장음표시 사용
21쪽
conditam dico,occultamq: sacultatem,quam specillicam dc essentialem nuncupamus, illa quartum mediecamentorum ordinem statuentes. Hoc enim refugiunt
adeo late patet,ut nihil non amplexetur: nobisq; nihil latens incognitum observatus, quod non eo resiciemus . Ac proinde quid in praesentia occurret, quod in amplo isto campo Chynae non licebit ascribere e non quidem Chynae duntaxat, verum quantumuis fungoso dc putrido ligno ita profecto, vi no amplius Chyriae vires modo sint rationibus expendendi,quum hoc coniugium lacile admittat, ut Chynam Urinas sudores mouere dicamus, Sc peccantes humores ita sudore ac per occultam respirationem educere, ut plurimae
pharmaca selectum aliquem peculiarem humorem expellere nouimus. atq; huiusmodi praetextu nihil erit virium,quod Chynae a suis institutoribus falso ascribi quisquam affirmare possit. Caeterum aliquando tempestiuum erit, Chynae decochi praeparationis modum, re id exhibendi rationem, magna ex parte quodam Italico scripto nobis tanquam per manus traditam, persequi: quod eo praestiturus sum Ocyus, minori megotio, quo doctiori homini in artis nostrae operibus, diu,SI summa suorum ciuium ope,versato,illa describenda venit. Simulatu igitur atrii deicetione rimae
'rum venarum irinrrariora pinet dein .si occasio incidit.
Venae Iectidne. portuna redii ridantium humoria
a, acutiori cultro transversim in quam fieri potest te nuissimos orbiculos seu frustula discinditur,perinde ac si nummos in tereti figura mutuo incumbentes quiS
22쪽
dirimeret,aut malum citrium,aut raphanum in meliosa ex more transversim in seusta cons inderet.Frustulaeuasi imjciuntur fictili implumbato, seu, ut etiam voecamus,inuitrato,quod plus minus ob coctionis comae moditatem sedecim aquae libras capere possit,quod non nimium patenti fit orificio, cui cooperculum re- , o spondere debet. Frustulis dein affunduntur aquae duo- decim librae, quam fontanam esse conuenit, aut alio et D i o cita quin illi proximam, quae proprijs ac peculiaribus ine . dichs optimae Sc laudatissimae loco censetur. qua in obseruatione,non minimas partes sbi aqui ductus Vedicant,ne scilicet per plumbeos canales logo progresela labatur.Vt vero Chyna aqus horis vigintiquatuor melius immaceretur,ollam calidis, non tamen ignitis, cinerib.eo interuallo impositam seruare decet:dein lento dc continuo igne,qui sumum non edat,decoctio ad tertiae partis evaporationem est celebranda . Fiet auecem haec opportune, nocte, aut saltem sub vesperam, yxidie quam decocti usus erit. Licebit mox a coctio ae aquam Perlineum pannum colare, de alteri vasimhcere, aut ipsam non colatam in olla sinere,& tane*gm ex illa per colum trahcere quantum suis temporietas aere est assumpturus. Vt ut vero feceria, quan docund frustula Chynae ab aqua cui incocta sunt,eiunt libera, Sc leuiter supra colum alium lue pannum reficcara, aliquo in usum sunt reponenda, in quem ipsa in alterius cuiusdam decocti apparatu Vtilia aue Miri. Adhaec vas, eui excolatam aquam commis icti, aut olla ui in Na est, cineribus mouice calidi mu i --ψ isper est imocinenda . aut lintela pannis ue iriuolum C da,S non procul ab igne (ne aliquando relii geretur
enim uni duntaxat diei seruit: re narrato iam mod indies quamdiu assumetur recens decoctum APParari
23쪽
decet. alioquin Chynam extollentes metuut,id,si diu tius asseruetur,acidum reddi, re quodatomodo citiut hordei decocto corrumpi: parum memoreS, quant uir caloris re virium aromaticarum Chynae, illa tantopere praedicantes,alioquin tribuant. ad ferri Doterit calentis. octo. aut paulo plureR vnc a VII nii mane propinantum S item horis Quatuor ante coena,
bitavis in Prandio decoctum qu tepidum potu
pus. vicem subire debet. Propinandi tempus,ut M in Gua iaci decocto,ex naturalis diei interuallis colligo,ut scilicet iusta ex viginti quatuor horis statuantur macia.
