Adnotatio ad Gaii institutionum commentarium secundum usque ad locum de legatis

41쪽

muntur: ne actiones reditorum disserrentur, sed ab rent, quos convenirenti bonorum possessioni petendae re tum tempus praefinivit iraetor.

Non injuria quaeratur h. l. an his etiam eontineatur fiscus, cui ex hereditatibus testamento delatis debe hatur vicesima, ob quam percipiendam tam multae mea fuere lata de sustinendis vitimis voluntatibus, quo inprimis pertinuit lex dolia Velleia, et ortasse etiam rescriptum Caesarum in s. I. I. de testam ordin ubi caesares praese ferunt, se ex liberalitate subvenire testamento. 56. etiam Leraiisa vocabatur nempe et alio nomine vid. s. 62, omnis usucapio quae est ex causa unde locupletaturres familiaris nullis inpensis antis veluti pro suo, pro legato, est lucrativa, sed quae . l. laudatur, eximie est luerativa sive tueri et commodi inretrix, quia nulla Justa Causa praecessit, nec multum abest a furto, quod fitaueri

faciendi causa. gelana opp. bona fides.

quiaque rem alienam uer o v. Atque ob hano ipsam inprimis causam, ne ii qui detinebant rem liquam ex hereditate abuterentur admirabili home jure celebrata est praesertim abeteribvs ante uadrianum Ictis vid. l. 3. S. I s. l. et s. s. r. D. de A. v. A. Poss. juris regula haec: posse neminem sibi si est in suum commodum et I

crum mutare causam possessionis, quae regula praeterinquam locis laudatis excitatur in I. 33. s. i. D. de usurp. et in l. a. s. CD pro herede, ubi ipsum illud ver a.

Hendi ava proxime aecedit ad nostrum Gai loeum. Summa autem eo redire videtur qui a defuneto rem quamcunque aut pignori aut deposito aut eommodato aut conducto acceperat inmue eius possesaione naturali erat in morte defuneti, is non potuit derepente causam possessionis, quae hie in nuda detentione et possessione naturali cernebatur, clam et suo arbitrio mutare remque in usus

42쪽

suos convertere ac secum ita convenire, ut quam hactenus

detinuerat tantum rem defuncti, eandem derepente inciperet possidere ex eausa meliori possessionis civilis pro herede, et simulatque annus a defuncti morte praeterlapsus fuerit, sibi Ioeri faceret heredique vero rem repetenti responderet tmea est res usucapta est. - Spectandum igitur in omni hore jure usucapionis tempus et possidere incipientis e-silium et animus. Lucrifaciendi rem depositam consilium

non potuit cogitari, quo tempore deposito accipiebat, deponente, quamobrem etiam posteriori tempore in morte deponentis non potuit eas. Nec miremur hunc possessorem inferiori conditione esse atque eum, qui statim in morte defuncti

domini rem aliquam occupaverit et possidero inreperit; etenim hi ab initio rem rapit animo sibi habendi et Iueri faciendi. In altero vero ab initio diversissimus fuit animus , quem ipse sibi sine veri domini intercessione et causa extrinsecus obvia, qualis est in exemplo apud Iulianum in l. l. 33. D. de usurp. essicaciter in aliam voluntatem convertere nequit, quod si nunc possit, jam ab initio emdem animi assectu depositam rem prehendere potuisset satque hujusmodi assectus fuisset cogitatio furtis ergo etiam

deinceps erit. Nolimus tamen regulam an ita circumscribere, ut unice pertinuerit ad inprobam hance usucapseonem, nam in omni quacunque possessionis mutatione semper lucri faciendi spes causa suerit. hoe tem re etiam non est laeerativa. malim iam, nisi s. 5 .dicas lucrativam remansisse in s. 58 et duplicem fuisse deii eps uerativam et non lucrativam. si accipienda haec conjunctio pro interdum pex ovetoritate uadriani Sena,seonavit rem id adnot.

