Hugonis Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

381쪽

3 8, HVGONIS GROTII FL. Sp.

L. Defensiores nihil. Sauiores non exerceant quaestiones J Hoc a Iustiniano mutatum est. Nam in Codice Theodosiano est: Nubitis exerceant quaestiones, & sequitur: Plebem tantum , &c.

L. Per omnes.

Remoueant patrocinia J In Theodosiano , remouanIur.

DE ADVOCATIS DIVERSORUM

IUDICIORUM.

Advocatis solita praemia abstulit Iustinianus, nar rante in arcana historia Procopio. De malitiis autem aduocatorum digna quae legantur habes apud Ammianum libro xxx. Symmachus i. 37. In forensi pηlu erara cognatio facundi Oris-boni pectoris.

DE ADVOCATIS FISCI.

Advocatio fisci ab Adriano primum instituta: prumus erat ad honores gradus, ut legimus in vita Getae Eo ossicio functus fuit Papinianus. Philostratus --rino: --ο --γλωεου. Lingua sisti ipsi commissa. Macrinus verὁ ex fisci aduocato Imperator factus est.

IRROGATUR.

L. Neque Iurti. Qi ctim plus debito nomine debitorum Getisset J Debho-

382쪽

rem, emendat Salmasius. Fieri tamen potest ut scriptum fuerit, Plus debito nomina exegisset ; ut nomina dicta sint pro ipsis debitoribus, &, debitorum, Glossema fuerit.

DE PROCURATORIBVS.

Erat praescriptio procuratoria: & quaestionis fuit an maneat procuratorum ossicium post mortem domi. ni. Symmachus X. 32.

L. Si Mesessor

Sex mensium accessionem sieu terminum habebit prino alis reus peregre detens J Idem habes apud Eustathium titulo

de sex mentibus,3. II.

UT NEMO PRIVATUS TITULOS PRAEDIIS

SV Is VEL ALIENIS IMPONAT, VEL

vela regia suspendat.

Chrysostomus de statuis xm.-ουMM

DE IN INTEGRUM RESTITUTIONIBUS

minorum xxv. annis.

. L. Minoribus.

In quibus se captos probare possuntJ Id est laesos.

383쪽

sueo HVGONIs GROTII FL. I P. deceptus, id est laesus: in L. dedi, 3 sed si seruus, D. de

condict. causa data. Cicero de officiis tertio: ne propter te fidem 'Ae tuam captu, fraudatu ve siem.

s I ADVERSVS VENDI.TIONE M.

Idque etiam iureiurando siemare confirmasti, neque perfdiae , neque periuri; me auritorem tibi futurum sterare debuistiJΑliquando tamen Imperatores iurisitirandi faciebant gratiam. L. vlt. in princ. D. ad municipat. Suetonius I iberio II

DE HIS Q II VENIAM AETATIS

Formula veniae talis est apud Cassiodorum vir. 4r

L. Eos, qui

Non sillim alienationem , sied etiam Θpothecam minimὸ poste sine decreti interpositione rerum suarum immobilium facere iubemus J Cassiodorus in dicta formula: Ita mi in

ahenandis rusticis vel urbanis praesiis coδpilutionum seruetur audio ut M.

DE T E M P O R I B U S IN INTEGRUM

RESTITUT IONIS TAM MINORUM ET

aliarum personarum , quae restitui possunt, quam ctiam heredum eorum . Et in altis prouinciis quadriennium continuum J Intra annorum stat ir , quibus tac beneficium. I ses sacrati, a praesti-

ιerant, ait. alliodorus IV. 3 . e

384쪽

. AD IUS IUSTINI AN EUM. 313 DE I UDICII S.

L. A iudice. Cum ipse iudiciario munere fungatur J Bene Heraldus, . Muciario. Eam enim vocem usurpat Curtius de rege

temporis causa facto: de ossicio leg ti militaris, Caesar. DE FERII S.