Nimirum ut quarta hora mane calens decoctum porrigatur, octaua hora prandeatur, quarta rursus posmeridiem calens offeratur,octava dein coenetur: Videlicet, ut inter calentis decocti, quod mane exhibetur, assiumptionem,S prandiu,quatuor interueniantho rae:& inter prandiu, ac calentis decocti a meridie propinationem,octo: dc inter hanc re coenam, quatuorum: uti inter coena Sc quae mane offertur potionem , octo etiam horae occurrunt nisi sorte,ex quibusdam aegri ritionibus postremum id interuallu educere statuamui, re prandium coenae magis coterminum esse Velimin, decoctu mane una aut altera hora serius administri
eos inde decumbere, perind tectos arsi sudoren
'r pellicere vellent . qui posteaquam ex ratione ProdL-- . , rit,calidis Pannis est undiq;,non detecto interim ccx-Pyre, stergendus:& subductis,si opus sit,lintea nanibus,munda re bene resiccata subucula est induenda. Quanquam ne mox a sudore linteamina subtrahere cogamur, aut inro in frigidam lecti partem cominandum sit, amplum aliquot linteamen in eam arctitudinem quater quinquies e complicamus, Vt aegro ex
Jongitudine substratum cruribus re brachi s versus Pe
24쪽
elus obuolui queat.Dein alium pannum implicatum ceruici Sc occipitio subdimus,cuius capitibus finibus
ue pecthus uniuersum cum Ventriculi regione obtegitur,capite etiam secundum rationem munito. Praeterquam enim quod haec lintea ad sudoris conciliatione non parum accommodant, ipsa quod madentia ita auferre datur,ut post sudorem in siccis,iae ex incubitu interim calentibus linteaminibus,mer aliquadiu quiescere possit, ac tandem e te sto sese conserie, dc ijs quae
ad recrementorum cuiuscun generis excretione saciunt tentatis,prandium assumere queat. Rursus qua 'do ante coenam Chynae decoctum porrigetur,in lectu sese conferet aeger, eadem quae ante prandium lacie da diximus,praestabuntur. Quod vero primis diebus aegri diutius re copiosius quam insequentibus sudent, vel me tacente, ex Guaiaci decoeti propinatione, M serosi humoris in initio copia, nosti. quanquam muleris numeris Chynae decoctum, in sudoris Vrinarum sprouocatione, illo sit inserius . Occurrexunt,quibus Chynae decoctum nihil omnino sudoris mouit: perine de atqi in crassis humoribus,aut in cutis densitate,hordei decocto sudorem frustra promouere nitimur : Vtire Guaiacum ipsum, non nisi post aliquot dies interea dum pari occasione sudorem prouocasi e constat Caeexertim in decocti ante coenam oblatione,non mihi saxis constat,quamobrem nonnulli medici re in Chynae , , dc in Guaiaci vis ab illa temperent,ac quod ante coe n m alias porrigitur, ris aliquot a eoena iam dormixuro aegro offerant: non secus quam si tota nocte illis in udo e stertendum putarent. adeo, Vt Caesar quo E -xationem eam modo mutauerit,diescio a quo, qui eugmpiricorum morem esse ducebat, toto Guaiaci usus xempore praescriptam. Quum enim a coena etia Chy enae decoctum initio sumeret, ad domini de Eossu
25쪽
aliorum quorundam exemplum, eo more prstermi so, horis aliquot ante coenam id scelicius bibit, quod dormiturus alioquin hauriebat. Chynae usum prinicribentes, decora mane dc a meridie propinandum cyathi mensura offerri decreuerunt: cuius loco Caesar uncias plus minus decem assumpsit. Quandoquidem vero decoctum istud primis qualitatibus ae secundia
hordei decoictum Vix superans,quorundam Ventricu
ios laedere conieci sex aQuae libri; ad diramim Priapraesta
. . . d. xionem Chynae nciam incoquendam curaui, Uthbe acca ne decocsti quin aut sex unciae ali ando suf Iacerent Nonnunqua dsis,& item tres Chyias uncias E duodecim aqus libris incoquedas prsscripsi, num se
c licet decoictum hinc plus roboris-nanciscerec tur, periculum facturus, arbitror enim tam exiguam L Chynae radicis prorsus insipidae quantitatem, in tam copiosa aqua elixari, quod multis coronatis libra diuendatur Quanquam nonnulli lisc mihi cum illis conserenti,dc ut idem periculum in suis sacerent aeris monenti,eam variadi rationem improbauerint, quod occulta tantum vi agens medicamentum, alio quam caeteri experientiam pr(scribere testarentur, cogere Vele, etiamsi variandi ad Guaiaci rationem formula, in eo quod Chyna tetare coactus sum, nihil hae enus fuisse visa sit. Pari quod occasione aerem in quo
Chyna utentes versantur, subtepidum esse conuenitet argumento nimirum ab his quibus Gualacu confert, desumpto: quantumuis qui Chynam propinare pri mum coeperunt,non exquisitam illam in cubili recluem, cic a libera respiratione seu euentilatione immuni, moram praecipiunt: imo post septimam aut octauam die aegros prodire sinunt, modo mediocriter induti Meti ventis liberi incedant,ne aluus parum apte remo deat. Vinim hae enun nulli Thynam porrexi,qui in
26쪽
cubiculo se non Sotinuerit ut saltem liberunt; P m non iugerit. Haud sane,quod tantam Chyntra
resaciendi vim inesse arbitrer,ut ob patentes cutis poros aerem Chyna utentibus grauiter obesse ducam: sed ut tepidus ille aer, x vestium copia,corpus ad suis dorem aptius seruarent, debilissi Chynae vi suppetias terrent. Atq; hinc etiam esst,non adeo anni temporis, quando opportunius Chynae decoctum sumi possit, perinde ac in Guaiaci vis, rationem habendam esset quum non tantopere a Chynae decocti potu actis tempestatem metuere debeamus, modice nimirum rareri P R
in humorum acrimonia dc magna siccitate conue, niens: elixi nimirum pulli gallinacei, aut capones: dc pisces, si modo laudati ad manum e nt, aeger illos avide appeteret. Panem non recoctum illum,seu,ut dicimus, biscossum esse s axuerunt, sed alias cibarium,
Vulgato more,citra salis tamen conditura coei um.
