장음표시 사용
261쪽
pora iuste potest. Nec his obstat quod habetur in c. Sicut. diti inet ubi beatus Gregor inquit: Sicut sancti euangelii quatuor libros, sic
quatuor concilia suscipere deuenerari me lateor et deinde , Cunctas uero personas, quas PC edicta ueneranda concilia rem putant, respuo dc quae Uenerantur, am-
, plector: quia dum uniuersali consensu sunt, constituta, consensu se renon illa destruit, quisquis praesumit absoluere quos ligant, aut ligare quos absoluunt quoniam non sequitur, Roman pontificem mutare, aut abrosa re non posse statuta uniuersalium conciliorum quia de his intelligenda sunt, quae sancita fuere ad declarationem articulorum fidei. Similiter quod habetur in c. Sancta octo uniuersilia concilia X v I distinei ubi enumeratis octo uniuersalibus conciliis , subsequitur in professione Rom. pontificis, quod promittit illa usque ad u- num apicem inuiolata seruare dc pari ho-m ore se ueneratione habere: quae statuem runt Sc praedicauerunt, modis omnibus se, quies quaecunque damnati erunt, Ore B corde damnare intelligendum est de his, quae pertinent ad articulos fidei, ad generalem stitu uniuersalis ecclesiae, id ea quae ad aeternam salutem sunt necessaria. Et hoc
262쪽
D POTEST ATRmodo interpretandum qiiod habitur in Hoca item iis . XI X seci indum Archid. in una locum riui dixit, Aliter non approbo quod dicit magi iter hic Propterea sanctus Tho in tracti contrarum P Ugnan religio. c. respondens ad illiid ZoZim Papae, quod habetur, X v. q. I. Contra statuta Patrum condere aliquid, uel immutare, nec
huius quidem sedis potest auctoritas dicit, , id uerum in his, quae statuta patrum declan rarunt esse de iure diuino, sicut fidei articu-n i , qui determinati sunt per concilia sed il la quae sancti patres determinarunt eis de iure positivo, relicta sunt sub dispositionen Papae , ut possit illa commutare, uel in eis, dispensare secundum opportunitatem tem--porum , uel negociorum Sancti enim pam tres in conciliis congregati, non potuissent aliquid statuere , nisi auctoritate summi pontificis interuenienteri sine qua etiam congregari non potest. Nec tamen Papa, quando aliquid facit aliter, quam fatutum
cit facit contra statuta quia seruatur inten, tio statuentium, quae est utilitas ecclesiae; sicut v in omni iure positivo accidit De-n rogatur enim prioribus statutis per statuta sequentia . Haec sanctus Thomas Qvq-Propter licet Hiolatore, canoniam reprehendendi sint, de lanitiandi c. Violatores .XXV.
263쪽
RO M. PONTIFICIS. II 6 q. I. Romanus tamen pontifex si illa litilatate tie necessitate urg nte reti Ocauerit nec uiolator dici poterit quandoquidem omnis absit uis, si adsit reuocationiScausa.
Qia' modo etiam intelligendum et , quod dixit Leo primus in epillata ad Alartianum
imperatorem, de Nicenis canonibus, quod ii nulla pollunt probabilitate conuelli, Ulla nouitate uiolari subiiciens, In quo opere auNiliante Chri ilo sideliter exequendi necelle es me perseueranterni,hibere famulatum quoniam dispensatio mihi credita est; ad meum tendit reatum ii paternarum regulta sanctionum , quae spiritude inspirante sunt cond:tae, me quod absit conuenientem Olentiar.
Nec etiam praemissis obstat quod habetur
in c. In istis IIII diit ex Augus h. lib. de uera relis cum dixit In illis tempoial:-m bus legibus, quanquam de cis iudicent ho--mines, cum eas constitia tint tamen, Viri, fuerint influe tutae, non licebit iudici de ipsis iudicare, sed secundum plas quoniam non id de legum conditoribus, nec de eorumina: oribus intelligitur, sed de inferioribus, ita Parere tenentur, nec legi aderi in os sunt: at legum auctores, Meorum maio
res, si quod prius utile suit, deinceps uer- iiii
264쪽
DE POTE STATEgat in detrimentum incommodum reipublicae, reuocare possimi etiam multa ratione sancitam legem: cum eius sit destruere, amouere, i derogare, cuius est condere. l. I. Cui leg et c. Cum uenisses. de in integ. restit.