I. o. An significatur ipsum rium, quod est in l. s. s. s. de hered pet cui hine nova lux inunditur; nam qui ibi demonstrantur invadentes bona nullam habentes causam possidendi, nonne sunt hi ipsi de quibus Gaius h. l. ex a

43쪽

ponit, et ob quorum fraudem excogitata fuisse videtur juris regula dolum valere pro possessione, si metu instantis litis quae mota ipsa statim possessores mala de effectura sit, res possessas abalienaverinta quam juris regulam, ut lio obiter moneamus, jam deprehendisse nobis visi sumus in jure Attico Locus est in orationibus Demosthenis II 85 M. Reishii conss. Annales auris NeerI. Iv 382.rmocarentvr tio est rescinderentur, inret destituerentur. Itaque non sustulit,adrianus jus inprobae usucapionis, sed eius rescindendae potestatem dedit quas vero usucaptas alienaverit, an hae etiam ipsae revocentur non

et ideo potest herea Potest, si quidem vult uti facultate sibi in Set tributa, quam si adspernatur, permanebit inproba ista usucapio ut antea, et effectrix erit dominii jure quiritium.

hereditatem Petendo. Instituetne igitur hereditatis p titionem contra huncce rei hereditariae possessorem, ac si universam hereditatem possedisset Quid si alii alias res scientes usuceperint, an contra singulos experietur eadem actione 2 Ita videtur, cons. l. s. de hered peticit' a Mavevi non Nael. Omnis igitur hereditatis petitio haece eidem juris fictioni superstructa est, ac Publiciana actio, qua in integrum restitutionem petet absens reipublicae causa re sua se absente usucapta, quae jam fingitur non esse usucapta Senatusconsultum adeo sustinet partes juris Praetorii summum jus et ile

egregie temperans, et ad universam civitatis et morum eonditionem prudenter adcommodans. s. g. et neeeaaario tumen herede exatante. Opp. suo et necessario. Sensus loci est fert tamen regularieti uerativam usucapionem tollentis exceptionem in exemplo sequenti, nimirum ubi servus a domino in testamenti

tabulis cum libertate institutus est, valet adhuc inproba Disitired by Cooste

44쪽

ista usucapio quae in hac sola causa veterem vim retinuit, atque hoc exemplum singulare propterea repetitur a Gaio in IlI. Eo quo ostendat, quemadmodum quis sine delicto furti, scienter usucapere potuerit rem alienam. ipso jure p. iure Praetorio. Necessarius sive servus, quum vel invitus esse debet, exstat ut suus exstat, at ita ei venit pecunia sive hereditas, ut neque abstinere, nec repudiare, nec cedere possit vid. s. 36. Ulp. r. 22, 2 . Debet tamen etsi apertis testamenti tabulis statim et liberet heres est, naneisci possessionem bonorum utpote hoc potissimum consilio institutus, ut bona obaerata suo posthac nomine publico veneant.

In simili loe laud. III. 2ooxGaius addit, euit quaesitum igitur fuisse videtur, an quod de herede suo et necessario magis obtinuisset, etiam ad hunc accommodaretur. AD paret igitur etiam hoc loco magnum discrimen quod fuit inter heredem suum et necessarium, et heredem necessarium II 156 postquam suus ut supra jam docuimus, in ipsa morte patris existimatus est ita continuare rerum

dominium ut de adquisitione domini et possessionis ne quaeri quidem potuerit vid. l. II. D. de liber et postum quod indissolubile tamen vinculum deinde solvit prindentia Praetoris beneficio abstinendi atque in hac causa

quaesitum fuisse videtur, an quis occupando et possidendo recte usucaperet pro herede obtinuit autem, ut

luerativa usucapio suo existente inprobaretur et revocaretur

ab agnatis, quibus suo herede se abstinente hereditas,

Superest autem quaerere, an unquam aliquis occupando voluerit se ponere in conditione usucapiendi bona obaerata

mox publice nomine suo vendenda quodsi repertus fuerit tam rarae pietatis erga defunctum amicus, quidni ille ex gerit potius a necessario herede, ut quantocius hereditatem sibi in jure ederet' at hoc ipsum necessario hereditante

