장음표시 사용
181쪽
tus, ita quod Galeno de illis tendinibus minime ere, dedum est, quos.ait virin processum vermi similem
continere,ne quum contrahitur,aut educitur,in latera
aberret o Sed huiusmodi multa in libris de usu partium occurrunt, quae eleganter quidem descripta, resummi opificis magnam solertiam proponere videntur. verum quum quis ex diligenti sectione omni expendit,satis mirari nequit, qui Galenus Promethei in modum, sibi corporis fabricam, dc illius partium usus confingere potuerit,ab hominis costitutione multum alienam. quemadmodum dc quicquid de pituitae defluxu per ossa olfactus organo a Galeno traditu est, (vti superius in parum veris descriptionibus fuit R E Fh Postum veritati pugnare constat. N V N C proia i , si' Timum est, Vt Galeni in argumentando demonstranient i ana docue robur expendamuhnonnullis argumentis(vti sutome arg* perius in alijs communibus locis prs intum est speci-kau.har loco adduetis. Quia igitur minime ambigenduest,adipem ligamentis, membranisue adnasci, ac omenia quae in nostro corpore nutritionis munere alterantur, mutantis colorem assumere, mihi adeps putatur albesceremon autem,quia est aereus . alias enim membranae, tendines, ligamenta, dc his adhuc magis ossa, fieret nigra, utpote partes maxime siccae dc terrestres, minime aeriae, dc tamen albent, adipi candorem inducunt. Verum, si specimen argumentoru ad anatomen praecipue spectantium, proponere institui usequam melius, quam ad cauam Venam me conlaxam, quae tot rationibus a Galeno contra Aristotelem ex tecore,non autem ar corde,pronasci contenditur. Ato
hac in re nollem quequam arbitrari, a me aliquid esse definitum,sed latum Galeni rationes quasdam in hoc examinatas,ne ex illis falsam linmani corporis fabrica
sibi quis cotageret. Occurrunt igitur in sexto de Hip-
182쪽
pocratis cic Platonis dogmatibus libro,ubi de venara ortu, dc praecipuo altricis facultatis domicilio pertra-oatur , sera loca huic proposito satis accommoda.
Galenus enim de venarum ortu disceptaturus, tria argumenta ad unum fere axioma redegit, nimirum marora amplioracli, minorum graciliorum esse initia. Primum ex plantis sumitur, quibus ex illarum e semine procreatione Galenus initium statuit, ubi fere sunt crassissimae,atcb Ubi, quum semen humiditate dc acte turgens in terra effractum est, sursum ac deorsum aliquid pullulare comicimus: illo quod sursum sertur,caudicis in modu aliquandiu ducto,ac dein in ramos multifide dissecto: si non etiam mox in ipta ascensu id pro plantae differentia, varie a 3 in plures partes discindatur. Statuit igitur Galenus illic plantae initium, undere radices videntur dependere,& planta sursum efferri . Istud ipsi,quum Aristoteli potius quam sibi media
syllogismi hac ratione paret, utcund fiat,est conc edendu. Pari etiam causa Galeno,ne 3 hic, uti ne
in libro de Semine, hi id laetus ei elisum simul se
materiale constituit principium, atq; una seminis substantiam in plantam mutari docuit, est reclamadum, etiam si videamus,noua propagine ex humiliori seminis sede didueha,atu radicu more firmara,semen uni uersum cu suo cortice inferius disse ,e terra duci,ac mox corticem diuisum decidere: dein duas nuclei aut seminis partes virin ad nouam Plantam accrescere, re tantisper postea virescere, dum noua planta solia efferat, ipsius 3 nuclei aut seminis partes resiccatae decidant. adeo ut vix appediculus ille,qui in duaru nuclei Partium acumine consistit,aut in quibusda seminibus, ut in pisis re sabis, ad illam fere ex latere media reponitur,in plantae substantiam degenerare videatur. Po us simu quum e terra eductum semen, adeo iam incre
183쪽
uerit,nihild ex forma (fi mole modo demas multomminus er substantia ipsi perierit. Secunda ratio a Gabieno venae cauae exortum non a corde pendere edoeturo,in fluminibus instituitur,quae maiora multo in ini tio, quam reliquo progressu spectantur: at hic nos statim monet, ne illa inaudiamus flumina, quae aliorulantium aut fluminum accursu augentur , faciled in progressu initium amplitudine vincunt. adeo ut unius tantum sontis rivus nobis sit imaginandus, qui eundo
nullum incrementu assumat, sed in ramos sparsus,venarum a caudice eductarum modo, gracilis euadat.