265쪽
X ilattiordecim conditionibus boni principis, quas posuit Augustinus libro v.
colligi potest, quod sit priia
cipi Os iciuna, cum inquit: Reges felices dicimus, si iuste imperat, si inter infruas sublimiter honorantium obsequio nimis humaliter fallitantium non extolluntur si se homines esse meminerint, si sua potestate ad de cultum maxime deputanda maiestati eiusfainulatum faciant, si deum timeant, diligant, recolant si liis amant id regnum, ubi non timent habere consortes si tardius uindicant,facile ignoscant. Si uindictam pro necessitate regendaeq; tuendaeq; reipublicae, non pro saturandis inimicitiarum odiis exerciterint si ueniam non ad impunitatem iniquitatis, sed ad spem correctionis indulgent si quod aperte coguntur plerunque decernere, misericordiae lenitate beneficiorumq; largitate compensantes si luxuria in eis est tanto castigatio quanto posse
266쪽
sit esse liberior si alti nicti piditatibiis prauis quam quibusllibet gentibus imperare:
si haec omnia faciant non propter ardorem inanis gloriae, sed propter claritatem felicitatis aeternae si pro suis peccatis humilitatis remiserationis sacrificium deo uero immolare non negligant.
Secundo, officium principis est tit sit cultor iustitiae propter quod per Moysem Deuter. v II monuit deus reges quod postquam sederit re in solio regni sui desciubet sibi
Deuteronomium legis huius in uolumine accipiens exemplar a sacerdotibus Leviticae tribus, dc habebit siccum legetq; illud omnibus diebus uitae suae, ut discat timore dominum deum suum, decustodire uerba receremonias eius, quae in lege praecepta sunt, nec eleuetur cor eius in superbiam super fratres suos, neque declinet in partem dediteram uel sinistram: ut longo tempore regnet ipse filii eius. Huic psaltes cecinit psal. II. Et nunc reges intelligite erudimini qui iudicatis terram seruit domino in timore dccxultate ei cum tremor . apprehendite discipluaam, nequando irascatur dominus; sereatis deuia uilla quod expositit Augustinus in epistola ad Bonificium comitem cum dixit. Qv omodo seruuant domino cum timore,
267쪽
si SN A. Is nisi ea quae contra domini iussa fierint, religiosa seueritate prohibendo atque lectendi aliter ennia seruit, quia homo et , aliter etiam sui re est quia homo est, seruit uiri endo sideliter, quia rex est seruit leges iusta praecipientes, contraria prohibentes conuenienti gore sim ciendo habetur in c. si ecclesia, X III. T. DII I. Huic Esaias cap. X X a I. uaticinatus cst.
