장음표시 사용
51쪽
venit sine scripto ex moribus et usu continuitque suas leges, ad quas praedam et praediatorum a populo mercantium tum praedia sua re debitoribus publicis obligantium jura et ossicia exigerentur, in quibus etiam hoc videtur fuisse praecipuum, ut mercanti a populo, donec pretium solverit,
rei possessio non traderetur, et dominus debitor a posses sione non cogeretur discedere. Cui tamen usureceptio non
erat lucrativa, nam nisi inter fidem liberavisset, praedium obligatum hastae submittebatur ea lege ut quod minoris vendatur et quidquid inpensarum factum fuerit, hoc solvat praediator quo facto occursum temeritati praediat
Deraionem Mavre,pi. At quomodo recipiet possessionem, quam numquam desiit haberes Nimirum oraeaaio hiesignificat numero singulari idem ac poraraatanest numero plurali rem in patrimonio ubi possessio eum domini co iuncta est. in vendere mauasionem in I. 25. s. s. qui satisd et porgeagorea de iis qui proprietatem habent opponuntur iis qui habent ius in re aliena ceterum ut possessio domini hi recipitur continuatione usus si etiam praedium serviens si non utendo amissa erit servitus recte dicitur usurecepisse Iibertatem. Murrebi Boc est per usum recipere domini adquisitionem, ut sere est in I. 23. s. l. D. ex quib. caus maj. qui mereatur a Pvulo, praediator araeuatur. Verbum
merear eximie de fundis, id et v. Id eo consilio emtis ut majori mox pretio vendantur. Apud aulianum in I. 5 D. de heria pet aliquis mereatur a sco pro quo Gaius antiquius scribit populo res hereditarias. Praediator. Est mercator praediorum sive privatim sive publice venditorum, qui pecuniam suam in praediis habet, et quaestum inde facit non tantum emendo vendendo, sed etiam obligando praedia sua in eorum commodum, qui aliqua ex causa cavere debent datis praedi-
52쪽
bus , sive praediorum possessoribus, quales dandi erant a debitoribus populi, a mercantibus a populo, et as sessore fundi litigiosi vid. IV. 13. Praediatores hi non temere et gratis praedia sua pro aliis obligaverint sis pignori et Phothecae dederint. Atque de hocce hominum mercantium genere, de praediatura eorum , de bonitate fundorum , qualem esse oporteat, deque subsignatione aliasque solennibus quae hic usu veniunt, verbo de jure praediatorio edixisse videtur Praetor, ut argumento est inscriptio l. Sit de jur dot Argumentum, quod Gaius hic adgreditur, non inoppor s. 62. tune hoc loco est adpositum et recte sedem suam vindicat, utpote describens exceptiones regularum supra traditarum de jure possidendi et alienandi. tale praedium maritus insita muliere per legem si s. 3. iam prohibetur alienare. Intellige praedium sive urbanum sive rusticum sive suburbanum. Promiscue usurpatur in hoc argumento praedium et sunsia, quod latius patet, ut in uno fundo plura praedia esse possint vid. exemplum in I. I. Die R. D. Legis Iuliae vetitum dureconsulti late interpretantur, hinc voce praedium continetur etiam pars praedii, si quae dotierit data l. 13. s. 1 D. de fundo dot.
moritva invita muliere. Ut supra I sit vir uxori. Promiscue usurpantur vir de marito, et mulier dourore: praeterea maritu hic etiam per interpretationem est sponsus i. d. D. I. I. insua. Potuit igitur ea consentiente, at muliere non- consentiente alienari non potuit ne a fisco quidem vid. l. 2. h. t. cuius legis prior pars, ut hoc obiter moneamus, aut ad maritum pertinet, qui ob ingratum animum a pristino domino in servitutem est revocatus,
aut ut in Basilicis est, ad dominum eius servi qui uxore ducta pretii participandi causa ipse se venundari passus est. Nuam silentio hic praeterit Gaius, hanc excitat Ius-Disitired by Coosle
53쪽
tinianus taniquam alteram partem legis, nempe vetitam fundi obligationem vel consentiente muliere, cuius vetiti ratio in promptu est mulier non animadvertens obligationem huiusmodi esse saepius exitu spectato alienati nem si jus ereditoris, inconsiderate consensum dederit; unde etiam Scrum velleianum mulieres non prohibuit a
liberalitate donandi et solvendi pro aliis, sed ab inprudentia intereedendi pro aliis parum sollieitas de damno
ex fidejussione oriundo. per legem Iuliam. Est h. l. per propter, nempe propter vim et vetitum legis Iuliae de crimine adulterii, quo spectant plures laudati tituli loei. ex hie signifieat peculiare caput sive titulum legis amplissimae ab Augustolatae qua alienatio est prohibita, ne maritus gravaretur uxorem facere ream eriminis adulterii ob graves illis temoporibus mulierum mores omni opere reprimendi a qua accusatione invitus abstineret alienato eo ipso fundo, qui solutis divortio nuptiis esset restituendus. De vi praepositionis per monuimus ad I 22. prohibetur alienare: Est alienare h. l. meero, ut praedii jus non amplius integrum sit veluti obligatione praedii, aut servitutis quae debebatur liberatione, aut servitutis quum liberum esset, constitutione vid. l. 3. s. in D. de reb.eor qui sub tui. Quae Gaius in I. d. in de fundo dot. verba laudat, non sunt ipsius legis auliae.