Tertia, aths in homine organis aliquid corpori deis serentibus elegantissime assumitur. arteriae enim a corde caudicem habent, qui varie dein per corpus discin ditur:Sc dorsalis medulla caudicis instar est,a qua ner-ui,perinde ato in arbore rami,pullulant. Quum primum ita Galenus tribus istis rationibus maiora minorum esse principia consecit,ilico subsumsit:sed caua vena in iecore amplissima est, Sc latissima: adeo ut de in sacile inferret,ipsius cause initium in iecore statuen .dum,nimirum ubi arboris esset caudex,ubi sontis ini lium,ubi caus sedes arteriarum exortui respondens, Scquae dorsali medullae conferri posset. Atili ita minor propositio, nihil negotii Galeno exhibuit, quit omnia in anatome ex libito sibi confingere posse arbitraret. venam nimirum in iecore tam amplam esse,quam ipsius ascendentis partis,& etiam descendentis simul collectat amplitudines,asserens: Sc ex Hippocratis,hac in parte ipso diligentioris sententia,cauam secundu iecur recta ferri scribens:secus quam alias quando amplissi mum caudicem ex secoris gibbo ita enatum testatur, ut magna arteria ex cordis basi prodit: ac quando ut haec in impares partes discinditur, ita quod cauam in maiorem portionem,quae inseriora petat,dc in mino
184쪽
irem,quae insuperiora ducatur, diuisam Galenus docet. Dein,posteaquam ipse caus ad iecur amplitudine prosecutus est, ita cauam venam ad cor pertinere ait,
ac si propaginem tantum aliquam ipsi offerret. At
quum ascendentem caus supra iecur partem hac oratione arctiorem descendente assereret,quo melius hil-bi suis rationibus robur adhceretur,multas venas a caua inter cor Sc iecur enasci docuit: ac eam in primis , quae vens pari carentis munere iungeretur. Quandoquidem igitur apud Galenum huiusmodi occurrui vicu inuitus philosophis, ut hinc ductis rationibus.
Averroem,in omnibus Aristotelem,in quibus a Galen' accusatur, optime purgasse contenderent, ansam prsbeo,non potui omittere,quin inter docendum, Scin meis Iibris,studiosos monerem,venam cauam ampliori orificio in cor pertinere,quam ipsius sit in iecore amplitudo .quin imo ea orificij capacitas squat amplitudines descendentis re ascendentis vens caus Par
tium:tantu abesst,ut minor sit,etiam ascendentis supra cor vens cauae partis,quemadmodum manifestissime Galenus contra rei veritatem colligit adeo, ut prssente corpore Galeni maioribus propositionibus alias mipse,minores,ex vera anatoms submittere, ac dein in Aristotelis sententiam inferre debeamus. Facile constet,ea in parte Galeni argumeta esse in efficacissima: praeterquam quod superius ostendimus, illu prster ra. tione caus vens sedem inter cor Sc iecur positam,ane gustiorem illa constituere,quq sub iecore occurrit. Et nimis liquet,venam sine pari, multas alias proPaginta,non vere a Galeno in libris de Hippocratis , Platonis dogmatibus sub corde oriri scriptum esse. Neq; tantum de tot salsis Galeni, ut suum dogma probaeret, propositionibus,et in anatome fictionibus miror, atque de illo argumento, quod a caus venae ad cordis
185쪽
