장음표시 사용
241쪽
xis p RED DE MAR ELAEIC LEGAT us. negotium, nec fidit . Periculosum, si intentio Legati de Principis discrepent: ut multa interuenire possitnet, quae mille modis fallant, noceantque. sed quorum est certa expressaque forma, etiam certa indubitataque expeditio esse possit. Quapropter, nisi grauior causa aut necessitas coegerit,arcana omnia Legationis, rerum pondera atque momenta Legato Princeps disert atque distincte aperiet. Noscat subeundum onus qui laturias est, ne fortassis facilitate negotij illectus, eam deinde difficultatem experiatur,cui, cum non fuerit superando aut sustinendo, n cesssum succumbat. Ne, inquam, unius manus, alterius menti obuersetur , ne quid etiam occasionis, auctoritatis atque existimationis, vel fiduciae Legato pereat, nihil temere celandum. eoque ipso intuitu ne nuntium aut epia
stolium quidem ullum externo Principi alterive deserrisolet,nisi singulorum conscio & administro Legato.
DISSERT. IX. via mittetiae, an plures '
T quidem ad cuiusque Principis statum & fori
nam,Legatorum quoque conditio exigenda est. Sed unumne an plures simul mittere super eodem negotio expediat, vetus controuersia est,& adhuc sub iudice. Plures suadet ipsum operosae prouinciae momentum, ne unius prudentiae uniuersa Reipublicae sortuna incumbat. Legatio,quae multorum instar negotiorum est, unum aliquem obruat, multos occupet ac honestet: pluresque oculi, ut vulgo fertur,plus vident penetrantque quam unus. Tum omnis sententiarit docet Plato,certius ponderatur,estaec que
242쪽
, L I B E R - S E C v N D v s. tryque ad exitum perducitur a pluribus: nimirum qui voto ac voluntate, ingenio ac iudicio conspiran tamquam g minentur ; plus sapiunt, ubi deliberandum est; anmliusprqstant, ubi agendum. Fitque ut quod ab uno articum
inuentum aut inceptum est, alioqui rude ac truncum, ab alio expoliatur, absoluatur. Deinde minus in sinistram opinionem cadunt duo,quam viat . Negant Arithmetici,in uno numerum esse : dicunt Politici, Legationi inesse numerum,concentum; qui ipsius non nisi e pluribus &distinctis senis. Numero quoque inesse videtur non parum splendoris ac magnificentiae ; fortasse etiam firmitatis,praesertim cinn maioris est ponderis negotium, quam Dius humeris sustineri valeat: utpote cum percutiuntur
foedera, aliaque Regni publica pacta sanciuntur. Hinc Rex Latinus,apud Virgilium,
- dicta ferant,acfoedera firment,
Centum Oratores,nima degente,Latinos Ire iubet,pacisque manupraetendere ramon
Antiocho superato, ait Polyiuus, Senatus decem viros e primoribus legit, & ni Graeciam misit, ut de communi
sententia res Graeciae componerent.
olim quidem sic gregati in mitti Legati solent, quasi
ipsum munus paucitate enervaretur. Hinc etiam Tigran Rex , cum aliquando Luculli exercitum procul conspiceret,iamquam paruum ridens,Isti,inquit,haud dubid Legati sunt. Fuerunt ideo, qui in negotiis non ita graui- bus,indignarentur,& velut in opprobrium ducerent, non multos simul ad se Oratores & magnifice mitti. Sic cum a Lacedaemoniis ad Demetrium unus tantum Legatus aduenisset; Rex contemptum ratus, Quid,inquit, Vnusne ad mei Scilicet,respondit Spartanus, unus ad unum. Quo: Ee et quidem
243쪽
xeto FRED. DE MARSEL AER LEGAT v s.
