장음표시 사용
91쪽
- tu oti animum, mentemque peruris
Ac boni ei saepe indulgent,& sapientibus nouissima exuitur : Q Iod patet exemplo Magni Pompeii, tuo viro,na
rante Velleio, nemo alia omnia minus, aut gloriam magis conmcupiuit: Similis fuit & C. Marius, auctore Salustio, Libidinis S diuitiarum vi lor, tantummodo gloriae auidus. Par &Heluidius Priscus apud amicum Tacitum, um contemptor, rectipertinax, constans aduersus metus ;ssius fama appetentior: Et Cicero maximae doctrinae, & auctoritatis vir
in epistola quadam ad i. Lucerum historicum palam fassus est, sese ardere cupiditate incredibili, nomen suum ab eo illustrari, & in clarissimis rebus suis aliquod testimonium vocis eius habere: Pari consilio Plinius Taciti Histori
rum libris inseri ambitiose nec importune culliuit: augurabatur enim, nec eum fefellit augurium, illas immo tales futuras: Eodem tuere caeteri quique insignes viri: nec forsan culpandi ; quod trahat principem & altos animosfax mentis honestae gloria, ait Poeta: aptissime ad mentem nostram Polybius dimittam Graeca, ne Te d lineam in . rgentum quidemVpecunia e i communis omnium hominumpossesso ; at honestum, em ex eo laus gloria De rum e haut eorum, qui a Diis proximi censentur. Dictum egregium. alia aliis communia, & adipiscenda: at bona de magna fama magnis conuenit,& quos Deus vicem suam fungi voluit in terris. Tu post Pontificem inter praecipu- Os eius ordinis censeris. Imo & ipse,qui vermis sum & cplebe litteratorum unus,gloriam tuam Illustriss. Card. praetexo ; non modo ut eam posteritati tradam spectan-
92쪽
dam,& veluti nouum exemplum,quo legenti animus ad honestum accendatur; sed etiam, ut ab illa eadem stilo expressa & patente Scriptio mea quemadmodum innui)fimam mutuetur atque vitam. Cui enim erudito illud eiusdem Taciti non notum: contemptu famae,contemni virtutes ; er harum amori aut aestimationi adhaerere immortantatem s Abi igitur Imperitia aut Livor, tu, Vt rem non capere, sic nec carpere quemquaiam,minus huius alti, & expositi viri magnam,& sacram mentem potes. Et tu o Virtus summorum virorum propria, virtuti inquam, propriae moderata oblectatio, & incitamentum, ac alienae fautio& calor, seu famar &immortalitatis studium, contra iste, noli discedere, & pectori, meritisque Illustriss. Card. per me adhaere; imo, ut facis, praecurre, & splendorem illum tuum affunde; tandemque, quo virtutis Via grassaris, Hunc nomine dc gloria aeternum redde. Nec immerito hodie Illustriss D. vinomaulla alia ad hanc gloriam tuam spectantia, de dictis annexa breuiter enarrem, δίperstringam j patria nostra, amilia scilicet, gestit, exultat de intumescit ob Te, talem tantumque ciuem,Virum; quid dico virum: imo Principem,ut indigetaui,vel, cum tuis paribus, Regi aequiparandum. Ac faustum hunc de laetitiam publicam illa eadem pia patria testata esst apud Pontificem, etiam legatione priuata,insimul Sanct. Suae gratias immortales agens de hac dignitate Cardinalitia post tot annos prouinciae restituta,promotione tui,amati ciuis,de dignissimi, piissimique Antistitis, qui in eadem prouincia Caesenae sacris rector de director praesides. Prae ter haec Tu quoque illustrisi. Cardines.) scis caetera ci-
93쪽
uitatum,& oppidorum pene omnium prouinciae ossici Amplitudini tuae per eumdem ad Pontificem missum
legatum, Ioannem Gaddium Foroliuiensem,equitem egregium, tributa: Excepisti humillimas salutationes, intellexisti contingendi, seu potius deosculandi Tibi manum cunctorum cupidinem, necnon cultum, venerationemque deferendi commune votum, & assertionem.