basim due u infert,asseres, si caua a corde nasceretur, enata, perinde atque magna arteria, in duos truncos distinderetur, ut sursum atque deorsum commode ferri posset. quod adeo pam est anatomicu, ut quod mi, nime. Arteria enim magna e basis medio pronata,tantisper suo caudice necessario sursum ducitur, dum a se maximam sui partem diuidere potest, quae secundum cordis posteriora ad dorsum reflexa, omnibus sub corde partibus distribuitur. adeo ut per commodum Mnecessarium fuerit arteriae, qui ex cordis basis medio alioquin nasci debuit no Sc simplici caudice aliqua
diu duci: non secus quam venam arteriale, qus quia ex basis quoque medio, non aute latere prodit, Unic etia caudice aliquantisper fertur, dc dein in duos truncos Paritur. Caeterum venalis arteria ex sinistro basis latere,uno quidem orificio educitur, veru adeo mox ab ortu,in dextram Sc sinistram parte discinditur, ut anatomicoru nonnulli,vel Galeni testimonio,illi duo orificia asscriberent. omnino enim suisset inartificiosum, vas inde pronam , uno caudice aliquandiu ferri Propter eius portione dextrae pulmonis sedi offerenda.Iam vena caua ad dextru basis latus,suo orificio,per inde at arteria venalis ad sinistrum,pertinens,etiam si ex corde hinc nasceretur,non debuisset uno caudice aliquous duci, priusqua in parte superiora petente, et alia quae deorsum repat,dirimeretur. quu enim nuc, ut modo caua habet, obli quodamodo secundu corducitur, ut suo caudice in corporis medio consistere possit,rude,ac citra omne creationis industria suisset, unum caudice dextrorsum adhuc magis serri, atque dein obliquo ductu suos truncos sinistrorsum, versus corporis mediu dirigi. Galenus, ut superius monui ca
uam vena Uno caudice a iecore prodire attestatur, ac
dein arteriae modo diuidi: Sc si interim alibi propier
186쪽
Hippocratis oratione,qus vens caudice recta serri docuit,videatur ab illa sententia declinare. veru utut sit, non aliter in iecoris posteriori sede cauae caudex sese exhibet, u a me descriptus est nimiru multo secus, i Galenus illum enarrasse videtur quecunque etiam pugnantium ipsius locorum veriorem iudicauerimus.
Na si bipartiri venam alibi non scripsisset, tamenorificium ipsius in iecore, amplitudinem simul ascendentis re descendentis suarum partiu aequare undique
docuit . quod si modo sectioni potiust maledicendi in Aristotelem studio deditus fuisset, de cauae ad coxorificio rectissime asseruisset. Neque imbecillius mihi occurrit argumentum 1 Galeno de cordis dextro ventriculo aut sinu propositum,quo animalia Pulmone priuata destituuntur: perinde ac si AristoteIes, aut illi qui cauam venam a corde pronasci dixissent,id node animalibus eo ventriculo donatis docuissent: Mnon secus de his animalibus, quam quibus dexter vetriculus deficit, orationem instituerent. Neque hic Aristoteli sinus iste 1 Galeno erat obi ciendus, Verum docendum,cauam Venam in cor uno sinu praeditum , vix propagine i se dimittere.non enim arbitror Galenum prorsus existimasse, ilIorum animalium cor proin pagine omnino destitui: quandoquidem caua eorum
animalium, cordis basi perinde quasi committitur, ac illis animalibus,quibus duo obtigerunt ventriculi: adeo, ut hinc parum firma pendeat Galeni ratio.