quidem Laconismo parem se Regi secit Putes quoque si perfluos sumptus quaesitasque maeestias salubritertaxatas esse,quibus se Principes per Legatos inuoluunn cum Reu pub.negotia per unicum seliciore ac tacilita e successu, de minori impendio ac impedimento conficiantur.Ita enim videmus scpe rebus consiliisque obesse numerum; pius que quae commissa sunt pluridus, a pluribus negligi: siue
inertia,dum in mutuos numeros onus re ciuia siue pertinacia,dum arbitriis atque ambitionis aculeis colliduntur: nimirum cum aemulis concertationibus,non quid ex vero
bonoque, sed quid ad subuertendam aduertatij sententiam opportunum sit, disquiritur. Sic plures interdum Medici superaeiri valetudine,ostentationis causa, deceditant magis, quam decernant quae saluti opitulentur. In Legatione autem, tritum illud prosecto verum est: Quot capita, tot sententiae . quarum apud plures, ubi non nisi numerantur, vicerit saepe pars maior meliorem . Adde, quod si quis e multis deliquerit,dissicilius erit animaduertere; aliis in alios culpam congcientibus.Si quid aute uni-iena Legatione laudem mereatur, quisque suo ingenio consilioque tribuendum affirmabit: si quid inauspicato conuulsum aut labefactum sit ; quasi nullo parente monstrum prodiisset, quisque mali depulser, non auctor me rit. Hoc scilicet monitore secus omnia euenissent: auditus non fuit. Visum fuit aliquando, duos Legatos ab eodem Principe & ad eumdem missos, non modo non eadem, sed ne similia quidem renuntiata, siue ipsa negotia sphetarentur,siue eorumdem circumstantiae, siue excipiendi regendive in Legatione modus aut honor. Talis quoque cotentio inter Liberium & Opilionem Legatos ad Amalasventam fuit,cum ille caedem Reginae, uti euenerat, re- serret;
244쪽
LiIER SE Cun Dus. WIferret; hic vero culpam atrocissimi sceleris ab Theodahato amouere niteretur. Adde, quod pluribus commissum est, ab omnibus, non a singulis exequi debere: prout ni- minuri tessera fidei ac mandatorum praescripserit. Plerumque tamen omnes , negotiorum litteris simul vacareae subscribere debent: quamuis peculiare epistolium annectere non vetant , Sm tanta agitation contingat mo-
ueri quidem negotium, non promoueri; more illius animalculi,quod ob pedum multitudinem, cetipedam nuncupant, reptilium tamen omnium tardissimum esse tradunt. Proverbium sane, o veriverbium stacite, quod quae multos tangunt, paucos angunt. etiam istud ; Rem
communem sine communione animorum numquam
recte administrari. A Magno Sophi Rege Persarum nuper ad Pontificem Clementem VIII. ceteros iue Principes Christianos missus fuit Legatus Antonius Scherleres Anglus, ut de bello Turcis communi manu, sed diuersis copiis & plagis,commodissime inserendo,ageret. Sed ille
cum Arinuetiam peruenisset,in morbum incidit. Moram igitur timens, monuit Regem, ut alium mitteret qui id muneris apte prosequeretur. Misit Cuchelaollibeag Pet-sam,primariae notae virum. Quia vero interea Scherlvns, conualuit, Legationem suam nihilominus perficere aggressus est. Quo factum, ut duo iam Romam venirent
Legati,atque acriter de munere eodem contenderent. Se
pente dissicultate, Pontificis sententia iussus est Anglus(&ipse a Christianismo Apostata desistere, omnisq; at choritas ac fides tributa est Persae. Quid fit 3 Conqueritur apud Regem qui serim missus fuerat,Legationis quodam modo auctor; imo iniuriam sibi faciam exponit,moxque aures animumque Regis querimonia sic prior occupat ut
245쪽
W2 FRED. DE MARSEL AER LEGAT v s. nulla amplius pars aut rima pateret alteri. reuocatur ille;& tamquam poena dignus , primum dignitate de grati mox opibus exuitur: & ne haec siue culpa, siue incitatas
unius hominis probro circumscriberetur,uniuersari mus
Cucheinollibcag omni nobilitatis praerogativa honore priuatur. Hinc sciri potuit, Pontificem,u non matriceres contra mentem Regis statuisse ; qui deinde Scheneynum alterum, Antonil fratrem, prouinciam Legationis elusedem adire voluit. Attamen audire utrumque Pontifex potuisset,praesertim super negotio eodem, eoque minime
intricato,& ubi duae Legationes videri poterant una, donec interea de mente Regis propius constitisset ; qui eam forte noluit ab alio quam a se interpretari aut aefiniri. Inter multos itaque,plerumque aliqui priuatae utilitatis ac, laudis quam puDlicae appetentiores sunt. Sunt denique aliqui inuidiae & superbiae, vel, ut mitius, vanitatis atque philautiae vitio obsessi,aut antipathiae contradictorio spiritu tumentes, totoque in dissensum sensu sic occupati, ut iurgiis argutiisque diem transigere malint, quam bono consilio, cuius ipsi auctores non fuerint, subscribere. O malignitatem l Quasi leuis,inconstantis, degeneris animisit,qualemcumque sententiam suam variare a*t mutare;
