장음표시 사용
201쪽
piscopus Gregorium repperit (i martyrem clamide purpurea ei cumdatum ejus extremitatibus in insignem auri texturam desinentibus: d nique Cleopatra nobilis matrona eo us sancti Uari praetiosis unxit aromatibus, et (a splendidis inuit vestibus. Quam ob rem morem E sebius hunc in universa Ecclesia his tradit verbis (3 acceptum: O
eludere oculos, ora obturare, gestare humeris cadavera , decenter ornare, amice complecti, lavare accurater quae sane omnia Quirites multo antea servaoant, et sedulo servanda ducebant. o. verum non una vestium ornamenta satis esse putabant,
nisi opportuno Quirites mortuorum cadavera cantu, et laudatione prosequerentur: ia enim omnium ferme gentium his tradit verbis is Macrobius instituta sanxisse: mortuos quoque ad tepuIturam persequi oportere cum cantu, plurimarum gentium, vel regionum instituta sanxerunt, persuasione hac, qlia pagi corpus ad originem dulcedinis musicae . idest ad Coelam redire credantur. Deorum igitur ira, atque odio factum ait Cicero (s ut Clodii cadaver : Sine cantu, sine exequiis, sine lamentit, sine laudationibus, sine funere, oblitus cruore, et luto, ambureretur a jectus. Cum nullum itaque funus suo cantu, suoque siticine caruis,
set, inde siticines ait (6 Gellius dictos: sima apud sitos canere soliti
essent, hoc est vita functos , et sepultos . II. Neque cantu, neque laudatione, qua veteres utebantur in principum, sive etiam clariorum virorum funeribus, caruere
Christicolae: quare, et cantibus, et laudatione a priscis derivata usi sunt. Clarissimum laudationis exemplum summus tradit (n orator Ambrosius; quem sane morem ad nostram usque stetatem ubgere nemo non videt.
T3. Quo vero ad cantus pertinet, perbellum Ilieronymus habet (8) locum , ubi de Paulae scribit ad Eustochium exequiis : ita
enim ait: Translataque episcoporum manibus, et cervicem feretro S hieientibus, cum alii pontifices lampadas , cereosque perferrent, alii choror psallentium ducerent, in media ecclesia speluncae Salvatoris est posita . Ante Ilieronymum vero de Petro Alexandrino (y haec traduntur et Mart rem, capite pleram in throno episcopali collocarunt; tum psalmos , in t num victoriae, hymnosque Deo cecinerunt: itemque de Ermeli dae funere haec (Ivi habentur: Ad cujus exequias non hominum tantum
202쪽
LIBER III. DISSERTATIO UI. I 8 I
resonabat turba, sed hymni diu angelorum chori christo euiverant gliriam. 3. Quam ob rem nihil tam atrox, tamque acerbum arbitratus est Victor (I) in vandalica persecutione perpessos esse Christicolas , quam indictum in Christianorum funeribus a tyranno fialentium; hac enim, scripta sane miserabiliter, oratione suum es fundit imo ex corde dolorem et Quis vero sustineat, aut ponet Sine Iac mis recordare, tam praeciperet nostrorum eo ora defunctorum Iolemnitate hymnorum cum tilentio ad sepularum perduci 3 Itaque summa cum ratione in eo volumine, quod Rituale Romanum (a inscribitur, v iustissi,ntis, ac sustissimus canendi ritus in stinere declararur, una et pra cipitur . M. At sicuti veteres sine cantu, ita et sine lamentis non se justa persolvisse censebant: lamentis autem praeficae non tam interesse, quam praeesse dicebantur; quippe quae ad miserabile os ficium praesentissimis erant nummis conductae; itaque ut ait (3 Lucilius r Flent alieno in funere praeficae
Multo , et capillos scindunt, et clamant magu .
