Opus Thomae Campegii Bononiensis, episcopi Feltrensis, De auctoritate, & potestate Romani pontificis, & alia opuscula, quae indicantur in sequenti pagina.

251쪽

RO M. PONTIFICIS. Io, rum baptisma approbans ad Stephani imis urbis Romae episcopum , qui a Pelio trio e- , stimus sextus fuit, super hoc Aphricanam sy, nodum direxit sed conatus eius frustra fuit, i, non Probante hoc ipsum apostolica sede

His agitur testimoniis satis constit, ad Rom. Pontificem spectare acta sacrorum conciliorum confirmaret. Nec his obstat, quod humana non egeant confirmatione, quae instinctu spiritus sincii gesta sunt sicut quae

stiperioris sunt, non egent in toris confirmatione . conciliorum autem canones spiritus sancti instinctu conditos esse, docemur Act X v. Visum est spiritu sancto Mnobis di. Violatores X X v. q. i. quoniaIn non omne quod spiritus sanet illustratione sit, omnes obligat ad sui obseruantiam essed opus est, ut instituatur, uel approbetur ab eo, qui habet auctoritatem . quemadmodum electiones spiritus sancti instinctu sa- 'ae censentur nec tamen ratae habentilr, nisi a stiperiore comprobentur. Vel dicatur, opus esse confirmatione, ut ab habente auctoritatem legis condendae, exhibeatur testinionium per confirmationem , quod

instinctu q)iritus sancti sint decreta sicut de euangelio dixit Augustinus, Non crederem, euangelio, nisi ecclesia attesiaretur illud estem euangelium.

252쪽

DE POTESTATE A diem . ioni Sectat , perperam celebrata concilia damnare cap. XXVIII.

v A CT O e Romu pontificis suprema auctoritate ex his, Ilae dicta sinat, subseqtiitiar, qtiod quemadmodum ad Rom. pontificem pertinet, acta Sc decreta conciliorum confirmare sic ad eundem pertinere debet, ea concilia, quae in fidei perniciem, aut ecclesiae perturbationem celebrata fuerint, infirmare , corrigere, reprobare, cassare quemadmodum Damasus damnauit, cirritum fecit Ariminen concilium, Scssico primus Ephesinum

secundiam.

Idem confirmat quod legimus in actis

octauo synodi de Nicolao poni his uerbis, Tunc cognoscens quae fecerat Photius con- Dora gnatium,scrutans omnia fecit no dum conuocauit omnes occidentales epi scopos , archiepiscopos, Metropolitas,

M omnem clerum sanctae Rom. ccclesiae, at que totum senatum principum Romanon rum , c damnauerunt Photium,in conci-m lium malignantium, quod factum est aduer sus sanetiim uirum Ignatium c. De quo idem Nicolaus in epistola ad archiepiscopos Metropolitas, Scepiscopos Constantinopo litanae sedis diaeit, Necnono patrum , sc

253쪽

RO M. PONTIFICIS. II in praedecessorum nostroriam sectili uestigia, , qua soliti sunt etiana uniuersorum concilian nequiter celebrata cassare pontificum. Nicolao uero uita functo, nodus Romae coacta ad Adrianum iri Nicola successorem din Nit, e lapropter Oramus te, angelice Pan a ut eundem habens spuitum, eundemq;M Zelum pietatis, quem fratre tui feruen- , tissimi praesules, conciliabulum cum gestis, suis, quod Constantinopoli nuper contra, ueritatem sub tyrannice imperant Michae, te congregatum est, ita sententiae uestrae fal

ce rescindatur, ut nullum de eo monumen tum, nullum de eo remaneat omnino uesti, gium sed ad sui damnationem Arimine n. synodo, Ephesino latrocinio sit omninon comparandum. Cui Adrianus respondit, Conciliabulum vanitatis a Photio , ,huius fautore, Michaele scilicet, tyrannice impe-n ante Consi antinopoli aduersus apostolin cae sedis reuerentiam priuilegium congren attam, utpote ueritatis inimicum, de omniis falsitate repletum , quod ibi consentientium animas interficiens, Ephesino latrocinio comparandum esse statuimus: Ipsius execranda gesta, quibuscunque habeantur monimentis inserta , summi iudicis Iesu, Christi, sanctorumq; principum apostolo rum Petri: Pauli, denostia mediocrita

254쪽

DE POTE STAT En is aliis oritate penitus abolenda decernis, mus, ita ut igni oranda tradantur is anathemate perpetia percellantur.

