장음표시 사용
491쪽
Non miniis Aqua, quam Hydrargvro potest fieri experimentum, modo ampullae fistula triginta quatuor pedes excedat in altitudine. Videsne Jam opus iacillimum esse. vas aliquod cujuscunque capacitatis, absque Embolo, Pistillo.& Anyti P eumatica exhaurire, quibus Recipienti UMaσ-d surr/os opus est λ F R A N c. Nihil facilius; nam solo Hydrargyri defluxu, qui sua sponte emuit, quemadmodum
Mercurius ex inferiori extremo tubi Baroscopii inverso
VII. ALE x. Uidemus tertio, Aeris vim Elasticam in omnes partes se expandere, & quaquaVersum corpora urgere. Hoc manifestum est ex Aeris pressura, qua superfici es HI stagnantis Mercurii deprimitur, &ex Uufilem A ris potentia qua sursum urget orificium G, & Hydnargyrum inde effluxurum retro agit, & repellit. Hinc nuperrime mihi in mentem venit cujusdam novi praestanti is mi experimenti ; quo mirifice capiemini, quod vobis retegere non gravabor. mciatur tenuis tubus vitreus, tubo BKCs millimus. Triginta sex si plus minus digitorum in longitudine. Essiciatur item alius rebus, tubo C S D etiam simillimus. Incapacitate unius sit digiti. At in longitudine,
quadraginta si circiter digitorum, adeo ut longe infra lineam NHI descendat. Ad haec , duo tubi conjungantur Hermetice, vel quovis alio modo in junctitra C, cum transtu communi, commercii causa. FR AN c. An opus est inflexa fistula ' ALEx. Nequaquam. Dein, in inferiori extremo, quasi in D, parvulum aperiatur rami nutum, pilo capitis non amplius 3 quo enim id angustius, eo melius. Insuperiori extremo. quasi in C, si seramen multo amplius priori, Hydrargyri infundendi causa. Rebus sc constitutis, itaduolubi uniantur, ut eandem habeant figuram, quam tubi DSCKB, &etram eundem stum. Dein, oblimr in inferiori foraminuto, ceia, vel resina molli ; & etiana o-
492쪽
rificio K. quod stagnanti Mercurio immer debet, insumidatur Hydrargyrus per foramen in vertice, donec ambo tubi eodem impleantur, tubus D SC. &fistula tenuis CB, K. Quibus factis, ariste obthurato, tenaci camaenis, sup riori foramine, per quod Mercurius insundebatur, aperito, foraminutum inserius. & Mercurium emuere j de videbis. quemadmodum, arenam ex clepsydra parvulo foraminuta, eumquc paulatim. & successive volsus S subsidere, ubi quiescet. Eo peracto, aperiatur orificium K, quod jam latet subter stagnantem Mercurium HI, & liquorem statim videbis ex C, ubi est communis transitus . in cylindri Mercurialis verticem S, Ierpetuo delabi. Et hoc non prius e-Wniet, quam statim incipiet Hydrargyrus, ex parvulo inseriori soraminuta iterum emuere. VIII. ALEx. Hortim essectuum cause, & rationes
satis ex supra memoratis explicari possunt. Idcirco , dico Hydrargyrum ideo emuere ex inferiori foraminuto D, quia, ut supposui, punctum D, est plus quam undetriginta digitis humilius puncto S: & proinde oportet inde semperessiuat, donec cylindri vertex, ad S subsederit, quod est
punctum aequi pondii. Oporteretiam desuat Hydrargyrus ex transitu C, quia tubi vertex C, juxta perpendiculum. non est altior stagnanti Nercurio Hl , viginti septem, vel octo digitis; quod ob tubi reclinationem evenit. FRAN c.