Equidem mammas in luctu dilaniare proprium h) erat praefiearum
munus , itemque capillos scindere, ululatibus vias implere: h1ee autem ideo agebant, ut ostenso inferis sanguine satisfacerent; hanc enim fuisse Varronis opinionem ostendit Servius, dum (sl ait: Vadire dicit mulieres in exequiis, et luctu, ideo solitas ora lacerare , ut iam guine ostenso, inferis satisfaciant. s. Mos non sane laudandus aliquos ad Christianos defluxisse videtur, ac radices egisset, nisi sanctissimi Ecclesiae praesules Iacrymas, non tam ad dolorem, quam ad doloris ostentationem paratas merito improbassent , ac morbum alicubi invalescentem omnino depulissent. Quare magnus ille Greciae orator Chrysost mus in damnandam illam consuetudinem ita invehitur: Cum aIiis malis hic muliebris morbus jam praevaluit: ostentant planctus, et AI res mole cruentant brachia, scindunt capillos, laniant genas partim ad dolorem , partim ad ostentationem (6 . o. Nihil autem tm decens in funere,quam pompa funalium. Sicut enim funalia a funibus cera circumdatis,ita funus a funalibus et nomen accepit: postea ceratis panris, cereisque, funalia cessere. A a a Veis
203쪽
Verum nefas funeri sine funalium copia interesse. Ilinc Masgabae parentalia multis ait (I Suetonius celebrata luminibus; hinc Ma tis Campum in clarioribus funeribus velut (a ardere facibus visum;
hine denique servi quandoque manu sunt missi, modo testatoris moenumento lucernam accenderent, servarentque (33. Verum de luce nis , et cereis superiori satis oratione ( dictum puto. T. Morem hunc primis acceptum, probatumque fuisse Chriticolis vel ex eo, quod acta tradunt Cypriani a Pontio(s descripta, erui facile potest: ita enim Munt: Inde cum cereis, et scholar, bus in arca cujusdam Candidi procuratoris magno triumpho sepigitum est.
Quid, quod in funere Meletii a Gregorio (oJ Nysseno dicuntur: qua
si ignei omnes continentibus facibus tractu continuo, perpetuoque suentes . 8. Nec injuria. Quid enim aptius , quam luminum copia demonstrat Christianos, fidei lumine coruscantes, ad beatam v ri Luminis sedem multa cum gloria pervenisse Recte igitur cereorum copiam I ieronymus commendavit (T : Ad signi scandum lumine Dei illustratos sanctos decessisse , et modo in suprema patria Iumine gloriae splendere. Servatum hoc igitur religiose legimus apud vel res ubique Christicolas: quare de Clementis (8 corpore haec tradunt acta: Sollicitudinem omnem sol Dens, et moerorem, lacernarum a cendit multitudinem , et tollens corpus, mundis vestibi sin Doluit. De Pr cli vero corpore, ob metum paganorum parvo cum lumine sepul-to . haec (s habent: Sepelierunt eum cum parvo laminari propter tu bam gentilium. Inde igitur est, quod Chrysostomi cadaveri The do reto (Io teste, populus obvius profectus est cum cereis, et Diralibus: atque inde est, quod Gregorius (II) Turonensis asserat: Mtiltitudinem albatorum visam tenentium cereos, atque psallentium et ut morem
hunc nedum in Ecclesia comprobatum, sed et Coelo fuisse testetur acceptum .
Tq. Itaque mos nostris usque temporibus non solum invi latus existit, verum etiam praecipitur non violandus; ita enim in eo legimus volumine , quod Rituale est nuncupatum et Cum autem antiquissimi ritus ecclesiastici sit cereos accensos in funeribus deferri, ca- Ceant ne hujusmodi ritus ommutantur, ac ne quid avare, aut indigne in eo committatur (IT . So. Enim
c 3 Ponitus in Actia S. Curriani.(63 S. Greg. Nysa nus in funere Meletii. et S. Hieron. in vit. Paulae .c Sa Actis Clementia episcopi, et mar ciris Anetrani penes Bolland. al. Iamiar. v Ex Act. s. Proculi penes Bollando
204쪽
LIBER III. DISSERTATIO VI. i 8q
8o. Enim vero Quiritium inera nedum multis nitebant celebrata luminibus , verum etiam thuris, et aromatum copia honestabantur et quem sane morem scriptores pene omnes indigitant r: et . . . Congesta cremantur
ait (U Virgilius, et Martialis:
menta , et cassias , et olentem funera m rrham
