Hugonis Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

351쪽

L. Tugurii. Ofilius ait tugurium a tecto, tanquam tegularium J Potuit scripsit se, O filius: A tego, ranquam tegurium. Uerum etiam apud Festum est: Tugurium a tecto. Quia& tectuma tego. ἀγς Graece, a veteri τή .sti tua quod ea tegamur J Toga a tegendo etiam Var

stis tantum, sed & tectum, si Nonio credimus. Locus enim Titinnij quem producit, non id plane euincit: Si rus eum scorto constituit ire, claues illico Abstrudi iubeo, tuae ne rusticae sit cmia.

L. Taberna.

Non ex eo quod tabulis cluditur J Omnino scriben dum: nam ex eo: & connectenda quae sequuntur: inde tabernacula contubernales dicti siunt. Festus: Contubernalis habitator continuae tabernae: quod genus domicili' ant quissimum Romanis fuisse testimonio siunt extera gentes, quae adhuc tabulatis utuntur ailsciis e unde etiam tecta castrensia, quamuis pellibus contegantur, tabernacula tamen dicuntur. Originis rationem, quam hic attulit Vlpianus, Festus etiam probat. Vult enim dici tabernacula, non quod tabulis claudantur, sed quod olim ex tabulis fierent, ut aperte ostendit in voce, tabernacula.

352쪽

L. fundum.

fundum vendidit, pomum recepit: nuces O ficos, metuas duntaxat, oracinas m pulpureas, eius generis essent, citias non vini causa baιeremus, quas Graeci clypellarent, recepta videri J Strictius stimulat pomi significationem A fianius, Cicero, Columella, ut in multae frugis opere ad Solinum notauit Salmasius. Poma ex Graeco et Ain, ea quae sitim arcere possunt Genera malorum, pirorum, ficuum habes apud auctores rei rusticae, & Macrobium fine secundi Saturnaliorum. L. Liberorum Fili, enim appellatione,sepe O nepotes accipii Benigniori quadam interpretatione, cui nec origo plane rePugnat, siue Urra τῆς cliυλης, siue zom τις dicti sunt

L. Si caluitur.

Si caluitur oe moresur, e rustretur J Lege: id est mora tur,oe frustratur. Nonius: Caluitur, dictum est,fru iratur: tractum a caluis mimis, quὸd omnibus sint frustratui. In mimis calui introducebantur, qui ab aliis ludificabantur. Verius est ex Graeco esse πιλύω. Accius: Sed memet caluor. Pacuuius: Num me lactans caluitur Plautus: Sopor manus ealuitur. Sallustius historiarum m. Cinna ille calui ratas.

353쪽

L. Post Calendas. Post Calendas Ianuarias die tertio pro salute principis moria fusciρiuntu In Calendario Constantini,ad eum diem

notatur : Votorum nuncupatio. Vide Taeitam Annal.iv. Plin. epist. ad Traianum 44. 3. ior. io L. Meminit idem

Plinius Panegyrico, & Dion libro Lui II. Martialis P

uantus, io, Latias mundι conuentus ad arvis

Suscipit, o boluit pro duce vota suo. L. Hos nos hostes. Vide ad L. postliminij ius, D. de captiuis. L. Qi venenum. Hi venenum dicit, adiicere debet, utrum malum annum J Uide quae dicta ad L. eiusdem. Ad L. Corneliam de sicariis.

DE DIVERSIS REGULIS IURIS

ANTI QUI I. Id est non de regulis perpetuis, quae ex principiis naturalibus certa quadam fluunt illatione, sed de illis, quae sunt iuris Romani, &ex multis legibus similia statuentibus collectae, valent, non semper, sed ut moralia,'et. πολ). Sicut ars est collectio experimen.- torum, ita regula collectio definitionum. Materia interdum resistit arti, sic & regulae. Vide L. omnis definitio H. t.

354쪽

'asi causae coniectio si Similitudo ab arte oratoria

traducta ad iurisprudentiam. Asconius ad Verrinam III. Antequam causia ageretur, quasi per indicem rem exponebant, quod ipsium dicebatur eause conie lio , quasi cause suae in breue coactio. Hoc est quod Basilica dicunt: πω π/ ς

-αφηγχας. In xi I.tabulis erat: In Ioro aut comi tio ante meridiem causam coniicito. Afranius: Causiam coniicere hodie ad te molo. Gellius v. io. Cum ad iudices coniiciendae , consiliendaeque causae gratia etenissent. Sicut coniectio causam in summam contrahit, ita regula multas definitiones.. L. Feminae.

