장음표시 사용
201쪽
remigates aptidpiratas per hanc clausulam excominu uitan
tur. PArs amrmativa suadetur primo: In hac clausula excommunicatur fautores maritimorum latronum sed remigantes, vel naues, aut triremes gubernantes in piratica depraedatione eis fauentu ergo excorminicantur per hanc clausulam.
Secundo: Si aliqua ratione ab hac censura remigantes excusarenturn ea esset quia coacti remigant, vel naues gubernant sed haec ratio nulla est ergo.dec. Probatur minor tum quia haec ratio illos 1 peccato non excusat, qui concurru adactus malos iure naturali prohibitos ergo neque 1 censura excusabit: tum etiam quia verba cen-
surae videlicet , nutcres uniuersalia sunt ergo non sunt restringenda, nisi quido actio fini legis repug
nat tunc enim verba legis coarctantur, quod hoc loco non euenit, imo oppositum,qui si isti non remigent, nauticum latrociniuimpeditur. Prima conclusio, Rimi Coclogantes voluntarie in pira sib.
tarum triremibus alateas, eorumve nata es ad deproe dandum etiam voluntatiet gubernantes, per particu lam, Fautores, excommunicantur. Hanc conclusionem manifeste probant adductae rationcs,voluntarie enim huiusmodi homines fauent piratis in piraticis actionibus jam qui eis in alijs rebul fauorem praestant, fautores dicendi non sunt, iuxta ea, quae de fautoribus haereticorum in superioribus diximus.
Secunda conclusio Qui , coacti apud piratas remi
gant, vel eorum naues aggressione ad depraedandum gubernant, regulariter non excomunicantur.
202쪽
Hanc tenent Nau. in Man. caps T. Lium. 63. . SUIIma. Win cap. Ita quorundam. de Iudae notab ra Grais lib. . decis C. 8.n Um. s. Tolet in Sum m. lib. I. cap. 2 . Suar de censi disp. 2I.sbch. a. nu. I. G2.&Sayr. lib. s. decens cap. . num. 8. Et probatur Lex humana regulariter loquendo, non obligat cum vitae periculo, ut communiter docent Theologi: sed in casu conclusionis datur probabile vitae periculum, ut de se est manifestum,occidae
tu enim , nisi remigent; ergo censura huius canoanis , cum sit lex humana, miserrimo istos captiuos Cum tanto periculo non Obligat. Dixi, Regulariter, quia in casu, in quo mag-I Um 'si tabile detrimentum Ecclesiae sequeretur, illos non excusarem probabile enim existimo, qua
do bonum Ecclesiae, reipublicae Christianae particulari bono praepoderat, sub hac censura comprehendi, cum in similibus euentibus e iam cum Pe-
riculo vitae leges humanae obligent. Sed quia communiter huiusmodi malano nimia rinet, aut per hoc quod unus , vel altera remigando desistat, novitatur, regulariter non eXco.
Ad argumenta initio se cta, quantiis nostram primam conclusionem probent, quatenus secundae contradicunt, respondendum cst. Ad primum dicimus non omnes fautores e communicari , sed eos duntaxat qui voluntari8 fauent, aut qui sine notabili vitae periculo fauorem negare possunt, cuiusmodi non sum ij, de quibus loquitur secunda conclusio. Adsbcundum negamus minorem. Et ad primam probationem , licet concedamus eos remigantes,
per se loquendo, 3 eclusiuignorantia, a peccato non excusari, negamus Onsequentiam Et ratio est: quia censura , cum sit lex humana, non obligat cum tanto periculo lex autem natura , qua prohibetur
203쪽
actio illicita, etiam stante vitae discrimine non celsat Ad lecesndum dicendum est, quantiis lex sit
uniuersalis, 3 per se loque-do omnes comprehendat, per accidens non obligare in tali neces itate coni itutos, quando hic &nunc
quod hie,ses die non remigata non vitatur. Quanuis igitur censura ista commune bonum respiciat, ad qualitatem illius inparticulario ad periculum ex legis aequitate atten dendum est. Vnde non est lex interpretanda, reesstringenda ex eo tantum
quod actio fini illius ablolute sumpto repugnat, sed
etiam ex aequitate naturali, attentis rerum circun- stantiis.
