Avicennae arabis medicorum ob succinctam breuitatis copiá, facile principis quarta fen, primi: de vniuersali ratione medēdi

발행: 1532년

분량: 141페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

51쪽

CAPNT

habent vim adstringendi. Potus quousqus inde tollit eius laesione , detergitc quicquid

intestinis adliceret. Et qui frigide est teperaturae,cuius humoribus pitvita praeualet,post pharmaci assumptionem eiusq; operationem sumere debet nasturtium, aqua calida elotum cum oleo. At si castidi fuerit teperamenti,sumat psylium ex aqua frigidas oleo violaceo metuccham albissimo,S Iulep. Sed qui moderatam habet temperatura, sumat semen lani.&qui abrasionem intestinorum timet,armeniae glebam, quam lutum armenum Vocant, ex vino granatorum sumat. Porro his enarratis a purgatione utendum est, ni eam siste re velis ceterum si febris quempia a pharmaci potione invadit, nihil melius aqua Ordeacea Syriapus vero acetosus intestina de

radit postponi ergo debet,in secundum aut tertiu diem,donec intestina sibi restituta fuerint. Porro qui purgatus est,balnea debet ingredi die secunda quoniam si quid relictum fuerit ex humoribus, id balnea dissoluunt.αuod si balneis oblectetur, ac in delitijshabeat,indicio est quod eum residuo purgabuit itaque sine eum. Luod si scias eum non o lectari illis, sed potius molestari, tu illinc euauoces. Nec te lateat quod qui ventriculum

intestina imbecilla habet, fortasse ab ipsis

medicami-

52쪽

cultatem solutiva adipiscetur: tausq; affectus in eo perdurabit, ita ut multis remedijs indi- tuendum est de solutiuod eius nocumentis. Praeterea sciendu est quod bibere aquam fructuu post medicamina purgatiua,febreS,perturbationemque inducit. Multoties etia post purgationem venaes sectione remanet dolor inrepate,que potus aquae calidae tollit In ortu etia canis,at infigoribus maximis,non est purgationibus utendu . Idcirco satius est

vere vel autuno pharmacu sumere raUtUmnus tamen ei rei aptior et Hiems autem est tempus,quo nix in montes cadit Ver autem aestas subsequitur. Ideoc non sumatur in ea nisi quod tenue.sed autumnus est Usquale te

pus . Semper autem non est assuescendata tura ad pharmaca quoties indiget lenitione: quonia ad in usum conuerteretur, eius tan dem exitus ad perniciem duceret. Pharmacuquoq; fortes vires dis luit,eiusniteperamen tum habet siccum. Post potione autem debilis pharmaci parti mouedia est, ne eius vis dissoluaturi Inter medicamenta debilia benedicta,numera lae sunt viols metu harum. Et cihieme solutivo medicamelo indiget,VentUm seruet austrinum,aestate vero septe triona-geat quo adstrinIn senibus quoqMe

lemo

53쪽

Iem Aliqui tamen huius contrarium aiunt. Sed id quidem distinguere oportet iuxta varios morbos . Cumqt aeger debilis indiguerit solutiuo pharmaco, nihil illud operetur, nequaq debet is moueri:sed dimittendus est Multoties praeterea ventris solutio morbum excitat febren a parit.cui rei fortasse venae sectio sat erit.

Caput Sextum quartae sen: de immodica alui purgatione, quando retinenda sit.

Nier indicia quibus cognoscimus a

accedere tempus, quo alui purgatio sistenda sit,est sitis. O uod si purgatio perseueret, Sc sitis no euenerit, noest cur timeas eam modum excedere. At sitis nonnuquam accidit no propter multas immoderatam purgationem, sed propter ipsum ventriculum .nam si calidus vel siccus fuerit,

vel utrunq; horum habuerit, citissime sitiet. Itidem propter ipsum pharmacum id fiet, ut si fuerit calidum exustiuum Itidems ob ipsummet humorem si biliosus fuerit, ut flauabilis. Propter huiusmodi ergo causas non mirum si sitis acceleret. taueadmodum si contrariae his causae contingant nihil a ratione alienum erit ipsam sitim tardius se offerre. At cum sitim immoderatam purgationemq;

54쪽

SEPTIM NM. etinon modicam videris, tum cmnino reprime eam , praesertim si nulla causarum velocis accitae sitis adfuerit. In huiusmodi enim cum sitis appareat, haudquaquam diaerendum est. Et forte id quod expurgabitur,tepus quo purgatio abscindenda sit tibi indicabit nam ubi ex flauae bilis purgativo iam purgatione deuenisse ad pituitam perspicuum fuerit,tuc excessum fecisse notabis. Maxime vero si ad atra bilis purgationem res perueneritu Sanguis autem solutus maximi periculi maximi momenti est eterum si alicui tormina in ventre relicta fuerint,recurrendia est ad id quod in tractatione de torminibus dictu est. Caput septimum sen quartae: Quonam pacto

qendus sit affectus illius, cuius purgatio hi una excessit.