Thuraque de medio semicremata rogo (a) . Hunc vero ad nos manasse vel ex eo colligi facile potest , quod abunde notavimus dum de mortuorum anastasi verba (3 fecimus. Unam hic Mabillonii animadversionem subjecisse sufficiat, quae morem ostendit religiose servatum; ita enim ait: Non raro in antiqvis Christianorum tumulis reperiuntur vascula fgutina carbonibus oppleta, quae ad thlis si umigandum apposita nemo negabit ( . 8 I. Duo supersunt assueti Quiritium mores in funere , qu rum alterum et hic Bononiae vidimus huc usque servatum , alterum ubique obsoletum : primum nempe iii cadaveris collocatione assignamus , quod lecto compositum, septumque candelis etiamnum in vestibulo domus collocant, ut rigidos in portam defunctus calces extendat eo penitus modo , quo veteres cadavera collocabant Quis
Hinc tuba , candelae ; tandemque Beatulus alio Compositus lecto , crassisque Iutatus amomis, In portam rigidos calces extendit. 8a. Alterum in epulis ponimus mortualibus, jamdiu omnino obsoletis . Quanto Quirites impendio , ut vita functorum m moriam colerent , mortu es pararent epulas , latius alibi (6 disseruimus . Quantis ubique sumptibus, ducto a Romanis exemplo, Christicolae, et martyrum , et clariorum hominum obitum epulo publico celebrarent, eodem explicavimus loco, et hac eadem oratione tractavimus . In his porro conviviis , licet bellissime instit iis , temulentia ita vigebat, ut socius a socio ad ebrietatem cogeretur: TemuInitia (et , ait auctor libri de duplici martyrio, adeo communis est Africae, tit propemodum non habeatur pro crimine . An non videmus ad memorias martyrum Christianum a Christiano cogi ad ebrietatem p mos igitur est sub Leone Magno ab Arelatensi (8 concilio
tia vire. Aeneid. c. c. Martia I. L il. ep. a. Urb. quaest. I. dissert. a. M billon.Mve existi Eusebii secundae aedit. P. a vico Penius satir. . o a Urb. quaest. l. 3. disseri. S. Cyprian. sire auctor libri de dupl.
205쪽
damnatus his verbis et suis enim nesciat diabolicum esse , et non uIum a Christiana religione alienum, sed etiam humanitati contrarium , ibi laetari , cantare . inebriari, et cachinnis ora dissolvi, et omni pietate, et affectu charitatis postposito, quasi de staterna morte exuliare, ubi luctus, et planctus febilitas vocibus debuerant resonare 3 . Caeterum sicuti Romae mathematici, quia pergrati cupidis, et curiosis , genus erat hominum , quod ut ait Tacitus (i in cimitate Getabitur semper, et retinebis tur et et sicuti dilecta populis gladiatorum spectacula. licet (M per Constantinum Augustum usque a s utis nostrae anno 3as. inte dicta . adhuc Itesia ferme tota ad annum et ultra perdurasae (33 jam liqueat, ita hunc epularum apparatum , sacris licet legibus iterum , iterramque intercisum, ad carolum usque Mannum radices egisse separata jam oratione monstravimus is , tandem crebris undique praesulum ictibus malesana consuetudo penitus cubuit . 83. Verum a mortuis , et a funeribus ad laeta veniamus et et sicuti de epulis egimus . duo nobis circa panem, et potum notam da occurrunt. Potum praecalidum nedum in moribus apud Romanos , verum et in deliciis ita fuisse constat, ut licet potionis calidae morem Christicolarum plerique acceperint, sanctiores tammen pro luxuria habuerint, ac rcfutaverint. Nil igitur apud vel res inempto frigidae poculo dari poterat vilius . calidam enim em bant . Quare non abs re Servator noster dixit et sulcumque potum dederit uni ex minimis istis calicem aquae 'igidae, tantum in nomine discipuli , amen dico vobis, non perdet mercedem suam (S : quo sane in
loco haec perbelle Augustinus advertit: siredo pauper est qui facit
eleemosynam , nune debent eleemosynae ejus esse calix aquae 'igidae (C. 8 . Equidem in eam lubens descendo sententiam, ut Credam Servatorem nostrum eum absque praemio non abiturum dixisse , qui
vilissimum inemptae aquae poculum uni ex minimis praebuisset. Quod autem veteres calidam in usu, ac deliciis haberent, tabe naeque calidae vendendae prostarent, paucis ostendam: et quidem primo haec (n ait Varro: Calix a calao , qtiod calidam in eo bibebant. 8s. Aptius hunc nobis morem designat Seneca, dum his linquitur (8 verbis et Partim agilis est puer, aut tepidior aqua potui era-
fid Core. Deit. bitt. i. t. X, Leg. t. Codie. Theodos. da Gladiat. Libanius de vita sua pari. 3. s. Amm
. Ronorii Cod. Theodo . de Gladiator. Ieg. s. viae iureia Cod. Thaia. ita poenis .