Si quis quaerat, an revera in casu secundae conclusionis remigantes in remigando asportando sarcinas, e alia necessaria ad Christianos i m. pugnandos ministrando mortaliter peccent, liceti censura excusenturi af-
firmant Nauar Tolci. citatis locis ab ratios iem in secundo argument f ctam . Dicendum tamen exit imo, si nocuimentum Christianis in fetendum sit tantum in bonis e ternis,
alicuiusue regni ciuitati S, aut oppidi periclitetur,vel capti Regis, aut alterius personae , quae communi bono maxime referret, ipsi vero captiui vitae, vel amissionis membri periculo exponantur, non peccare . Probatur, quia ita primo casu censentur ita extrema necessitate illorum bonorum, atque adeo illis uti pollunt ad vitae periculum vitandum . Ita Molin de iusti iur. triati
vero casu ex charitatis pro ma imo bono rcipublicae obligat , etiam affinortem subeundam. Et in hoc sensu videtur ex sententia Nau ec Tolet.
204쪽
trum dantes consi-hum piratis ad dep dandum e surae huius canonis ubi clan
- dum est antiquiores Bulla continere particulam, Consilium, unde Ang. Verb. communicat. s. casu IS. Caiet verb. Excommim. Cap. I 8 docent dantes G silium excommunicari quod verum erat iuxta antiquas Bullas. Quia tamen
1 modernis, ab hac, qui DI SP. XXXII.
exponimus, ablata est ill particula,quaerunt Docto
res utrum consulentes excommunicentUr.
Partem affirmativam tradunt Nauar in Manu. cap. X. numer UO. Vivat. in Cande . in explanat. Bulla Coenae, numer 22. QTolet in Summ. lib. I.
Oppositam sententiam tenent Suar de cens disp.
Sayr. lib. 3 decens. cap. . num. T. quae nobis videtur
probabilior , si consiliari, puro consiliari sint. De qua re videnda sunt, quae diximus cap. praeced disp. CAP.
205쪽
nat 'assant EVI. TENOR BULLAE. ET D Tem excommυnieamus, Vanathemati, mi raro us omnes ei singulosHui Christi a no- . . ita re rum quorumcumque atribus tempestate seu in transuersium ut dici solet iactatis vel quoquomodo naufragium passi Asime in ipsis nauibus, siue ex eisdem eieci a in mari, vel in littore inuenta Suiuscumque generis bona, tam in nostris Tyrrheni,& Adriatici, quam in caeteris cui uictimquennaris regionibus' littoribus surripuerint ita ut nec ob quodcumque priuilegium sonsuetudinὴ, aut longi sinit etiam immemorabilis teporis posses ion , seu alium quemcumque praetextum excusat i possint. Aotati6nes circa textum.
commu cap. 23 est latrociniunt, furtuna, i u rapina bonorum nauseagantium Christianorum Actio prohibitacst natantum, surriperi sci cc iuulua iiiiii
206쪽
Christianorum bona. dira qui metiam es eae, m- municario in iure c. aec ras Ima et ni de raptor ubi CX comm tini cantur surri
pientes huiusmodi bona, si illa non restituant. Quod Caietan loco citato dicit esse intelligendum, si data opportunitate restituere omittant. Nam trandiu restituendi opportunitasse non iteri, quatum cuq;
retinentes ammo non re stituendi perseuerent, Ux- comunicationem non incurru nr Caiet sequuntur
Nau r in As u. cap. I. Dcim. II 8.&alij. Differen tia ergo est inter excomunicationem huius canonis, excommunicationem iuris ina haec inimustere tinctem, seu data occasione non restituentem, illa vero in surripietem fertur.