Signifieantur duo justi modi adquirendi dominii iurequiritium conf. s. os, quibus tamquam supplementum ne glorii utriusque modi legitimi accedit usucapio ea quam deseribit s. di et quae hic est pro dote. In Insti tit.
II: Muniverse legitur dotis causa datum. Estia avra Atque bulo causae inest necessitas reddenis
dae dotis, soluto ob quod data fuit matrimonio. Damsic privariis io est: landum pleno iure ha-Disitired b, Cooste
54쪽
heat in honis et jure quiritium. Quid si alienat Animblice potuit impediri, ne legis consilium ludibrio hab retur Is qui bona fide adquirit usucapit quidem, neo maritus ipse potest interrumpere usum, sed quod ipsi interdicitur, hoc profoetorius integrum erit ei penes quem sit jus repetendae dotis, soluto matrimonios praestabit
autem evictionem maritus injuria alienans.
quod quidem M. io est legis auliae vetitum. Mirum ad Italia tantum praedia, an etiam ad F sine alio pertineat, sibilatum ad prosine alia. oc est praedia in solo provinciali, de quo adn. ad F. T. quae doti quidem dari potuerunt
sed maritum non potuerunt facere dominum jure quiritium, quandoquidem nec mancipatio nec in jure cessione usueapio in rebus soli provinetalis usu venit. dubiicitur. Nimirum non quaerebatur, an is 8a ex
etiam avisset de praediis in solo provinciali, do quibus Augustus inpudicitiam nobilissimarum in Italia matrona.rum refrenare volens nondum sollicitus fuit, sed dubitabant Iureconsulti an liceret hanee legem quae illibatum jus quiritium fortiter circumsoribebat, interpretari et o salutares eius rationes proserre ad res in bonis sivo ad praedia in eo solo, quod non erat juris Italici Atque hae dubitatio etiam austiniani adhuc aetato nondum in blata erat, ut ipse locuples testis est in l. 13. s. 15 cod.de rei ux aci quo tempore nondum edixerat de tollendo
omni discrimino juris quiritium et in bonis in lege ua. Cod do nudo jure quiritium.
st diserea contraria superiori exempla iva paradoxa s. d. hi adferunturiognatua Driori mrator rem alienare potui. Quid distet furiosus ab insano, et quare XII Tabb hae voreusae sint, vidd. Ciceronis quaest Tusc. I. 5. Intellis
55쪽
gitur furiosus aetate major, nam inpubes furore capatus sub tutore est. De cura furiosorum et mente captorum copiose egimus in illustratione Ioeorum juris Romani ad medicinam forensem pertinentium in Annal tum rere voL XILevrator no vocabulum aptum graeco vocubulo aevoiogjam in xl Tabb. usurpatur. rem Signifieatur res quaecunque sive mobilis sito
soli in patrimonio furiosi, quod vetus jus nimis Iate patens prudenter circumscripsit Sctum Septimii Severi thtit. D. de reb eorum qui sub tuti item Proetirator Alterum est exemplum sed hae in re diversum a superiore quod curator suo jure alienat, procurator non sine mandato singularem potestatem tribuente rei alienandae. Quae porro in lacuna latent, satis explicantur
l. s. s. d. D. de A. R. D. ubi aliquis est alius quis, et in negotiis quod additum est interpretationis causa, in petendum M. tem ereditor, Dua be hoe fora tan idem Gaius tertium hoc adferens exemplum ipse fere in scribendo se corrigere voluisse videtur, ne in negligentiae incusati nem incideret. Nimirum quae in curatore furiosi et in
procuratore absentis conspicua est vis paradoxi ea non adeo cernitur in creditore pignus tenente; nam in dando curatore aut in constituendo procuratore nulla quidem certa mentio sit juris alienandi, et tamen recte suo iure faciunt, alter ob rationem curae et gestionis, alter ob Ibherae negotiorum administrationis sibi mandatae, er
ditor vero vendens olim sive ab initio paetum eum debitore iniit de pignore, quando suo tempore debitum non solvitur, alienando. Itaque creditor non ob pignoris vim ac naturam, sed ob pactum conventum utitur ea potestate, quae solius domini esse videtur. mano autem
56쪽
Gad sententiam explodit ei. Puchi Institi. II. rosa atlartasse aetate Gaii hoc jure nondum utebantur creditores, quod laudat Isanus in l. . . de pignor acti nempe jure distrahendi pignoris, etiamsi non convenerit hae dore. Apud Demosthenem orat in Lacritum II fas excitatur exemplum huiusmodi pacti conventi reditoris eum debitore de distrahendo pignore. Recte addit et Platne , in v. de lite et aetione jure Attis II dor etiam sine huiusmodi pacto integrum fuisse creditori jus distrahendi utpote aptum naturae omnis contractus pignoratilii. In Institi omittitur exemplum de curatore et de procuratore. Adjicitur tantum de creditore ad verbum ex hoe Gai Iora deseriptum, sed ob ipsam hanc superiorum exemplorum omissionem minus apte, ut videtur nobis, adpositum. Olim In Institi. est initio contractua ubi con Theophilus. poetaceat. Dicitur hic de debitore se obligante et promittente.