Sed quid subest causis, cur, post quam desiit liquor ex inferiori foraminulo effuere, denuvio ex C ad S tano, d
nuo eis uere incipiat ALEx. Hydrargyro ex C ad F delabente. Hydrargyri c3lindrus I S. evadit altior viginti novem digitis ; proindeque , oportet sit eminus ex D F R A N c. Sed quamdiu perseverat motus ex Dὶ ALF e. Quamdiu perseverat defluxus ex C F R A N c. Quamdiu is perseverat Z ALEx. quamdiu novam susscis Mercurii m teriam vasculo HIN, quod subinde facere potes. FRANc.
493쪽
Liasti VI. Di Axocus II. Quid si stagnans Mercurius deficiat, & exsorbeatur ALEx.
Cessat motus ex transtu C; & consequenter cessat etiam motus ex soram inulo inseriori. FRANC. Quid, deficiente Mercurio HI, eveniet Mercurio intrii tubum K BC A L ε x. Si is sit angustae admodum cavitatis & diametri , manebit pendulus . quamdiu libet. FRANc. Quid eveniet Hydrargyro D S. quiescente motu ex Dὶ ALEx. Mane. bit etiam quietus in suo loco. FRAN c. Quid si post sex.
vel septem dies, novum infundam Mercurium in vasculum HI Kρ ALEx. Confestim desuet liquor ex C, modo usitato: & de novo etiam incipiet Hydrargyrus ex D essuere. FRAN c. An istaec omnia expertus est A LEx. Ipsam habeo Machinam. FRAN c. Sed cui usui est tale experimentum I ALEx. Si id super mensam cubiculi statuatur. . inde clarissim admirabilem aeris vim & potentiam ingredientibus, Zmicis demonstravis, multaque alia egregia Naturae secreta. Imo, si nonnullis hoc ostendas experimen. tum, censebunt te praestigiatorem. Nam ignorantes illi Aeris pondus, &Elaterium; attoniti, Mercurii ascensum stupebunt, qui, quasi sua sponte ascendit ad tubi verticem C,& inde per modum Cataractae, descendit. FRAN c. Sed vereor, ne, toto deficiente stagnanti Mercurio, defluat is in reclinato tu , in vasculum. ALEx. In hujus m Ii remedium, ita statui potest vasculum H IK, ut motus ex C desinat, priusquam totus Mercurius stagnan deficiat , & exῆrbeatur. Ut hoc innotescat, sciendum est tubum
eousque posse reclinari , donec non major sit distantia inter lineam o R. & lineam M H I, quim vigintiquatuor digiti. In hoc casu, sit stapnantis Mercuri ci rotunditas, inter III videlicet, &valculi iundum K, septem digitorum. Iam, si eo demittatur tubi extremum K , Oportet duo remaneant Mercurii in vasculo digiti . orificium
communientes, cessante motu ex C. Nequeunt enim illi. LII exsorberi,
494쪽
exsorberi, quum nequeat externus aer . liquorem altius pellere digitis undetriginta.,At inter lineam O R. &superficiem stagnantis Hydrargyri, totidem in hoc casu ii terjiciuntur, quinque enim ex septem e vasculo ascend runt, duobus remanentibus.iSed semper in memoria tenendum es dissantiam inter Si&D, viginti novem debere esse digitorum , & ex consequenti. punctiim, eu potius parvulum sonam ita ut una D.. multiim infra lineam N HI descendere. FR A N c. Quot statuis digitos. inter C&S ALEX. Parum refert, quot statuantur, modo debita si distantia, defluxus causa ex C. FRAN c. Suffcienter jam rem totam intelligo. IX. ALEx. Hodiernis laboribus nunc est des stendum. Solummodo superest, ut tibi, subsequente mane, Come tae contemplationem, Francisce, commendemus; nam, . crede mihi, est nostra observatione, res dignissima. FRAN. Orituro Sole die erastino, incipit Sabbatum , proinde hoc opus in tempus diei Lunaematutinum est differendum. A-LEx. Bene mones 3 nam pene mente id exciderat. FRANe. Nil mirum itaque Domuum Deum nostrum in Lege Morali tradenda, populo suo.I Multos dixisse, cum ad Quartum servenisset Praeceptum, Memenis, quum, ut videtur, iulius diei sumus obliviosissimi. ALEx. Pia quidem medit ilo. At tu interea, caveto, ne id temporis. Cometen observare obliviscaris. D sto. Ego, here, si somnolentus nimis sit, tempestive eum excitabo; nam novum contempla di Cometen sum avidissimus.
