filiys UViel, ed re fornicari. 67 Enim xero etiam citra Dei offensam,quam incurrentes Hebrari cςlesti que appetitu indebiti primatus se se robore,ac prςsidio nudati sunt,perni- ab unitate sanctae Ecclesiae secernut.Jciosissiinu sane fuit Balami consitu: Nota est ex libro Numerorum cap. I ,. nihil enim ita retudit robur militare, seditio aduersus Moysen,& Aaronem nihil sc neruos virtutis incidit, ac li- concitata, cum Core, qui crat de tri-bido. Castra dicta iunt,auctore Isido. bu Levi, summum Sacerdotium ει- ro lib. 9 Erymol. c. 3. qucm pleriq; se- ctaret, atque adco non sollim animo, quuntur apud Bisciolam lib. . Hora- sed re ipsa audactcr iam praesuinerat: tum subcessivarum c. i 1. fCastra quasi ibi numoro Io. Vt vobis et m Sace castamam nunquam iis intererat mu- dotium vendiceris:Dathan vero,& Abi- lier. Congruenter cecinit ille alter. ron dominatum in totum populum
Castra peto. Datque venm, valeant- Occupare per tyi annidem molirentur:
que puella. dirupta namque est terra iub pedibus
Linsius lib. s.de Militia Romana Di, eoruin,num. 32.ct aperiens os suism de-logo i 8. recitat hanc Germanorum uorauit illos , deseeaderuntque viui in legema inseruum.
652쪽
Simili fastu omnes haeretici turis gent , similes apud inferos luent poenas. Sapienter enim Irenaeus libro . cap. s. f Qui exurgunt contra veritatem , 8c alteros adhortantur aduersus Ecclesiam Dei, remanent apud instros voragine terrae absorpti. J Cyprianus vero Epistola 6s .ad Rogatianum: Qui ausii sunt superbire,& cer. uicem suam extollere , dc Sacerdoti Praeposito se adaequare , hiatu terrae absorpti,ac deuorati poenas statim si crilegae audaciae persoluerunt, ut probaretur,Sacerdotes Dei ab eo,qui Sacerdotes fecit,vindicari JNotabile documentum,quo discimus, multo acerbiores , dc atrociores
poenas dare, qui in Dei ministros m-iuriosi , contumaces, ac rebelles extiterunt, quam qui proprie in Deum ipsum aliquod facinus perpetrarunt. Etenim in Idololatras, qui vitulu aureum adorauerant,gladio animaduertere satis habuit Deus,EXOd. 2.n. 18.
At ιn seditiosos istos ignis saeuus exarsit, vivosque terra dehiscens repente deglutiit, horrendo spectaculo , aeternis flammis comburendos. Obseruat
hoc Chri stomus in illud Apostoli
ad Hebraeos i 3. num. II. Non gemen
/es: Gemitus inquit Praelati ob inobedientiam subditi, inuocat Dominum , qui seuerius ulciscatur. Papae. quantum periculum i J Et Chrysostonii sectator Theophilactus ibidem.
Nisi correxeris inooedientiam tuam, ingemiscet aducrsum te ad Deum;
quod maiorem poenae,ac supplicij pyram accendit, acrius vindicem,& pu nitorem Deum permovens. Lege interpretes in ca verba Psylin. IODn. I7. Irritaverunt Mossen in castris. Editur vero hic a Beato Iuda maxime propria Haereticorum nota:Οmnes primatum affectant, imperiumq; in caeteros arripiunt, s. IoanniS nu. s.
Sic Apostolus haereticum quemdam
notat lac delignat: is, qui amat prim tum gerere. Vbi semel haec pestix animum occupauit, vix ullum fidei locum relinquit. Eleganter Lactantius lib. . Diumarum Institution tim cap. i. Qui ambitione inflati, aut amore potentiae inflammati, omne studiuinsitum ad honores acquirendos contulerunt, nec si Solem quidem ipsum gestemus in manibus,fidem commodabunt cidoctrinae, quae illos iubct, omnipotentia, 8c honore coia tempto
humilos vivere. J f Diuersis locis sinquit Augustinus tom. 9. lib. de Pastoribus cap 8.) sunt diuersae haereses, sed
una mater superbia omnes genuit. JItaque recte ab eodem Sancto definitur haereticus tom. 6. lib. de Utilitate credendi cap. i. Qui alicuius temporalis commodi, Sc maxime gloria', principat utque gratia , falsas, ac nouas opiniones vel gignit, vel sequitur.JHoc Ecclesiastica tota testatur. dc exemplis confirmat historia. De Valentino haeresiarcha scribit Teitullianus libro aduersus Valentinianos c.4. Sperailerat Episcopatum Valetinus, quia & ingenio poterat,dc eloquior sed alium ex martyrij pra rogativa,
loci potitum indignatus , de Ecclesia authenticae regulae abrupit.J Sed ne in re perspicua multus sm , pete plura
exempla e Bellarmino rom. I . lib.A. de Notis Ecclesiae cap. 13.