Turbatur revera ordo, et ut in Institutionibus si h I. s. s. rectius adposita fuisset s. o, sed ipsa disputatio de ali natione Gaium monuit verborum et loci inde a. s. 1s. tractari coepti, et cuius summam hic verbo repetit, nam de traditione in s. Is 2 de mancipationes, 23 de in jure cessiones id do de usucapione et usureceptione s. l-62
quaedam naturoli jure alienoris quae, traditione alienantur. Nimirum res nec mancipi vide iam s. Is 2 naturali jure Est, quod in a. D. de A. R. D. vocat jus gentium, sive quod summa et naturali ratione inter omnes homines peraeque servatur, unde in seq. s. 6 sqq.naturali ratione. Recepit igitur ita hancce alienandi tionem naturalem et naturae legem tacitam populus Romanus, ut nullam prorsus formam adderet, retineretque in
iis propriam adpellationem modorum adquirendi dominii naturalium haud minus emcaelum atque juris civilis.
57쪽
quaedam civili Boc est eximie civili, sive quod Romani sibi proprium constituerunt vid. iam ad I S. 1. Pr opp.
Formularum et rituum diligentissimus observator popinius Romanus non eontentus fuit simplici traditione in rebus majoris momenti vid adnot. ad bas, sed exegit praeterea aut ritum mancipationis, aut usucapionis legitimum tempus, aut in jure cessionis auctoritatem magistratus. Matieuionia Dabrvrivm bivirem Omianorum.
Usucapio ipsa non ita proprium sui jus civium Romanorum, ut aliis populis ignorata fuerit, cons adnot. ad, da sed usucapione idissici potuisse, ut dominium jurequiritium biennio adquireretur, hoc fuit civium Romanorum. s. s. quae Mevando, uisieri a Itaque secutam primeipia iuris naturalis quia Romani sibi informaverunt, laesum laetum occupandi et adprehendendi sive oecupatio, (ut in foro audit, nam in fontibus Latinitatis hac potestate signifieandi vox oeevatio non reperitur esseetrix fuit adquisitionis dominii nulla ace edente eius industria, idque adeo pleno jure ut amissa eius possessio civili in rem actione
omnino vindicareturi quia terra mari, raelo. Formulae fere vim habent,vidd. l. 2. D. pro suo et t. 26 D. de furtis et III. F. et inde A. R. D. I. I. I. I. D. de A. v. A. P. quare non video, quid opus sit repetere relativum quae et legere quae terra, quae mari, quae coelo, ut fero in Instit. II. r. in s. 2. H.
s. T. quidquid ita evium noatrum fi donec-merem, Sic rectius legitur, quam in textu Institi eOereetur.
rurali Oeevantiarat. oc est, denuo sit res nullius, quae potest occupando adquiri. oeulos reaaerit. Rectius in Institi erigerit, videtur librario huiusce codicis haesisse istud: es erit, ex superiori. Iiaet in eonveetis ait nolim. Rectius quam in textu Institi.
re ita ait in eonveetu. Cum Gaio convenit Theophilus. Disitired b, Cooste
58쪽
distellia eius rei perseeutio. Siquidem tanta est, ut sup rari nequeat. v rei. Dicitur rea de animali. in iliae ire et redire,olent. Intellige Ioeos arboribus obsitos, ubi interdiu solent pascendi causa vagari. habemus regulam traditam. Eximie regula et tradere f. s. do eo quod consuetudine et moribus et diuturno usu comprobatum in foro observatur perpetuae legis instar.