Tertullianus de Virginibus velaodis: permittiatur mulieri in Ecclesia loqui, sed nec docere, nec tingere, nec erre, nec illivi virilis muneris, nedum secerdotalu secij sortem sibi mindicare. Ambrosius in libro quaestionum Veteris & noui testamenti: Mulierem constat subiectam dominio viri esse: nullam auctoritatem habere. nec docere potest, nec restis esse, nec fidem dare, nec iudicare. L. Eius est ἡon nolle. EiM est non nolle, qui potest meti J Seneca: Si vis sicire an velim, effice ut possim nolle. Locus est de beneficiis 11.18. Hoc inter homines locum habet in utrumque Versatiles. In Deo non item, qui quaedam non minus Vult, quia non potest nolle. Idem libro vi. de beneficiis 2 r. Caetera huc pertinentia vide apud Petrum Fabrum,

355쪽

Romani iuris studiosis eximie commendo. L. Imaginaria.

Immnaria etenditis, non est pretio accedente J Pretio probabili : nam alioqui in imaginariis venditionibus res solebat addici nummo sestertio. Scholiastes ad Tiresiam Horatij. Confiiij non fraudulenti nulla obligatio estJ Bene Dema

ὰEquum est ei, qui consilium dat, perin e ut medicum, non de morbo accusari, sed de sanations referre gratiam.

L. In eo.

Mulieribus tune fuccurrendum est, cum defendantur, non it facilius calumnientur J Puto scripsisse Paulum: Cum defrudantur. Ita enim scribitur haec vox apud Plauctum, Terentium, Nonium. Infirmitati earum, non calliditati succurritur: errantibus, non fallentibus. L. Inuitus. Cum quis in alii locum successit, non est aquum nocere ex, hoc, quod aduersius eum nocuit, in cuius locum successitJOmnino legendum est, non nocuit. ostendit id lex penultima, supra de itinere actuque priuato. Alii, pro alius, esst , quales multi in his iurisconsultis, ut

356쪽

qui in antiquis libris multum versarentur. Sic enini locuti M. Cato , & Licinius. Sic & in foeminino aliae causae, totae rei, totae insulae, in singulari leg1

AD CODICEM

NI Hi L incertius hoc iure. pauci principes in i

re condendo leges veterex, & eorum peritos Consuluere, ut Seuerus. Pleraque ad gratiam facta. Vnde Macrinus omnibus Principum rescriptis, auctoritatem adimere voluit. In Iustinianeis autem legibus magnam partem habuit Theodora, vae muliebris sexus semper, & saepe ultra modum miserebatur, VLProcopius notat Goth. 111. Consules qui imperante Iustino, ac post imperante Iustiniano fuere,&praefectos praetorio, si quis nosse velit, adeat Alemanni er ditas notas, ad arcanam historiam Procopij.

DE SUMMA , TRINITATE ET FIDE

CATHOLICA, UT NEMO DE EA publice contendere audeat.

Quamque Pontificem Damasium siqui claret, P

357쪽

trum Alixandria Episcopum J Sapienter a Patriarchis designat Catholicam communionem. At cur Antioche num non adiungit 3 Quia ibi erat schisma , inter Paulinum& Meletium. Pari de causa Hieronymus in epistola ad Marcellinum & Anapsychen, sentire se ait

cuna Damalo, & Petro. L. Decere.

Post binas nuptias sit didicimus 3 praeter Apostolicos Ca-mnes J In eum enim sensum Ecclesia semper accepit di sta Pauli 1. Tim. iii. 2. Tit. r. 6. Nimirum quia in Episcopis requirebatur sanctitas purior. Nec aequum videbatur, ut Christiani ea in parte paganis cederent, apud quos multi erant sacerdotes unarum nuptia

rum. .

L. Cognoscere. Nec enim patimur, ut quicquam eorum, qua ad Ecclesiasticum pertinent flatum, non etiam ad ejusidem referatur bem titudinem, cum ea sit caput omnium seundissimorum Dei sacerdotum J Haec perpetua filii piorum principum sententia, ad tuendam Ecclesiae unitatem perquam necessaria. Idem dicunt Valentinianus & Placidia in actis ante Concilium Chalcedonense: Iudices a Martiano dati, &ipsa Synodus Chalcedonensis iv. Act. 16. Adde Novella MCXXXI. Eo autem diligentius Imperator suam fidem Papae explicat & commendat, quod speraret se per auctoritatem Papae ciuitatem Romanam abducere posse a Gothis, &ad se transferre. Docet id

nos Procopius.

358쪽

AD IVS IUSTINIAN EVM.