45쪽

dictui fuit vid. s. et itaque sola usucapio heredes tiente et tacite veluti cedente, quod in iure non licuit, potuit

opitulari. Ss adhue etiam ex lita ovaia tio est Praetereia,

praeter laudata exempla sumpionis rei alienae ubi do bona side non quaeritur, etiam excitare licet duplex exemplum quod sequitur de usureceptiondinam qui rem olim furiae eave manebi dederit. siduetae eanaa. io est, quando rerum mancipi man cipatio aut in jure cessio non hoc consilio, ut perpetuo jurequiritium transferantur, sed ea lege sive pacto convento, ut accipiens rem fiduciae causa habeat, promittatque se rem ob id ipsum sietam dictam III. Eoi esse remancipatuis rum; ex quo pacto fiduciae dabatur judicium quod eximia erat bonae fidei lv. 62 cum solenni formia hac: inter bonos heno agier vid. cicero de Ossi III. 15 et qua ipsa in re cernebatur disserentia hujuse fiduciae rerio cum creditore contractae et, quam acepisse fere videtur, nexi obligationis quae erat stricti juria, creditorique potestatem tribuebat ipsum debitorem et quos in potestato haberet, durendi et cogendi, ut operis servilibus aes ali

num solverent, et nexu se liberarent. suapropter vox

f ei restituenda esse videtur Iegi I. D. de his qui not. nam ob varios Ciceronis locos veluti ossi l. l. de Nat

Deor. III. o. rat pro Roscio Com. c. s. et pro Caecinae s. dubitare non licet, qui Praetor in Edictum de his qui not. receperit fiduciae judicium non minus turpe, quam depositi negatis Cicero autem ut nobis videtur, Lmaxime spectavit fiduciam contractam cum amico. eandem ipse Maederit. Fac accipientem sidueiae causa non nancisci possessionem, sed pati mancipantem continuare possessionem fundi eumque colere ac fructus perebpero, haec eius possessio adeo eritissima, ut anno praeterlapso

46쪽

omhis vis mancipationis aut in jure eessionis cum siducia perierit. roauderit Gaius III. oi universe repetens qua h. l. docet, usurpat verbum detinet quod argumento est: mainaidera'. l. non propriam habere significandi potestatem ut sit aut reae in maeeaaione aut Maridere ad Matieviendum sed retinere ut ante mancipationem animo domini. aliquando Acthtiimus. Eu habere . . eximie dere minio , quum rem optimo Jure dicimus nostram, unde qui in aliena potestate est, alere nequit l. ds. s. i. D de A. v. A. P. Diversa est vis vocis supra in s. i. ubi adnot. anno uitieet etiam olita est. Atque hac ipsa etiam in recternitur id quod singulare est, nimirum rem, etiaamsi soli sit, sive solo teneatur, usucapi unius anni spatio.

reeipimus Per mecipionem opp. recoere et evere. Alii possessores rapiunt usu et possessione rem quam numqquam habuerunt, hi vero recipit aliquis usu et possessione rem, quam aliquando habuit, sed in qua ipsa omne suum jus quiritium mancipio dando aut in jure e dendo amisit quod igitur in aliis est usucapio, in oeest usureceptio, eons etiam L 23. S. D. Ex quib caus maj. erem si Hesebon trahitur. Amplificandi causa ait eum s. o. id est adjecto contraetui pacto fiducia quod circumscribat potestatem domini jure quiritium. De vi praepositionis eum adn. ad Cim ad verba eum Pthuadam conditionita .cttit rem ereduore pignori jure.