V siunt in epulsu suis macula , conum antessime timore Memetipsost fientes.
AEreticorum ingluuiem , ac voracitatem carpit : gurgites M isti, ae helluones, nati abdomini suo , non solum in tenc bricosis popinis , atque gurgustiis ventrem inserciunt;sed cum templa etiam frequentant,
653쪽
quentant, intrepide, secure, ac sine ullo pudore in omne se ciborum g nus ingurgitant, maioribusque pocuculis se lacessunt. Gagneius hic , & ab eo mutuatus
Magallanes ad Titum 2. ver I. ita Graeca reddiderunt. fissi sunt in conuiu sueffris,sa=uyuam constagosa in mari saxa, er coemose rupes , vobisium intrepide tam escentes. Ego quidem et si non cl1Eteor, stularis rupes significare , delitescentes sub aquis pelagi, dc naufragi j
periculum creantes, hisq; egregie haereticos denotari,ad quos,tanquam ad saxtim,qui imprudentes adhaerescunt, fidei naufragiu miserabiliter faciunt;
tamen multo melius Interpretem vertille,ad vcritatem mihi persuadeo.Primo quia illi ipsi,qui occasionem saepe captant ab Interprete desciscedi, Erasmus, Valabius, Isidorus Clarius Gigurina , Sc Arias Montanus, hic cum
373 Deinde, quia nomen alterum ass- ne, scilicet stilos, quod maculam item significat, dc saxum, huic e X aequo respondens apud Petrum, certum est ex altero nomine ibidem adiuncto , se
rieque tota contextus, non cauerno
sas rupes, sed labes , ac sordes significare. 2 Petri 2 num. I Coinquinationes,
Graece, 'Ab ct macula delici s as entes, in conuiiijssuis lavuriantes. Eodcmque sensu usurpatur ab Apostolo vox lialos, ad Ephes. s. mim. 17. Nou habentem maculam: de compositum a filos, hoc est, immaculatus, i. Timoth 6 numero I . & in hac ipsa Epistola Iudaeuu. 23. dicitur maculata tunica, Graecer FAmenon. I Dentove in spurcissimos Boiboritas Onan id inum coeno inquinati Lsimos, nomen labis, de macula' apti l 'si me quadrat. Lege,quae adnotaui supra ad illa verba numcro Transferentes in luxuriam δύ num. 8. camem quidem maculant. Nunc accipe, quae de
istorum conuiuiis scribit Epiphanius haeresi 16. f Larga, dc opipara edulia,
carnis esum,& vini potum apponunt: ex hoc ubi compotarunt, de venas satietate impleuerut,ad oestrum se conuertunt. JPudet recitare, quae deinceps adiungit Epiphanius. An non isti turpissimae, ac lordidissimae maculae merito nominentur
Est autem illud obseruatione di- 'gnissimum , apud Epiphailium cominmaculatos istos Borboritas etiam turpificato suo conuiuio, vcl potius obscoenae luxuriae , plausibile charitatis, ac dilectionis nonacta , quasi velum quoddam,obtendive. Subest enim in Eliphanio Graeca vox agape,quam hic usurpat Iudas:& qua uis proprie significet charitatem; Latinus tamcn Interpres apud Petrum, conuiuium; hic vero epulin, scientissime vcrtit. Augiis inus rom. . libro de Fide, SI Operibus c. 2 s. legit,in dilectionibuι vearis. Regia retinet Graecam vocem in Agapis. Atque ut conuiuium conuiuio, & I7scharitatem charitati, hoc est, adumbratae, fucatae, & libidinosae, solidam, castam, dc temperantem OppoΠamus, adscribam aurea Tertulliani verba in Apologetico cap. 39. Cama nostra de nomine rationem sui ostendit:vocatur enim agape, id quod dilectio penes Graecos est. Quantiscumque sumptIbus constet ,lucrum est,pictatis nomine facere sumptum : siquidem inopes quoquc rcfrigerio isto iuua-mus Nihil vilitatis,nihil inet modestiae admittit mo prius discumbitur , quam oratio ad Deum praegii stetur : editur, quantum esurientes capiunt: bibitur, quantum pudicis est utile: ita saturantur, ut qui meminerint, etiam per noctem adoladum Deum sibi esse: ita fabulantur , ut qui sciant Dominum audire : aeque oratio conuiuium dixi mit.J Atque haec est illa dominica crina,cuius meminit Apostolus LCQr.II.