nicationes ori qui, cum naufragantium Christia
postea, data occasione ea restituere neglexerint itari excommunicatio Bullae
per actum surripiendi, excommunicatio vero cano,nis per relli tu edi omissio nem incurratur. Respici ut enim huiusmodi censurae diuersos actus, scilicet non surripere dc restituere. Quando autem disput.r diximus unam tantum incurri excomunicatione, cum plures feruntur supra
eandem rem intelligendii id est, cum reces simpliciter eadem, .sub eadem ratione cdsidetatur quod hoc loco non contingit. Nam licet utriusque censurae materia sit res aliena ex naufragio accepta iudiuersis tamen modo consideratur in Bulla enim in ordine ad surreptionem
in canone vero in ordine ad retentionem.
sumptenae bona naufraganti huius Lae
207쪽
CAP. V. D N hac difficultate Nau.
in Manu . . ET . docet hanc excommunicatione non incurri in sola acceptione bonorum naufraga, tium , sed moram in rei i- tuendo requiri. Haec Nau. sententia quoad XCOm municationem c. Excommunicationi supra citati, vera est, ibi enim non fertur esura in surripientes, sed in retinentes quoad
tem huiusButhe, nullo modo admitti potest. Prima conclusiota Qui I accipit ex naufragio bona I. Coctu naufragantium Christia norum animo reddendi, ac seruandi vero domino quandiu in eo perseuerat
nec ratione acceptionis, nec ratione retentionis ex cd municatur. Hanc tenet
Vgolin hoc loco g. et .vers. Undecimo. Lec conclusio videtur manifestari cum huiusmodi actus tum acceptionis, tum retentionis sint virtutis actias . Neque Summus Pontifex intedit prohibere acceptionem , vel retentionem, nisi vivi-
tetur malum miserorumnauhagantium.
Secunda conclusio Vt a. haec Buthe esura incurra a. coctatur, sussicit surripere prae filo. dicta bona animo sibi retinendi quoad dominium possessione, vel usum: qua-uis statim mutato animo restituantur. In hac conclusione cdueniunt Graii lib. . decis. cap. 8 nu. I S. Tolet in Sunam lib. I. a. I. Suar decens disp.ri se in a. . num. 2 SI ay. lib. s. decens cap. 8. num . . Et probatur ex eo, quia Sum murum Pontifex excormi iunicat
surripietes huiusnaod bo na, quatenus per hoc furtu committut: sed in hoc casa
vere conamittitur furtum; ergo incurritur censura. Neque mutatio animi, cstatim facta restitutio efficiunt, quin antecedenterno fuerit furtum commis sum. Idem intelligo, qua-do aliquis praedicta bona
surripit, ut illis ad certum tempus utatur,& postea vero domino reddat; quia per talem acceptionei a re usum rei verus dominus H. dam.
208쪽
damni ricatur, estque actio illa vero furtum, ut docet Sayr ubi su p. num .
3 Cocta bono animo praedictalo si na accipit postae tamen mutato,illa sibi retinet,
ncm Bullae incurrit. Hanc tenet golin ubi supra,
Suar loco citin Um. 3I. Et probatur In genere moris idem est accipere rern alienam inuito domino, a Cretinere animo non redden
CXCommunicatuS; ergo, qui retinet cum primum enim animum utauit, surripere cessetur, atque adeo ex tunc CXCommunicationcm incurrit. Dixi, Excomunicationem Bulli, quia sit C rem pore, quo ille u tauit animum , non se obtulit occasio restituendi, censura C. Excomunicationi.non innodabitur: secus vero si talis occasio detur. Contra hanc conclusionem sic aliquis insurget; Excommunicatio non in curritur, nisi detur actus
externus prohibitus , sed DI S P. XXXIII.