Hi ctiam astipulatur Greg. qui ut in registro habeturo in epistola ad Eulogium Scis Anastasium episcopos inquit, Ante hos

, qui lena annos octo, sancti memoriae Pelagii, Praedecessoris mei, tempore, frater crum coepiscopus noster Ioannes, in Constanti' opolitan urbe , X alia causa occasionem

quaerens synodum secit, in qua se uniuersarum leni episcopum appellare conatus est quod' mo ipse decessor meus ut agnouit, directis is epistolis, sancti Petri apostoli auctoritate,

re eiusdem onodi acta casia uir Qt dipse Pe

lasius attestatus est in epistola ad uniuersos episcopos perDardaniam constitutos: tuam supra citauimus, dum disseruimus de supcrioritate Roma pontificis. Ad Rem pontificems ectat ambiguitates declarare, quaesii per conciliorum decretis oriren-- cap. XXIX.

v IN TU ex huiusmodi Rom. pon tisicissi prema auctoritate sequitur, ad Rom. pontificis officium perti

nere, declarare ambiguitates, quae de conciliorum decretis orirentur Ad superiorem enim pertinet, dirimere controuersida quN

255쪽

R M. CONTI FI CIS. II et

scipe gestis inferiorum oriuntur quod declarauit Gregorius, labetur in c. Nec li- , cult XVII. lut his uerbis: Qupties aliqua de uniuersali synodo aliquibus dubitatio nascitur ad recipiendam de eo, quod non intelligunt, rationem, ad apostolicam sedem

D pro recipienda ratione conueniant.' Idem comprobatur ex eo, quod habe

, dicatur, Sicut enim solus ille habet ius in terpretandi canones, qui habet potestatem, condendi cos ita ille soliis ciuilium legum, debet esse interpres, qui eis ius Scauctoritan tem impartitur. Et in . s. His omnibus. a XXV. q. I. habetur, Sancta Rom. ecclesian ita canonibus auctoritatem praestat, ut seip--fam non subiiciat eis sed sicut Christus quin legem dedit, ipsim legem carnaliter imple-- uit, octauo die circuncisus, quadragesimo die in templo cum hostiis est praesentatus is ut in seipso eam sanctificaret postea uero, is ut se dominum legis ostenderet, contra le- gis iteram leprosum tangendo mundavit; di apostolos quoque contra teram sabbaton per sata praetergredientes, spicas Hellentes, di, e confricantes manibus sitis, probabili exis emplo David, circuncisionis, in templi,

, excusauit dicens: Non legistis quid fecerit Abimelech, quando uenit ad eum David.

256쪽

DE POTESTATE, dc dedit ei panes propositionis de qilibris, non sicebat edere, nisi solis sacerdotibus Scis comedit ipse repueri eiusa Fucrunt enim legis interpretationes, quod celarat repetitum uerbum contra literam: poterit itaque uicarius suus, cui plenam interris dedit potestatem , dubia legis, siue concilii, siue praedecessorum suorum interpretari. Phaedicta comprobauit sane iis Tho in quaestionibus de potentia, quae si ione X. r. M IIII. cum dixit, quod sicut posterior unodus potestatem habet interpretandi sumbo-him a prioris, nodo editum, aut aliqua addendi ad illius explanationem ita Roma, nus pontifex hoc sua auctoritate potest, c, a quo sententia synodi confirmatur, i sy, nodo appellatur. Qui e omnia patent ex ge, stis Chalcedonen synodi: nec est necessa , M tum , quod ad cius X planationem facienis dam uniuersale concilium congreget: cum

quandoque id fieri prohibeant bellorum dissidia, sicut in sexta synodo legitur, quod si Constantinus Aug. diXit, quod propter imminentia bolla univcrsaliter episcopos con--, gregare non potuit scd tantum illi , qui, con Uenerant, quaedam dubia in fide exor, ta sequentes sententiam Agathonis, determinarierunt, scilicet quod in Christo sint duae uoluntates, ct duae actiones. Similiter Patres

257쪽

RO M. PONTIFICIS. III

patres in Chalcedonen .synodo congre ati, sectiti sunt sententiam Leonis Papae quin determinata Christiam essem duabus natiim is post incarnationem. Haec sanctus Tho. Romanus pontifex potest distensare super de

cretis conciliorum Cap. XXX.