ciuitatum,& oppidorum gens ac populus in illa at critate , & noua ob excelsam hanc, quam benignitate sumi Pontificis,& bonis tuis artibus adeptus es,dignitatem essusa exsultatione non potuit se continere, quin ultro adiiceret omnium vocibus, ut fieri as let in plenum
gentibus gaudium & pene furentibus. Cupimus te tam,tristime Cardinalis invidere, alloqui, c saluum esse ivisimul
Tecum saluapariter sint prosterae res nostrae, auas in manus suas se arredii. σ impleti dimittimus. Non absque ratione itaque Illustrissime Cardinalis sme pariter, cum VnuSex illa gente sim,in tui clientelam, d patrocinium iam commiu: haecque mea Tibi offero, super dicta,non pretium, ut me deuinctum liberem, sed vel nouum pignus, ut decore obstringam, vel alterum testem mei priuati cultus, fideliter virtutibus tuis, & meritis deuoti. Deumque iterum, & seorsim obnixe precor, ut Te decus & columnam illi communi patriae seiuet : Sic enim diutius nos clientes, & conciues his sit sic dicere, quia tales vocabamur, antequam inter principes censereris tuas colemus praesentes virtutes,&harum beneficia in varias aetates no
bis profutura maiora, & numerosiora confient. Romae Tal. Septembris.
94쪽
TATIO NEM nuam inqua, ut no qua, ut agnosita, nam a. , timularissent, Ataplurima assiecti r non vorari,
ponendum, vel P acti historiac sat, ulcitur, estimonium stertio es dei vulgo aetatur) Messiri, o Chirurgi: Meici, inquam, qui curae, semia carioni, Ererirrita, berispraefuit; o Chirurgi, qui carpus BoM-3um sicuit. Disputarisniauetnexum vi bis RESCRIP TVMii Emῶν bus, opus quide ditarium, sexoccasinenarum. Reuerum cir D inon per somnium refribere, minus edere cogitaram. Feci utrumque; atiis inuitarus aut impulsus, hocpraetextu, oratione; quoddeesset Diu rationi nnecessari munereia velutiobieritionum Oargumentorum aes punctoris,omisso velneglecto;ct ivrinatimvstrein iacmponse quaeri reperi turino tutisne haudd usitata ae alueo,cognitione etiam aliorum. Anna tambigo, nec inquiro. Tu interisn temeritaremor iubaris ex Norane a ortu titenuisarem selemiaremtitia ariditatis,orhum nisaris sexorabiles enim, O a parendum bonis, aesa miraeprosi ribus,
95쪽
defuisae curationi intutae, tensataeque, Mui ritae, praefuit , nedum interfuit.
Omina Domitilla de Finibus uxor Do mini Ambrosii Bonuicini Mediolanensis spatio septem mensium utero gerens sponte a febre continua, putrida, acuta solicitata, saeuissimis accidentibus conflictata occasione miserrimi foetus die septima decedentis, & ipsa die sequenti miserabiliter vitam cum mOIte commutauit. Duce veritate hanc fidem
scripsi, eandemque manu propria subscripse Datum
96쪽
IDEM facio-inita scriptio quomodo statim post obitum aperui corpus q. DominaeDomitibja uxoris Domini Ambrosii Bonuicini,inueni in utero puerum suffocatum in aqua, de fere corpus putrehctum. Hac de caussa dico Domin D mitissam pertae.
97쪽
Medica Disputatio. sECTIO PRIMA
Summam dubito regumenticontinens.