654쪽
mi in. l8. a Sanctis Patribus agape iure optimo vocata : de qua eruditissime noster Iustinianus in Commentario illius loci,& Baronius tona. l .arm. Christi s . a cap. io 3. usque ad III.
Bellarm. lib. s. de Eucharistia, qui est primus de Sacrificio Milia c. 1. Mal-
r 6 Simile quidpiam extitit apud Romanos, minus in hac parte haereticis impuros: scribit enim Valerius Maximus tib 1. cap. i . Conuiuium etiam solenne Maiores instituerunt, idque Charistia appellauertini, cui prata crcognatos,& assines nemo interponebatur : ut si qua inter necessarios querela esset orta, apud sacra mensae, &inter hilaritatem animoru fautoribus concordiae adhibitis,tolleretur. JNubes sine aqua, qu.e a ventu
circumferuntur. I Res item his paucissimis verbis
edatur Haereticorum notae. Prima est, intolerantissima superbia, qua instar leuissimarum nubium in altum cxtolluntur: videlicet non ab Spiritu
diuino imposito , sed a se ipsis insolenter assumpto niagisterio. Iob II. num. I 2. I r vanus Παμ perbiain erigitur: quemadmodum nubes sine aqua altaus eleuantur. Vanus Hebraice dicitur nabab. Vertit Tigurina, vir inanis. Pagninus, cuus. Regia,concareus.
Ille scilicet, qui nihil intus habet soliditatis, sed turgidus,& inflatus mera
Vanitate tumet. Subest idem vorbum, ubi describitur altare, EXOd. 27. nu. 8.
Non se dum ed inane,ct cauum hurins ira facies illud. Grauiterque Hieron.
citans ea verba 2. Petri 2. num. I 8. Superba enim vanitati, loquentes, libro I.
contra Ioui aianum ait. Descripsit sermo Apostolicus Iovinianum loquentem buccis tumctibus, & inflata verba trutinantem. J Est os Haereticorum loquens ιngentia, Daniel. 7. num 8.
os loquens magna, ct blasphemias, Apoc.
I 3 .num. I. Os eorum loquitur sisperia in hac Epistola num. 16. Sic Simon dicebat,ic elle aliquem magnum, Ach. 8.num. 9. Sc, ut ibi refcri Lorinus cxHieronymo in cap. 24. Matthat,arrogatissime asserebat. Egosum sermo Dei,
ego Paraclitus, o omnipotens, eoo omnia
Dei. Vide ventosissimam , & inanissimam nubem. Sccundo,cum vapores cogantur in I 8 nubes ad terram irrigandam , praecones diuini verbi nubes foecundissimae sunt, Isa. 6o. num. 8. Sc verbum ipsi in
in arcano sermone pluuiae coparatur. Deuteron. 3 2. num. 2. Eccles. 9.nu. 8. I S. 11. num. Io. Iob 19. num. 22. ad
Hebr. 6 . num . . At Haeretici nubes seu ut sine aqua: Quadrat mirifice in eos illud Prouerb. 1s . nu. t . Nubes,ct ven-ru ,st Plautis non sequentes. 2. Petri nu. 17. Hi sunt fontes sine aqua, Er nebula turbinibis exagitata. Tertio denique inanissimae istae nubes , inconstantiae flatibus impulis, leuiter huc illuc circumferutur. Quo symbolo Haereticoru mutabilitas sapientissime dcnotatur. Subest eadem vox nephelae, id est,nubes, apud Pctru: scd Vulgatus nebulas ibi scientissime reddidit, quia nubes istae cum steriles sint , & inanes, ac nullo pluuiae rore foecundentur, in obscuras degcnerant nebulas, quae luci solis ossiciunt, terraeque caliginem offundunt. Hic ego vel ipsos Hς reticos testes, i sac iudices appello r ipsa enim veritas
etiam ab inuitis conressionem extorquebit, quanta fluctuent inconstantia,quam turbulentis intent blIidiis digladiciatur , quam supe iidem non modo diuersa, verum etiam pugnan-.tia, doceant. Scite respondisse surtur Dux Saxoniae Federicus,nollic se,quid tunc crederent Lu .heram, quid anno
655쪽