L. Omnes iudices. Ruri tamen poti agrorum culturae libere licenterque inserviant. JGippe etiam festis quadam exercere diebus ι ω' iura sit nunt. . L. Omnes dies. repetita in se calculo reuoluantur J Isidorus v. 32 ' octauus autem dies id primus est, s Lege iὸem primus est 4 ad quem reditur, a quo rusus hebdomada feries orditur. Beda: Octauum instaurat reuolubilis orbita bolem

VBI SENATORES VEL CLARISSIMI

ciuiliter, vel criminaliter conueniantur.

L. Senatores.

In iudicio tam praetorianae, quam urbicana praefecturae JVetustissima de senatoribus cognitio fuit praelectivmbis. SImmachus II. 7I.-A. 62. .

385쪽

Etiam Theodosij iunioris temporibus filiam immerito exheredatam de testamento queri tatuisse do

cet nos Zonaras.

DE SERVITUTI Bus ET AQUA

Cicero libro rii. epist. t. ad fratrem. M. Taurum de AEqua per fundum eius ducenda rogabo.

DE LEGE AQUILIA. L. DE HIS.

L. De his. Mae per iniuriam depasta eontendis I Conuenit cum

FAMILIAE ERCISCUNDAE.

L. Filium qsem. Explica ex L. eam quam, D. de legatis & fideicommissis& l. succesbies, D. ad L. Falcidiam.

L. Iurisiurandi. Iurisiurandi religione tesses pri quam perhibeant testimo nium , iam dudum arsiari praecepimus J Seneca de ira a I. as. De paruula summa iudicaturo tibi, res sine teste non probaretur: testis sine iureiurando non valeret.

Simili

386쪽

Simili modo sancimus, ut inius te limonium nemo iudi cum in quacunque causa I acile patiatur admitti J ωι ενι - προαυτὶ Κάμνι κριλως Testi uni, ne Catoni quidem credi par est. Plutarchus Catone V licensi. Baba Kamma VII. 4. .

. L. et falla

eὸd si is qui ex fuso testimonio damnatus est, ciuiliter

gere contra teitem voluerit , quici uid damna j cit . ab ipso re

cipieti idem Hebraeorum iure. Vide Constantinum ad Baba Lamma, dicto loco.

PLVS VALERE QUOD AGITUR, QUAM

quod simulate concipitur. In syngraphis etiam contra fidem veritatis pactio Venit, & non numerata quoque pecunia, aut non integre numerata, pro temporaria voluntate hominum scribi solent, more, institutoque Graecorum. Asconius in ali. Verrinam.

QUOD CUM EO QVI IN ALIENA

esse dicetur, vel de peculio, sitie quod iussu, aut de in rem verso. L. Vltima. Pecuniamve mutuam dat J Reposuit Tribonianus vo- .cem accuratam, cum in ipsa lege hi erit, Pecuniam commodat, per Nimirum vicini adeo sunt con- tractus nititui,&commodati, quemadmodum foeno- .

387쪽

ris & locati, ut nomina tape permisceantur. Cicero Verrina vi: Publue commodapi, non sime qui lcm prouinciae Sicilia detrimento , tritici modios siexaginta. Nonius:

Commodare est mutuare.

AD SC. VELLEIANV M.

' L. Si mulier. Creditori contra priores creditores resicisseria datur J Id est restitutoria, nis1 forte ita scriptum ruerit.

DE NON NUMERATA PECUNIA.

Indubitati iuris est, non numerata pecuniae exeeptismm locum habere,oe in talibus nominibus, vel Ibneratiliis mel aliis cautionibus, quae etiam bacramenti habent mentionem J Etiam non numeratae dotis est exceptio annalis. Id in hac lege olim fuit comprehensum, ut discimus ex Eustathio, titulo de anno, 3. O.

DE US VRIS.

L. Eos qui, que ad bessem J Cis dicuntur Graecis, 3 ιλιει : id est duae partes centesimae.

DE NAUTICO FOENORE.