Io est, ut fidoeia hie taetrix sit ei Guria quod deinde jure Praetorio obtinuit in pignore sive Ipotheca, quum neque rei mancipatio neque in jure cessio amplius requireretur et sola vi pari praetorii de hypothecis creditori naueretur jus illud in re debitoris sibi pisnori obligata, quod Theophilus non insicet retulit inter nαράδοξα

47쪽

θέματα quum is, qui non est dominus tamen suo jure rem debitoris sibi non traditam distrahit, sibique inde satis faeit Ubi vero cum fiducia contrahebatur cum creditore, hic adeo nanciscebatur jus quiritium rei maneipio datae, ut si debitor hanc deinde legavisset in testamento, rem alienam legasse existimaretur II. 22o creditor vero die veniente duciam commissam distraheret suo jure. Et mirifieo hic denuo conspirat jus Romanum cum jure Atlim Apud Demosthenem in orat in Pantaenetum II sset ed Resaii debitores pecuniae creditae ossicinam creditori tamquam emtoririnetaris vocatur l. l. tradunt eum pacto litteris consignato de restituenda ossicin s Iuto debito; eiusmodi mancipatio jure piguoris quantis interdum dissicultatibus obnoxia fuerit, ostendit Demosth ne l. l. nempe servi in ossicina operarii qui fiducia contin hantur, si hoc vocabulum hic usurpare licet, in fugam se conjecerant, et ossicinam deseruerant crediderim ob hane ipsam causam mature in foro convaluisse alius generis tin ortuitae qua praedia sive rustica sive urbana aestimata sino traditione eorum creditori obligabantur lege distrahendi aere non soluto, qua de re ut publice inter omnes cives constaret, ad fundos lapides, ad aedes tabulae adpon hantur Oos adpellati, in quibus inscripta erant tum n men Archontis Eponymi, tum nomen creditoris, tum p euniae creditae summa conss. etiam Meyer et Sehoman delite Attica p. 566. cuiusmodi tabulas aliquando conserendas cum libris hypothecarii jure nostro, mirari licet a Romanis jus hypothecarium Atticum in Edictum recipientibus non fuisse probatas, neque ulla alia ratione consultum fuisse indieationi publieae obligationis singulorum praediorum, quo averteretur a foro frequens illud delictum, quod hodieque, eatur stellionatus. Quare non injuria locum juris Romani de pignoribus et hypothecis inter minus praeclaros et elaboratos

retuleris.

48쪽

eum amiso. Non est testis aut familiaris, qui ad negotium quoddam celebrandum advocatur, ut est in II. Set I di sed is cui maxima intercedit ossiciorum et benivolentiae conjunctio cum eo, qui vel sine fiducia ipsi familiam mancipio dederit ut est in s. 1M, aut heredem scripserit in testamento clam rogatum, ut alii restituat omnem hereditatem, cons illustre exemplum apud Ciceronem de Finib. II. T. Atque hoc minus dubitabit dominus cum istiusmodo amico fiduciam contrahere eique vel res soli manescipio dare, ut eas defendat ab omni injuria, quam metuit ipse.

quod tutiva rea Matrae uti eum eg/ent.

Nimirum si tempus dubium timens amico potentiori mancipio dat, ut quum suspectum tempus praeterlapsum fuerit, recipiat con Boethius ad Top. cic io an pro quod rectius sit quo paiquidem eum amo eontraeta ait dueta gane, si modo eompetit usurae tio. omnimodo. Id est semper ipso jure sine ulla conditione competit liguree tis. An res explicanda ex moribus et

statu publico populi Romani tempore bellorum civilium psi ad evitandam bonorum proscriptionem eiusmodi mancipationes aliquando adlithebanin inter eos qui diversarum quidem essent partium , antinos vero non alienassenti Nimirum qui cum amico eoque potentiori fiduciam contrahit id tantum agit, ut non amplius palam habeatur istius rei(praedii dominus, quam metuit, ne sibi publice eripiatur.