Vo NaAM continuata scriptio non solet citra taedium Lectoris produci ; eapropter, & himis incommodi vitandi, & ut mesius ordo de dispositio materiae seu operis cuilibet legenti innotescat, Disputationem in quinque sectiones, seu capita di artiuimus. Sectio prima summam du- bii,& argumenti continebit. Secunda rationes& obiectiones aduersariorum. In tertia struemus, & erucinus opinionem nostram,cxplicantes omnia,quae pro eius int iligentia op portuna sunt. inaria obiectiones mouebit S remouebit. In quinta &vltima idem dubium propositum agitabimus; sed in univcrsum, nec ulli casui vel eventui priuato aptatum. Rem igitur polliscitam, licet difficilem, ordiamur: difficilem dico ob nouita rem. Qui etiam scriptores, ad dirigendum aut firmandum t pauci, My sparsim aliquid aut obiter tangunt. Colligam tamen, disponam, nectam, & ordine, ac methodo, vi possum, dicam, decernamque; ac stilo etiam facili, & mihi familiari; nam accurate hic loqui, esset putide. Cum ea igitur si historia breuibus denarrata, reiq; praeteritae facies; iure meritis quaeri potest, num huiusmodi mors obtigerit propositae mulieriri, d robure unius morbi, febris nempe; an potius Viceuersa ex grauiditate, seu abortu, inortusque caussa: adeo ut locus sit vulgatissimae exceptioni , quae pass:m in contractibus seci tatuni osticiorum, Romae vulgo sic dictarum, poni asblet. Quae res Om non pauci ponderis sit ob damnum, ut Iurispe - . riti
98쪽
riti loquunturi paritum, quarum in re est: capropter veritas subti-diter, SI curiose, rationum,inquam, pondere, tum &auctorum probatorum suffragiis inuestiganda, ac dirimcda: coque magis, quod fere pares rationes ex utraque dissicultatis parte sese offcrunt, animum sipeculantis in deliberando distrahentes: ut propterea verisi sine iudicium quod semper in medica arte teste Hippoc. r. phor.
I. in re proposita dissicillimum dici possit. Sed vivis dubii, seu controuersiae magis intelligi queat; sciendia, hic non
quaeri, an talis mors, seu calamitas contigerit cum pro gnatione,
seu in praegnatione, vel dicas, abortua id cnim certissimum: siquidem narrant extractum fuisse, ventris sectione , fixtum post imbium matris, septem mensium mortuum, putredinis labe turpia ter aspersum : unde miserae mulieris mors si non in praegnatione i- psa, saltem in abortione, sortusque ipsius corruptione pilam iecutaeae Neque pariter in dubium vertitur, an mors dictae matris immediate pendeat ex grauiditate, an potius ex vi morbi, & aegrotationis ; quia compertissimum similiter sit apud quemlibet vel mediocriter in rebus naturalibus ac medicis versatum , grauiditatem ipsam ctiam a laboribus, & incommodis Getis non immunem citerem mere naturalem, minime propria, ac gestationis serius ratione palam nocuam mulieri, tanto minus lethumasterentem: siquidem eius incommoda discrimina leuia sunt, ac ut plurimum temporalia. Partus etiam, vel foetus aliaexclusio culpari nequit, quia hic similis res non adluit; sicuti pariter non adfuere dolores, seu labores praeuenientes, & ante partum exorientcs. Dirati' ux, stri di, auquec sa conjuncri,ut ascunt,exstitit dubioab re morbus; iasis, imquam, musi is ipsius. Quaeriture go,dchaec res controuersa, punctusque dissicultatis, meo iudicio, etium caussa, seu occasio morbi, & morbi talis acuti, 5 maligni fuerint grauiditas, cum suis incomodis suctis,& insuetis,necnoabortus; an potius aliae caussae magis valentes, atq; discretae,scpar taeq; a grauiditate, M abortu; siue internae siue externae illae dem exstiterint; ita ut iusta mortis caussa sic,non in praegnation &abortum,res morbo annexas; sed potius in naturam seorsim,coditionem, originem talis morbi referenda videatur. Et est, ac si quaera mus, an into,& natura, an magis violentia, de aliena vi veluti si
99쪽
serro vel veneno obiissed mortua sit infortunata mulier: res ardua& dissicilis, uti dicebam, cui studio de diligentia opus est. Neque ulla alia ratione ut in huiusnodi societatum contractibus exceptio mortis causa, seu ob errorem grauiditatis, vel partus sui opinori, pse,& obiter id dicam) nisiquoniam mors ex grauiditate, seu partu suborta crebra nimis est in foemi nco sexu,ac veluti violenta: saepis. sime enim mulieres moriuntur ex grauiditatis, & partus incomodis: suntque grauiditas & partus, propter ipsum foetum, quid alienum,&separatu a mulliere,ab extrinsecoq; in parte veniens.Quod admiratus Hippocrates Pliri P Fur.Muc meritb dixit: Numen m h mine magnais vim inde natura musterum. Quibus verbis tangitur illud externum, Malienum: semen nimirum, & promotio, atque
perfectio seminis ad animal, ex quo infinita prope ut sitis locis in gis distincte dicturi sumus j pcricula seorsum mis is foemmis, vi
quorum persculorum crebro ante diem, ut sic loquar, ipsaemeti minae pereunt,& moriuntur.
i rgumenta aduersariorum continen L.