Vrgatio quidem redditur immodioca, vel ob venarum imbecillitatem: aut quod earum ora reserata sint: vel propterea quod purgatiuia pharmacum Ora earum mordet:vel quia corpus ex eo

malam acquisiuit temperaturau 3 sic de alijs id genus . Si igitur alui purgatio immodica fuerit,tu sursum S deorsum extrema deliga-da sunt,incipiedo ab ascellis Linguinibus, aedescendendo inferius ab eisn exhibendum*

d est

55쪽

CAPNT

est parum medicamenti quod ex viperis constat,theriacam vocant,& philonium.& sudore prouoca, si neri potest, siue balneo, siue vapore aquae calids,sub eius pannis,e quibus caput extollat. Vsi sudor admodum exuperauerit,propina ei quae stipant. Detergatur autem aut fricetur rebus astrictiuam vim habentibus,adhibeaturq ex aquis odorata madefactiones,ut sunt infusiones odorais, sandali, recaphora, iuccus fructuura parte que exteriores fricare atque calefacere oportet. Immo si opus sit cucurbitulae igniis cum scalpellatioe sub costis, ac interlurneros adhibe latas si necessum fuerit emplastrum ex farina ordei tosti ac astringentes aquas ventriculo Sc visceribus superimponas Itidem Molea astringentia,ut melinum minastichinum. Aer quoque frigidus euitandus est .co- primit enim,ac aluum soluit. A calido etiam aere abstinendum:quia vires exoluit. 8 odoramentis fragrantibus hi confortandi sunt. stipticaque deglutiant panem quoc exiccatum,quem Arabes chanchali,nos bis coetum vocamus,vino aromatico devorent, silc tale

calidunu& quod iam antea sumpserit panem

ex vino granatorum,&genera cibariorum ex farina ordei torrefacti confectorum S cortices papaueris contritas. Experientia quoque

56쪽

comprobatum est, summopere valere semen nasturti trium drachmarum pondere, quod prius torrefiat, mox lacte acetos subagitetur, dolab Arabibus dicto coquatur donec coaguletur, deinde potui detur . Cibus praeterea debet vim astringendi habere, Vniuerefrigerari, velut est vinum succus uuarum acerbarum, Vid genus alia . Ad retinendas etiam alui fluxioes multum valet vomitum

aqua calida excitare,extremaque in ea ponere tauod si,gratia excpli,animi deliquio corripiantur,propina eis vinu. si id totu nihil proderit, tande poteris utilis quae vim obtinent soporificam, requae sunt valetissima remedia in tractati, de sistenda aluo cognita, Medicus adhuc debet apud se habere paratos tu pastillos ac puluere stringentes deglutiendos,tum etia clysteres ac eorum instrumeta. Caput octauum quartae lan:Si quis pharmacusolutivum sumpserit, non soluerit. Vna purgatiuum medicamelum no purgauerit, torminac ac inquietu-danem capitisque dolorem, vertiginem padiculationes, oscitationesve intulerit,recurrendi est ad clysterem ac glandes notas.bibatque e mastiche tres drachmas

ex aqua tepida Sc fortasse iuvabit pharmaci ij operatio,

57쪽

operationem astringentiu potus, vesciqi postea citonijs,ac malis,ut quae Scos ventriculi Scquod infra est comprimere valeant, nausea-hi sistant, surgatiui pharmaci motum,qui Dirsum fertur,deorsum reuocent, naturamue roborent . At si nihil clyster iuuerit, malas accidentia orta fuerint,vi corporis tetio,oculi praeeminentia,motus quoque superiora petat, tunc haudquaquam poteris venae sectionem euitare ii uod si ne pharmacum purgationem fecerit, malis casus subsecuti fuerint,incidere quoque vena postea par em immo etiam post duos aut tres dies nam nisi id fiat timendii erit ne humores ad aliquas principes partes se conuertant. Caput nonum lan quartae De medicamentis quibus purgandi vis inest. Vaedam sunt solutiva medicamina, quae admodum vitiosa sunt divi helleborus,regenus tripoli quod turbit ocant:praesertim quod vitiosum est regenere croceum . itidem 3 agaricum, non album neque purum,sed ad nigredinem decliue. sicut daphnoides, laureolam dicunt. haec enim vitiosa sunt, si quod horu sumatur,mala inde sequuntur accidentia .consentaneum igitur est a corpore quantum possim