206쪽
gata : ad ista concitari is via est: et esto loco : Insaniunt bovi viri, pro suorum injuriis; sed idem faciunt, si calida non bene praebeatur . ii vitrum fractum , si calceus Iuto sparsus est (13 . 8 d. Tacitus his ait Brittanicum occisum dolis Claudii Caesaris filium : Talis dolus repertus est. Innoxia , et praecalida, et libata Luitu potio traditur Brittanico ; dein , postqvam fervore aspernabatur, ',s ida in aqua funditur venenum (a . Neque sane quis putet praechidam hanc potus traditionem a communi ita more abhorruisse , ut Brittanicum c or insolens in suspicionem impellere debuisset: fervens enim potus ita erat acceptus , ut vinum potius sorbere, quam bibere gratum esset: quod nobis pr1estat illis optime Plautus versibus (3 .Pa : Promeristi tu illi vinum 3 Lue. Non prompsi. Pa: Negas tNeque tu bibisti Z tae. Dii me perdavi, si bibi, Si bibere potui . m. Qui jam p Lue: si a mim obsorbui, Nam nimis calebat, a Murebat guttvrim . 8T. Mos, ni fallor, probatus est, modo deliciae . Equidem Suetonius 1 Cuo Caesare cauponem scribit capitis damnatum , qui in Drusillae funere cesidam vendidisset: idemque ait, Claudium , quem mimias censorio munere lautitias retarmare decebat, tabernarum usum , ubi cesida praeberetur (s , interdixisse, atque inde est, quod Tiberii, utpote meracissimi, ingeniose n
mini illuderent acutiores Romani , quippe quibus Tiberius Claudius Nero Biberius Calaius Mero lepidissime diceretur (6 . 88. Quid , quod sequiori usque tempore Ampelium Urbis
praefectum jussisse ait (n Marcellinus : Ne taberna vinaria ante horam quartam aperiretur, neve aquam vulgariam calefaceret quisqvam .
At nemo nobis Judaeo erit aptior Philone , qui cilidam apud Edibraeos in deliciis fuisse ostendat: en ejus (8 verba: Vinum per eoi dies, non praebetur, sed aqua limpidissima, caeteris frigida . CALIDA vero his, qui inter seniores TRALTANTUR DELICATIUS. Optim igitur cum ratione locutus est Iesus D. N. non absque praemio abibturos , qui seisidae poculum praebuissent, ut liberalitati quam mi
nimae, munince se responturum ostenderet,
Sp. Ad Christicolas a Romanis calidae usus effluxit, ac per. duravit. quousque bubari rerum potiti omnem susque deque ubvendi disciplinam , moremque sustulere . Verum monachi, quippe
207쪽
quibus, tamquam rigidiorem vivendi normam professis , calidam etiam aegrotis absorbuisse luxuria fuerit, a calida, tamquam a luxu, abstinebant: cujus rei testis est Ilieronymus, haec scribens: De c, bis vero, et potu taceo; cum etiam languentes monachi stigida utantur , tit coctum aliquod accepisse XURIA SIT (i .so. Dixi de potu et pauca quaedam de pane advertenda sinpersunt. Mihi quidem sacras persaepe paginas pervolventi, numquam incidendi panis, semper , et ubique , frangendi verbum occurrit . Servatorem enim nostrum a binis agnitum in fractione panis discipulis, Paulum vero de frangendo pane, non de incidendo, locutum esse perlegi (M. Quae igitur causa fuerit, inquiram . Moserat sane Romanis panem conficiendi quadrifide sectum, sive signatum, ut quatuor sic redderet partes, quarum quaelibet quadradiceretur : itaque decussatum ita panem frangebat , suam cuique
quadram distribuebat; ut proinde panis hujusmodi non incidi, sed irangi hac divisione opus esset. Quod de panibus dictum est, et
de placentis volumus dictum . si . At quaenam panis caus 1 quadrifidi Brevibus accipe. Id sane in conviviis Romanorum fixum erat et ratum, ut sua quibusque convivis ciborum portio distribueretur , prout alibi late ostendimus (33 . Quadra igitur tam placentae, quam Panis, portio erat singulis distribuenda convivis , quia ante Coctionem quadrifida pistor panem , placentamque , decussione signabat. Quare parasiti, et lurcones . qui coenas potentium captantes , alieno pane vivebant, aliena sane dicebantur h) visere quadra , si suu
Ut bona si ma putes aliena vivere quadra , a quo nec dissentit Venusinus, dum ait (S : Qui dicit, et clamat: victum dater succinit alter , Et mihi dimisio Ddetur munere quadra,
quod vero de pane . duplici de placentis loco Martialis scripsit (C :
Nec te liba juvat. nec sectae quadra placentae Libetur tibi eandidas ad aras
Secta plurimum quadra de placenta set) .