Tamdiu liberam esse ab obseruatione communium usiura 'rum, quamdiu nauis ad portum appulerit J Nam post aliquot a reEitu dies, non debebantur communes usurae, secundum ea diicrimina, quae sunt in Novella curi

388쪽

VENDITIONE . . L. Inuitum.

Nemo inuitus vendere cogitur. Sed frequens est Vt quisque cogatur non vendere, nisi iusto pretio. Legis talis deminio meminit Plinius libro xxvi. Deinde exceptionem haec lex patituri ubi publicus usus id desiderat. Nam reipublicae institutio id secum fert, ut dominium quoddam habeat superius singulorum dominio ad necessitates aut utilitates publicas. Solet usurpari hoc ius in priuatorum terris sumendis ad Opera munimentorum, aggerum , operumve publi

corum.

QUAE RES VENIRE NON POSSUNT,

& qui vendere vel emere vetantur.

giua Blatta J In Glossis, Baltatum viκχα mν. Scriben' dum est biatiatum: alibi imGlossis, blattela. αγμμ της κογχλLν. Blattea vestis & paludamentum apud scriptores vitarumCaesarum. Blattea varictas apud Cassiodorum: Et quod Eutropius in Nerone dixit funes blatteos, id Orosius dixit purpureos.

389쪽

L. I.

Gi quis post Linc sanctionem in orbe Romano eunuchosjecerit J Vetus lex, ut apparet L. lege Cornelia, &sequentibus, D. ad L. Corneliam de Sicariis: intermissa saepe & reducta. Huc notae illae pertinent A. T. A.Adoleaeenti testiculos abscidit.

DE RESCINDENDA VENDITIONE.

L. Rem maioris.

Minoris distraxerit J Pro solis venditoribus facta haec

lex. Salvianus: Ferme omnis contra ius hoe in se habet, ut inuidia penes emtorem , inopia penes venditorem esse videatur: ma emtor emit ad hoc, it substantiam siuam augeat: venditor ad hoc etendit, it minuat. Vsus hoc produxit latius. At Germani veteres valde abhorrebant ab huiusmodi restitutionibus, per quas bona fides videbatur laedi. Vide Capitulare Caroli Magni v. 2Io. . L. Si voluntate. ει quod emtor miliore, menditor cariore distrahendi motum gerenIes, ad hunc contractum accedantJ Mimus: Hic es animus omnium,

Ut me lint vili emere, caro Tendere.

Seneca de beneficiis vi. Nihil venditori debet , qui bene

390쪽

& prohibita rerum alienatione, Vel hypotheca. Quod si ignorauerint,meorum facii iuni Nempe usu capione: hoc ideo moneo, quia video ab aliis legem hanc non re ste intellectam.

DE MONOPOLIIS, ET CONVENTU NEGO- .

TIATORUM ILLICITO, VEL ARTIFICIO ergolaborum, necnon balneatorum

prohibitis: & pactionibus illicitis.

Monopolia duorum sunt generum: alia rerum necessariarum vitae, quae merito sunt odiosa. Apollonius Aspendiorum Dardanariis ita scripsit: Terra omnium mater. Est enim iusta. Vos autem iniusti et Dum solorum matrem eam fecistis. Contra id genus multa sunt egregia Patrum dicta, ut Chrysostomi r . Cor. XV. & M. Co- .rinth. viri. in morali post i 3. &constitutio Athalarici, quae est a

earum reri

ceorum, & Indicarum mercium, de quibus diximus D. de iure Belli ac Pacis xii. I . & in Annotatis. Iustinianus tum merces alias, tum seri cum ad mono olium reduxit, tam graue, ut triplum emtores pro solito soluerent. Postea etiam frumentum , quod ex A gy oveniebat, sui iuris utilitatisque fecit; Hephaesto maxime adiuuante. Haec etiam nos docet arcana Procopij historia.

pud Cassiodorum ix. s. Alterum est genusim, quae voluptati magis seruiunt, Vt trina-