de non protervi ac pertinacis,agnita saniore,receptui non cancre ; sed peruersam sequi resustinere, mala quadam scabie differendi ac dissentiendi. Sic multa intergum consultatione eluduntur, lacerantur, suffocantur negotia verius,quam auspicato tractantur. Id intelligens Aristides,
cum Themistoclem sibi minus addictum ; in Legatione tamen collisam haberet; Visiaeso Themistocles, ait, inimicitias ac si ultates in sinibus relinquamus 3 de integro enim,ubi reuersi,si visum fuerit, resumemus. Vele vid
246쪽
- LIBER'sECvNDv S. tubaritur duo esse, qui inimici erant: & hi tamen conuenire atque coalescere velut in unum debebant, ut recte Legatio procederet. Iterum: Duo erant,ut alter alterius velut censor ac testis esset, atque etiam stimulus; priuato, non
publico affectu dissiderent. Quid si plures fuerint Legati , contigeritque siue fato
quempiam eonini intercipi,siue morbo sisti, vel alio casu Legationem destitui; anne perferri aut perfici per reliquos eadem poterit 3 Poterit: quemadmouum militiae praes chos orainumque ductores alij seqtiuntur &alij,qui in locum & vicem succumbentibus primis veniunt, non auctoritate,sed solb ordine ac tempore inferiores. Nimirum licet partes deficiant, corpus tamen integrum cohaereat permaneatque . Sed exemplis utendum. Achaei Legatos Romam miserant Callicratem & Dimim. Callicrates in itinere morbo correptus, Rhodi diem obiit: Dueus tamquam morte collegae neutiquam impeditus, mam pedirexit. Insigniter Plutarchus t quod de se ipse scribit: & simul modeste. Ad Proconsulem Legatus mittebatur, de adhuc iuuenis,addito paritescollegareo vero incertam ob causam in itinere subsistente, sic obivit munus suum, tamquam holus missus esset: sed re feliciter perfecta rediens,sic renuntiauit singula, ac si is qui abfuerat, ubique consilij pars & praesens extitisset. Non igitur, Prosectus sum,sed, Profecti sui nus: non Dixi,sed, Diximus . eoque gloria amplior insecuta est, quia non ostentatione, sed quaesita meritis, & modestia. Aliter Sergius, qui a Ius bniano ad Cosmem missus, cum socius Legationis Constantianus in itinere aegrirudine attineretur, progredi in Persiam noluit.
Quod si autem unus quidem sit qui mittitur, & hic
247쪽
x FRED. DE MAR SE LAER LEGAT v s. necessarium siue ab aegritudine, siue alio in manio im pedimentum in via sustineat; anne aliquem e comitibus sitie domesticis sibi vicarium eligere, & mandata credita transferre in eumdem poterit Z Nolim assirmare. Nimia certe haec potestas sit,& maiori periculo quam commodo exposita. Si hanc fortunae moram excludere Princeps velit; iam in antecessiim permittat,constitui victrium posse: imo ut amplius rebus consulat,ipse constituat. Sane si leugibus stire velimus quae de Legationibus sunt; Legati via carios dare non alios possunt, nisi filios suos. Ita Marcianus Iurisconsultus. Fuit qui munera & mandata quaedam ab Rege suo,e longinquo, ferens, rum alterius aulae iam proximus in morbum incidisset, nec ullum suorum nosceret ita strenuum aut promptum, qui ea quae ferebat deferre posset; rogauit Regem quem accessurus erat (acc lerando, inquiunt, negotio, & auertendae cuipiam suspicioni j mitteret ad se eiusmodi virum, cui ea ipsa tradere atque edere posset. Factum alij laudarunt, alij reprehenderunt: Reges quid senserint, latet. Et tamen dum a V netis Legatus in confinibus Regni Polonici adeo aegrotaret,ut progredi sine vitae dispendio vetaretur, negotia thmen omia in festinationem exigerent; praemisit secretarium Sc quemdam suum cognatum solent nimirum eius
ce politicae Reipublicae Legati quosdam iuuenes secumducere,qui in spem patriae eiusmodi peregrinationibus &exercitiis adolescant qui mandata sibi tradita deferrent ad Regem. addidit & litteras fides, de cogentem causam substitutionis. Ne autem eorum quae commiserat illi quidquam transgrederentur, exegit utriusque apocham qua pollicebantur,se ea quae suscepissent enuntiaturos,ne pun- cto quidem immutato. Exemplar quoque enuntiando,
248쪽
LI AER SEC v Nous. 22snim illi conserebant, ne quidquam iniunctie rei aut serinae obliuiscerentur vel intermitterent.
