Opus Thomae Campegii Bononiensis, episcopi Feltrensis, De auctoritate, & potestate Romani pontificis, & alia opuscula, quae indicantur in sequenti pagina.

291쪽

ad delegantem deuoluatur appellatio non sub praetextu uiolentiae aut turbatae possessionis benefici ecclesiastici exccutionem repres aliarum in clericorum personis permittere. non prohibere publicationem censurarum aut interdicti ecclesias hic in executioncm literarum apostolicarum . non committere cognationem nullitatis censurarum iudicibus laicis non impedire locorum ordinarios, quin exigant a laicis rectoribus hospitalium, aut his qui praesimi fabricis ccclesiarum rationem adminis rationis destit haec, alia Plaeraq; uno uerbo claudantur, in niuersum ad osticium boni principis pertinet, ab his omnibus abstinere, quibus laeditur iurisdictio et libertas ecclosas ica. Nec sibi ipsis blandiantur, quod aetio sit realis, quod bona sint temporalia , quod ecclesiastici negligentes sint adminis rare iustitiam , aut sic obseruatum a maioribus , cum haec non tribuant iurisdictionem magistratibus laicis in causis adccclesiam pertinentibus.

292쪽

Haec collegeram e sanctis scripturis, ex sacris pontificum decretis, e imperialibus leo ibi: s, cum incidit in manus meas libellus Isocratis de institutione principis, quem cuauidissimae legissem , dignus uisus est, qui continue a principibus legeretur nec a proposito alienum existimaui , eius praecepta colligere dc opusculo nostro pro coronide

Ex Isocrate, de institutione principis. Eorum, qui tecum uiuunt, prudentissimis temeti adiunge, alios, quoscunque uales , acccerse nec ullius poetae celebris, aut sophistae puta te rudem esse oportere sed istorum quidem auscultatorem te praebe illorum uero discipulum. Ita temetipsum compares , ut inferiorum sis iudex, dc superiorum aemuluS. Ipse temetipsum in consilium adhibeto: siquidem absurdum existimas , deteriores imperare praestatioribus, stultiores preire

Prudentioribus nam quo uehementius coeterorum amentiam contempseris, hoc diligentius tuam ipsius mentem eXcoles. Ciuium ciuitatis amantem oportet esse principem . neque enim quis, neqUe cani

bus, neque uiris , neque ulli denique rei quisquam recte possit imperare, nisi gau-

293쪽

IN ECCLESIA. Is Ideate delectetur his, quorum citram agere debet.

Ctirae sit tibi multitudo , illud super

omnia spectes, ut ita imperes, ut chartis gratus sis tuis haud ignorans, Minter oli-garchias, id est respublicas in quibus penes

Paucos est rerum potestas, ut inter alias res Publicas, eas maXime diuturnas esse, in qui-Dus maxime habetur ratio multitudinis porro hanc ita recte moderaberis, si nec sines,

ut quis faciat iniuriam alicui, nec patieris iniuria affici quenquam .ucrum illud agas, ut optimis quidem honores tribuantur

Praemia, caeteri uero nulla in re per iniuriam laedantUr .

Siqitae erunt leges aut consuetudines ciuitatis parum reciae, eas tolle atque immuta ac in primis da operam , ut eas quam Optimas eae cogites: quo minus poteris, quae apud alios constituta sunt imitare. In uniuersum leges conquire, quae et iustae sint, cheipublicae conducibiles, desinter se consentientes' deinde quae lites quam paucissimas pariant, Sc exorta quam potest ocissime finiant. In controuersiis ciuium inter se dissidentium ita iudicis os licio fungere, ut nec ad gratiam alicuius nec secum pugnantes feras sententias. nam ut decet pariter expedit leges

294쪽

DE OFFICIO PRINC CHRIST.

bene conditas, ita regiim quoqtie desilire sententiam certam Sc immutabilem esse. Ciuitatem, ancillam paternam domum, gubernato, in apparatu quidem splendidus ac regalis, caeterum in muniis obeundis accuratus diligens: quo pariter Sc laudem consequaris, Sc facultates suppetant.

Magnificentiam ostentes , non in ullis hisce sumptibus, qui protinus evanesciant, sed in his, qui tum pulclaritudine S in amicos beneficentiari propterea quod huiusmodi sumptus non solum tibi manent, Uerum etiam posteris tuis utilitatem relin quent his, quae insumpsisti, potiorem. Existimo nullum sacrificium pulchrius, milium csse cultum maiorem , quam si teipsum uirum optimum iustissimumq; praestiteris.

Primos honores tribue coniunctissimis, uerissimis amicissimis. Eam putato tutissimam corporis tui custodiam, si Scamicos habueris uirtute praeditos reciues tibi beneuolentes, i ipse rudentia polleas nam hisce potissimum reus reparare tibi regnum,ec tueri poteris.

Adeo per omnem uitam appareas obser- trans&amans ueri, ut tuis die is citius habeatur fides, quam caeterorum iuriiurando.

Cunctis hospitibus tutam praebeto ciuita

295쪽

modum formidabilis est his, qui nihil pec

cant,

Nequid omnino feceris per iracundiam: uidearis id facere, quoties ita postulabit tem

Ita seuerus appareas, ut nihil te lateat corum quae fiunt mitis autem, ut poenas irroges commissis minoreS.

Ita principis dignitatem ostendere studeas, non saeuitia, .atrociter puniendo, sed hoc agens, ut omnes ingenio tuo superentur, re rectius, quam ipsi possent, suae saluti consulere puteΚt. Esto bellicosus rei militaris scientia , ac belli apparatu iacificus autem, nihil praeter ius Maequum usurpando.

