Hugonis Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

391쪽

,18 HVGONIS GROTII FL. SP. DE COMMERCIIS ET MERCATORIBVS

De commerciis vide mandata Vicario portus data apud Calliodorum vii. 13.Leges&exactiones Iustiniani in commercia, tam in Hellesponto, tum in Bosplioro Thracio, tum in ipso portu Constantinopolitano habes apud Procopium in arcana historia. Iustinianus imprudenter ademit mercatoribus libertatem eundi in Persidem, per quos consilia externorum explorari

solebant. Docet &hoc nos dicto libro Procopius. L. Si qui. Si qui inc tra nominatim metunis te ibiti civitates transgredientes J Menander in excerptis :

ac Daras.

Vide Vopiscum Aureliano.

DE SPONSALIBUS ET ARRIS SPONS ALITUS

' & proxeneticis. L. Mulier. Arrarum si an filium nomine et que ad duplum teneatur J

392쪽

AD IUS IUSTINI AN EUM.

A pud Varnos, Germanicam nationem, Germanosque alios renuntiari quidem sponsalia poterant, s ed noli fiebat id sine grauissima partis alterius offensa : unde saepe non inimicitiae tantiam, sed & bella oriebantur.

Docet hoc nos Procopius Gothicorum iv. ideogothi statuere, ut annulo in arram dato, non liceat uni parti inuita altera mutave Voluntatem, m. I. s.

L. Imperialis Haec lex per scribarum errorem nomen habet Iustiniani, cum sit lustini, sicut & apud Suidam, &alios scriptores saepe permutata sunt ea nomina. Iustinus hanc legem fecit in gratiam Iustiniani, quem imperio destinabat, & qui irinicam duxerat Theodoram. Ampliauit hanc legem postea in uxoris suae gratiam Iustinianus, voluitque etiam illustribus lici. ta esse coniugia talia , & quidem sine rescripto, Novellis L I. LXXXIX. CXVi I. Causa legum, & tota huius Theodorae historia est apud Procopium in arcana historia Rescripti formulam qua inaequalis duci permittitur, habes apud Cassiodorum VII. O.

L. Sancimus. Sιincimus nuptias, qua inter masiculos ae feminas misiores 'vel minores sexagenarau, vel quinquagenarin , lege Iulia , vel Papia prohibita sunt, homines et olim es contrahere, eue ex nullo modo, vel ex nulla parte tales nuptias imi ediri l Lex

Papia cauerat ne mulier quinquaginta annis minor

393쪽

sexagenario nuberet: neque Vir minor sexaginta,qui qua genariam duceret. Meminit Laetantius Senecae verbis,& Apuleius Apologetico 'I. Sustulerat olim hoc caput Claudius Suet. i 3. Vlpianus in Fragmentis, ti2.ic.

Repositam ab aliis imperatoribus, iterum sustulit aut Iullinus, aut Iullinianus. Eustathius sensum huius legis sic exprimit: η μείζων ν ξ η Τ.ri

quagenario potest nubere. non recte. Credidit senatus mulieres ad quinquaginta annos concipere posse, viros plerumque generare ad sexagesimum; & noluit ne cundos fecundasve cum in foecundis copulari.

N V P T I I S. L. Fratris.

Vel duabus sororibus coniungendi J Quomodo Honorius habuit Mariam, inde T ermantiam Stiliconis filias. Constantinus quoque magnus, & pater eius,s rQ- res duas habuere Testis Zonaras. L. Licet quidam. cetiis legum conditoribus placuit, cum corpore non conuenem, nu tras non vide ι ese contra ivit id ius He- . braei aiunt eise antiquius Mose: eo tempore nuptias fictas consensu, si tu concubitus secutus esset. Fratris mortui uxorem ducere Romanis antiquis legibus licuit. Exemplum in Crasso apud Plutarchum. Muta

394쪽

runt id Christiani Principes, etiam apud Longobardos II. vii I. nimirum imitatione legis Hebraicae Leuit. xviii. ubi tamen excipitur vidua liberos non habens.

SI NUPTIAE EX RESCRIPTO PETANTUR.

Priscus in excerptis: ψυς Nefas apud Romanos mulierem inuitam cuiquam destonderi. Attamen Theodora omnes

nuptias pro imperio faciebat. Narrat id Procopius in arcana historia.

fecunda fugiendae. Causa apud Ho-

Nosti feminei quae mens in pediore sexus: Crescere vult elin, cui quaeque est nupta, penates: Nee sobolis cura est illi, nec cura sepulti, Cui virgo quondam fuerat sociata, mariti. Ambrosius Hexaemero eqncubitu patres δε- AEuantur ,praelatu filiis posterioris copulae neglectis autem his, qui ex priore progeniti sunt. Hinc praemia univiris, poenae nuptias repetentibus apud plerasque gentes, de quibus agit Chrysostomus 11 .ad V iduam,& ad FuriamHieronymus. Servius ad illud iv. AEneidos: . Z α

Felices prima nuptiae: merum Odysseae o.

395쪽

Huic mni forsian poteram siuccumbere culpae. Bene culpa, potivi q m amori, propter antiquum ritum, quo expellebantur a sacerdotio: item Fortunam mulιebrem non coronabam bu nupta.

DE IURE DOTIUM.

L. Vbi adhae. Rebusque extra dotem constitutist me Graeci vocant,: Latini veteres, receptitia, quomodo recte eam Vocem apud M. Catonem interpretatur Gellius

xv II. 6.

DE REPUDII s.