E X TU, ex suprema Romani pon- tisicis auctoritate subsequitur , ad Romanum pontificem pertinere dispensiationem super decreta per sacra conc cilia quod ex hoc tiam deducitur, OUoniam in quacunque repul, ut recte gubernetur, Opus est auctoritate dispensandi in legibus eius; quae cum institutae sint ad regulandum humanas actiones, quae plures recipiunt uarietate .uicissitudines, non possunt in omni casu obseruari Propter quod Aristoteles, ii Ethis dixit, in

principe uirtutem mes esse requiri, quam nos aequitatem dc moderationem dicimus:

ut, si qua eueniunt, in quibus cognouerit non eApedire reipub legem seruare; recedendo a uerbis legis, quod aequum monum silerit, decernat: ne quod in uniuersum iustitia staret, fiat particulari casu iniuria propter quod dicitur ecclesiast v II. Noli est e iustus multum: neque plus sapias quam necesse est ne scilicet plerunque sub

258쪽

DE POTESTATE ait toritate iuris perniciose erremus. Cum itaque plura ad utilitatem et bonum reipub. quandoque Hergerent in eius damnum , Pertiatri)ationem , lanc a legibus deflecten-

dum est ad racilitatem, in aequitatem. Hinc Gelassius dixit i habetur in c. ccectaria.

n ne constringimur, de apostolicae sedis mo-M cramnae conuenimur, sic canoniam Patern norum decreta librare , Ut ea quae praesen

tium necessitas temporum in restaurandis, ecclesiis relaxanda deposcit, diligenti con- , sideratione, quantum potest fieri, temperemias. Et Innoc. in eo, quod sequitur c., inquit , Π od pro remedio arcta necessitan te temporis latutum est , constat primitusis non fuisse Nu'd ergo necessitas pro remen dio reperita cessante utique necessitate, deis et cessare pariter quod urgebat. Hinc etiam Leo iii. Sc habetur in c. Requiritis., cad. cati. q. dixit, se in patrum sentcn-n tias conuenire, nisi rigor disciplinae quan- doque relaxaretur ex dispensatione miseriis cordiae subiiciens Multorum enim cri- nonina sunt damnabilia quae tamen ecclesian tolerat pro tempore, intuitu personae pie-n etatis , aut utilitatis. Et in c. Sicut X II II. is dist habetur , Sicut quaedam sunt, lilae nulla post tuit ratione conuellia ita musta

259쪽

RO M. PONTIFICIS.

,NUae aut Pro necessitate temporum , , aut pro consideratione aetatum porteat temperare. Romanus pontifex potest conciliorum decreta oura , e relio care cap. XXXI. EN TIM O e stiprema Romani Pont in ecclesii auctoritate subsectu ita , quod non soJum potest interpretari canones, quod non Cli tollere obsigationem canoni sic declara re praecipientis intentionem me dum potes lania-cris canonibus dispensare, quod est illos tollere in particulari casu sed etiam reUO - re irritos facere, quod est obligationem tollere quoad omnes , si ratio temporum suaderet, quod non expediret reipublicae illos obseruare, ut habetur in c. Non debet de consang. asian quemadmodum Eacchia confregit serpentem aeneums que dominus mandati erat Natrari in deserto, ut in eum aspicientes fanarentur a morsibus serpentum reum silii Israel postea adolerent incensum . IIII. Rex ca D. XIII.

Cum enim eius sit destruere, amouere dc abroeare, cuius est condere l. i. C. de eo . in . Cum uinissent de in teg. restit. Icad Romanum pontificem spectet iura condere, x conciliis editis cons j tutionibus

260쪽

DE DOTESTATE

robur tribuere, sequitur ad eundem spectare , illa tollere: abrogare. Et, cum teste Aristotele primo lib. de anima , S pri

mo Ethicorum certitudinis ueritas uarietur secundum rerum uarietatem in omnis mensura regulative dicatur ad mensuratum. non opus esst, nec fieri potes , ut omnis mensura aut regula sit aequalis certitudinis,n aut firmitatis, nec omnes possunt esse infal

is libiles sed quantum possibile est in suo ge

nere. Et ideo cum in regulanda lege huma nasint contingentia singularia, multiplici ter uariabilia, non possunt leges humanae habere illam immutabilitatem, quam ha bent principia prima in speculabilibus im-n in propter huiusmodi rerum uatiabilin talem, quibus oportet mensuras Ac regu- las coaptari, ad salutem reipublicae est necessarium ipsas mutabiles oreri cum leX, quae tempore uno est iusta Mutilis, alio tempore seruata si et iniusta iocua. Ideo dixit sanctus Thomas secunda secundae. . LVII quod rectum in rebus corporalibus non dicitur absolute, sed in ordine ad utilitatem communem sicui non semper Proportionatur una: eadem res et ideo talis rectitudo mutatur. Hinc dixit Aug. lib., primo de libero arbit quod lex temporalis D quamuis iusta sit, mutari tamen per tem-