seq1iete credituri essent,diuinare non steriles, ignibus addicuntur. posse. Vide Lorinum a. Petri 3.nu.26. Vocantur autem bis mortua, quia i i Protheos quidem illos, Chamaeleon- primo emoriuntur, cum nullum iam tes,Euripos merito appellaueris;aut si . fructum proserunt; deinde cum foro quid aliud est, quo tantam possis ex- .excisse,aut radicitus euulsae, in ignem primere leuitatem .Fluctuantes circu- conijciuntur.Matth. 3.num. O. Omnipseruntur omni vento doctrinae , ad arboriqua non facit stultum bonum, exci- Ephes. . num. I . Sapienter ait Ter- detur, ct in ignem mittetur. Sic Haeret ullianus lib. de Praescriptionibc-χ. tici semel moriuntur , cum una cum Mentior, si non etiam a regulis suis fide gratiam amittunt: incurrunt ve- variant inter se,dum unusquisq; pro- ro si inui secudam mortem, id est,rea- inde suo arbitrio modulatur, quae ac- tum poenae sempiternae, cum Diuina icepit, quemadmodum de suo arbitrio senteotia perculsi flammis illis vitti- ea composuit ille, qui tradidit. J Vide cibus adiudicantur, veluti sarmenta EIrenaeum lib. i.cap. s.& Hilarium lib. Vite praecisa, quae igni traduntur, M de Trinitate. i ardent, Ioannis is . num. s. Haec est illa mors secunda toties intentata in
Arbores autumnales , in ructuose, Apocal. cap. 2o. num. i . Missisunt in bis mortuae, eradicatae. stagnum ignis: hae est mora secunda. M
cap. 2 l. nu 8. Para illo tim erit in stagno i 8o ommunis haec est omnium Hae- ardenti igne, ac sulphure , quod est mora is reticorum nota. Fucata pietatis secunda. specie imperitorum tenet oculos,ina- Sunt denique arbores eradicatae, I Sanesque vulgi rumusculos coniectan- quae nullam prorsus spem aliquando tur Sed omnis illa ostentatio virtutis revirescendi relinquunt. Lignum enim
nihil est, nisi larua, atque praesti piae; habet lyemrsi pracsum fuerit,rursum vi- re ipsa sitnt homines profligati stimi, rescit,or rami eim pultalant, Iob retinu- desperatissimique. mero 7. secus vero, si fiterit radicitus Solent Prophetae coparare impios euulsum.ῆVt plurimum Haeretici, sic
amaepissimae arbori , quae florum ve- offendunt, ut penitus cadant, ad R nustate, foliorum tegmine huctuum- manos ii. nun .li. Cadet sveum, stque ubertate ornata, in sublime cxu corruet, Hier. ID. Dum. 2. Vt non re git: ut cuin mox repente succiditur, dideris,condemnabitur. Marci a 6.nu. Is. quam caduca sint humana omnia, & Imo qui non credit,ia iudicrum est,Ioan- qua in cito deflorescant, agnoscaturi nis 3. num iri 'agni Mundus enim arridet, Ut saeuiatiextollit,ut deprimat, blanditur, ut fallat. Danael 4. a num. 8. usque ad i 2. Psal. 6. Piliam. s .EZechiel. i T. num. 2 Hς- retici vero,etiam tunc cum amaenissime florent, flores illi merae praestigiae sunt: arbores sunt autumnales , quae 'non primo vcre , ut frugiferae solent; sed intempestiue,extremo scilicet autumno, flores emittunt ; qui mox decutiuntur ineuntis hyemis asperitate, ipsaque arbores , tanquam omnino
gia vitavit 1 igurina. Vnde e fera mariae despumantes sua ipsorum dedecora. Editio Syriaca. Fluctus vehemenies maris. In signis
656쪽
signis hic editur ab Apostolo Haereticorum nota. Non secus ac fluctus horribiles, saeua ventorum tempestate concitati, Haeretici turbulenti sunt, factiosi , ac seditiosi: ubique tragoedias excitant, Omnia perturbant, caelo terram miscent, terra caelum. Eleganter has humani generis pestes, Ecclesiae furias, regnorum faces, vel potius ardentes Inferorum tedas,depin-- git testis oculatus Perpinianus Oratione 8.18 Verum decumani isti fluctus, qui
terram absorbere,& caelo ipsi ruinam minitari videntur , breui interuallo dispulsi,in graciles spumas evanescur.