495쪽
bl 1 Tertium Uenditur pro motu perp a
Personae Colloquentes. Fraηcisus. Olexander. Cormitur. Tromo ramulus. I. FRAN c. Hodierno mane , hora prima elapsa, ortus est Cometes, quem clare ob intercursantes nebulas, ante tertiam non vidi. tandem servat magnitudinem , & colorem, barbaeque longitudinem, quae ante vidi. Primum situm mutavit, & inde Boream versus est prosectus Nam quo tempore eum, dissipatis nubeculis, clare conspexi, vi debatur mihi ad Ondromedae Cubitum a tralem accedere ;nam Lucidum in Capite, barbae interpositione nonnihil obscurabat. A L E x. Qui id fieri poterat Z FRAN c. Facile. Nam Sol, eo tempore in Vicesimo quarto cinitiis existe bat. at inter hoc coelli punctum, &. dromedae Caput .m dius sere existebat Cometes: qu*re necessae erat, Cometen eo barbam promittere , quum in. partes Soli aversa usitate protendatur. A I Ex. Tejgna rectissime c pio. Mediam ergo tenebat viam, inter se at em, & Tropicum cias FRANC. Non male conjectas. Sed huic. quam illi propior at. DRO. Mirum est, here, quot ibi suerint mortales , secundum contemplantes Cometent: imonaul o plures, quam unqu4m Vidi primum copi picientes. Inter quo medius stabat peritissimus ille t oboloqui, cujus supra apMyte memini, lituo admirabilia demonstrans, quae vulgus mirum in modum stupebat. Postquam ad Cometen venisset, ecce, inquit , baculo in caelum porrecto, novicius , qui
nisi mea me fallit opinio, idem est, qui prior; nam ubi
496쪽
Sed vulgus sciendi avidus ait, quid nobis . vel aliis , Magia
ster, portendere videatur, quod duo uno essulserint anno Cometae 3 ille, vultu ad stuporem composito, credite mihi. inquit, hujus mundi mortalibus geminata mala imminent, non bellum, modo. sed pestis etiam. Hinc versiculos, quos, ut innuebat, suos esse censeo, populo summa cantavit gratia Taliasignificant lucrater spe cometae
punera cum facibus venium, terrisque misantur .
rintersine me rogos, cum mundus . o im PQ ut natura novum sortita sepulchrum
6 ia se bella canunt, ignes, Libitosque tumultus. ει es destinissurgentia fraudibus armata. Turba non parvip eo dicto, rhythmisque attonita, & magno, gemitu se crucis imagine signans, ait, quibus t At ille invitus , vulgo res tantas praedicere, solummodo, ait, cave zsibi nobis proximi. Forte fortuna, ex corona uni, nescio cui, sequentis Anni cio. Ioc. LκvL. mentionem facienti 'ait. infandae calamitates tunc temporis evenien C Postquam
has cecinit praedictiones Astrologicas, videbatur mihi po. stea Theologum agere, nam ex Sacris innuebat Literis, totam Iudaeorum gentem, ad fidem Apostolicam perventuram, suamque patriam jure haereditario denuo intra paucos annos possessuram. Sed postremum quod concionatus est , omnium mihi videbatur obscurissimum. Nam VeterisTesta. menti vaticiniis non contentus .. ad Apocalypsin demum descendit; unde, quodam loco ibi citato, numerum 666 a ditoribus protulit, quem Bestia numerum nuncupavit. De eo multa, eaque admirabilia, magno animi Telo praedicavit. At nescio, quid illi in mentem veniens, de nonnullis literis alphabeticis loquutus sit; saeptias enim literarum ABISmentionem secit; quas magnam habere amnitatem dixit .
cum Besia numero 666. A LEx. Tibi, Dromo, ob diligentiami,
497쪽
Lisai VI. Di Axocus III. As gentiam, ante exitum, dignam decernemus mercedem. Francisce, tu interea accurate hanc postremam in Epheme- ride observationem mutato. Inscribantur itaque haec verba,mIe Lunae mane, sora circiter tertia matutina , tertio Nonas Ap=itiis, Anni c I I. I Ic. LX l. visus en novus Cometo prope auinaleme adromeda Cubitum.