Quadrifidum ergo panem nullo modo secare , aut incidere, sed frangere opus erat, ut sua quemque quadra contigeret; quare Paulus a Iulio cohortis Augustae centurione navi Romium ductus post
208쪽
LIBER III. DISSERTATIO VI. is S
passam atrocem tempestatem reliquas custodias Adrumetina rate secum advectas, ad cibum sumendum hortatus est, ac panem fregisse dicitur (I .sa. At dicet fortasse quispiam ; quid Christo, quid Paulo. quid demum Iudaeo cum Romanis 3 Quid porro tam disjectum ,
quam mos a Iudaico Romanus 3 Bona verba quaeso. Aio enim priamo quosdam apud gentes ferme universas communes ita fuisse via vendi mores, ut nullo dividerentur forte discrimine . Equidem chlidae usum aequo sane jure apud utrosque vidimus viguisse et quippeni , et idem de pane censendum Accedit ad haec Iudaeos ( praeter inviolatum Dei cultum, pro quo extrema esse ferenda duce rent ) in civilibus aliquibus vivendi modis, maxime postquam inditionem venere Romanam , moribus se facile accomodasse Quiritium et hinc expressas in denario Caesarum non recusarunt imagianes ; alias Servator noster illis non potuisset Pharisaeos. Ηerodi nosque verbis increpare dicens : Cujus est immago haec, et inscriptio (a Praeterea turrem conspicuo fastigio Antoniam in hon rem (3J Marci Antonii ab Herode appellatam , Caesaream urbem a Caesare nuncupatam , theatra voluptatibus, antea ignotis, erecta more Romano quis est, qui ignoret s3. Per bellum fortasse Romani moris acceptum in funere exemplum tradit (s Matthaeus, quod vidimus huc usque a nemine ansmadversum, nedum notatum; itaque et notabo et acinotabo. Romani sane moris erat tubicinum cantu funus ornare , nedum cum quis funere elatus esset, quod scriptores ferme omnes tradunt, verum etiam cum quis , morti proximus, animam ageret, et nondum esstasset , quod ante Scipionem Maistium , ex tribus id colligentem (C anaglyphis, sibi adhuc notavit nemo : ex qua sane Scipi
nis observatione obscurus ille maxime elucescit Petronii locus, quem clarissimorum tot tantorumque interpretum adhuc nemo im
tellexit . De loco illo (q) rio Petronii, in quo Circes, Polieni phralysin velut insectans , inquit: Quod si idem stem genua , manusque tentaverit tuas, licet ad tubicines mittas. Interpretes sane in P tronium omnes eo tibicinum tiunt mentionem habitam , quia ipsis opus erat, cum quis funere elatus esset: e contrario foemina Pollenum veneriae operae edendae ineptum increpat uti moribundum, non uti mortuum s idemque omnino est, ac si foemina procax P
209쪽
lieno dixisset: quoniam es paraliticus , jam incipis emare animam , ei morti jam proximus e voces igitur est necesse tubicines, ne fugiens anima maleficio assecta discedat (i) infernis deoota numinibus, et ne quid aliud exaudiatur, qtioties dirae obstrepentes (a nocuerint .s . Jam vero tubicines , dum animam quis agebat aut egisset in Judaea civitate fuisse adhibitos colligitur ex his Matthaei (3 verbis: Cum venisset Iesus in domum principis , et vidisset tibicines, et turbam tumultuantem , dicebat: Recedite . non est enim mortua puella , sed dormit . Quid vero hic sibi vult ista tibicinum facta mentio, quid hoc recedite sibi vult , nisi ut tibicines, qui puellae animam efflanti, aut quae animam efflasset praesto essent, advocatos esse arbitremur 3 Dum dixit: Recedite, non est enim mortua et rece sionis hanc sane adsignaevit causam et Non est enim mortua : quod idem omnino est, ac si dixisset et Hos tibicines ad proximum advenistis funus ; atqui funus abest: non est mortua puella . sed dormit. Recedite ergo , quia cum mortua non sit, nil tam vobis . Si ergo: Recediter diaxit tibicinibus , ex quo puella dormiret, non lethali somno OP pressa