Prouerbiorum Io .nu. 2s. Quasi tem pes fas transiens non erit impim. Eccles. 6O. num. I 3. Sicut tonitruum magnum
inpluvia , personabunt. Quam ho tribilem sonitum, quam stupenduin fragorem edit tonitruum ingens, e nubibus displosum a Ast ubi repentino illo fulgore perstrinxit oculos sonitus etiam praetervolat momento aures , admiratione obstupefacta. Sapienter Beda in huius Epistolae Commentario. Pcruersi doctores fluctus feri sunt in semetipsis inquieti, tumidi, tenebroli, & amari: pacem Eccle- siae semper impugnare non cessant; sed instar tumentium undaru,quanto altius se superbientes attollular, tanto amplius confusi , quali in spumas te. uiuimas dissoluuntur. Jas 1 Similis locus est Isaiae s7. num. 2Ο. Impi' autem , quasi mare feruens , quod quiscere non potest, ct re tundant' ctis
eius in conculcar ionem. ct lutum. N unquam Haeretici, quasi mare saeuissi inis ventis agitatum , quiescere possunt; nouarum rerum fluctus assidue vo-Iuunt procellas atq; in Ecclesiam tempestates excitant. Quemadmodum malini fluctus sinquit Hieronymus in cap. 7. Isaiae in reuoluuntur ad lita tora, atque iterum resorbentur,& in
se fracti lutum essiciunt, quod pediabus coculcatur, sic imp ij aeternae conculcationi subiacebunt.JHoc nimirum est, suas confusiones i 86 despumare. Sicut enim fluctus ad terram allis feriunt stabilitatem littoris, ibique confracti spumas agunt , ac in se ipsos reuoluti littus quidem lauant, ipsi tamen lutum inter spumas, sordesque trahunt: sic stat Ecclesia,velut altissimis defixa radicibus rupes, cuius summa fi uchus Haereticorum ne attingunt quide,infima sic verberant,
non ut Eam commoueant, aut stabile
littus quoquo modo labefactent, sed illud potius cluant, ipsique spuniis, ac sordibus lutulenti,immundique fran- gantur.Neque ab hac cofusione ablu- .dit, quod obseruat Glossa in illa verba 2. Petri 2.n uiri. I . Hi sunt fontes sine aqua. subi fons est, inquit, uiae aqua, ibi lutum de erroris, S peccati: nec lauat, sed coinquinat.JSydera errantia.
Ali homines, ct seductores inquit TApostolus 1.Timoth. .nu .l , proficient in peius, errantes, ct in errorem
Existimat Caietanus , nullatenus intelligendas esse hic stellas eriantes, caelestibu3 infixas orbibus, quas Planetas dicimus, quoniam regulares, dcconstantes sunt earum motus; sed impressiones, de exhalationes igneas in aere generatas, quas Aristo t. I.Meteororum , stellas discurrentes Vocat: quibus apte significantur Haeretici, ut non solum varius , & instabilis , sed momentaneus etiam illorum splendor denotetur, Et quidem Apocal. 8.nu. I o. & c. 9. I 88nu. i. ubi dicuntur stellae de caelo cecidisse, id est, impressiones inflammarae, quemadmodum de Phaetonte loquatur Ouid. 1 Metamorph. Voluit in
657쪽
implicari,in car. aqua, qua a vemis circumfe-