Sic crisii inferioribus ciuitatibu com naercium agito, ut superiores tecum agere elles.

Felices Sc imitandos puta, non hos qui imperium parauerunt amplissimum , sed eos, qui quod contigit quam optime gesserunt

Amicos facito non quoslibet id ambientes , sed qui tua digni sunt indoles, nec eos, cum quibus iucundissime sis uicturus, sed quibus adiutantibus quam optime remp.

gubernatur US

I III

296쪽

DE OFFI cIO PRINC. CHRIST. Diligentissiliatis esto in explorandis his, quos in familiaritatem allegi tuam ememor futurum , Ut omne qui tecum non habent consuetudinem, te similem arbitrentur his, quorum uteris familiaritate. Negotiis, quae perte non geruntur, uiros eiusmodi praefice tanquam innuam,

quae illi commiserint, culpa sit tibi impu

tanda .

Fidos existima non qui quicquid dixe

ris feceris ue, laudant, sed qui errantem ad

monent.

Permitte prudentibus habere loquendi facultatem, ut si quid extiterit, de quo ambigas, habeas cum quibus rem expendere possiS. Qui tibi arte adulantur, discerne ab his, qui te cum beneuolentia colunt: nec potior sit malorum, quam bonorum conditio. Tibi ipsi non minus, atque aliis imperat, idq; maxime rege dignum esse ducito, si nulli scruteris uoluptati, sed cupiditatibus tuis magis, quam cutibus, domineris . Ne postules, ut caeteri quidem composite uiuant, reges autem incomposite: quin magis tuam temperantiam aliis exemplum facito, gnarus totius ciuitatis mores principis imitari uitam. Magis nitere, ut honestam famam libe

297쪽

I SI A. 13 3 is tuis relinqtias, qliam ingentes opes quippe mortales sunt hae illa inani ortalis reperfamam pecunia parari potest: fama uero nummis emi non potest. Simulo urbanus esse stude, grauis propterea quod hoc quidem regem decet, illud uero ad uite consuetudinem si accommodum : quanquam id est omnium difficillimum Reperies enim plerunque fieri, ut

qui graues uideri affectant, frigidi sint: dc

rursus , qui student urbani osse, humiles uideantur ibiecit. Proinde utrisque his re- bos sic utendum est , ut quod mali utrique adiunctum est: cuites. Imagines tuas ita st ude relinquere, ut uirtutis tuae magis, quam corporis sint mo

nimenta.

Curae tibi sit de rebus hones is loqui, ut

astructatus eadem sentias, quae diXeris. Q Urarum aemuleris gloriam, horum imiteriti facta.Qupe liberis tuis consuleres , ea uelis ipse sequi. Sapientes exin ima, non istos, qui crebus minutis exacte contendunt, sed qui de maximis recte disserunt neque hos qui selicitatem pollicentur aliis , cum ipsi multarum inopia rerum urgeantur, sed qui modeste de seipsis uerba facientes, rein rebus

298쪽

DE OFFICIO PRINC CHRIST. gerendis S cum homini biis itersari possunt, neque litae conan illatione pertiirbantur, Vertim ad Uersam iuxta Sc siccundam sortunam ferre NOTHUt.

299쪽

LICERE SACERDOTIBVS TEMPORALIA

BONA POSSIDERE.

VTI RV dc notii Testamenti testimoniis, pluri-biisq; rationiblis probare intendinatis, licere sicerdotibus temporalia bona possidere. primo, quoniana in lege naturae primogeniti sacerdotio fungebantur, deiure primogeniturae cum pari rortione sibi cum si a tribus debita aliam habebant paternae haereditatis portionem cene X v. Et Nume X v. per Mosen mandauit dominus filiis Israel, darent Levitis de possessionibus suis urbes ad habita tum , suburbanasi pro ipsis urbes, pro pecoribus Scarinentis suburbana quod Xecurus est Iosue, mi in quo statu Mosaicae legis Levitica tribus aliis erat opulentior, de ditior, Ut quae praeter oblationes reprimitias, decimas recipiebat omnium quae terra nascerentur Leui X X, II. Legimus etiam

Hierem. X X XII. Hieremiana ipsum, qui de tribu Levitica erat, agrum emisse, sollico pretio, stipulato emptionis inflaumento.

300쪽

LICERE SACERDOTIBvSd Gene. XLNII qtiod inlinitiersa terra

Aegypti quinta pars seu tuum soluebatur

regi , absque terra sacerdotali, si ii e terra libera ab hac conditione fuit possidebant ieitur terram repossessiones sacerdotes . Colligitur etiam sacerdotes bona temporalia possedisse, ex co quod labetur nume. XX v. cum dicitur: Locutus es dominus

ad Moysem Praecipe filiis Israel, ut dent Levitis de possessionibus suis urbes ad habitandum, bc suburbana eorum per circuitum, ut ipsi in oppidis maneant. infra Et de ipsis oppidis Levitarum se erunt ciuitates refiigii, exceptis his, alia quadraginta duo oppida dcc Item Iosue, vi post

expressionem numeri ciuitatum, qUas habuerunt Levitae ab his tribubus sibiicitur: Dederunt filii Istae Levitis ciuitates, si iburbana eorum, sicut praecepit dominus. Item ex eo quod habetur Leui X X. Aedes Levitarum , quae in urbibus sunt, semper possimi redimi si redemptae non fuerint,in iubile reuertentur ad dominos: quia domus urbium Levitarum pro possessionibus sunt inter filios Isiaci suburbana autem corum non ueniunt, quia possessio sempiterna esst. Et licet in priori terra diuisione non habuerint sacerdotes partem agrorum post-