Animalium igitur huiusce generis animus et voluntas, quatenus in illa cadere videtur, conjicitur ex ipsa deposita consuetudine redeundi neque inficere Theophilus hunc mutatum animum adparere existimat in absentia perplures quam tres dies in animali quod numquam diutiusquam tres dies abesse consueverat. Unde sequitur, ut quitum ceperit, vindicanti possessionem recte respondeat senoatro eage derisone. In retinenda consuetudine retin tu possessio et dominium quod utrumque amittetur cum deposita consuetudine. et fiant oeevantium. Sunt denuo res nuuius, quod naturalis ipsorum libertas essecit, quippe quae in his, quae ratione carent, sine iure est. e quoque quae ex Matibua rapiuntur, naturali mili f. s.
m. Intelliguntur res hostium mobiles in quas qui secidit, is suo iure capit, et sibi adquirit naturali ratione, utpote jam res nullius sive sine domino, quales spectavit Celsus Ictus in I. St. s. i. D. de . R. D. quum dicat: quae res hostiles apud nos sunt non publicae sed occupantium sunt, unde qui bello subito exorto ex huiusmodi populo casu apud civem Romanum est, statim fit servus eius a quo inpune occidi potuit, vid. l. 12. D. de captiv, nam est ex hostibus, unde cepit. In his vero qui in ipso bello dum
59쪽
geritur, et in acie capiuntur, ut in omni reliqua rapta praeda cessat naturalis ratio, conferre coguntur milites,
et quod ipsis e praeda sub hasta publice vendita premii Ioeo distribuitur, hoc lege militari adquirunt jure civili,
vid. Iucis. naturali ratione. o rectius quam ut in Institi. Dregentium, quod Gaius in omni hoc loco omittit et magis refert ad mores et instituta populorum universe ex natur Ii ratione petita vid adn. ad i. in pr. s. o. quod per allusionem nobi adbieitur boatrum sit varietas lectionis h. l. et in I. I. s. l. D. de A. R. scripta ex Gati L. II. Rem uotid tribuenda videtur c dicum librariis. Pro nobia, ibi rectius est: agro no/tros
a Matimur h. I. rectius quam into ingere l. Lquod vulgo dieitum Saepe hoc usurpat Gaius, ut sipniscet id quod in sero par miae aut regulae juris vim habet, et in ore est pragmaticorum , con supra , is, si et IV. io , Iid, 153. s. l. ex tuo praedio detraxerit et ad meum attulerit. Fit detrahere vi quadam huminis, Syn est avellere, cui opp. 6seere, quod clam fit. In laud. Ioco Dio hareet diligentius exponuntur et copiosius. s. 2. at ei in medio fumine. Rectius in textu Institi.(II. l. 22 at scribitur et opponitur insulae in mari natae, quod hic videtur excidisse. Conjunctio at hic non apta est loco superiori.
Hve ripam Proedia Maaident. In juxta ripam
praedia habent. In textu Instit non variatur. Haaiis dere est de dominio.
s. a. praeterea id quod is poloboatro ab oliquo aedi teatumeat. Pergit Gaius in adferendis exemplis adquirendi dominii jure naturali, quae tamen exempla excitat magis quam explicat, ut locus hicce excerptus fere esse videatur ex laud. loco Rer quot in L et D. de A. R. D.
60쪽
ti aliquo doc est ab aliquo alio diverso a domino soli vid. l. 33. D. de cond. ind.avo nomine cons. I. V. s. et D de A. R. D. M est bona fide, et prae se ferens se aedificare in solo suo vis malis accipere pro sua auctoritate et sine domini soli venia aut permissu ut est in D. Gai II 3, d. Dio averseieculo edit. Restituitur hae Ioctione auctoritas lectionis dubitatae averse ea in Gali Epit. I. i. signium omne id quod est constructum supra solum eique ita inaedificatum, ut non sit mobile, quale est horreum ex tabulis ligneis factum in I. M. D. de A. R. D. Recte etiam est verseium, unde superseiarius. Atque haec regula, quam etiam Labeo celebrat in I S. s. et D uti possid. non magis jure naturali valet quam jure civili. vid. l. 2. D. de supers. multoque mugiari areidit Seribens haec Gaius cogitat s. d. jam plantam, quae radices egit, ceteroquin minus recte dixisset multo magis in ponenda planta cerni vim regulae:
superficiem edere solo, quam in aedificanda insula nam
quod aedifieatur, statim hoc adquirit dominus, sed quod plantatur, permanet domini ponentis donec coaluerit, dicesque immiserit, nam tum demum alitur ex nostra terra eiusque veluti pars fit, et unitatem cum illo facit, ut ait Alfenus in I. s. s. 2. . de damno in quin alio terrae alimento ulla fero existit quo minus vel eruta a pristino domino vindicetur, quod significat Paulus in I. 26. s. t. D. de A. R. D. aedis ab eo petamua fruetum se aeddetam. Nimbri etaerum si plantans, aedificans, serens sunt in possessione rei
nostrae eamque animo domini possident. 'Metum tio est, quod ex semente frumentum, aut seminaria tulit.