iane Caietani explicatio- textus Graecus,quem ipse solet unicὸ admirari. V ocantur enim Vit Enota septimus ab orbe γso condiro Patriarcha, cuius ge nerationis series contexitur a Moyse cap. Gedesis. Adam enim Graecε,astores planeta. At nullas,quem genuit Seth, Seth autem Enos, Enos scia, dixerit, aereas istas faculas, subia Cainan , hic autem Malalees, & hieto ardescentesm lanetas nominati. Et Iared,qui fuit pater Enoch. quamuis verimmum sit, quod de se- De Enoch assirmat Apostolus ad ptem planetis scribit Plin. lib. a cap. 6. Hebr. I Quod te onium LM Septem bydera ab incessu vocamus buit, placuisse Deo. Extat hoc testimo- errantia , cum errent nulla minus il- niuin Genesis s .num.24. Ambulauiis lis. J Tamen, quia non eundem sem- cum Deo. Vbi obteruandum est, am- per tramitem tenent, non eumdem bulare cum Deo, seu, quod idem est, semper ortum, & occasum habent,& coram Deo,idiomate Hebraico idem modo ocyus, modo tardius circum- prorsus esse, ac pie, sancteque viuere, aguntur , aptissima sunt leuixatis, ac atque adeo placere Deo. Nam,va eiLinconstantiae symbola. Eccl. 17. num. dem pene verbis sapientissime prodii 1. . Homo sinctus in sapientia manet, si . derunt Augustinus in Solitoq. cap.r . . eut Sol: nam sivis m, sicut luna, ratur. Exponit hoc copiolissime Beda. f Sy-de errantia , quae lunt septem, nunquam in eodem loco , ubi pridie keerant ; orium , vel occasum saciunt; sed modo ad infima Zonae brumalis descendunt, modo ad alta Zonae solstitialis ascendimi ; modo mediam Zonat aequinoctialis lineam repetunt. Boetius libro f. de Consolatione
Philosophica prosa c. f Magna nobis indicta est necessitas probitatis, qui
cuncta facimus ante . oculos iudicis cuncta cernentis.JSed age, huius notabilis Hebraisini is fluculenta exempla proferamus.Verba illa Genesis s. num. 24. Ambulausique eum Deo , scientissime transtulerunt
Sic nimirum, sic sunt Haeretici. J Sed L X X. beneplacuit Deo: & Ecclesi de Haereticorum inconstantia satis sticus, cap. 44. num. I 6. Enoch placuit inulta super illa verba numeri II
658쪽
Sic Genesis s. nu.9. Noe cum Dea ambulauis. Vbi etiam L X X. reddiderunt. Noe placuir Deo. Et cum ipse Deus vellet, Abrahamu ad eximiam,& excellente virtutis ideam informare, haec illi tradidit praecepta vivendi, Genesis 17. num. I. Ambula coram
Complace coram me , 9 6is inculpabilis , seu irreprehensibilis. Quod vertit Vulgatus secutus LXX. Psalm. II
num. 9. Placebo Domιno in regιone πιιιο- rram, Hebraice legimus , ambulabo coram Domino.
tsi Mirabile lane est, quod de Enocli
refert Irenaeus lib. . cap. so. Enoch sine circumcisione placens Deo, cum
csset homo , Dei legatione ad Ang los fungebatur. J Nam ad quos tan- . dem Angelos ; tanquam Dei nuntius,& interpres legaretur3 Ad caelestes ne illos spiritus , qui clara Dei visione
fruebantur, mortalis homo mandata perferret 3 an ad apostatas Angelos,ut mox insinuat Irenaeus 3 Sed sciendum cst, Angelorum nomine Principes viros intelligi, quorum nefarias isbidines sub nomine filiorum Dei Moyses describit Genesis 6. num. 2. ad quos moncndos, & a flagitiis reuocandos, nuntius , ac praeco amandatus fuerit Enoch. Lege Clammentarium Femrdenti j in Irenaeum. is 3 Enim vero cum iam Enoch sex gesimum quintum supra trecentesimum annum ageret, nou apparuit,quia tulit eum Dominuo , Genes. i. num. 2ψ.