per solam ianitationem animi talis actus no datur; ergo non incurritur censura Bulla'. Respondetur tamen in hoc casu dati a. elum surreptionis exter num , illum nimirum quores a principio bono ani mo acceptarint qui solum talis animi rationei culpa excusaturi quo mutato iam datur venam furtum cxtern Um , ac proinde sufficiens materia censura . Quarta conclusiotarit censura huius Bullae in cur M. Coclara rur, requiritur quod in A. reri , quae surripitur uit materia peccati mortalis,
bona, quae surripit, esse naufragantium Christianor v. Hanc tradunt Grasynum. I. 3 63. Suare num C T. as locis supra citatis. Probatur quoad primam partem ex eo, quod secundum communem Theologotarum sententiam X communicatio non incurritur absque peccato mortali Secunda pars etiam ostenditur, quia haec censura
ponitur pro culpa surri pientium
209쪽
CAP. V. Dpientium bona naufragan. tium Christianorum; sed talis culpa formaliter non committitur, nisi ab eo,qui scit,aut scire tenetur bona illa esse huiusmodi ergo.&c. Vnde qui in culpabiliter ignorat bona, quae surripit , esie naufragantium Christianorum , quan uis sciat esse aliena, nomanet
etiam simplices, cuiustici, qui credunt id sibi licere: dummodo ignorantia ad mortalem uel pam inon perueniat. Itaque quoties cumque interuenit inculpabilis ignorantia iuris,vel facii, haec censura non in
Ex dictis in hac disputatione aperitur via ad alterius non contemnendae difficultatis explanatione, quae est, an accipiens naufragantium Christianorubona in extrema necessitate constitutus, excommunicatione huius canonis
innodetur. Ad quam di ficultatem per sequentia
in extrema, vel quasi extrema necessitate, sine tis more huius censurae, ex
bonis naufragantium, quatum praesenti necessitati
Probatur In extrema ei cessitate omnia sunt comis munia, ita ut unusquisque secundum ius naturae, ea omnia licite possit accipere, quae sibi necessaria sunt, ius enim gentium, quo rem rum diuisio est introducta, iuri naturae,secudum quod omnia sunt communia, derogare non potest ergo neque Summus Ponti tecper hanc censuram hoc ius auferre intendit, vel potest.
Dico secundo accipien tem in praedicto casu remus non consumptibilem, transacta necessitate, teneri illam reddere vero domino,vel quod ex ea remanet, si sit consumptibilis usu alias, si sibi reseruet, per hanc clausulam excommunicabitur. Prima pars tuam tenet Arag. a. a. quaest si articul. s.
210쪽
&communiter Doctores)probatur in extrema, vel quasi extrema necessitate solus rerum usus est communis ergo,ipsi transacta,
illi reddendae sunt, ad quos dominium spectat. Deinde Qui est in extrema necessitate solum potestaccipere rem alienam,ut suae necessitati sucurrat ergo, quod remanet, proprio domino reddendum est. Secunda pars constat ex dictis in tertiacdclusione. Dico tertio existentes in extrema necessitate secundum quid, qua nuis res ex naufragio accipere posssint, teneri ad restitutione Carum, quam si non faciat, vel facere recusent , per hanc Bullam excoriam unicantur. Extrema necessitas secundum quid tunc datur quando in ea constitutus alio in loco habet unde sibi subuenire possit, quo tame inprq senti caret. Prima pars, quod scilicet huiusmodi bona possint accipere, ex dictis est manifesta Secundam quod teneantur postea ad re-
stitutionem, tenet Sot. lib. . de ius . iur. quae si .ar. 1 ad . Ban. s. a. quae s. 32. art. 6. dub.3. Petrus de Led. in Sunam lom. E. traci A. cap.3. conclu. H. dub. i. Et
probatur; Homines illi absoluto habent bona, quibus propria necessitati sucurrant; ergon possunt praedicta bona accipere, nisi cum oblidatione restituendi postea Vltima pars patet etiam ex supra dictis
in tertia conclusione. Si quis tamen arguat; 'In extrema necessitate omnia sunt communia
ergo qui in ea aliquid accipit , quantumcumque alis sit diues, non tenetUr illud restituere, ac proinde
nec X communicatur Ad hoc argumentum respondetur primo omnia esse
cessitate simpliciter, qUando scilicet ineacdstitutus nihil omnino habet, quo sibi succurrat, non vero in