Possessio autem non probat dominium, detinet igitur rem lutus ab omni violentia, et tamquam suam possidet In qua possessione anno praeterlapso rem mancipio datam ita usu suo

recipit, ut neque amicus, neque creditor fiduciarius ullum amplius jus in hancce rem prae se ferre possit. Quid autem ipse mancipio dans an recipiet ad exitum huius unius anni rem vel invitus, ut quamvis causa iusti metus nondum

49쪽

cessaverit, negare tamen nequeat se esse dominum j turequiritium Van renovabitur ritus mancipationis sive in jure cessionis An erunt huiusmodi mancipio datae res censui

Censendos

Excitatur a Livio Bist xxxII. 3 exemplum Philippi regis qui Achaiae stem Argos, de ma valde sollicitus

erat, velut fiduciariam Narbidi dat Lacedaemoniorum tyranno ut sibi victori restituatur, si quid adversi acciderit, ipse habeat, cuiusmodi fiducia revera non multum

destitisse videtur a donatione inortis causa. relato Pidem perunta omnimodo eompetit Signifieatur obligatio mutui. Quaeratur autem quomodo soluto debito opus sit hac usureceptiones Nempe re pignori data non restituta cogitur eonfugere ad aetionem Muciae, sin vero rem pignori datam numquam detinere desiit, satius fueritus recepisse, quam actione repetivisse nondum ero oluta, it demum ompetit a neque eonduxerit eam rem, ereditore debitor, neque praee rio rogoverat. neque eo duxerit. Nam si fundum mancipio datum a fiduetario conduxit debitor, ut moris erat, ne usu rei suae privaretur, colonus sit, sed non possessor, neque illi Iberi hane causam possessionis mutare is vero, qui non possidet, non usucapit, itaque usureceptio tum non habebit locum neque Preeario rogo verit, tie ecim rem porgidere Iieeret. Nam precario possidens a creditore eodemque domino jus quiritium non detinet ut ante mancipationem, sed intercedente venia ereditoris fere instar commodatarii est. Eine si rem mobilem non precario rogat sed clam aufert, furtum possessionis ommittit. quo eam. moc est soluta nondum pecunia usurecipit.

Iureatisci. Quod uerum spectatur in liberatione rei pro debito duciae ausa mancipio datae Disitired by Cooste

50쪽

a rem obligatam acti popuIua vendiderit. s. si . Populum Moc est aerarium populi cui qui praefecti erant, hae potestate fungebantur, ut debitorum pecuniae pubibeae obligatam aerario fidem non liberantium praedia venalia

proscriberent.

arem. oc est praedium sive rusticum sive urbanum. obligatam Non quod fiduniae eam mancipio erat data,

aut pignus constitutum, sed quod ob ipsam cum populo conventionem pignori obligabantur praedia quare etiam

populus sive praefecti aerarii neminem admittebant a se mercantem sive mancipem nisi praediorum possessorem, propterea etiam praedem vocatum.

ψendiderit. io est palam sub hasta distraxerit et plus lienanti adlixeriti eamque dominae Poeaederit. Nempe debum, si quidem detinet possessionem huiusce praedii Dod populus rebri licitanti, qui idem possessionem intra hiennium non est nactus; quod quemadmodum evenire potuerit, non difficile adeo videtur intellectu Nimirum praediator praedium eiusmodi mercatus est spe lucri, nihil igitur antiquius habet, nam ut emtorem naneiscatur locupletem. cui magno pretio vendat Patitur interea pristinum

dominum remanere in possessione fundi ho magis ut fruetus percipere pergat coloni instar Praeterlapso si hiennio et emtore nondum reperto praediator praedii possessi nem nancisci volens repelletur a pristino domino exceptione hae ni praedium usu receptum est. ex praedicituro vocabulum hoc non alio quod sciam Ioeo in fontibus Latini serinonis reperituri sed sicuti ex voce merciator mercatura, ex evntur regniture IV: 12 ex remor Censura, ex Priarior praetura, si eae praediator derrum vata praediataero signifieare videtur ipsum munus et om-cium et gestionem praediatoris secundum jus praediatorium

ut ieero illud appestat in ora pro Balbo c. sto, atque hoc