X una parte enim cui disputationem ineamus non videtur praegnationi, seu abortui vere impluandali uiuismodi mors, sed morbo leorsum; quonia morbus minimc ex illis fuit, qui passim
utero gurciali bus,& cum difficultate, seu errore parientibus foeminis familiares,crebroq; i fensi esse c5sueuerunt: non, inquam extitit vire soboles, & effectus grauiditatis vel abortionis. Nam praegnantiuiniussi, incoacti morbi, familiares nimirum lut ex latis .essides rimul de exemplo Harpalidae sororis foetu grauidae,& morbo vexata: rra. apud eumdem mei colligere licci,cui consentit Aristor. cap. . sunt in appetcntia, nausica, vomitus, pica,malacia, aptaliae oris, quandoque malignae,animi deliquia,oculoruin verti- sines, tenebiaeque, stuores varii sanguinis, adstia tio, scit econtrario
100쪽
rio lubricitas immodica alui, tumefinio corpori qualis est leuc phl maticis, lienis tumores, febres lemae, non autem morbi ac ii, α aspergine malignitatis foedati, qui siti iuris, & spontis, qui nimirum propriis alioquin caussis valentibus, discretis, separatisque a grauiditate,&abortu institui solem: sicuti etiam partus difficilis, laborios de improbi asiactiones familiares eique adsuetae sint dolores varii ventris,& lumboriim,incongruus,&dissicilis ipsius foetus modb sani, modb causarii egressus, seu aerumnosa emissio, rotentio secundina vel recrementorum,quae a partu exi lant,seu eorumdem immodicu, fluxus; aegrotationes notae, & planae, quas minime in casti nostro adfiitis: certum. Cum ita iuc iactura, mors secuta sit ad febrem,labrisque talis acutana malignam sesc ostentauerit,&declarauerit; sitque lauiusmodi febris non accidens pringnationi , seu abortus: verum potius quid ab iis diuersiim a per se subsiliens; non est, quod praegnatio etiam incongrua&dimcilis, Vcl abortio culpentur, omisiade neglecta febre principali hoste Mnocentistimare.
Ad haec Erasistratus, non ignobilis biodicus, quique secundum i ii litos par fuit Hippocrati, apud Plutarcthum S Gal. sed nedum
Ira si liratus: vertim etiam Hipp. ipse BL o ab T ssu de alibi, inccino pari ter auctor a tib de r. hum unanimiter causas omnes morborum, se a Caussarum occationes visi s uni reduxi sic ad duo; ad ἔπι- γ, i. aeri inicia cramenta, in t .inamenta, seu errata, & ad victu na, quem Graeci modo modo magis stricte appet Iant, α comprehcndit tum σαω, i. cibum, tit in e,poiam. daspiciens pariter Herodotus Halicar. Ire lib. 2. de AEgyptiis se monem trabens, rite diccbat. Si utasmen bitria purganse alia finitatis c mandae, exii antes, omnes toruoresi min lucreari loco illius, quod Hippoc.dixit re τοῦ α τηροί ,i ex HIL Namsunt subiicit Herodotus j ahorois Aeraptis omnium virorumsecundum inos maxime sal bri corpore: aeris, ut nubi videtur, bene, scio, γ, nunquam immutatur, cuius murationibus incipis exi tant in homi-bus orbi- Cum itaque praegnatio, atque abortus quid longiis modiuersum sint pariter ab acro,&victus modo legitimis,&veris aegritudinalibus caussis; iure merito nec morbi, nec mortis, veri ciuiduinoibi cilcctus, principium, S caussa illa merito statui possunt.