Ecce in iustitia regnabit rex, dc principes in
Hinc Salomon in principio regni sui po
stulauit a domino sapientiam ad regni directionem , dc subditorum utilitatem ut habetur III regum subiiciens Moyses: Nec eletietur cor uis in superfluum super fratres suos , neque declinet in partem dexteram neque in sinistram. Hinc sapientiae vi .habetur Ad uos reges suntlii sermones mei, ut discatis sapientiam,
non excidatis quia qui custodierint ni ititiam iuste iudicabunt, qui didicerint iusta, inuenient quae respondeant. Hinc comminatur Salomon , siue quisquis hierit libri Sapientiae auctor, eo cap. regibus non custodientibus iustitiam Audite ergo regesin intelligite discite iudices sinium terrae, praebete aures uos qui continetis multitudines, d placetis uobis in turbis
268쪽
nationum Alioniam data est a domino potes a tiobis, iiirtus ab altissimo, qui interrogabit opera uestra, de cogitationes scrutabitur, quoniam cum essetis ministri regni illius, non recte iudicastis, nec custodis is legem iustitiae, neque secundum uoluntatem de ambulas his horrendo, recito apparebit uobis quoniam iudicium durissimum in his qui praesunt fiet exiguo enim
conceditur misericordia, potentes autem potenter tormenta sus inebunt. Et de his regibus habetur Oseae cap. v III. Ipsi regna Uertant, Sc non e me: principes extiterunt,&non cognotat. Hinc dixit Hieronymus in librum Numer. Schabetur in c. Si ergo. v I cI.q.i. Gubernatio populi illi tradatur, quem deus elegit, homini scilicet qui habeat sicut scriptum audisti spiritum dei in semetipso, praecepta dei in conspectu eius sint, Aut Moysi ualde notus damiliaris sit, id est,in quo sit
claritas cius legis: scientia, ut possint cum audire filii Israel. Tertio, sicut deus, qui est rex regum, S dominus dominantium, cuius uirtute principes imperant; non regit jubernat nos propter seipsima, sed propter nostram salutem sc ad officium plincipis speetiit, bonum subditorum princii aliter intendere qui enim prosilie
269쪽
I ECCLESIA . iis priam titilitati populi praeserunt, non boni
Principes, sed tyranni habentur reum regnum imperium it suapte natura paternum, iatris societas ad filios, cui notistin cura regni praese serat frigiem Propterea Homerus Iouem patrem appellat, ut dixit Arist. vi II ethi. Sed quid thnicorum utor testimonio cum Chiis his saluatorix deus noster in dominica oratione docuerit nos deum appellare patrem . Assimilari etiam debet princeps pallori, ut quemadmodum pastor ovium , sic ipse debet subditorum habere curam, ut bene sese habeant, ut bene operentur. Propter quod Homerus pastorem nuncupauit Agamemnonem. dc sanctus Thomas de regi princip. c. I X. illud Zachar. XII. quod illa die beatitudinis , qua crit dominus protector habitantibus in Hierusalem; exponit, ides in iussione Pacis aeternae aliorum domus erunt, sicut domus Dauid .f. Omne rege erunt, regnabunt cum Christo, sicut membra cum capite Sed domus David erit sicut domus dei, quia sicut regendo de officium gessit in populo, ita in praemio deo propinquus erit adhaerebit. Hinc illud apostoli ad ephe. v. Estote imitatores dei prae aliis spectat ad principes. Et amplitudo regiae maiestatis inco Praecipue conspicitur, quod dei simili-
270쪽
DEO FUCIO PRINC CHRIST.tudinem gerit , ctim agit in regno, quod de iis nitindo. Vnde EXO. XX ci. Iudices tiltitudinis dii nuncupantur. Quarto, principes seculi si uicarii sint dei interris, teste apostolo ad Rom. XIII sunt tamen costituti uicari in his quae ad humanam spectant societatem sacerdotes uer, pontifices in his quae ad diuinum cultum . Proinde ad os cium principum seculi pertinet sacerdotes dei et pontifices uenerari,ac agnos eresse illis debere reuerentiam et obedientiam in his quae ad cultum dei et ad salutem animae pertinent, tit qui minus digno muneri Pra sunt. Nec ad se pertinere putent etiam quae
ad religionem spectant quod Augustinus
lib. III contra Cresconium grammaticum
dixerit, reges deo seruire, si in regno suo bona iubeant si mala prohibeant non solum quae ad communem societatem, uerum etiaquae pertinent ad religionem . Quoniam id ad principem seculi pertinet minus principalitcr, in quantu scilicet politiae deserint repopuli concordiae Ad sacerdotes uero praecipue pertinet, quia homines ad aeternam salutem dirigunt, uel minus principaliter, idest
in subsidium . quoniam princeps tenetiar curam gerere ccclesitarum, d eorum ministros ab iniserta tutari is defendere cum ad hoc