haud aliter quam in carnium elixatione, M omni Vis,fal abesse cupiunt: aceti,acidorum materiam,& luet xiv quod frequentiam, Sc hes bacea prohibentes.Beetit,ab assis prorsus primis quatuordecim diebus interedixerunt :vxi reliquo etiam tempore a carnibus omnietibuS,quaS in resiccante victu laudamus. Cocedunt inesuper condita, quae sub Conseruarum nomine in ossi cinia habemus,modo ad dulcedinem spectent. quibu' etiam adiiciunt cydoniorum carnem,aut succum,ci tra aromatici alicuius commixtionem Paratum. Axv et Vt semel dicam,quae pricipiuntur uniuersa,a resccbu
euietu prorsu; silant alienasi mel excipias,cuius esurri .
unice commendant . ac opinor illos messu edm xx dUm Paratum innuere,quod coetum Hispanis nunc
pdtur, Caesari hyeme in coena familiare,dc difficilia et pirationis nomine admodum amicum esse nosti,
27쪽
Praeterea neq; panis,ned: carnium,necv alterius cuiusdam pondus non inscite diffinitur , nisi quod uici uinpraeserunt tenuem:de quo exquisitior instituitur,eo ex Chyna meliciorem successum expectanta assermanituerissime adiicientes, non minorem fructum eius generis uisu,quam ipso Chynae decocto conferri . Ego sane, in succorum acrimonia non Possum non mini eme hanc utinis rationem praedicare. Verum quia saepius Chynae decoctum ab aegris ipsis propinare coaetus sum,in quibus resiccas Sc tenuissimus uictus prorsus erat necessarius, prompte etiam tibi persuades, illam mihi fuisse mutandam: at ideo ad assa,passulas illas subacidas,amygdala,pines nucleos, Sc recoetum panem confugiendum,ex uniuersa praescriptione,cocto, dc peuidiarum in modum ducto tracto melle,
uix asseruato.Neq; scribam,quo pondere,aut numero singulis usus fuerim, quum noueris morbi naturae, re aegri consuetudini,ac viribus, hac in parte multum esse tribuendum. adde, initio assumptionis decocti, quemadmodum Sc sub finem, longe secus quam i medio,quum omnia conuenit esse parcissima,propemodum uniuersa oportere emutari: praeterqua quod die hus, quibus purgantia pharmam offerentur, magna . . ex parte veniat aegris indulgendum. necue aliqua in re, e perinde atq; in cibi pondere medici iudicium atque de tuis so- here liberum esse,mecum statuis. Potus ut Sc antea decocti cuius hactenus meminimus,apparatu dice Z- hatur,ipsum praescribitur decoctum,quod tepidum in prandio re coena quando sitis alias molestameret, opportuna quantitate porrigitur. Quanquam ineterim Claynce institutores,adeo aegris coutueri velint, ut si vires, aut alia quaevis occasio non admodum aredua exigant,vinum in prandio re coena offerat Chynae decocto dilutum . Atiue hac lege Caesar quidem
28쪽
priorem potum seu haustum ex vino in eum modum permixto,alteru vero ex solo decocta magna ex parte assumebat. Ventriculi vero imbecillitatis ex sei, gore causa,tanta aquae vi grauiter affici videbatur,cuius antea memini, D. Ludovicus SanceE,adeo ut vinum quod illi porrigendum fuerit,praemansa interduetiam medicamenti portione, quod tribtin piperi; ge
meribus Drectoue constatainterdum vero e rivi im Ai nis
ad formamsere describitur qua medicamelum prius in libris de Tueda sanitate omissum, ac rudem amicorum hortatu ad illam calcem a Galeno subiunetum. Somno decoctum sumentes,nocte potinimum utu sditus Mtur,illum horis sere duabus a coena incipientes . Qui a meridie alioquin obdormire solent, ne B inde noxam msentiunt,illis quod somno tum temporis non prorsus interdicitur. vii etiam absterso sudore,laxis quodamodo viribus , permulti suaviter somnum capiunt. adeo
ut non tam consuetudinis nomine, quam morborum
quibus aegri tenentur differentis causa,somnum variupraescribi prompte cossciam uti exercitia quo dc quietem variari,pro decoctium sumentium tempe- Mie ,