L. Inter claras.

Meminit huius epistolae, praeter alios, I iberatus in Breuiario cap. 2 o. epistola lustiniani ad Agapetum, in epistolis Agapeti tomo t. epistolarum Pontificum Romanorum : Paratilla Graeca Latine edita a Leunclauici.

Per uvatium, atque Demetrium sanctissimos mirosi Hypatius Ephesi Episcopus, Demetrius Philipporum Macedoniae, missi ab Iustiniano in Italiam, specie controuersiarum de fide, reuera ut vires animosque Amalasvnthae,&procerum Gothorum explorarent, quod mirum quam feliciter cesserit Imperatori. historia est apud Procopium Gothicorum 1. & in libris Pontificalibus. Nomina horum habes & apud Liberatum, &apud scriptorem sine nomine, quem edidit Cardinalis Baronius.

Coepistopos meos J Episcopus enim Romanus frater est Episcoporum, sed primogenitus. Cor regu in manu Dei es J Citat hanc sententiam bis

Themistius, & vocat λυν A'ωύυον. L. Reddentes.

Est & aliud edictum Iustiniani, fidem continens in

iure Graecoromano p. 323.

VViram beatitudinem J Sic & Hieronymus scribit Damas .

359쪽

epistola L 111. de Anatolio. Zonaras in Can. m. Constantinopolitanae, &xxviti. Clia eclon I sis ςyn odi. Jn ina enim substantiaJ Latini substantiae voce modo reddunt 'ὐάαν, modo, ut hic, Q πόα αν. Subsistentiae enim vox nondum in Latium erat recepta. Et qui sistit, facit stare. Deitatem J . Omnino addendum : cr humanitatem.

Vtriusque enim naturae ενωαν , credimus.

Et sic loquitur edictum illud in iure Graecoromano, de quo diximus. em oonfitemur, ac credimus J Mos Imperatorum loqui de se plurali numero. Sic Iustinus epistola T. Diuinum noba auxιlium dignatur acquirere.

Petimus ergo et rumpaternum astidiam J Et haec est illorum temporum locutio. ApParet ex epistola Fortis Episcopi Arri, ad Siluanum Episcopum Cirtae: Liberi, Episcopi Romani, ad Episcopum Vercellensem, de ad Orientales,&ad Valentem. Sic & Eusebius Vercellensis: Augustinus, Victorinus, Collatores Afri, Episcopi Afri in Conciliis: & alij: ipse etiam Iustinianus epistola iii. ad Hormisdam. Deitas te construet per multos annos J Data fuit haec Imperatoris epistola vi Ianuarij DXXXIII. Obstruantes ea, quae ab ipsarum sunt statuta Pontifice JHoc est Papae munus, quae ab aliis pontificibus secundum canones acta sunt, obseruare dc obseruari fa

cere. τDiuiti eo by Cooste

360쪽

AD IVS IUSTINIAN EVM.

DE SACROSANCTIS ECCLESIIS, ET

de rebus & priuilegiis earum.

ssi abeat mn quisique licentiam Janctissimo, catholico, etenerabilique concilio decedens, bonorum quod optauerit relinquereJ Concilio, id est, Ecclesiae. Hanc legem reduxit Iustinianus. Caeterum multi post Constantinum Principes, quod Ecclesiis indultum erat, id clericis singulis non indulsere,ad vitandas captationes, & alias 'malas artes. Ambrosius Valentiniani tempore: Scribuntur testamenta templorum ministris: nullus excipitur profanus, nullas etltimae conditionis: nullus prodigus. verecundiae osoli ex omnibus clerico commune ius clauditur, a quo solo pro omnibus motum commune si cipitur, secium commvns defertur. nulla legata mei grauium viduarum, nulla donatio; ubi in moribus culpa non deprehenditur, tamen osscio mulicta prascribitur. Θοά sacerritibus fani legauerit Christianaetidua, malet: quod ministris Dei, non valet. d ego non itquerar, sied ut sciant quid non querar, comprehendi. Malo enim nos pecunia minores esse, quam gratia. Sed referunt ea quae mel donata, vel relicta siunt Ecclesia,non esse temerata. Sic & Hieronymus ad Nepotianum: dicere. Sacerdotes idolorum, aurigae o' mimi, m storta hereditates capiunt. Folis clericis Monachis id lege prohibetur, non a pera secutoribus, sed a Principibus Christianis: nec de lege conqueror, sed doleo cur meruerimus hanc legem. Cauterium bonum est, sid quo mihi vulnus, ut indigeam cauterio 'prouida siueraque legis cautio. Iure Romano paganorum deos he-