sterum ubi venas omnes iecori, non autem cordi, communes reddit, quid obsecro commune est iecox cum arteriali vena aut si illam venam, quod arterim constet corpore,esse negaueria, venalis saltem arteria iecori no minus conuenit,d portae vena cordi. Rhetqricum est argumentum,quod de venarum descriptio
ne historia ue inieri: imo si non ita in Galeni veri
187쪽
ha iurassemus,fortassis opportunius ducerem,caul venae,cui omnium in cor pertinentium orificiorum maximum esse diximus,seriei enarrationem, a corde perinde auspicari, atque reliquorum vasorum cordis. sid enim prohiberet,caua dicere mox in suo a cor de ortu geminam esse,una portione corporis superiora,altera inferiora peterec illinc nimirum auspicato sermone,ubi est amplissima. dein subiicere partem deorsum ductam,secundum iecoris posteriora ferri,atque ex ipsius anteriori sede iecori ramos porrigere eadeo ut hac in primis occasione sermo aptior videretur,quod caul ex tecore constitutionem describere nequeamns, Vti supra non obiter admonui. Et si prorsus a materis quam deserui progressu esset inchoandum , quum poris vena tantum succum iecori offerat,vnde sanguis, utra ue bilis, dc urina consurgit, eius descriptio ab intestinis esset exordienda . Sanguinis enim quem in eam refluere arbitramur, cum illo succo nulla est in mensura proportio. Quanquam lisc sint eiusmodi,quae in utranque partem agi possunt. Ratio autem a membranis veni caus orificio pri lactis, per arteris venalis orificium nonihil retundi posset,si quis ninima qusque in disputationem ducere proposui et . De umbilici vena aliquid adiicerem, si venam n laetus canini mesenterium, M ad lumbos deductam in humano metu examinassem. Hinc enim, ut ab arteriis umbilici,ratio duceretur, non necessum suis hvmbilici venam in cor inseri: quum scilicet ipsi cauae vens cordi propinquius, d laetus arteriae. magnae Areteriae suti etiam nunc semper fit) communicaretur. ia atreria venalis per uniuersam ipsius seriem arteriarum modo no pulsat,uti neque caua vena, inde colligere non possemus,cauam a corde non exoriri: imo
contra,Galeni orationem posse dilui. Quaquam in
188쪽
terea iecori sanguificationis munus,quod tam prolixe
Galenus illi tribuit,non adimam,vii ned Aristoteles, vel tum sane , quum lienem quoque sanguificationi praeesse diceret. De primo in laetus generatione organo nihil dicam. nam etsi aliorum sententiam facile in multis improbare possem,tamen quod mihi ipsi undique sanum este videretur,nihil adducerem, adeo de laetus generatione sunt mihi omnia obscura,& dub splena. Cuperem nihilominus mihi ad mahum rationes esse,quibusduccaferreus in sanguificationis disputatione Aristoteli fauebat,quum qiis ego nunc ProPosui,a me inter dissecandum didicisset. Csterum liscsere alio quam ad partium fabricam specitanx: ac proeinde hic quoque in disputationem minime incidam ,
qua Galenus ventriculum suo,quem conficit, intestinis offerendo succo,enutriri, re iecur parteS omnes ita in adductam illis materiam agere,ut tandem Veliati excrementiciam, re sus nutritioni ineptam, dimitetant. Quum longe alias facultates actiones partiebus inesse putem, quibus proprio corpori enutriendo subserviant, Sc quibus toti corpori famulantur. Argue mento ex Vtero re corde, aut etiam vesicis re intestinis potissimum ducto. Verum quia succincta oratio ne hic me expedire non possem,ad alia me conferam,qus tribus aut quatuor verbis annotasse suffecerit. Huiusmodi est Galeni ratio,qua dextrum renem sint in latiorem esse, propter rectitudinem dc trahendi Promptitudinem,affirmat. Nam,vi non dicam sinistrum nos dextro editiorem subinde obseruare, quid obsecro est, cur aliam rectitudinem in dextro latere , quam sinistro,constituamus ' potissimum,quU Utru cavae Venae caudicis latus a iecoris substantia sque cd Plecti,ramos iecori oblatos ex anteriori cauae sede educi, Verae anatomes studioso constet .neq; quicqua
189쪽
eontagere possis,quod hic in caus Iateribus discris
occurreret. nisi forsitan quis Galenum impugnatuisitus .maiorem iecoris portionem ad caus sinistrum Ia, tus,quam ad dextrum consistere Proponeret, rationei cauae situ ductu desumpta. Succurrit modo Galeni demonstratio sepius inculcata,quam veram irre insutabilem esse asserit,ea conficiens mandosum corapus ad initium ceruicis vesicc repositum, Sc vasorum semen deserentium insertionem admittens,lamen non generare. quanquam veteres interim illo semen reti,neri tantum svi ex suis verbis colligi posset arbitrabatur:vti etiam inter dissecandum nulla in parte tantum seminis,quantum in ipso mandoso corpore, obseruamus. Habet autem Galeni demostratio huc in modu.