rie dc habitu oportere,ex illis colligis,quibus Guaiae cum propinamus. Rursus ex Guaiaci decocti usu had recrementorum expurgationem sumus soliciti. Ac de sudoris prouocatione iam prius dictum est,qui ta- tum, aut copiosior fere primis diebus prouenire Plet, re cum quo etiam sordes illae tanquam in balneo ciere mollescunt, absterguntur , quas cuti ex insensibili expulsione adhaerescere scimus God autem ad oculoxum,aurium,nasi re oris dentium sordium expurgaxionem speci at, ac dein ad pilorum costicationem, requi pectine fit demulsionem,ac laciei manum lotionem attinet,nihil ab eo more emutatur, em sanitae
29쪽
eis tempore ex illam conseruantium praeceptorum taetrina quis obseruat. Loth urinaeue excretio Chyenae usu non impeditur: quanquam minori, quam ipsi tribui audio,illam promo uedi ciendi facultate prae-
ipsius colorem magis relabens. Summa cura enitendu est, ut aluus apte respondeat. solet enim quibusdam
esse astrictior,idq; in primis in ter initia, mox adeo a purgatione,& quando sudores ac v inas copiosus elici sentimus. Atque hic satis mirari eos nequeo, qui
Chynt decoctum primi propinarunt, qued alui reten
ioni succurrere cupientes s sangulis Chynae decocti Mibus, quibus tempore quo aluus astringitur utenduest, incoqui praeceperint simul cu Chyna radicis api drachmam semissem: ita enim intelligo dimidiuiti o te auae partis unius unciae, quod in illorum praescripto legimus. Aprum enim radix, ut citadis urinis aliquid subsidij conserret,ita alui feces impensius resiccaret,excretioni ineptiora praestaret. Ex squo sere mirandum venit, quod aluo subducendae inieci iones seu enema Ata Probant, non quidem ex pharmacopolarum officinis,ut scriblat,deprompta,verum ex cicorij aut bora, ginis stilliticio liquore seu aqua , adieicto rosacei olei
momento: aut si id ad manum non occurrat,commu,
mi oleo simul curii sale parata . Non secus profecto, quam si siccas omnes re acre medicamentu tanquam hostem fugiendum proposuissent praecipuus scopus ad humorum acrimoniam illis spectasset.)Hactenus eiusmodi aquas non curaui iniiciendas:verum coniectura ex Guaiaci decocto haud neglecta, ira et
30쪽
clam . apporta Inum diicerem. Quia vero ita stu
pidam Chynae vim in primis facultatibus coperi, vix semel illam in puluerem comminutam aluo subducendae eum in modum prinui, quo Guaiaci pulverem in eum usum alijs nonnullis eidem muneri idoneis miscere, Sc instar purgantis pharmaci offerre solemus. Porro quod ad animi affectus spectat,omnes a Chy,
na utuntur, alacro Vivere, dc moerorem omnem curasq; uniuersas in illa solitudine,dc veluti cum carce- tantiribus comparanda obseruatione, procul peIlere cupio: non ignaxus interim, quantum discriminis in morbo rum curatione asseetus animi segnes Sc liberi, remisesiue,ab illis habeant, qui magni re cocitati grauiter Roccupati sunt Iuuat enim non parti Gua iaci decocto ruentes, Sc maxime Gallico morbo Vexatos, amico rum praesentia , L multa de rebus iucundioribus ani mum oblectantibus confabulatio : ae lusus pariter quo quis citra magnam animi intentione,ac sagacem eventuu pr*meditationem,se rescere valet. Inuenias enim lusus quosdi,ut est: latrunculo rum ille, quos non minus principi acultatis vires deiicere sentio, quam
quantuuis Ardua re difficilia in disciplinis studia. Prisenium via Chynae decoeti propinandi modum lege
iem , nequiui satis mirari, ne quis venereis uteretur, sed procul mulieres, quaeq; ad venerem solicitare pos- meassent, igerentur, ius repetitum: quum rationes mihi occurrerent,eos qui Guaiaco uterentur, alia quam venerem cogitare persuadentes. Parum enim efficax argumentum videbatur, quam quis asti uere posset, humorum qui Gallicum morbum concomitantur a
Cimonia,ea temperies, ambiliqtas & rnelancholicos ad seminis excretionem stimulare constat. verv