II. FRANc. Quanquam duo priora Machinamenta, quibus multum confidebam,motum inde posse fieri perpetuum, mihi egregid imposuerunt non propterea tamen fracto a. nimo, omni adhuc spe destitutus sum, rem impossibilem te. Ideo in hodiernum colloquium, praestantissimam excogitavi Machinam, quam spero rem ipsam indubie essecturam. Et eo magis, illius sunt persuasionis, propterea quod non modo Aer dc Hydrargyrus simul concurrant, sed & Aqua etiam; quae haud dubie rei perficiendae non parum
conducet. Imo, motum ppsae ex hoc Machinamento fieri perpetuum, adeo mi mi fidens sum, ut valde ambigam, an tantum Naturae secretum mortalibus propalare expediat. ALEx. Cave ne praeter spem eveniat; nam parum duo priora , quibus etiam multum fretus fueras . successere :FRAN c. Hoc ego aut tibi essectum reddam , aut me maxime hallucinatum suisse propalam confitebor. ALEx. O. mnes hoc dicto gaudemus. Rem itaque auspicato aggre
III. FRAN. Sumatur vas aliquod plumbeum, vel ligneum, septemdecim circiter pedum in altitudine, trium vero, qua tuorve digitorum in amplitudine . & diametro Supernesitra pertum; at inserne probe occludatur, uti est vas CBKLDR. In limine sciendum. me non integram utas altitudinem depinxisse. sed duos infimos ejus pedes solummodo : ut divi
1iones, & mensurae clariores fiant. Ideo A B est pes infimus; :& B C et proximus. Sumatur secundo,tenuis fisinia vitrea viginti digitorum in altitudine, utrinque aperta: uti est fistula i
498쪽
CID Ε in vertice curva ta, tubi amplioris latus penetrans in puncto D. Tertio, essiciatur Vas pyramidatum ex quavis materia F G, ex cujus cono G, exeat recta per tubiamplioris latus tenuis & brevis fistula G I, quam ibi arcte infigas. Uthoe
Machinamento. essiciatur Motus Tese petuus, repleaxur amplioris vass sundum Hydrargyro stagnanti AKL H,
quinque, vel sex disitorum in altit dine. Secundo, arcte occludaturo thuramento ligneo transtus G. Tertio, ad summam oram usque F. impleatur Hydrargyro vas pyramidatum. Quarto, oppessulato etiam
risicio Ε, amplius vas C B K L D R , quod se decim. pedibus altum esse suppono, aqua limpida ad summum
usque impleatur. Deniquς, uno Meodem instanxi, si rethures orificium E; & obthuramentum ex transitu Gextrahas, Mercurium ex E, emuere videbis, qui in vas pyramidatum delabens. & inde per tenuem fistulam GI transiens, orificio I exilit, & in eundem sontem, stagnantem videlicet Mercurium AKL H, unde orisO L tum habuit, deseretur. . . :IV. ALEY. Licet nonnihil hin videam probabilita tis, rem ita sere, juxta saltem doctrinae nostrae princi pia supct posita; quaero tamen quid subest cautis, cur Hydrargyrus subintrans orificium O, sursum trudatur ad punctum D, di inde per orificium Ε emuens, delabetur in oririficium F, vasis pyramidati F G F 8 1 Ru i s c. Nihil
499쪽
hbe clarius, Secundum varia,' diversaquh admodum ex perimenta, a nobis supra secta. Ideo, assero Hydrargyrum debere digitos tredecim, ex Au, ad punctum D u