esset, quia nempe illam ipse ad vitam revocaturus erat: ex hoc recte coniucitur Romanum ad Ilebraeos transiisse morem tibicinorum ad funus adhibendorum .ss. Neque ex quo Matthaeus de principis filia loquatur, desilia Romani cujusdam, qui magistratum gereret loquutus censeri potest ; nam Matthaeo Marcus lucem affert; qui, dum eamdem describit historiam , principem hunc narrat fuisse archisynagoegum ta) ut nullus dubitationi supersit locus, Romanum morem adichisynagogo probatum , improbari a plebe non potuisse . Quod si Iudaeos accepisse morem dicamus, non sane parum cum Judaica religione, spectata causa, quae apud ethnicos ad morientium lectum tibicines accersebantur pugnantem ( tibicines enim morientium itactulis obstrepebant, ne animae excantarentur corporibus disce surae ; quod maleficio (s putabant posse evenire cur civilem omnino atque innocuum panis conficiendi, frangendique morem refutasse austumemus s6. Morem hunc quadrifidi panis nostris fuisse acceptum , ratumque Christicolis, probant perbelle marmorea illa, vitreaque
monumenta, e martyrum coemeteriis clarissimorum opera vir
rum effossa, ac publici juris (6 tacta . In his quadrifidi visuntur
Ioc. citis c si Mare. Antonis Midete. I. g. cap. 32. P. aos. R. sv. et
210쪽
LIBER III. DISSERTATIO VI. ips
insculpti panes, eoque acceptiores Christicolis , quo decussxtio ibia Crucis formam praeferret: quare ad sacras synaxes hisce panibus
usos Christicolas eadem aperte monumenta testantur, inter quae
lapis nitet ille a Pontiani coemeterio in lucem editus, ubi calix apparet tribus cum super impositis panibus , quadrifida cruce ab gnatis exculptus (I . pr. At nedum conficiendi panis, frangendique dicimus consuetudinem accepisse Christicolas, verum etiam et obsonia cuiaque dividendi, atque adsignandi . Sicut enim suam Quiritium cuique convivii rex portionem , domum etiam ferendam adsignare jubebat , ut alio (a) fuse loco observavimus, ita in Christianorum epulis sua unicusque portio adsignabatur. Egregium nobis hujusce rei praestant exemplum Clementis constitutiones, quibus haec per
belle (3 traduntur: Separetur autem conviDio, quod pastori consuetum est dari , etiam si convivio non adsit, in honorem Dei, qui ei sacerdotium commisit: quantum autem unicuique seniorum datur, ejus duplum detur diaconis in honorem Christi: presbiteris vero , qui laborant in verbo do trinae , duplex quoque separetur pars in gratiam Apostolorum Domini, cujus locum sustinent, tamquam consiliarii episcoporum, et ecclesiae coronae si Iutor sit, capiat unam partem dic.'8. Verum aY- : sarcinulae colligendae. Prolixae huic igitur nostrae orationi finem imponam, duas leviter attingens coinsuetudines, quarum altera toto pene adhuc Orbe, altera vero in extrema illa tantum Piceni regione Samnio contermina, ac praecipue inter villicos, viliorisque notae homines Asculani nostri m nicipii inviolata servatur . Prima respicit diem , non a solis ortu sed a media nocte auspicandum , prout universa etiamnum auspicatur Ecclesia. Morem hunc a Romanis defluxisse a Censorino clare colligimus, qui diem nocte a media testatur auspicatos esse Romanos (U ; sed et Romani ab Aegyptiis forte deduxere .
apud quos indubie servatum .ss. At licet nobis Censorinus praesto non esset, idem ex chlebri quodam Tullii loco bellissime erueretur . De illa Marci nostri loquor epistola , quae, licet festive scripta videatur . est tamen scripta miserabiliter; consulatum enim narrat Caninii, qui eadem die consulatum iniit, atque riuravit; pridie quippe halendas Ianu rias hora sane diei septima renunciatus est consul , ut ante kalendas , hoc est die consulatum eodem duraret. Itaque sic ait Cic Bb a ro