si in mandosis astitibus semen gigneretur,animalia castra eius excretinoem appeterent. at non videntur appetere . nullum igitur semen in his gigni perspicuum est. Hsc enim demonstratio, ut parum sane est anatomica, ita quantum i decantatis illi Sc nominatis potius, quam constantibus veritate demonstrationibus declinet,is demum non ignorabit,qui expendet Galenum,etiamsi corpus illud glandosum semen gigneret, materiam ex qua ipsum conficeretur,abstulisse, unde enim huic corpori materia in semen comutari apta sofferri posset,quam a feminar s vasis, quae Galenus interim castratione aufert. non animaduertens simile demostrationem,imo inualidum prorsus Sc inartificiosum argumentum, de testibus posse hunc in modum proponi. Si testes semini generando sacerent, animalia quibus vena ae arteria seminis materiam deferen tes, qua' ex magna peritonsi amplitudine labuntur ;vinculis interceptae, aut ita ut testes tamen in scorto adhuc seruarentur,resectae essent,seminis excretionem expeterent; verum non expetunt;ergo testes generan
190쪽
do semini non famulantur. perinde nimirum,ac si testes citra materiam, semen coficere possent. God nddico, quasi Galenum male glandos corporis munus assignasse colendam: verum ut demonstrandi artificium expenderemus . non ignari, quam castrata animalia non minus interdum, quam pueri Venerem, sed incassum tamen,appetunt. tum mammillarum si, rus ratione inquirerem,non mihi in Galeno placuit, quod homini eas ex Aristotelis sententia in pectore locatas diceret, ob alimentum in caeteris animalibus in iubas aut cornua absumptu: quas quadrupeda,Uenis sub pectoris osse deductis,& alijs per pectoris anteriora excurretibus destitueretur: Sc perinde ac si hic ratio illi non similis esset, qua mulierem secus quam caeter Ranimalia, nisi equa fortassis, purgationibus menstruis teneri vulgo paria recte asserimus. quod illis animali-hus excrementitia in cornua,Plumas,tubas, squamas dissoluanturmo secus quim ii ceruus,& aries,nd pro ceriora maiora ,aut soli potius in suo genere,cornua obtinerenti dein leo non hirsutior legna esset,& gallus
plumis quam gallina ornatior. Verum quia huiusmodi ad Aristotelis problemata magis, quam ad Galeni
anatomica excurrerent,illis est supersedendum. Galenus itaque, praeterquam diligentius illu voluissem cognoscere Venarum interuallum,qui uterum Petui, re quae abdominis inferiora accedunt, non mihi recte videtur colligere,quando i venis utero conterminis sanguinem ad mammillas ducit quod nullae essent venae in quas illae promptius sese exonerarent. quu ipsi
constare debebat, quam exigus sint vens ills sursum ductae,& quam sint graciles,m quanta cauae caudicis
est amplitudo, Sc qui rectus occurrit in crurum VenaS descensus:accedete huc abdominis tumore,qui sanguinis ductum ad superiora auferret. tantu abest i cum