Translatus videlicet est, ne videret mortem, ad Hebr. l l .num s. Et, ut scribit Irenaeus loco indicato, fConseruatur' viuus usque nunc, testis tuturus Iudi- cij Dei. J Hanc aute Catholicam veritatem, quae Enoch docet adhuc elle super sit ici ex verbo Dei expresto, &ex perenni, atque orthodoxa Sancto. Tum Patrum traditione demonstrant
erudit illimi viri,Maluenda libro 9.deamichristo capi r. I. Feu ardentius In
difficultate . sect. 2. Sed ubi nam ille degat, paucis ab . 19
hinc annis Patrum nostroru in moria coeptum est in dubium reuocari. ab Eugubino, nonnullitque aliis, ohs pius opinioni subscripterunt, ex illimantes aquarum eluuionei qua obru-
tus est orbis terrarum. aboli tu simul, , dc penitus vastatum futile terrestrem Paraditum. Mihi constans,arque perpetua Sanchorum sententia placet; in eum Paradisum translatu initio fuisse, iuxta id Eccles. q. num. l6. =roia placuit Deo. ex transtitvi est in Parads-bum et i det Gentibin paenitentiam: Sc in eodem Paradiso ctiamnum Diuinitus conservari. Totum hoc arguinentum tractauit Maluenda in libro de Paradiso capit. 87. tam erudite , atque copiose , ut nihil supra : ubi non modo citat Patres , sed Recentiores etiam omnes Scripturarum in Ierpretes: quare hoc etiam labore lubens
supersedeo. Iam quod ad hanc prophetiam at- I9Itinet, quam ex Enoch laudat Iudas,
. quibusdam pro nutiatas apcriam sententiam meam. Censeo primo, conuinci no nosse ex isto loco, hanc prophetiam fui de ab Enoch aliquo libro
expressam & litterarum monimentis consignat'm; ac non potius sola tr ditione apud Iudaeos custoditam, dcvcluit per manus a Maioribus ad po, sferos traducta. Sic cnim recitat Paulux Act. χo. num. 3 s .verba illa Christi,
Beatius est in Cis dare, quam accit ere . a
nullo Euangelista scriptis prodita, sed
sola traditione accepta. Et 2.Timor h. 3-num. 8. edic nomina Magorum,qui
Moysi rostiteruiit , nusquam alias In. sacris
659쪽
sacris litteris memorata. V ide Scrarium hic, Micha item de Medi nati. s. de recta in Deum Fide, cap. 2 . dc Iustinianurn duput. a. de Epistolis Apostolicis cap. 2.num.
396 Secundo eximino , veto similius' esse, sacra quaedam monumenta litteris cosignata Enoch ad posteros traC misisse,unde hoc vaticinium Apostolus deprompserit. Hoc pronuntiatum cuincit allenius priscorum Patrum.
Augustinus ait libro i s. de Ciuitate cap. 23. f Scriptae nonnulla diuina
Enoch, illum leptimu ab Adamo,negare non possumus. J Origenes etiam homil. vltima in Numeros, testatur,. Enoch scripta quaeda prophetica posteris reliquisse. Id ipsum probat ex
professo acerrimus assertor Prophetiarum Enoch, Tertullianus libro de Habitu muliebri,toto cap. 3.Vbi contendit,ea monumenta alteruata fuisse in arca ab eluuione mundi, aut post ea amatu Spiritus sancti a Noli memoriter redintegrata. His adstipulantur Hieronymus in libro de Scrip t. Ecclesiasticis, δc in cap. I. Epistolae ad .Titum, Clemens Alexandrinus lib. 6. Stromatum , Didymus , Ec Beda in Commentario huius loci, Athanalius in Synops, & Procop. Gaz s m C. a 3 8. Genesis. is Existimo tertio, librum i stum Canonicum Enoch iniuria tem Porsi in-
. tercidisse,& iam tunc Do. exsare, cum
Iudas hanc Epistolam scribebat, sed
Apostolo vaticinium hoc , aut tradi-tIone Maiorum , aut Spiritus sancti reuelatione innotuisse. Si enim eoi mpore extaret hic libet ,ssiliet haud dubie valde nobilis, celebrisque apud Iudaeos , tum propter auctoris antiquitatem , & famam, tum quod in eo libro res admodum memorabile. , de
admirabiles continerentur. Quare,Vt docte argumentatur Perer.tomo I. in
Genes lib. 7. q.6, de Torniellus anno
Mundi G13. aliquam eius libri mentionem reperiremus apud Philoncm, aut Iosephum , diligentissimos atque curiosissimos antiquitatu Iudaicarum Scriptores. Et qui de generati na mul- I98tos sacros libros interijsse, multa veteres scripsisse Prophetas, quae Iasi ex tant,ex Regii iustoria nianifeste cori- uincunt Pinc lain Salomone li. I.c. I. nu. 3. Tornicitus anno Mundi a 183. num. i a. de Serarius in Prolego m. c.8. quaestiuncula i A. Vnde verba illa,quae ab Euangelista Matth.cap. 27. num .s.citatur ex Hieremia,cum omen apud Hieremiana nusquam reperiantur, iure assirmant Turrianus lib. 2. pro Epistolis Pontificiis cap. I 3.& Serari. 2. Machab. quaestiuncula 2o.sumpta esse ex aliquo, qui interciderit, Hieremiae libro. Nominatim enim Hieremiam alios, praeter eos, quos habemus, scripssse libros , expresse legimus a. M
Censeo quarto , Enochi librum a tanto Propheta syncere scriptum, fabulis postea resperium, erroribusque
contaminatum, siue a Iud.eis, siue ab Haereticis , in vulgus editum fuisse, adulterinumque parsum pro vero, .nuinoque suppolitum. Moueor, quia . in libro Enoch quena Veteres citauCrunt, naulipfabhilos continebantur, quae Prophetam Spiritu sancto amatem scripsi Te,nefas est cxistimare. Re fert enim Origenes,in eo multa falsa,& superstitiosia contineri de nominibus , δί occultis virtutibus stellarum, de Gigantibus ex Angelorum comis . mixtione cum mulieribus procreatis, de calidis lacrymaru fontibus ex Angelorum oculis profluentibus. Quare liber ille Enoch, ut apocryphus, a Pa- tribus reijcitur : dilerteque affirmat
Augustinus, multa fuisse in illo deprauata , sicut videmus etiam Canonibus, de Constitutionibus Apost lorum tautem calamitatem accidisse. .