bile

58쪽

bile fuerit, vomitu aut aluo expelli.& medicamelum quod ex viperis constat(theriacem vocant)remedio exhiberi.& multotiens potio aquae frigidae,sederes in ea pharmaci malitiam pellit,vetat 3 anhelitum ab eo corrumpi que omnia ex turbit citrinod putrido in ferri solent . ad idem valet quicquid acredinem sua glutinositates lenificatione atque pinguedine infringit. Nonnunquam praeterea adest quaedam proportio inter medicametan quaedam inpularia temperamenta, ut

scamonium . quod quid in his qui in regionibus degunt frigidis, nisi in magna quantitate sumatur,exigua eaecit operationem, ut in regione Germanorurm CS erum in aliquisbus corporibus atque regionibus fortasse non oportebit substantiam medicamentorum eX- hibere, sed eorum virtutem . Porro medica mentis purgatiuis coueniens est adhiberi medicamenta odora,vt per haec membrorum vires seruentur.ad quod negocium medicamet cordialia optime valent, cum vitalem spiritum in omni membro confortent remaior pars horum sua tenuitates penetratione ad id coferunt.& quandoque coniunguntur duo medicamenta,quorum alterum cito, alterum vero tarde purgat suum humorem,primumqcum suam copleuerit operatione, iam secun-

iis dum

59쪽

dum ad suum humorem vi quadam impulit, ac in ipsum egit,i eius vim hebetauit, adeo ut cum secundum postea suti agit opus,obtusi plane vigoris sit,inouentis non perficiens. Admiscendum igitur est illi aliquid quod eius vim incitet,festinare* illud faciat:vt in Viber mixtum tripolio turbit vocant effice re soletu non sinit enim illud longo torpere

tempore.itidem efficit si ea exacte comisceas. Cotemplari autem debes eas regulas quas de viribus medicaminum simplicium,Vim purgatiuam habentium,exposuimus,ubi de uniuersalibus regulis simplici medicamentorusermonem egimus . Medicamen adhuc pur-Satiuum quandoque sua proprietate digereno,ut turbit,quandoq; comprimedo soluit,vimirobalanus . nonnunq tamen lenitione, ut genus aerei mellis, quod Arabes stra cost vocant.quandoque lubrica operatione soluit,visuccus pulicaris herbae, quae psylion vocatur rumpruna. Maior autem pars pharmacor fortium habet quid venenosae facultatis, repurgat,donec vim inferat naturg. idcirco corrigi debent ijs quae pelledi venena facultatem habent quae theriacalia remedia vocant. Non nUnu vero Anaritudo,acredo, astrictio acri monias meta camenti qua ponticitatem appellant, tu eius acetositas actionem pharmaci adiuuat:

60쪽

ci adiuuatiprs sertim si cum eius proprietate

conueniat natamaritudo Macredo ad digestione,acrimonia Vero ad expressione, acetosa facultas ad incisione,qus ad lubricii reddendii praeparat. Nec debent simul coniungi cum copressi uis quae lubricent aequis portionibus,ita ut eorum vires inter se quales sint. immo aliud alio tardius operari debet,ita ut, gratia exepti,illud medicame agat sua operatioemantes expressivum, mox expressivum superueniat inpurget quod lenitivi lenivit. aeseruata hac ratione in reliquis idem fiat. Capiti decimum sen quartae: Quidnam hae de re alibi quaerendum sit. Fiem recomentario nostro de medicame itorum copositioe, quem Acrabadininscripsimus, quaereda sunt medica menta tum purgatiua tu etiam lenitiva, siue epota, siue inuncta Mid genus alia, ac illoru aetates . In tractatione vero de sim plicium medicaminia materia, quaerenda est correctio cuiuslibet simplicis medicameli,&quo pacto eius defectui succurrendum sit, ac qualiter potui exhibendii sit. Catapotia quoque anteqlapidis duritiem siccitate contrahant,deuorari debent Neque eadum recetia molliaque sunt ita ut haereanti lentore suod iiij conglu-

SEARCH

MENU NAVIGATION