Et pluribus quidem Legatis super re ui & intricata
missis, non nisi uni dicendi ac responciendi munus incumbit: quasi unius vocalis plures contanantes. Dixerim plures sic quidem Legatos,at unum Oratorem esse: plures mitti,sed ut unus loquatur; unum omnium os esse, omnes loqui quando unus auditur. Non prosecto ut multi simul canere, sic loqui possunt. Interdum tamen e dignitate mittentis ipsiusque negoth creditum est esse,ut congratulatio non unius tantum oratione perageretur, sed singuli diuerse dicendi genere & argumento uterentu ita ut non solum beneuolentiae,sed eloquentiae causa aduenisse vid rentur. Aliquando etiam apprecationis cuiuspiam, vel promissi aut precum tarmulam, plures syllabatim simul, quasi geminato ore,ac multiplicato aflectu,proserunt aut
Hodie prudenti consilio, ut facilius certiusque singula gerantur ac sant, unus plerumque mittitur Legatus: vel cum super re graui (quae tamen magis adhuc consulta, quam facto optis habet) plures adhibentur ; solet generis nobilitas & doctrinae claritudo coniungi. Ita tamen, ut eorum unus praeficiatur reliquis & Princeps Legationis sit; alij collegae & secij, cohonestandi ac consultandi pitissimum gratia comitentur. Ff DID
249쪽
m an plurium simul Legationum capax 'm
Mi N i ME; si illustres fuerint, ac maioris momen ti, nec inuicem negotiorum quadam connexione aut communione respiciant. Non enim alia conditione Legationem,quam Legatum censui . Ille unus est ; unius etiam Legationis dumtaxat erit. At vero cum minoris sunt negotia curae, leuioris notae, coniungi possitnt, & e dem sumptu atque itinere absolui. Sic & Legationes municipales : de quibus Modestinus I C.respondit; In eumdem plures Lesationes recte conserti, si & sumptus & itia neris compeiacuum suadeat. At quando negotij gratuitas ciam dignitate muneris conspirat, pr ter monadem, Omnes hic numeri profani sunt. Vnus,inquam,ad unum,non ad plures uno itinere & dispare causa mittendus est ; licet apud unum diuersa prorsus negotia tractari ab uno po
sint. Quod profiterea addo, ne amplius hic hallucinetur, qui alium mihi a sensu meo sesum finxitin scripsit. Quod in priori libelli huius editione dixi, dico ; aliud negotium
essae,aliud Legationem. Deinde; coniungi negotia posse, Legationes non posse: & huc argumenta faciunt. Etenim tanti non est Legationis causa, ut ex se sola Legatum faciat ; vix Legatio videri possit. Ac satis una unius ingenium industriamque occupare potest: quemadmodum
virum una uxor,sacrum mystam unum sacerdotium. Forum a Reipublica,causidicum a Legato separemus. Non enim ut in foro,&apud diiiersos iudices,causidicus prium torum causas nectit& collidit; ita Legatus apud diuersos
Principes negotia & consilia: si quidem separata haec sint,
250쪽
L ITER sECvNDus.. 22Tae maiestatem requirant. Maiestas nempe ut raritate sua singularis est dia societate rerum agendarum atque communione colliditur & collabitur. Deindepeculiaris cum; Leeationi ordo est, peculiaris ardor & color. Facit hoc coniugium Legationum, ut qui adeuntur Principes, persultistorie secum agi putent, & vel existimationem suam contemni aut laedi; vel certe deprimi n otium, quod sic per transennam tractatur. Euenire etiam potest, ut dum viii Legationi intenditur, alia negligatur, occasione, qua nihil in negotiis melius aut maius praeterlabente. Sed infelix quoque Princeps est,certe parum prudes,qui unius amore odiu in incurrit plurium, qui plures in unum coim ferri & coaceruari Legationes aut honores, solent indiugnari . Ita nimirum apparet quandoque idolum quosdam constitutum Regnis populisque,quod solum ab omnibus aestimetur, adoretur; maioremque tributam huic, quam Principi reseruatam potestatemn ubi reliquos omnes affectu suo exuisse Principem apparet, unum imbia bis Je quonain regiminis intuitu, quisque viderit; alius dicxerit. Illud tamen non silebo; od ad inuidentiae syrtes, ad aemulationum vada,ad saeuitiae breuia facile contingat allidi eos,si qui nimia Principum fauentia ac fiducia enebrantur. tamquam omnium petendus sit telis, qui solus Principis scuto protegitu r. Quid attinet argumenta colligere Adeo a politica ratione alienum arbitror, Legati nes coniungi ut ne Legato quidem,quod in mandatis ha- bet, liceat alteri Principi exponere, quamuis ita suaderer aut vellet is ad quem Legatio directa est. Exemplo id, dinemorabili, Florentini ostenderunt. Miserant ad Maxi milianum Imperatorem Legatos,urbem Pisam (quae belli Italici tum causa erat: repetituros. Imperator vero,post