660쪽
Ausustini verba sunt libro i s. de Ciuitate Dei, capite a 3. f Vnde illa,
quae sus eius nomine proferuntur, dc continent istas de Gigantibus fabulas , quod non habuerint homines Patres, recte a prudentibus iudican-rur, non ipsius elle credenda: sicut alta sub nominibus de alloiu Pro-hetarum, & recentiora sub nominiaus Apostolorum, ab Haereticis proferuntur. J Et lib. i 8.cap. 38. f Proferuntur quaedam,quae ipsorum esse dicuntur, ab eis , qui pro suo sensu passim, quod volunt, credunt v sed ea castitas Canonis non recepit.Non quisd. eorum hominu , qui Deo placuerunt, reprobetur auctoritas , sed quod ista esse non credantur ipsorum. Jacit Quintb denique existimo: etiamsi Beatus Iudas hausisset hoc vaticiniuex apocrypho illo libro , iam vitiato, ac deprauato, quod Apostolo certa reuelatione constar vaticinium immune omnino,illibat m,& integrum, extare, ut ab Enoch scriptis prodi-. tum est ; nullam propterea caeteri, commentis malitiosὰ adspersis auctoritatem conciliaret ; nihilque inde futile depromptum, ipsius vaticini, sanctitatem, ac certitudinem immies nueret. c vltima propositio ex ipsis rerminis perspicua est. NH, enim in- fallibilis veritatis lux alienis tenebris obsolescere,aut infuscari potest. Lege, quae adnotaui in pro legomenis, ubi egi de huius Epistolae auctoritate.
Ecce venit Dominus insanctis mi libus suis facere iudicium contra
de omnibus operibus impietatis eorum, quibκs imp is egerunt, se de omnibus duris, quae locuti sunt contra Deum peccato-
nascentis orbis commemoratio cxtremi Iudicij, ut Prophcta iam tum in vitia ruentibus fraenum timoris in. γiiceret. Itaque di sertis testatur verbis, Iudicium uniuersale. aliquando futurum; describie deinde, qua maiestate, de stequentia stipatus Iudex adue- ' .niet et postremo , in quae praesertii in 'scelera diligenter inquirct, quae flagitia serio vindicabit. Tantum itaque aduerto, testatissiL 1 os muni esse in sacris litteris, cum Christus ad iudicandum veniet, non - , tum adfuturum septum, Sc vallatum Sanctorum millibus , sed omnium etiam caelestium spirituu corona cinctum, Sc stipatum, ut comitatus ipse diuinam Iudicis potestatem, auctoritatemque ante oculos ponat. Sic enim Regem, alicuius magnae rei causa in publicum procedentem , Omnes Regalis curiae Magnates,omnes ministri prosequuntur. Ita legit praesentenr locum Cyprianus in libro de lapsis ad Nouatianum. Ecce venit cum multi millibus nimiiorum suorum. J Idest, Angelorum. Et Danie. . ubi iudicatas thronus graphice depingitur,legimus
num. Io . ilia millium minιstrabant ei, ct decies misites centena millia asi libam ei. Expresseque Matth. 2 . num. I. Cum autem venerit Filius hominis in . maiestate sua , ct omnes Angeli cum eo,
tunc sedebis seuper sidem maiestatis suae.
Zachar. i . num. 6. Et veniet DominuδDeus meus , omneseque Sancti cum eo.
V bi Hierbnymus. Aganifeste, inquit,
de secundo Saluatoris praedicatur aduentu. Isaiae 3. numero 34. Dominus ad
iudicium veniti eum sinibus populi sui,
ct Principibus eius. Psalmin s. num. . Advocabit ealum desursum , ct terram discemere populum suum: congregate issi