L. GUeημ. Causias autem repudii hae saluberrima lege apertius δε- signamin J Rex misigothorum Theodoricus edicti cap. 34 caulas iustas repudij habet, si maritus hcrinicida, maleficus, aut sepulchrorum sit violator: si mulier adultera, malefica, vel agagula. Agagula est lena.

RERUM AMOTARUM.

uam petitioni mutuae restonsium fuerit J Mutuarum

petitionum mentio apila Tertullianum aduersus Max-

t Diuili od by Corale

396쪽

. AD IUS IUSTINIAN EVM. DE CONCUBINIS.

olim concubinae ferme erant libertinae. Imperator Tacitus constituit, ne sumerentur nisi ingenuae.

Concilij Aurelianensis iv. canon vult a tutela excusari facerdotes. Congruit id veteri Episcoporum statuto, cuius meminit Cyprianus epistola LXVI. de elericis Dei ministras tutorem vel curatorem testamento suo constituat. Addit , si quis id faceret, pro eo nec onferri solitum, nee sacrificium pro dormitione eius selebrari.

SI MAIOR FACTUS ALIENATIONEM

factam sine decreto ratam habuerit. L. Si quando. Nisi post vi inti quinque annos impletos, inter praestentes

quidem vicennium, inter absintes autem decennium donatore acquiescente e xerat J Eustathius titulo xxv.εiu: επένομί--α τήσας δωρησηται fri, Ccκ εi ω u ηia iami do Λυι η κ ἀνιαυτοι Si minor qui aetatis veniam impetrauit, donationem fecerit, ea rata non sit, nisipost annos xxv anni decem, aut viginti Ouxerint.

397쪽

& ad diuersa opera deputatis & ad rem priuatam, vel dominicam pertinentibus. De his qui aliena mancipia sollicitant est titulus i. in lege Salica. de eo qui fugitiuum caelaverit, lex

DE FVRTIS ET SERVO CORRUPTO

Bene stiria fiagam sequuntur. Martialis: A pedibin didicA e mηM peccare protervae: Non miror fisrem, qui θνiuin erat. Et bene furto additur corruptio. Aristoteles Rhetor, eorum ad Alexandrum s. a. ω-ρ si οβ -- ηυιξ λ etῶας , - τι--: Sicut legum conAtor furem maximis asscit panis, ita σ- me punire oportet deceptores. Nam hi ammum Iuramur. L. Ancilia. cum etiam hi qui aliena mancipia comparauerint , si hane causam non gnorent inuni actone teneaniari Baba Kamis

ma X. p.

398쪽

AD Ius IVSTINIANEUM. 363 DE IMPUBERVM ET ALII s

s V BSTITU T I o N I B V S. L. Precibus.

mi expresse, vel compendio J Id est , quandocunque decesserit. Hinc male appellata Iurisconsultis serioriabus compendiosa substitutio.

prohibuerit, vel coegerit. L. Iudicium. Deest hic lex quarta, quam supplere possumus ex synopsi Attaliatae: ἐπι-ωνα-έ

pium testamentum perficere, ei qui ob id damnum passus est, tenetur ex prohibitione ,siue is sti qui fuisset institutus hares, sue legatarius, nisi bis ipse probibaerit. Si quid praeterea in mortui bonis restat, id Dco addicetur , O ipse per omne vita tempus exsilium fieret, oesiquid post panampersolutam ei bono. rum restat, cr---πω μν.

399쪽

Iuuenalis: Propter me sicriberis heres: Legatum omne capis nec non γ' molle caducum. Vbi Scholiastes: Scri is heres, m non pateras poenas orbitatis. Laudat Valentem Ammianus libro xxxi. quod si qui ex Palatinis, ut sitnt talium auidi, caducum .petisset, contradicendi copia seruata, dabat petenti partem, stimulque tribus aut quatuor aliis, qui non petierant, ut ea re auiditatem petentium refraenaret. Caducum appellatur, ait Vlpianus, sibi testamento relictum aliqua ex causa non ceperit, verbi gratia ,si calibi, mel Latino Iuniano legatum fuerit, nec intra dies centum, mel caelebs regi paruerit, vel Latinus ius viritum consteutus fuerit, aut si ex parte Ariptus vel legatarius ante apertas tabulas decesserit, vel peregre lege peregrinus infactus fit. Viades hic vocem, capere, quae propria huic rei Statius Papinius: Stat domo capta cupidus siverses. Iuvenalis: Si cupiendi

Ius nullum uxori.

Vbi Scholiastes: Si iure impediatur siuecedere. Manilius:

EFG ceperat ipsi,

400쪽

DE TESTAMENTARIA MANUMISSIONE.

L. Si iure.

Cum non fuisse adiectum, ut pro. codicillis scriptum maleret, propona3J .alem clausulam produximus ex testa mento Gregorij Nazia naeni, ad L. ex ea scriptura, D. qui testamenta facere possunt. L. Cum constitutio. Sed plures quidem uno momento, uterque , vel ampliores lVterque pro duo est positum. DE LIBERALI CAUSA. Factum tuum filiis obesse non ribet J Pari de causa proposita quaestione, de iis qui liberi nati expositi, deinde blati a quibusdam & in seruitutem educati essent,

respondit Traianus, nisi ius speciale doceretur, nec assertionem denegandam iis, qui ex eiusmodi causa in libertatem vindicantur , neque ipsam libertatem redimendam pretio alimentorum. Alibi lex erat, ut expositum qui agnouisset, solutis alimentis eum reciperet. Seneca controue istarum Alij Imperatores expositum omnino vetuεre repeti, sed tamen

esse liberum. Vide infra, de infantibus expositis.