que ascendere: quoniam sexdecim aquae pedes, stagnanti Mercurio AH innituntur. A LE x. Hic ratione nihil est manifestius, nam indubie, aqueus cylindrus illius altitudinis tredecim Mercuri digitos sustollere valet. At, quaero rursus. quam ob causam, transitum G o pressiulas, &vas pyramidatum Hydrargyro imples FRAN c. Duas potissimum ob causas transitus occluditur. Prior est, ne illo aperto, aqua, fistulam I G irrumpens, per eandem a Vas pyramidarum ascendat; & sc ex orificio F bulliens, tota deperdatur. Posterior est , ut impediatur Hydrargyrus, qui est in vase pyramidato, ne citius debito per aquam irrumpens, in stagnantem Hydrargyrum A H delabatur. Necessario etiam requiritui, ut vas pyramidatum semper maneat Hydrargyro plenum. Nam si secus esset, aqua orificium I obsidens statim irreperet. & per transtum G ancendens, necnon vas pyramidatum implens, ex ejus orificio F bulliret ue quod indubie totum experimentum de strueret. ALEX. At quomodo fieri possit, ut transtu Gaperto, descendensiadem Hydrargyrus, erumpat ex orificio I aqua munito F R A N c. Nihil sene est hic dissicultatis i quoniam ingens Hydrargyri Moles, cujus vas pyramidatum est plenum, sua gravitate, se ex orificio I expellit ι invita etiam aqua obsidente. in praeterea Hydrargyrus Aqua quatuordecies gravior: & proinde ex orificio Iegressius, in superficiem stagnantis Mercurii A A, sua spon-re, ceu lapillus, per aquam descendit. ALEx. Neque hoc quicquam video clarius. At, ni fallor, unum omis-sti in Machinae descriptione praecipuum. FRANc. Quid istuc rei est Cedo ALEx. Non diu perseverabit motus, ni
500쪽
fuit diametri: ita, ut pari mensu a & copia Hydrargyriis
egrediens orificio E, eadem mensura, & copia egrediatur orificio I. F R A N c. Rectissime quidem judicas. ALEx. Luculenter jam video, motum sere perpetuum s nam quaproportione exit orificio E. e1dem perpetuo erumpit ex orificio I, & in stagnantem Hydrargyrum A Η , unde o tum habuit. delabitur. C o R. Ego plene persuadeor inde sectui motum pupetuum, modo unum mihi adimas scrupulum ALEx. Quemnam i C o R. Dubito valde , num per- vetuo eis urus sit Hydrargyrus ex orificio E, sexdecem aquae pedibus, stagnanti Mercurio A H incumbentibus. ALEx. Nullum, crede mihi, Naturae phaenomenon certius. Co L. Credibile IALr x. Quid ais credibile γ SE.pius rem ipsam expertuS est Franciscus, ni fallor. FRAN c. Imo Cox. Ego jam certe nil video, quod motum impediat perperuum. FRANC. Spero jam tandem me voti comis potem fore. Non amplius decipiax, sicut prius, me, duo priora Machinamenta, seselloe. Quid jam vobis de hoc e perimento videtur Unus Vestrum, si queat, vel minimo
ei contradicat ALEx. An rem totam expertus es t FRAN. Compertum habeo, Hydrargyrum perpetuo ex Orificio riaquae gravitate emuxurum. ALEX. Opus sane magnum, quod indubie multum conseret ad motum perpetuum faciaendum. FR.AN c. Mihi quidem nihil aliud occurrit, quod vel cogitari. nedum dici potest remora & impedimentum. ALEx. Licet nihil obeam, quo contradicam, plene tamen mihi persuaderi nequir, ex hoc Nachinamento perpe. ruum motum sore. F R A N C. Quid igitur mihi non assenti-ALEx. Rationibus satis convincor; Vereor tamen nequid se prodat fallaciae, cum ad periculum iaciendum perveneris. FRAN c. Nihil minus vereor , cum hactenus inauditum sit, Experientiam, Lationi unquam contradixi sie.